اگرچه سابقه تقابل و دشمني آمريكا با ايران از 3 دهه گذشته و به سي و دومين سال خود نزديك ميشود؛ اما سياستهاي خصمانه اين كشور در ماههاي اخير عليه ايران تشديد شده است.
برخلاف استراتژي جمهوريخواهان كه در دوران بوش رويكرد جنگ سخت را در قبال ايران پيگيري ميكردند و حتي در اواخر حضور جورج بوش در كاخ سفيد زمزمههاي حمله نظامي آمريكا به ايران به گوش ميرسيد، دموكراتها و در راس آنها باراك اوباما قائل به جنگ نرم عليه ايران هستند و در همين چارچوب تشديد تحريمهاي اقتصادي عليه ايران را در سرلوحه سياستهاي خود قرار دادهاند.
در راستاي سياستهاي جنگ نرم، آمريكا چندي پيش با تحت فشار قرار دادن ديگر اعضاي دائم و غيردائم شوراي امنيت، آنها را به صدور قطعنامه تشديد تحريم ايران وادار كرد تا به تحريمهاي ايران جنبه بينالمللي بدهد. اين كشور همچنين در تازهترين اقدام، تحريمهاي يكجانبهاي بر ضد ايران اعمال كرده كه مستقيما انرژي ايران بويژه واردات بنزين ايران را هدف قرار داده است.باراك اوباما، رئيسجمهور آمريكا پنجشنبه شب در حالي كه مقامات بلندپايه آمريكايي او را تشويق ميكردند، طرح كنگره و سنا را براي تحريم نفت و گاز ايران امضا كرد. اين تحريمها شديدترين تحريمهايي است كه كنگره آمريكا تاكنون عليه ايران اعمال كرده و ايجاد محدوديت و مانعتراشي در زمينه خريد نفت، پالايش و نيز كالاها و خدماتي را كه براي مدرنيزه كردن بخش نفت و گاز طبيعي ايران نياز است، هدف قرار داده است. تحريمهاي جديد آمريكا همچنين شركتهايي را كه براي ايران بنزين تامين ميكنند، تحت تحريم و فشار قرار خواهد داد.اوباما هنگام امضاي قانون تحريم ايران مدعي شد، آمريكا و متحدانش تصميم دارند ايران را از آنچه دستيابي به تسليحات اتمي ميخواند، بازدارند.
اين ادعا در حالي مطرح ميشود كه همين ديروز يوكيو آمانو، مديركل آژانس بينالمللي انرژي اتمي با انتقاد از جوسازي برخي كشورها در مورد موضوع هستهاي ايران گفت: جمهوري اسلامي ايران سلاح اتمي ندارد.
روسيه نيز كه البته خود يكي از حاميان قطعنامه تحريم ايران بود، با ناكارآمد خواندن تحريمها عليه ايران و ازسرگيري دور جديد مذاكرات در موضوع هستهاي ايران را خواستار شد.
اين موضعگيري در حالي از سوي سرگئي لاوروف، وزير امور خارجه روسيه مطرح شد كه سخنگوي اين وزارتخانه از نشست مديران سياسي وزارتخانههاي خارجه گروه 1+5 در بروكسل خبر داد و گفت: در اين نشست درباره برنامه هستهاي ايران گفتگو خواهد شد.
واكنش ايران و بانيان بيانيه تهران
اما در آن سوي ميدان، ايران نيز منتظر نماند و منوچهر متكي وزير خارجه كشورمان در نامههاي جداگانه به وزراي امور خارجه كشورهاي عضو شوراي امنيت، ضمن انتقاد شديد از بانيان قطعنامه 1929، همراهي ساير كشورها در شوراي امنيت با اين قطعنامه را مايه تاسف خوانده است. متكي در اين نامهها از اقدام عجولانه و اصرار آمريكا و چند همپيمانش براي صدور قطعنامه غيرعادلانه و غيرقانوني در شوراي امنيت سازمان ملل عليه ملت ايران انتقاد و تصريح كرده است در حالي كه با صدور بيانيه تهران فضاي مثبت و سازندهاي ايجاد شده و راه را براي همكاري و آغاز يك دوره جديد از اعتماد متقابل گشوده بود، اقدام غيرمنطقي شوراي امنيت تنها نشاندهنده نداشتن تمايل واقعي طرفهاي مقابل براي گفتگو و تعامل است.متكي در عين حال در نامههاي خود به وزراي امور خارجه برزيل و تركيه به نمايندگي از طرف دولت و ملت ايران از درايت و منطق دولت و مردم اين دو كشور به خاطر ايستادگي در برابر فشارهاي سياسي چند كشور خارجي و دادن راي منفي به قطعنامه 1929 قدرداني كرده است.
رئيسجمهور برزيل هم خيلي زود واكنشي مثبت به نامه ايران نشان داد و در گفتگويي اقدام غرب را در تحريم ايران تلاش براي اعاده حيثيت به كشورهاي عضو دائم شوراي امنيت اعلام و تاكيد كرد تحريم ايران با تمايل اين كشورها براي گفتگو در تناقض است.
لوئيس ايناسيو لولا داسيلوا ادامه داد: تهران قبول كرد و با ما پاي ميز مذاكره نشست و تركيه هم كه نقش مهمي ايفا كرد، ايده امانتگذاري اورانيوم را پذيرفت؛ ولي آنهايي كه اسير حرف[ و حرافي] هستند، با وضع دور چهارم تحريم ايران، تلاش ما را نابود كردند و با اين كار اعلام كردند كه آنان اسير مواضع پيشين خود هستند.
داسيلوا افزود: اين كشورها تحريمها را به دليل انتقامگيري يا حسادت به دو كشوري كه توانستند با ايران به توافق برسند، موضوعي براي اعاده حيثيت خود قرار دادند.
رجب طيب اردوغان، نخستوزير تركيه نيز در يك گفتگوي تلويزيوني با كانال پي.بي.اس آمريكا با اشاره به برنامه هستهاي ايران گفت: كشورش به اتفاق برزيل در چارچوب نامه اوباما، رئيسجمهور آمريكا به وي و داسيلوا، رئيسجمهور برزيل حركت كرده و گامهاي مشخصي در همين چارچوب برداشته و ايران را در زمينه تبادل سوخت هستهاي متقاعد كرده است.اردوغان با اشاره به اين كه تركيه تنها عضو شوراي امنيت است كه با ايران مرز مشترك طولاني دارد، تاكيد كرد آنكارا نميتواند رابطه خود را با كشور همسايه ايران قطع كند.
وي افزود: ايران مبادله سوخت هستهاي را پذيرفت و ميگويد كه با سلاح هستهاي مخالف است و در ضمن به مفاد پيمان ان.پي.تي پايبند است، اما اسرائيل حتي اين پيمان را قبول نكرده و در عين حال سلاح هستهاي دارد، اما كسي عليه اسرائيل تحريم اعمال نميكند. اين امر قابل توجيه نيست و بايد گفت كه اين دنيا، دنياي عادلانهاي نيست.
همچنين بشار اسد، رئيسجمهور سوريه كه به برزيل رفته است، حمايت خود را از توافق سهجانبه ايران، برزيل و تركيه براي تبادل سوخت هستهاي اعلام كرد و گفت: اين بيانيه عنصر اصلي حل مشكل غرب با ايران درخصوص مساله هستهاي است.