توافق هسته‌ای ایران : رئیس‌جمهور بعدی آمریکا باید چکار کند

گروه بین الملل-اندیشکده هریتج در گزارشی به قلم جیمز فیلیپس پژوهشگر ارشد حوزه خاورمیانه در این اندیشکده می‌نویسد: توافق هسته ای موجود نمی‌تواند مانع دستیابی ایران به تسلیحات هسته ای شود و به گسترش تسلیحات هسته ای در منطقه دامن می‌زند. این گزارش در ادامه راهکارهایی در زمینه چگونگی مقابله با ایران به دولت بعدی آمریکا پیشنهاد داده و از جمله خواستار تشدید تحریم‌ها علیه ایران شده است.

 

به گزارش بولتن نیوز،مرکز رصد راهبردی اشراف بدون تایید محتوا و ادعاهای مطرح شده در این گزارش، ترجمه کامل آن را صرفا جهت اطلاع نخبگان، کارشناسان، پژوهشگران، دانشجویان و تصمیم‌گیران عرصه سیاسی کشور از رویکردها و دیدگاه‌های اندیشکده‌های غربی منتشر می‌کند و دروغ پراکنی‌ها، اطلاعات نادرست، اتهامات و القائات این گزارش‌ مورد تأیید اشراف نمی‌باشد.

 

• توافق هسته ای ایران یک توافق معیوب است •

ناکامی کنگره در ممانعت از اجرای توافق هسته ای دولت اوباما با تهران بدان معناست که آمریکا حداقل در حال حاضر باید از یک توافق بد بر سر برنامه هسته ای ایران تبعیت کند. حکومت اسلام‌گرای رادیکال ایران اکنون بدون آنکه زیرساخت‌های هسته ای خود را از بین ببرد از تعلیق تحریم‌های بین‌المللی منفعت می‌برد و این زیرساخت‌ها اساساً دست‌نخورده باقی خواهند ماند. توافق هسته ای معیوب دولت اوباما با ایران احتمالاً مسیر تهران به سمت سلاح هسته ای را مسدود نخواهد کرد، همانگونه که چارچوب مورد توافق سال ۱۹۹۴ دولت کلینتون نتوانست مسیر کره شمالی به سمت سلاح را مسدود کند.

 

• رئیس‌جمهور بعدی آمریکا باید به دنبال دلیلی برای ابطال توافق هسته ای باشد •

رئیس‌جمهور بعدی نباید توافق پرمخاطره اوباما با تهران را منفعلانه و بی‌بروبرگرد بپذیرد. وی در عوض باید سریعاً هرگونه موارد نقض توافق توسط ایران، حمایت ادامه‌دار این کشور از تروریسم، یا دیگر سیاست‌های خصمانه را به عنوان دلیلی برای ابطال توافق مطرح سازد. دولت بوش که با توافقات بد صورت گرفته در دولت کلینتون مواجه شده بود در نهایت از چارچوب مورد توافق و پروتکل کیوتو خارج شد.

دولت بعدی به جای صحه گذاشتن بر توافق خطرناکی که باعث تقویت اقتصاد ایران می‌شود، تقویت قوای نظامی این کشور را سهولت می‌بخشد، و راه را برای گریز هسته ای ایران هموار می‌سازد باید تلاش‌ها جهت مهار و کاهش نفوذ ایران که همچنان شعار «مرگ بر آمریکا» سر می‌دهد را سرعت بخشد.

 

• دولت بعدی آمریکا باید در راستای کاهش تهدیدات نشأت‌گرفته از ایران گام بردارد •

– رئیس‌جمهور بعدی چگونه باید با ایران معامله کند

دولت بعد باید به محض روی کار آمدن سریعاً تبعیت ایران از توافق موجود و همچنین رفتار این کشور در حمایت از تروریسم، براندازی دولت‌های همسایه، و حمله به متحدان آمریکا را مورد بازبینی قرار دهد. هرگونه شواهد و قرائن مبنی بر نقض توافق توسط ایران (که با توجه به رفتار پیشین این کشور محتمل است) یا تداوم اقدامات خصمانه علیه آمریکا و متحدانش باید ابزاری جهت توجیه ابطال توافق قلمداد گردد.

متأسفانه تا زمانی که دولت بعدی روی کار آید ایران به لطف رفع تحریم‌ها در ماه‌های اول اجرای توافق بد موجود حدود ۱۰۰ میلیارد دلار به جیب زده است. تداوم پرداخت میلیاردها دلار پول که تهران می‌تواند در راستای تأمین مالی تروریسم، براندازی، و توسعه نظامی و هسته ای بکار گیرد تنها باعث وخامت اوضاع خواهد شد.

 

• لزوم گسترش تحریم‌های وضع‌شده علیه ایران •

دولت جدید به جای توافق هسته ای معیوبی که تهدید احتمالی هسته ای و نظامی بلندمدت ایران را افزایش می‌دهد، نفوذ منطقه‌ای ایران را تقویت می‌کند، به روابط آمریکا و متحدانش آسیب وارد می‌کند، و از نفوذ آمریکا در منطقه می‌کاهد باید گام‌های ذیر را مدنظر داشته باشد:

 

۱- تحریم‌های وضع‌شده علیه ایران را گسترش دهد. دولت جدید باید سریعاً همه تحریم‌های آمریکا علیه ایران را که بر طبق توافق ژنو به تعلیق درآمدند، مجدداً وضع کند و با همکاری کنگره بر گستره تحریم‌ها بیفزاید. تمرکز تحریم‌ها باید بر روی برنامه هسته ای ایران؛ حمایت این کشور از تروریسم؛ برنامه موشکی ایران؛ مداخله ایران در سوریه، عراق، و یمن؛ موارد نقض حقوق بشر؛ و نگهداری چهار گروگان آمریکایی (جیسون رضاییان خبرنگار واشنگتن‌پست، سعید عابدینی کشیش مسیحی، امیر حکمتی تفنگدار دریایی سابق آمریکا، و رابرت لوینسون مأمور سابق اف.بی.آی که از سال ۲۰۰۷ تاکنون به صورت مخفیانه در ایران به گروگان گرفته شده است) باشد.

 

• قرار دادن سپاه پاسداران در فهرست سازمان‌های تروریستی •

دولت جدید باید سپاه پاسداران ایران را در فهرست سازمان‌های تروریستی خارجی قرار دهد و علیه شرکت‌های غیرایرانی که با امپراتوری اقتصادی گسترده سپاه معامله می‌کنند تحریم‌هایی وضع کند. این امر از توانایی سپاه جهت بهره‌برداری از رفع تحریم‌ها در راستای اهداف خصمانه خود می‌کاهد.

واشنگتن همچنین باید هرگونه نقض توافق توسط ایران را دلیلی برای وضع مجدد تحریم‌های سازمان ملل معرفی کند و بدین ترتیب بر فشارهای بین‌المللی علیه ایران بیفزاید و از سرمایه‌گذاری و تجارت خارجی که می‌تواند باعث تقویت برنامه‌های نظامی و هسته ای شود ممانعت به عمل آورد. متحدان آمریکا و شرکای تجاری ایران باید متوجه باشند که سرمایه‌گذاری یا تجارت با ایران باعث خواهد شد تا در معرض تحریم‌های آمریکا قرار گیرند حتی اگر برخی از کشورها از اجرای تحریم‌های سازمان ملل خودداری ورزند.

 

• یک تکه کاغذ نمی‌تواند مانع گریز هسته ای ایران شود •

۲- تقویت قوای نظامی آمریکا در راستای ایجاد بازدارندگی بیشتر در برابر گریز هسته ای ایران. در نهایت یک تکه کاغذ نمی‌تواند مانع گریز هسته ای ایران شود. دورنمای حمله نظامی پیشگیرانه آمریکا عامل اصلی بازدارنده جهت ممانعت از دستیابی ایران به قابلیت هسته ای محسوب می‌شود. این امر که ایران بسیاری از ابعاد برنامه تسلیحات هسته ای خود را در سال ۲۰۰۳ و در پی تجاوز آمریکا به افغانستان و سرنگونی‌های رژیم‌های متخاصم در این دو کشور متوقف ساخت به‌هیچ‌وجه تصادفی نبود. معمر قذافی دیکتاتور لیبی به خاطر ترس و واهمه مشابهی که از دولت بوش داشت تصمیم گرفت تا از برنامه تسلیحات شیمیایی و هسته ای خود چشم‌پوشی کند.

برای تقویت این عامل بازدارندگی باید توان نظامی آمریکا را بازسازی نمود، زیرا توان نظامی این کشور در سال‌های اخیر به واسطه کاهش بودجه تضعیف شده است. ناکامی اوباما در تأمین دفاع ملی به زودی باعث عدم حضور ناوهای هواپیمابر آمریکا در خلیج فارس برای اولین بار از سال ۲۰۰۷ خواهد شد. اینگونه علائم تضعیف قابلیت‌های نظامی آمریکا باعث خواهند شد تا خطرات ناشی از توافق هسته ای وخامت یابند.

 

• آمریکا باید سلاح‌های بیشتری در اختیار اسرائیل و کشورهای عربی قرار دهد •

۳- تقویت اتحاد آمریکا با دیگر کشورها، به ویژه اسرائیل. توافق هسته ای تأثیر فرساینده‌ای بر روابط دوجانبه میان آمریکا و متحدان اصلی آن در خاورمیانه داشته است، به ویژه روابط با اسرائیل و عربستان که بیش از دیگر متحدانش در معرض تهدید ایران هستند. دولت بعدی باید برخلاف دولت اوباما عمل کرده و به جای آنکه منافع متحدانش را قربانی کرده و عجولانه ایران را به آغوش بکشد تأمین منافع امنیتی حیاتی آمریکا و متحدانش را در اولویت قرار دهد و در این راستا با ایجاد یک موازنه قدرت مطلوب در منطقه ایران را مهار کند. واشنگتن باید با افزایش فروش سلاح به اسرائیل، عربستان، و دیگر کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس که در معرض تهدید تهران هستند روابط امنیتی با این کشورها را تقویت کند و در این راستا باید مواظب باشد که سلاح‌های فروخته‌شده به کشورهای عرب در صورت وقوع نزاع میان اعراب و اسرائیل تهدیدی برای برتری نظامی اسرائیل قلمداد نمی‌شوند.

 

• لزوم تحویل بمب‌های سنگرشکن به اسرائیل •

واشنگتن در راستای تقویت بازدارندگی در برابر گریز هسته ای ایران همچنین باید قابلیت‌هایی را به اسرائیل انتقال دهد که می‌توانند اهداف مستحکم نظیر تأسیسات غنی‌سازی اورانیوم فردو که صدها پا زیر کوه ساخته شده است را نابود کنند.

تنها سلاح غیرهسته ای که قادر است اینگونه اهداف را نابود کند یک بمب هدایت‌شونده ۳۰۰۰۰ پوندی «سنگرشکن» است که نفوذگر مهمات انبوه نام دارد. تحویل اینگونه سلاح‌ها به اسرائیل به همراه هواپیماهای مورد نیاز جهت شلیک آنها باعث خواهد شد تا ایران در تصمیم خود جهت دست زدن به گریز هسته ای تجدیدنظر کند.

آمریکا و متحدان اروپایی‌اش همچنین باید بر میزان همکاری‌های نظامی، اطلاعاتی، و امنیتی با اسرائیل و کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس بیفزایند. شورای همکاری خلیج فارس متشکل از بحرین، کویت، عمان، قطر، عربستان و امارات در سال ۱۹۸۱ تأسیس شد تا امنیت جمعی کشورهای عرب که در معرض تهدید ایران بودند را تأمین کند. چنین ائتلافی می‌تواند مانع گسترش قدرت ایران شده و اقدام نظامی علیه ایران را (در صورت نیاز) سهولت بخشد.

 

• لزوم تقویت دفاع موشکی در برابر حملات موشکی احتمالی ایران •

۴- اولویت‌بخشی فراوان به مسئله دفاع موشکی. قوای موشکی بالستیک ایران که بزرگ‌ترین قوای موشکی بالستیک در خاورمیانه به شمار می‌رود تهدید فزاینده‌ای متوجه همسایگان این کشور می‌کند. واشنگتن باید به اسرائیل کمک کند تا دفاع موشکی خود را تقویت کند و به کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس نیز باید کمک کند تا در راستای کاستن از تهدید موشکی ایران یک ساختار دفاع موشکی منسجم و چندلایه ایجاد کنند. نیروی دریایی آمریکا باید آماده باشد تا ناوهای جنگی مجهز به سامانه‌های دفاع موشکی بالستیک اجیس را در مکان‌های مناسب مستقر ساخته و در صورت نیاز از اسرائیل و متحدان واشنگتن در شورای همکاری خلیج فارس در برابر حمله موشکی احتمالی ایران دفاع کند. چنین چیزی مستلزم هماهنگ‌سازی سامانه‌های دفاع موشکی آمریکا و متحدانش از طریق ایجاد یک سیستم ارتباطی مشترک است. آمریکا همچنین باید موشک‌های رهگیر را مستقر ساخته و موشک‌های ایران را در همان مراحل اولیه شلیک رهگیری و منهدم سازد. موشک‌های رهگیر یک لایه دفاعی ارزشمند به سیستم دفاع موشکی خواهند افزود.

 

• توافق هسته ای باعث تکثیر تسلیحات هسته ای در منطقه خواهد شد •

۵- ممانعت از تکثیر تسلیحات هسته ای. آمریکا به مدت بیش از پنج دهه مخالف گسترش فناوری‌های هسته ای حساس نظیر فناوری غنی‌سازی اورانیوم حتی در میان متحدان خود بوده است. دولت اوباما با مستثنا کردن غیرمعقولانه ایران عملاً به موجودیت یک برنامه غیرقانونی غنی‌سازی اورانیوم در یک کشور یاغی تن داده است. در حقیقت، مفاد مرتبط با غنی‌سازی اورانیوم که دولت اوباما بر سر آنها با دیکتاتوری اسلامی ایران توافق کرد بدتر از مفادی هستند که دولت‌های فورد و کارتر به شاه ایران پیشنهاد داده بودند. شاه در دهه ۱۹۷۰ متحد آمریکا قلمداد می‌شد.

توافق کوته‌بینانه دولت اوباما با ایران احتمالاً به تکثیر تسلیحات هسته ای در میان کشورهای در معرض تهدید نظیر عربستان، ترکیه، مصر، و امارات دامن خواهد زد. یک خاورمیانه چندقطبی که به دلیل نبود قابلیت حمله ثانویه دوام‌پذیر بر لبه پرتگاه جنگ قرار خواهد داشت باعث افزایش بی‌ثباتی در منطقه خواهد شد، منطقه‌ای که پیشاپیش بی‌ثبات است. برای ممانعت از چنین پیامدی دولت بعدی آمریکا باید به کشورهای منطقه اطمینان خاطر دهد که در راستای ممانعت از دستیابی ایران به قابلیت هسته ای و جلوگیری از تهدید نظامی منافع آنها توسط ایران دست به اقدام نظامی علیه این کشور خواهد زد.

 

• لزوم ضربه زدن به اقتصاد ایران از طرق کاهش قیمت جهانی نفت •

۶- افزایش تولید نفت و گاز در داخل و حذف ممنوعیت صادرات نفت آمریکا با هدف کاهش قیمت جهانی نفت. اقتصاد ایران علاوه بر تحریم‌ها از کاهش قیمت جهانی نفت نیز ضربه خورده است. درآمدهای ناشی از صادرات نفت ایران که بیش از ۸۰ درصد بودجه حکومت را تشکیل می‌دهد به میزان قابل توجهی کاهش پیدا کرده است. واشنگتن با برداشتن محدودیت‌های غیرضروری در زمینه اکتشاف و استخراج نفت در مناطق بالقوه نفت‌خیز فراساحلی و آلاسکا می‌تواند فشار رو به پایین را به حداکثر رسانده و در بلندمدت قیمت جهانی نفت را کاهش دهد. رفع ممنوعیت صدور نفت آمریکا که میراث منسوخ بحران انرژی ناشی از ممنوعیت صادرات نفت اعراب در سال‌های ۱۹۷۳-۱۹۷۴ است مزایای ناشی از افزایش تولید نفت و گاز را چند برابر خواهد کرد. مجاز ساختن صادرات نفت آمریکا نه‌تنها به نفع اقتصاد آمریکا و تراز تجاری است بلکه قیمت جهانی نفت و درآمدهای نفتی ایران را کاهش خواهد داد و بدینوسیله از توانایی حکومت ایران در زمینه تأمین مالی تروریسم، فعالیت‌های براندازانه، و توسعه توان نظامی خواهد کاست.

 

• دولت بعدی آمریکا باید به دنبال یک توافق بهتر با ایران باشد •

۷- مذاکره بر سر یک توافق بهتر با ایران. دولت اوباما از یک موضع قوی بر سر میز مذاکره با ایران برخوردار بود، اما از موضع خود کمترین بهره را برد. دولت اوباما آشکارا نشان داد که بیش از تهران خواهان یک توافق هسته ای است. این امر باعث شد تا ایران از اهرم چانه‌زنی برخوردار شود و با زیرکی از این اهرم استفاده کند. دولت آمریکا با کمرنگ نمودن گزینه نظامی و پیشنهاد رفع تحریم‌ها در قالب توافق موقت وضعیت بد موجود را بدتر کرد و این امر باعث شد تا از انگیزه ایران جهت دادن امتیازات بیشتر کاسته شود.

دولت بعدی باید به دنبال توافقی باشد که برای همیشه از دستیابی ایران به تسلیحات هسته ای ممانعت به عمل خواهد آورد. چنین امری در حالت حداقلی مستلزم آن است که:

– ایران از هرگونه فعالیت در زمینه غنی‌سازی اورانیوم منع شود

– بخش اعظم زیرساخت‌های هسته ای ایران به ویژه تأسیسات غنی‌سازی اورانیوم فردو و نطنز و راکتور آب‌سنگین اراک نابود گردند

– تأسیسات هسته ای ایران به صورت سرزده به طور سفت‌وسخت بازرسی شوند و به طور همزمان تحت نظارت قرار گیرند

– رفع تحریم‌ها به تبعیت ایران از توافق مشروط شود

– کسب اطمینان از اینکه ایران از فعالیت‌های تسلیحاتی پیشین تبرئه می‌شود

– تعیین یک فرآیند روشن و سریع جهت وضع مجدد تحریم‌ها در صورت فریبکاری ایران

 

• توافق هسته ای به روابط میان آمریکا و متحدانش خدشه وارد کرده است •

توافق هسته ای پیشاپیش روابط میان آمریکا و متحدان مهمش را تضعیف کرده است، به وجهه آمریکا به عنوان یک متحد قابل اتکا خدشه وارد کرده است، و به ایران کمک کرده است تا اقتصاد خود را احیا کرده و نفوذ منطقه‌ای خود را بسط و گسترش دهد. پس از رفع تحریم‌های نفتی، ایران از منابع مالی بیشتری برخوردار شده و قادر خواهد بود تهدیدات فزاینده علیه آمریکا و متحدانش را تأمین مالی کند. دولت بعدی باید با اتخاذ یک رویکرد سخت‌تر و واقع‌گرایانه‌تر از گریز هسته ای ایران ممانعت به عمل آورده و غول هسته ای ایران را به داخل بطری بازگرداند.
منبع:اشراف