سایه سنگین سوءمدیریت در انتصابات وزارت رفاه/نفوذ یا تسویه حساب؟

گروه اجتماعی: وزارت رفاه و تأمین اجتماعی و زیرمجموعه‌های آن، از جمله شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی (شستا)، همواره یکی از حساس‌ترین حوزه‌های اقتصادی و اجتماعی کشور بوده‌اند. این وزارتخانه که مستقیماً با معیشت و زندگی میلیون‌ها نفر از مردم ایران ارتباط دارد، در ماه‌های اخیر با انتقادات گسترده‌ای مواجه شده است. از اتهامات مربوط به فساد و سوءمدیریت گرفته تا انتصابات پرحاشیه، وزیر رفاه و رئیس شستا در مرکز توجه رسانه‌ها و افکار عمومی قرار گرفته‌اند.

به گزارش بولتن نیوز ،در دو ماه گذشته، بولتن نیوز چندین گزارش و مقاله انتقادی درباره عملکرد وزیر رفاه منتشر کرده است. در زیر به دو مورد برجسته اشاره می‌کنیم:

"وزیر رفاه و وعده‌های بی‌سرانجام: بازنشستگان همچنان در انتظار عدالت". این مقاله که در اواخر اسفند ۱۴۰۳ منتشر شد، به عدم تحقق وعده‌های وزیر رفاه در زمینه همسان‌سازی حقوق بازنشستگان پرداخته است. مقاله با اشاره به اعتراضات گسترده بازنشستگان در ماه‌های اخیر، وزیر را متهم به بی‌توجهی به مطالبات این قشر و ارائه وعده‌های توخالی کرده است. در این گزارش همچنین به مشکلات مالی صندوق‌های بازنشستگی و عدم شفافیت در مدیریت این صندوق‌ها اشاره شده و وزیر رفاه به‌عنوان مسئول مستقیم این وضعیت معرفی شده است.

"ابهام در انتصابات وزارت رفاه: نزدیکان وزیر در مناصب کلیدی؟". این مطلب که در اوایل فروردین ۱۴۰۴ منتشر شد، به انتصابات بحث‌برانگیز در وزارت رفاه پرداخته است. ما در بولتن نیوز نوشتیم که وزیر رفاه برخی از نزدیکان و افراد مورد اعتماد خود را بدون توجه به شایستگی و تجربه در مناصب حساس این وزارتخانه منصوب کرده است. این گزارش با اشاره به نارضایتی کارکنان وزارتخانه و برخی نمایندگان مجلس، این انتصابات را مصداق "مدیریت رابطه‌ای" به‌جای "مدیریت شایسته‌سالار" دانسته است.

شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی (شستا) نیز در این مدت از انتقادات مصون نبوده است. رئیس شستا به دلیل عملکرد مالی و مدیریتی این مجموعه مورد انتقاد قرار گرفته است. دو مورد از نقدهای برجسته بولتن نیوز در این زمینه عبارت‌اند از:

"شستا در سراشیبی زیان: مدیریت ناکارآمد یا فساد سیستماتیک؟" این گزارش که در اواسط اسفند ۱۴۰۳ منتشر شد، به وضعیت مالی شستا و زیان‌دهی برخی شرکت‌های زیرمجموعه آن پرداخته است. ما در بولتن نیوز با استناد به گزارش‌های مالی، رئیس شستا را به ناکارآمدی در مدیریت این مجموعه عظیم اقتصادی معرفی و ادعا کردیم که برخی قراردادهای غیرشفاف و معاملات مشکوک در دوره مدیریت او انجام شده است. این گزارش خواستار ورود نهادهای نظارتی برای بررسی دقیق عملکرد شستا شده است.

"انتصابات پرحاشیه در شستا: رئیس زیر سؤال رفت" این مقاله که در اوایل اردیبهشت ۱۴۰۴ منتشر شد، به انتصابات اخیر در شستا پرداخته و رئیس این شرکت را به انتخاب مدیران بدون تجربه کافی متهم کرده است. بر اساس این گزارش، برخی از مدیران جدید شستا فاقد سابقه مرتبط با حوزه اقتصادی و صنعتی هستند و این انتصابات باعث نارضایتی کارکنان و سهامداران شده است. بولتن نیوز این موضوع را نشانه‌ای از ضعف مدیریت رئیس شستا دانسته است.

در میانه این انتقادات مدیریتی و مالی، توئیتی از سوی حسین صارمی، فعال رسانه‌ای، ابعاد جدید و امنیتی به ماجرا افزود. صارمی در توئیت خود با انتشار تصویری از فردی به نام "صابر شیخلو"، ادعاهای تکان‌دهنده‌ای را مطرح کرد. طبق این توئیت، شیخلو که همزمان سه پست کلیدی در وزارت رفاه داشته و عضو هیئت مدیره فولاد خراسان (احتمالا از شرکت‌های زیرمجموعه شستا یا مرتبط با آن) نیز بوده، قرار بوده با رادیو فردا (رسانه فارسی‌زبان خارج از کشور که از سوی جمهوری اسلامی به عنوان مخالف نظام شناخته می‌شود) مصاحبه‌ای علیه برنامه هسته‌ای ایران انجام دهد و بیانیه‌ای نیز در وب‌سایت "زیتون" (که اغلب دیدگاه‌های منتقد نظام را منتشر می‌کند) منتشر کرده که به سرویس جاسوسی ترکیه مرتبط بوده است.

صارمی با لحنی تند و خطاب به مسئولان امنیتی و نظارتی پرسیده است: "آقایان امنیتی و نظارتی! اداره مملکت را به شوخی گرفته‌اید؟!" این توئیت به سرعت در فضای مجازی بازتاب یافت و سوالات جدی در مورد صحت این ادعاها و چگونگی حضور فردی با چنین اتهاماتی در مناصب حساس دولتی و اقتصادی را مطرح کرد. تصویر منتشر شده همراه توئیت، شامل نقشه ایران با هایلایت استانی نامشخص (احتمالاً خراسان با توجه به ذکر فولاد خراسان) و بخشی از یک متن است که بر لزوم ارتقای شفافیت و مقابله با فساد و ناکارآمدی تاکید دارد، و در پایین نیز عکس فرد مورد اشاره (صابر شیخلو) دیده می‌شود.

جستجوها نشان می‌دهد نام صابر شیخلو در لیست حامیان برخی بیانیه‌های فعالان سیاسی و دانشجویی در گذشته وجود داشته است. همچنین نام حسین صارمی نیز در برخی منابع به عنوان فعال حقوق بشر ذکر شده است. جزئیات بیشتری در مورد صحت و سقم اتهامات مطرح شده علیه شیخلو و سرنوشت او در منابع یافت نشد، اما طرح چنین ادعایی، فارغ از درستی یا نادرستی آن، بر حساسیت‌های موجود در خصوص انتصابات و نظارت در بدنه‌های دولتی و اقتصادی افزوده است.

مجموعه انتقادات مطرح شده توسط بولتن نیوز و پرونده‌ای مانند مورد ادعایی صابر شیخلو، تصویری ملتهب از وضعیت وزارت رفاه و شستا را به نمایش می‌گذارد. کاهش سودآوری شستا به عنوان امانت‌دار اموال کارگران، در کنار انتصاباتی که شائبه سیاسی‌کاری و عدم تخصص را به همراه دارد، زنگ خطری جدی برای این مجموعه عظیم اقتصادی محسوب می‌شود. سوالات نمایندگان مجلس از وزیر رفاه نیز نشان‌دهنده نگرانی‌هایی در سطح قانون‌گذاری نسبت به عملکرد این وزارتخانه است.

پرونده شیخلو، اگرچه هنوز جزئیات آن در هاله‌ای از ابهام قرار دارد، این پرسش اساسی را مطرح می‌کند که آیا سازوکارهای نظارتی و امنیتی در انتصاب افراد در پست‌های حساس، به درستی عمل می‌کنند؟ آیا امکان دارد فردی با اتهامات ارتباط با سرویس‌های خارجی و رسانه‌های معاند، همزمان در چندین پست کلیدی حضور داشته باشد؟