هاسبارا؛ ارتش پنهانِ الگوریتم‌ها در خدمت اسرائیل

به گزارش بولتن نیوز ،سجادی پناه :در جهانِ پسا‌حقیقت، جنگ دیگر با گلوله نیست؛ با داده است. اسرائیل با پروژه‌ای به نام «هاسبارا» ارتشی از هوش مصنوعی ساخته تا ذهن جهان را فتح کند. این جنگ، نه بر سر خاک، که بر سر «باور» است — نبردی که در آن، حقیقت قربانیِ الگوریتم شده است.

«هاسبارا» در عبری یعنی «توضیح دادن»، اما هیچ‌چیز در آن توضیح نیست. این واژه‌ ظاهراً بی‌ضرر، نام رمزِ بزرگ‌ترین ماشینِ تبلیغات دیجیتال اسرائیل است؛ سامانه‌ای که با بهره‌گیری از هوش مصنوعی، افکار عمومی را همچون کد برنامه‌نویسی بازنویسی می‌کند.

در سال‌های اخیر، تل‌آویو میلیون‌ها دلار برای توسعه‌ی پلتفرم‌های موسوم به Hasbara AI Platform هزینه کرده است؛ سیستم‌هایی که داده‌های رفتاری کاربران شبکه‌های اجتماعی را تحلیل می‌کنند و با مدل‌های زبانی پیشرفته، روایت‌های سفارشی می‌سازند. اینجا، هر کلیک یک رأی سیاسی است، هر لایک یک تحلیل روان‌شناختی، و هر اشتراک‌گذاری یک گلوله در جنگ روایت‌ها.

الگوریتم‌ها در این جنگ، نقش افسران نامرئی را دارند. آن‌ها تشخیص می‌دهند که چه چیزی مردم را خشمگین یا آرام می‌کند، چه تصویری دل‌ها را می‌لرزاند و کدام جمله می‌تواند ذهنی را منحرف کند. سپس هزاران رباتِ اجتماعی، همین پیام را در لباس‌های مختلف منتشر می‌کنند: یکی با لحنِ مذهبی، دیگری با شعار آزادی‌خواهی، سومی با چهره‌ صلح‌طلبی. ظاهرشان متفاوت است، اما قلبشان یکی است؛ قلبِ آهنیِ پروپاگاندای اسرائیلی.

هوش مصنوعی حالا روایت می‌نویسد، نه انسان. خبرها را نه خبرنگاران، که مدل‌های مولد تولید می‌کنند. دروغ، در قالبِ تصویر و ویدئوی ساختگی، به واقعیت بدل می‌شود. مخاطب دیگر نمی‌پرسد «آیا این درست است؟»، بلکه فقط می‌پرسد «چقدر خوب ساخته شده است؟» و این همان سقوط حقیقت است؛ مرگی بی‌صدا که در نور نئون‌های مصنوعی اتفاق می‌افتد.

در تازه‌ترین گزارش‌ها، حتی برخی از ربات‌های برنامه‌ریزی‌شده برای دفاع از اسرائیل، از کنترل خارج شده و همان الگوریتم‌ها، تل‌آویو را «نظامی آپارتایدی» خوانده‌اند. تناقض داده‌ها چنان بالا رفته که ماشین‌ها هم سردرگم شده‌اند؛ گویی خودِ هوش مصنوعی، از بارِ دروغ‌های انسانی خسته است.

اما خطر اصلی فراتر از فریب افکار عمومی است. هاسبارا دارد مرز بین انسان و ماشین را در ذهن مخاطب می‌زداید. وقتی روایت‌ها خودکار تولید می‌شوند، معنا از انسان گرفته می‌شود. ذهنِ بی‌دفاعِ کاربر، زیر بارِ هجوم پیام‌های طراحی‌شده، دیگر مقاومت نمی‌کند. او نه قانع می‌شود، نه آگاه؛ فقط «تسلیمِ داده» می‌گردد.

در این نقطه، پروپاگاندای اسرائیل تبدیل به مهندسیِ ذهن جهانی می‌شود. سؤال این نیست که خبر درست است یا نه، بلکه این است که چه کسی مدل را آموزش داده است؟ چه کسی تصمیم گرفته که حقیقت چگونه تعریف شود؟ پاسخ، پشتِ دیوارهای مراکز داده و اتاق‌های عملیات سایبری پنهان است.

هاسبارا دیگر فقط پروژه‌ای برای دفاع از اسرائیل نیست؛ تمرینی برای آینده‌ای است که در آن حکومت‌ها می‌توانند «باور» را همان‌گونه بسازند که سلاح می‌سازند — دقیق، بی‌روح و کارآمد.

هاسبارا آینه‌ای‌ست از فردای رسانه؛ جایی که ماشین‌ها نه فقط خبر، که واقعیت را تولید می‌کنند.
اگر امروز نایستیم، فردا دیگر کسی حقیقت را سانسور نخواهد کرد ، چون حقیقتی برای سانسور باقی نمانده است.