مهمترین دلایل حملات اسیدی چیست؟

گروه اجتماعی: اسیدپاشی مردی به اعضای خانواده ای در پارک فداییان اسلام، اسیدپاشی پایان اختلاف دو برادر، اسیدپاشی خواستگار ناکام به دختر مورد علاقه اش، اسیدپاشی مردی به روی همسر سابقش.

به گزارش بولتن نیوز، این ها بخشی از اخباری است که هر از گاهی در رسانه های گروهی جای می گیرند و از لابلای کلماتشان درد جانکاهش که قربانیان اسیدپاشی تحمل می کنند، چندان مشخص نیست.

اولین گزارش در خصوص اسید پاشی در سال 1334 در ایران منتشر شده است.

این اقدام در آن دوره زمانی نیز با هدف انتقام جویی صورت گرفته است اما به رغم آنکه اغلب قربانیان اسیدپاشی را زنان تشکیل می دهند، قربانی اسیدپاشی در این پرونده یک قاضی دادگستری بود که حکم حبس را برای مجرمی صادر کرده بود. اولین قانون در خصوص جرم اسیدپاشی در ایران در سال 1337 وضع می شود. بررسی ها نشان می دهد هر ساله مواردی از اسیدپاشی در نقاط دور افتاده و ... از سوی قربانیان به دلیل ترس از انتقام گزارش نمی شود.

بر این اساس به نظر می رسد اسیدپاشی با توجه به تبعات اجتماعی پس از وقوع جرم از یک سو و به دلیل رنج و بیماری ناشی از این اتفاق برای قربانیان از سوی دیگر باید مد نظر قرار گیرد.

قربانی مشهور

هر چند پس از وضع قانون در سال 1337، جرم اسیدپاشی در ایران به فراموشی سپرده نشد و مواردی از این دست هر از گاهی در رسانه های گروهی جا خوش می کرد و دادگاه ها پرونده هایی با این مضمون را مورد بررسی قرار می دادند اما دهه پنجامه قربانی شدن یک شخصیت مشهور، پرداختن به این مساله را وارد فازی تازه کرد.

د- الف، خواننده مشهور دهه پنجاه روی سن مورد حمله زنی قرار گرفت. اخبار این حمله اسیدی تا مدتها در رسانه های گروهی بر سر زبان ها بود. مریم، عامل این حمله، دلیل اقدامش را انتقام از این خواننده عنوان کرده بود. وی می گفت: این خواننده به او گفته بود از شوهرش جدا شود تا با وی ازدواج کند اما وقتی این وعده جامه عمل نپوشید، این زن انتقام اسیدی را تنها راه دید. هر چند بعدها روایت هایی دیگر از شخصیت این زن اعلام شد و برخی او را مامور ساواک نامیدند اما هر چه بود انتقام عشقی در نشریات دهه پنجاه، جای خاصی را از آن خود کرده بود.

دو خواهر قربانی خواستگار کینه جو

میانه دهه هفتاد بود که خواستگاری که در دریافت جواب مثبت از دختر مورد علاقه اش ناکام مانده بود، تصمیم گرفت با پاشیدن اسید به صورت وی، او را از آینده محروم کند.

آن سالها نشریات پر بود از ماجرای پر سوز و گذار زندگی دو خواه فائزه و فتانه. دختر 10 ساله ای که در این پرونده قربانی شد، همراه خواهر هفده ساله اش در خیابان بود که دو راکب موتورسوار با نقاب به آنها نزدیک شدند و محتویات پارچ اسید را به روی آنها ریختند. ستارگان سرخابی در کنار این دو خواهر آن سالها عکس یادگاری گرفتند و طرح های فراوانی برای کمک به این دو مطرح شد اما همه بی نتیجه ماند چرا که نه مسابقه دوستانه پرسپولیس و استقلال در آن سالها برگزار شد و نه عایدی این مسابقه برای کمک به درمان این دو خواهر اختصاص یافت.

هر چند ابعاد این ماجرا در ان دوره بارها و بارها مورد بررسی قرار گرفت اما این پایان قصه پرغصه اسیدپاشی نبود و نیست.

آمنه بهرامی، پرچمدار مبارزه

شاید بتوان پرونده آمنه بهرامی را از جنجالی ترین پرونده ها در ایران دانست. او اولین کسی بود که با پیگیری های فراوان توانست حکم قصاص اسیدپاش را دریافت کند. هر چند در آخرین لحظات اجرای حکم وی را بخشید اما از پا ننشست و در این سال ها هم برای درمان خود و هم برای بازگو کردن ابعاد پررنج زندگی اش پس از وقوع این حادثه تلاش کرده است. آمنه بهرامی را می توان نمونه ای خاص از قربانیان دانست چرا که در اغلب موارد قربانی حاشیه نشین شده و دیگر نمی تواند در جامعه حضوری موثر داشته باشد اما بهرامی نشان داد که لازم است با مبارزه ای جدی با این خشونت، آن را از ریشه کند.

اسیدپاشی در اصفهان

تفاوت داستان های اسیدپاشی پیش از آنچه در اصفهان به وقوع پیوست با اتفاق ناگواری که در این شهر رخ داد در یک نکته بود. پیش از این غالبا انگیزه مهاجمان از اسیدپاشی روشن بود. شکست عشقی و عاطفی در کنار اختلال شخصیت مجرم، دست به دست هم می داد تا چنین اتفاقی رقم بخورد اما در اصفهان انگیزه اسیدپاشان تا حدی نامعلوم ماند و قربانیان این پرونده را چهار زن، حداقل در گزارش های رسمی تشکیل می دهد. مهرماه سال 1393 بود که این اتفاق شوم، فضای امن شهر اصفهان را خدشه دار کرد و نگرانی ها سبب شد زنان و دختران کمتر در معابر عمومی حاضر شوند.

در سال های پس از آن نیز اسیدپاشی یکی از ستون های ثابت صفحات حوادث بوده است. مردی که به گمان مزاحمت تلفنی همکاری بر وی اسید پاشید و یا خواهرزاده ای که به دلیل اختلافات مالی بر خاله خود اسید ریخته بود، نمونه هایی از انبوه این پرونده ها هستند. در آخرین مورد درگیری لفظی در پارک فداییان اسلام منجر به اسیدپاشی مهاجم بر روی 16 نفر شد.

مجازات بازدارنده نیست

بسیاری از کارشناسان معتقدند با توجه به افزایش جرایمی از این دست باید به مجازات های توجه ویژه ای کرد. این در حالی است که برخی دیگر کار فرهنگی و روشنگری را مورد توجه قرار می دهند؛ به عبارت دیگر، بررسی ها نشان می دهد اغلب افرادی که مبادرت به اسیدپاشی می کنند، دارای اختلال شخصیت و ناآرامی هایی ویژه هستند از این رو دست به چنین اعمال خشونت باری می زنند. جدی گرفتن مساله افسردگی، تلاش برای قبول شکست در زندگی و همچنین برخورد منطقی با ناملایماتی از این دست می تواند در پیشگیری از وقوع چنین جرائمی موثر افتد.

در بسیاری از موارد خواستگار ناکام با هدف ضایع کردن آینده فرد دست به چنین اقدامی می زند در حالی که بالا رفتن مهارت های زندگی، امنیتی جدی را برای افراد در این حوزه پدیدار خواهد کرد.

انگیزه ها در اسید پاشی

هر چند دلیل 50 درصد اسیدپاشی ها، حداقل در تحقیقات صورت گرفته در فاصله سال های 1383 تا 1393 نامتشخص اعلام شده است اما عدم پذیرش ازدواج، بالاترین سهم را در میان 50 درصد باقیمانده دارد. هدف اشتباه، اذیت و آزاد پدر، اعتیاد، تصور مزاحمت، سرقت، طلاق، ازدواج مجدد همسر و ... نیز دلایلی است که برای ایم اقدام از سوی مجرمان اعلام شده است.

اسیدپاشی در جهان

جالب اینجاست که اسیدپاشی در ایران نسبت به سابقه این جرم ضد اجتماعی در جهان نوپاست. موارد فراوانی از اسیدپاشی در اروپا و آمریکا از سالیان طولانی پیش گزارش شده است.

بررسی ها نشان می دهد هند و پاکستان و ... نیز با شیوع این جرم روبرو هستند و همان گونه که گفته شد زنان بیشترین قربانیان پرونده اسیدپاشی در ایران و جهان هستند. به گفته محققان، در برخی کشورها همچون بنگلادش، هند، نپال، کامبوج، ویتنام، لائوس، چین، انگلستان، کنیا، آفریقای جنوبی، اوگاندا، پاکستان، یمن، افغانستان، عراق و عربستان و اتیوپی رفتارهای تهاجمی اسیدپاشی گزارش شده است. استرالیا، مالزی، میانمار، ترکیه، ایلات متحده آمریکا و تایوان و تایلند نیز در این میان با مواردی از این دست روبرو هستند. به نظر می رسد رسانه های گروهی جدا از گزارش در خصوص وقایعی از این دست می توانند با آگاهی رسانی در خصوص اختلال شخصیت وابسته و افسرده، خانواده ها را نسبت به موقعیت فرزندان و اطرافیان خود

آگاه کنند. از سوی دیگر نشان دادن رنج و درد قربانیان خود می تواند در آگاهی رسانی نسبت به چنین جرم شنیعی موثر باشد.