یک هفته «یاد»؛ ٥١ هفته «خاطره»

گروه ادبیات،نشر و رسانه: هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران از روز شنبه آغاز شده است؛ هفته‌ای که هر روزش به نامی نامگذاری شده و قرار است براساس نامگذاری انجام شده، برنامه‌هایی هم در سراسر کشور اجرا شود. مطابق اعلام دبیر بیست‌وپنجمین هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران، برنامه‌های این هفته از روز شنبه ٢٠ آبان‌ماه آغاز شده و قرار است تا ٢٦ آبان‌ماه ادامه داشته باشد.

به گزارش بولتن نیوز به نقل از روزنامه شهروند، به گفته غلامی جلیسه، هر روز این هفته به نامی خاص نامگذاری شده که نام‌ روزهای این هفته براساس مصوبه شورای سیاست‌گذاری بیست‌وپنجمین دوره هفته کتاب شنبه ٢٠ آبان، روز کتاب، اهالی قلم و رسانه؛ یکشنبه ٢١ آبان روز کتاب، فضای مجازی و جهان دیجیتال؛ دوشنبه ٢٢ آبان، روز کتاب و جامعه دانشگاهی؛ سه‌شنبه ٢٣ آبان روز کتاب، کودک و نوجوان، خانواده؛ چهارشنبه ٢٤ آبان روز کتاب، کتابخوانی و کتابدار؛ پنجشنبه ٢٥ آبان روز کتاب، ناشران، کتابفروشان و اقتصاد مقاومتی و روز جمعه ٢٦ آبان روز کتاب، حیات طیبه و انقلاب اسلامی نامگذاری شده است. مطابق اعلام قبلی، شعار امسال هفته کتاب، «آینده روشن با خانواده کتابخوان» است.

معاون وزیر پیام داد

دیروز با اجرای آیین و تشریفاتی خاص، بیست‌وپنجمین هفته کتاب آغاز شد. اعضای ستاد برگزاری هفته کتاب به مرقد امام رفتند تا کار را از آن‌جا شروع کنند و بعد کلید افتتاحیه را از بوشهر بزنند و در همان حین، معاون فرهنگی وزیر ارشاد هم به همین مناسبت، پیامی کتبی صادر کرد تا نشان دهد هر چند آمار کتابخوانی در ایران چندان چنگی به دل نمی‌زند اما دست‌کم می‌توان در این ایام نام و یاد کتاب را گرامی داشت.

محسن جوادی، معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، درباره این موضوع نوشت: کتاب در همه ابعاد زندگی نقش اساسی دارد. کتاب در نظم و نسق دادن به علم و دانش و نیز بسط و گسترش ایمان و دینداری از جایگاهی موثر برخوردار است.

از این‌روست که کتاب را می‌توان پایه و اساس پیشرفت دانست و میزان توجه به آن را معیاری برای توسعه‌یافتگی یک جامعه برشمرد. از این روی، تعریف هفته کتاب در تقویم ایرانی قابل توجه و موجب خرسندی است، به‌ویژه این‌که نام ایران همیشه با نام کتاب‌های بزرگ و سرنوشت‌ساز جهانی مانند «قانون» و «شفای ابن‌سینا» و .. پیوند خورده است.او در این پیام مکتوب، افزوده است: هفته کتاب رویدادی است که اکنون بیست‌وپنج‌ سال از آغاز آن می‌گذرد و خوشبختانه به تیتر یک فعالیت‌های حوزه کتاب و نشر در نیمه دوم ‌سال درآمده و محوری برای اتصال برنامه‌های مهم در این حوزه شده است. کتابگردی، جشنواره کتاب ‌سال دانشجویی، نمایشگاه کتاب دانشگاهی، مراسم تجلیل از کتابداران برگزیده، جشنواره کتاب و رسانه، جشنواره تقدیر از مروجان کتاب، مراسم اهدای نشان دهخدا، زنگ کتاب در مدارس، برپایی نمایشگاه‌های کتاب در مدارس، نذر کتاب، نشست‌های هم‌اندیشی اصحاب نشر و کتاب، نشست‌های نقد کتاب و بسیاری از برنامه‌هایی که ذکر و شمار آن از عهده خارج است همه به نام هفته کتاب برگزار می‌شود.

بر این اساس دقت در برنامه‌ریزی و برگزاری برنامه‌های هفته کتاب بسیار بااهمیت است، چرا که اتخاذ رویکردهای صحیح و کاربردی می‌تواند با همراهی و مشارکت به دست آمده در این هفته سرمایه‌ای مهم برای حوزه کتاب و نشر باشد.

شاید در میان آنچه معاون وزیر نوشته این سخن که «تمرکززدایی از فعالیت‌های هفته کتاب و مردمی بودن آنها ازجمله رویکردهای مهم و اساسی در برنامه‌های هفته کتاب است، چرا که هفته کتاب برنامه‌ای ملی بوده و متعلق به همه مردم ایران است و باید به سمتی برویم که میزان مشارکت مردم در شهرها و روستاهای ایران در برنامه‌های این هفته ارتقا یابد تا شعار «آینده روشن با جامعه کتابخوان» محقق شود»، مهمترین بخش پیام او باشد اما این موضوع، بیش از آن‌که قرار باشد در قامت بخشنامه و پیام مکتوب محقق شود باید با برنامه‌ریزی و البته هدفمندی به اجرا درآید.

مکتوب رقیب دیجیتال

هفته کتاب هر چند فرصتی است برای یادآوری نام و یاد کتاب و کتابخوانی اما به نظر و مطابق آماری که از سرانه مطالعه وجود دارد و بارها و بارها منتشر شده، بیشتر در حد همان «یاد» باقی مانده است. یک هفته از کتاب «یاد» می‌کنیم و برایش برنامه می‌گذاریم و ٥١ هفته دیگر ‌سال را با «خاطرات» این هفته سر می‌کنیم و هر جا که می‌نشینیم در تمام ‌سال از خاطرات آن یک هفته صحبت می‌کنیم!

داستان کتاب نخواندن همه ما یک بخش‌اش مرهون وقت‌گذرانی در فضای مجازی و عرصه دیجیتال است. هر چند قبل از آنی که این فضا پررونق شود هم آمار کتابخوانی چنگی به دل نمی‌زد، اما حالا بی‌شک عرصه دیجیتال و فضای سایبری نه‌تنها رقیب عرصه مکتوب و کتابخوانی است و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم بر آن تأکید کرده بلکه گویا در عالم سیاست‌گذاری هم فضای سایبری، رقابت جدی با عرصه مکتوب دارد. یکی از این نشانه‌ها برگزاری همزمان «نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال» و «هفته کتاب» است.

نمایشگاه دیجیتال که وزیر فرهنگ برای افتتاحش سنگ تمام گذاشت و رسانه‌های دیجیتال را بر صدر فرهنگ این مرز و بوم قرار داد. سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مراسم افتتاح نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال گفت: رسانه‌های دیجیتال و اتفاقات فضای سایبری آغازگر خلق انسان و جهان تازه است.

او روز شنبه در آیین افتتاحیه این نمایشگاه در ادامه افزود: ما شاهد یک جهان و انسان جدید هستیم و این نگاه و تصویر می‌تواند بسیاری از مواجهه‌های ما را تغییر دهد. ما با یک فناوری و انقلاب اجتماعی روبه‌رو نیستیم؛ بلکه انسانی تازه و جهانی تازه در حال متولد‌شدن است.

او به اشاره به بخشی از سخنان رهبر فرزانه انقلاب اسلامی که فرموده‌اند، فضای اجتماعی یک دنیای رو به رشد غیر قابل توقف است و آخر ندارد و هر چه انسان در این فضا پیش می‌رود، باز هم ادامه دارد، افزود: با توجه به تعبیر مقام معظم رهبری، ما شاهد اول بلا آخر هستیم و انسان و جهان تازه‌ای آغاز شده است.

صالحی نشر دیجیتال را مورد توجه قرار داد و گفت: نشر دیجیتال به این معنی است که اگر انسان در گذشته با کاغذ و کتاب سر و کار داشت، در فضای نشر دیجیتال فرازمانی و فرامکانی است و همه چیز در فرا راه فرهنگ مکتوب است و فرهنگ مکتوب نیز از تعلق زمان و مکان خارج است و در زیست‌بوم لامکان و لازمان قرار دارد.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی بیان کرد: وقتی از رسانه و شبکه اجتماعی سخن می‌گوییم، به این معناست که ما در حال ایجاد هویت‌های جمعی و اجتماعی تازه و همچنین خلق فردیت تازه هستیم؛ بنابراین فردیت و جمعیت جدیدی تولید خواهد شد. درواقع به سمت انسان تازه و اجتماع تازه می‌رویم.

سیدعباس صالحی با اشاره به تأثیر فعالان عرصه رسانه‌های دیجیتال گفت: فعالان عرصه رسانه‌های دیجیتال اکنون طلایه‌دار فرهنگ کشور هستند. اگر تا چند ‌سال گذشته نویسندگان و روزنامه‌نگاران مکتوب خط نگه‌دار بودند اما امروز فعالان عرصه رسانه‌های دیجیتال پیشقراولان فرهنگ و انسانیت جدید هستند. امیدوارم که برای فعالان و مسئولان عرصه فرهنگ فرصتی فراهم شود که فرصت‌های این حیطه را دریابند.