آمریکا در حملات شیمیایی صدام به ایران دست داشته است

گروه بین الملل - شین هریس و متیو اید چ26 اوت 2013 در گزارش فارین پالیسی گزارش دادند: دولت ایالات متحده ممکن است در پاسخ به حملات شیمیایی در نزدیکی دمشق ؛ اقدام نظامی را مد نظر قرار دهد. اما Foreign Policy (نشریۀ فارین پالیسی) به این نتیجه رسیده که یک نسل پیش، جوامع نظامی و اطلاعاتی آمریکا از حملات شیمیایی عراق با گاز اعصاب خبر داشته اند و هیچ کاری برای جلوگیری از این حملات علیه ایران نکرده اند در حالیکه آن حملات به مراتب مخرب تر از چیزی بوده که امروز در سوریه دیده می شود.




به گزارش بولتن نیوز، در گزارش فارین پالسی آمده است: در سال 1988، و در روزهای پایانی جنگ عراق با ایران، ایالات متحده از طریق تصاویر ماهواره ای متوجه شدکه ایران با بهره گیری از حفره ای در خط دفاعی عراق در آستانۀ به دست آوردن برتری عمدۀ استراتژیک قرار گرفته است. مقامات اطلاعاتی آمریکا محل استقرار نیروهای ایران را به عراق اطلاع دادند، و به خوبی آگاه بودند که ارتش صدام حسین قصد دارد با استفاده از سلاح های شیمیایی، از جمله گاز سارین، عامل کشندۀ اعصاب به ایران حمله کند.
این اطلاعات شامل تصاویر و نقشه هائی در مورد تحرکات نیروهای نظامی ایران، و همچنین محل استقرار امکانات لجستیک و جزئیات بیشتری در مورد دفاع هوایی ایران بود.
عراقی ها قبل از چهار تهاجم عمده در اوایل سال 1988 ، از گاز خردل و سارین استفاده کردند که همۀ این تهاجمات بر اساس تصاویر ماهواره ای، نقشه ها و سایر اطلاعات موجود در ایالات متحده صورت گرفت.
این حملات کمک کرد تا سمت و سوی جنگ به نفع عراق متمایل شود و ایران را به میز مذاکره بکشاند، و به آنها اطمینان می داد که سیاست طولانی مدت دولت ریگان با هدف پیروزی عراق به نتیجه خواهد رسید. اما در عین حال آن حملات ، آخرین مورد از سری حملات شیمیایی مسبوق به سابقه ای بود که دولت ریگان از آنها اطلاع داشت و هیچگاه آنها را فاش نکرد.
مقامات ایالات متحده ، مدت هاست که پذیرش تلویحی حملات شیمیایی عراق را رد کرده اند و اصرار دارند که دولت صدام حسین هیچگاه اعلام نکرده که قصد استفاده از این نوع سلاح ها را داشته است. اما سرهنگ بازنشسته نیروی هوایی ریک فرانکونا ،که در سال 1988 به عنوان وابسته نظامی امریکا در بغداد خدمت کرده، تصویر متفاوتی را ارائه می دهد.
او به فارین پالیسی گفته : "عراقی ها هیچگاه به ما نگفته بودند که قصد استفاده از گاز اعصاب را دارند. لازم نبود که بگویند!! چون ما از قبل این موضوع را می دانستیم ".
با توجه به مدارک سازمان سیا که اخیرا محرمانه اعلام شده و مصاحبه های مقامات اطلاعاتی سابق مانند فرانکونا، ایالات متحده شواهد محکمی از حملات شیمیایی عراق در ابتدای سال 1983در اختیار داشته است.
در آن زمان، ایران علنا ​​ادعا می کرد که علیه نیروهایش، حملات شیمیایی غیر قانونی صورت گرفته است، و سرگرم تشکیل پرونده ای در این خصوص بود تا به سازمان ملل متحد ارائه دهد . اما شواهد کافی برای اثبات دخالت عراق در این امر را در اختیار نداشت ، زیرا بسیاری شواهد لازم برای اثبات این موضوع در گزارشات فوق سری و یادداشت هائی مدفون بود که به مقامات ارشد اطلاعاتی در دولت ایالات متحده فرستاده می شد. سازمان سیا هم از اظهار نظر در مورد این ماجرا خود داری کرد.
برخلاف بحث و جدل های دردناک امروز مبنی بر لزوم مداخلۀ امریکا برای متوقف کردن حملات شیمیایی دولت سوریه علیه مخالفانش، ایالات متحده ، سه دهه پیش نسبت به استفادۀ گستردۀ صدام حسین از سلاح های شیمیایی علیه دشمنان و مردم خودش با خونسردی تمام ساکت نشست. دولت ریگان اینطورتصمیم گرفت که بهتر است اجازه دهد تا آن حملات ادامه یابد و مسیر جنگ ایران و عراق را به نفع صدام عوض کند. و حتی اگر این موضوع برملا شد، سازمان سیا تضمین می کند که خشم بین المللی و محکوم کردنها بی سرو صدا باشد.
سازمان سیا طبق این اسناد، گفته که ممکن نیست ایران بتواند شواهد قانع کنندۀ استفاده از سلاح های شیمیایی را کشف کند – ولو اینکه آژانس اطلاعات سری امریکا- سیا- این مدارک را در اختیار داشته باشد. این سازمان همچنین، اشاره کرده که اتحاد جماهیر شوروی قبلا از مواد شیمیایی در افغانستان استفاده کرده و اینکار عواقب چندانی برایش به همراه نداشته است.
این موضوع نیز از قبل گزارش شده که حتی زمانیکه مقامات شک کرده بودند مبادا صدام حسین از سلاح های شیمیایی استفاده می کند؛ ایالات متحده اطلاعات تاکتیکی خاصی را در اختیار عراق گذاشته است.
اما مدارک سازمان سیا، که به نحوی کاملا نامحسوس ، همراه با مصاحبه های منحصر به فردی با مقامات اطلاعاتی سابق، در گنجینه ای از مفاد غیر محرمانه در آرشیو ملی کالج پارک جا خوش کرده ، جزئیات جدیدی در مورد عمق آگاهی ایالات متحده از شیوه و زمانی که عراق از عوامل کشنده استفاده کرده را به خوبی روشن می کند.
این اسناد نشان می دهد که مقامات ارشد ایالات متحده به طور منظم از حجم حملات گاز اعصاب مطلع می شدند. این مدارک به مثابۀ مهر تاییدی است بر دست داشتن آمریکا در چند مورد از مخوف ترین حملات شیمیایی که تاکنون صورت گرفته است.
مقامات ارشد سازمان سیا، از جمله مدیر اطلاعات مرکزی ، ویلیام جی کیسی، دوست نزدیک رئیس جمهور رونالد ریگان، از محل دقیق تاسیسات مونتاژ قطعات سلاح های شیمیایی عراق مطلع می شدند، و اینکه عراق به شدت در تلاش بوده تا به اندازه کافی گازخردل تولید کند تا به تقاضای روزافزون نیروهای خود در خط مقدم پاسخ دهد، و دیگر این که عراق سرگرم خرید تجهیزاتی از ایتالیا بوده تا تولید گلوله های توپخانه و بمب های شیمیایی را سرعت بخشد ودست آخر اینکه عراق همچنین این امکان را داشته تا علیه نیروهای ایرانی و احتمالا غیر نظامیان این کشور از گاز اعصاب هم استفاده کند.
همچنین به این مقامات هشدار داده بودند که چنانچه  ایران به این باور برسد که ایالات متحده در جنگ شیمیایی علیه این کشور با عراق همدست بوده ، ممکن است دست به حملاتی تلافی جویانه از جمله حملات تروریستی علیه منافع ایالات متحده درخاورمیانه بزند.
سازمان سیا در سندی فوق سری به تاریخ نوامبر سال 1983 گزارش کرده که : " ادامه و تشدید حملات شیمیایی عراق ،این احتمال را افزایش می دهد که نیروهای ایرانی ، پوکه ای حاوی گاز خردل و با نشان عراقی کشف کنند.شک نیست که تهران بی معطلی این قبیل شواهد را به سازمان ملل متحد می برد و ایالات متحده را به اتهام همدستی در نقض قوانین بین المللی محکوم می کند."
فرانکونا به فارین پالیسی گفته که در آن زمان، دفتر وابستۀ نظامی مراحل آمادگی عراق برای حمله را با استفاده از تصاویر شناسایی ماهواره ای دنبال می کرد. به گفتۀ یک مقام سابق سازمان سیا، این تصاویر نشان می داد که نقل و انتقال مواد شیمیایی عراقی به گلوله های توپخانه قبل از هر تهاجم، خلاف جهت مواضع ایران بود.
فرانکونا ، فردی با تجربه در امور خاور میانه ، و زبانشناس عربی که در آژانس امنیت ملی و آژانس اطلاعات دفاعی خدمت کرده می گوید که اول بار در سال 1984 مطلع شده که عراق علیه ایران از سلاح های شیمیایی استفاده می کند، یعنی زمانیکه به عنوان وابستۀ هوایی در عَمان، اردن خدمت می کرده است. اطلاعاتی که او خود مشاهده کرده به وضوح نشان می دهد که عراقی ها علیه نیروهای ایرانی در جنوب عراق از گاز اعصاب تابون (که به "GA" هم معروف است) استفاده کرده بودند.
اسناد محرمانه سازمان سیا نشان می دهد که کیسی و دیگر مقامات ارشد این سازمان بارها و بارها از حملات شیمیایی عراق و برنامه های این کشور برای حملات بیشتر مطلع شده اند. سازمان سیا در یک سند فوق سری اذعان کرده: "اگر عراقی ها منابع بزرگ و جدیدی از گاز خردل را تولید کرده یا به چنگ آورند، تقریبا به طور قطع این منابع جدید را هم علیه نیروهای نظامی و شهرهای ایران در نزدیکی مرز بکار می برند ".
اما این سیاست صریح ریگان بود تا به هر قیمتی شده ، پیروزی عراق را در این جنگ تضمین کند.
سازمان سیا در یکی از اسناد اشاره کرده که استفاده از گاز اعصاب "می تواند تاثیر قابل توجهی بر تاکتیک های موج بشری ایران بگذارد و ایران را وادار کند تا از این استراتژی دست بردارد."
این تاکتیک، که به معنی حرکت دسته جمعی نیروهای ایرانی به سمت مواضع -مطابق قاعده- مسلح عراقی است، اثبات کرده که دربرخی جنگ ها تعیین کننده و موثر بوده است. در ماه مارس سال 1984، سازمان سیا گزارش کرد که عراق " استفاده از گازاعصاب را در جبهۀ بصره آغاز کرده و به احتمال زیاد تا پاییز امسال می تواند مقادیر قابل توجهی از این مواد را از جنبۀ نظامی، بکار بگیرد."
بر اساس پروتکل 1925 ژنو، استفاده از سلاح های شیمیایی در جنگ ممنوع است. بنابر این پروتکل طرفین "هر تلاشی را بکار می گیرد تا کشورهای دیگر را وادار کند تا به این توافقنامه تن دهند."عراق هیچگاه این پروتکل را امضا نکرده اما ایالات متحده در سال 1975 آن را نصویب کرده است. کنوانسیون منع کاربرد سلاح های شیمیایی، که تولید و استفاده از چنین سلاح هایی را ممنوع دانسته ، تا سال 1997هنوز تصویب نشده بود ، یعنی سال ها پس از آنکه حوادث مورد بحث رخ دهد.
موج اولیه حملات عراق، در سال 1983 و با استفاده از گاز خردل صورت گرفت. با اینکه گاز خردل به طور کلی ماده ای کشنده نیست، اما باعث تاول های شدید پوستی و مخاط و غشاء جلدی می شود ، که می تواند منجر به عفونت های کشنده گردد و عوارضی مانند نابینایی و بیماری های دستگاه تنفسی فوقانی ایجاد می کند، و در عین حال خطر ابتلا به سرطان را نیز افزایش می دهد.
زمانی که گاز خردل مورد استفاده قرار می گرفت هنوز ایالات متحده اطلاعات میدان جنگ را به عراق منتقل نمی کرد. اما در عین حال به ایران هم کمکی نمی کرد تا این کشور بتواند شواهد روشنی برای اثبات حملات شیمیایی و البته غیر قانونی عراق ارائه دهد. امریکا حتی سازمان ملل را هم از این حملات و شواهد آن مطلع نمی ساخت.
سازمان سیا تصریح کرد که اگر ایران بتواند محل دقیق تاسیسات مونتاژ سلاح را در عراق کشف کند قطعا می تواند این تاسیسات را به سادگی بمباران کند. CIA بر این باور بود که ایران از مکان دقیق این تاسیسات به خوبی آگاه است.
در سال 1984شواهد محکمی از حملات شیمیایی عراق برملا شد. اما این شواهد هم در جلوگیری از بکارگیری مواد کشنده توسط صدام حسین، حتی در حملات علیه مردم خودش تاثیر چندانی نداشت. زیرا به همان اندازه که سازمان سیا از کاربرد سلاح های شیمیایی توسط صدام حسین مطلع می شد ، مقامات هم در سرتاسر دوران جنگ، از انتقال اطلاعات به عراق فروگذار نکردند.
وزارت دفاع در سال 1986 برنامه ای برای به اشتراک گذاری اطلاعات با عراقی ها پیشنهاد کرده بود. اما به گفتۀ فرانکونا این برنامه لغو شد، زیرا سازمان سیا و وزارت امور خارجه صدام حسین را به دیدۀ "نفرت"می نگریستند و مقامات وی را " جانی و آدمکش " می نامیدند.
این وضعیت در سال 1987 تغییر کرد. به گفتۀ فرانکونا، که در آن زمان در آژانس اطلاعات دفاع DIA خدمت می کرد؛ ماهواره های اطلاعات شناسایی سازمان سیا ، علائم روشنی را مخابره کردند که نشان می داد ایران تعداد زیادی از سربازان و تجهیزات خود را به شرق شهر بصره می برد و در آنجا متمرکز می کند.
آنچه که تحلیلگران DIA را بیش از هر چیز نگران می کرد این بود که تصاویر ماهواره ای نشان داده بود که ایرانیان حفرۀ خمیازه ای را در مواضع عراق و درجنوب شرقی بصره کشف کرده بودند. این شکاف در محل تلاقی بین سپاه سوم عراق ، مستقر در بخش شرقی شهر، و سپاه هفتم عراق، ایجاد شده بود که در جنوب شرقی شهر در داخل و اطراف شبه جزیرۀ فاو مستقر بودند، منطقه ای که به شدت مورد بحث و مناقشه بود.
فرانکونا می گوید: ماهواره ها، واحد های مهندسی و پل سازی ایرانی را ردیابی کردند که مخفیانه در حال حرکت و استقرار در مناطق روبروی این حفره در خطوط عراقی ها بود؛ که  نشان می داد اینجا قرار است همانجایی باشد که نیروی اصلی تهاجم حمعی و سالیانۀ ایرانی ها قرار است در آن سرازیر شود.
در اواخر سال 1987، تحلیلگران DIA در دفتر فرانکونا در واشنگتن گزارشی با رمز فوق سری و تحت عنوان تقریبی "پشت دروازه های بصره،" نوشت و هشدار داد که عملیات 1988 ایران قرار است بزرگتر از تمام حملات قبلی باشد، و این تهاجم شانس بسیار خوبی برای در هم شکستن خطوط عراق و تصرف بصره دارد. این گزارش هشدار می داد که اگر بصره سقوط کند ، ارتش عراق متلاشی خواهد شد و ایران در جنگ پیروز می شود.
پرزیدنت ریگان این گزارش را خواند و - به گفتۀ فرانکونا-  در حاشیۀ آن خطاب به وزیر دفاع وقت ، فرانک کارلوچی نوشت: "پیروزی ایران به هیچ وجه قابل قبول نیست."
بلافاصله، در سطح بالای دولت امریکا تصمیمی اتخاذ شد (که به طور قطع مستلزم تصویب شورای امنیت ملی و سازمان سیا بود).در واقع به آژانس اطلاعات دفاع DIA اجازه داده شد تا تمامی اطلاعات مربوط به استقرار و حرکات واحدهای رزمی ایران را عینا در اختیار سرویس های اطلاعاتی عراق قرار دهد. این مجوز شامل تصاویر ماهواره ای و احتمالا بعضی اطلاعات الکترونیک تایید شده نیز می گردید. تمرکز ویژه ، روی منطقه شرقی شهر بصره بود، جاییکه بنا بر اطلاعات موثق DIA هدف اصلی حملۀ بزرگ ایران بود . آژانس همچنین اطلاعاتی در مورد محل استقرار امکانات کلیدی لجستیک ایران ، توان و قابلیت های نیروی هوایی و سیستم دفاع هوایی این کشور ارائه کرد. فرانکونا بسیاری از این اطلاعات را به عنوان " بسته های هدف مندی " توصیف می کند که برای استفاده توسط نیروی هوایی عراق و از بین بردن اهداف مورد بحث مناسب بود.
پس از آن حملات سارین آغاز شد
این گاز اعصاب باعث بروز سرگیجه، ناراحتی های تنفسی و تشنج عضلانی می شود، و می تواند منجر به مرگ شود.
تحلیلگران CIA نمی توانستند تعداد دقیق تلفات ایران را تعیین کنند زیرا به مقامات و اسناد ایرانی دسترسی نداشتند. اما این آژانس در هر یک از چهار موردی که در آن سلاح های شیمیایی پیش از حملۀ نظامی مورد استفاده قرار گرفت، تعداد کشته شدگان را چیزی بین "صدها" تا "هزاران نفر"تخمین زد. به گفتۀ سازمان سیا، دو سوم از کل سلاح های شیمیایی که توسط عراق در جنگ با ایران بکار رفته، ظرف 18 ماه آخر جنگ شلیک و یا پرتاب شده است.
تا سال 1988، اطلاعات ایالات متحده ، آزادانه و با سخاوتمندی تمام به دست ارتش صدام حسین می رسید . در ماه مارس همان سال، عراق ، روستای کردنشین حلبچه را در شمال عراق ، با گاز اعصاب بمباران شیمیایی کرد.
یک ماه بعد، مقامات عراقی با استفاده از بمب های هوایی و توپ هایی که با گاز سارین پر شده بود به محل تمرکز و تجمع نیروهای نظامی ایران در فاو، شبه جزیره ای واقع در جنوب شرقی بصره حمله کردند، و با اینکار به نیروهای نظامی عراق کمک کردند تا یک پیروزی بزرگ به دست آورد و تمام شبه جزیره را باز پس بگیرد.
موفقیت حمله به شبه جزیرۀ فاو از اجرای حملۀ بزرگ و پیش بینی شدۀ ایران برای تصرف بصره نیز ممانعت کرد. به گفتۀ فرانکونا ، واشنگتن از این نتیجه بسیار خوشنود بود زیرا ایرانی ها نتوانستند فرصتی برای اجرای عملیات خود به دست آورند.
سطح آگاهی دقیق و اشراف به برنامۀ سلاح های شیمیایی عراق ، با ارزیابی نادرستی که توسط سازمان سیا و دیگر سازمان های اطلاعاتی در مورد برنامه عراق-  قبل از تهاجم ایالات متحده در سال 2003- صورت گرفته قابل مقایسه نیست؛ در آن زمان، سازمان اطلاعات آمریکا دسترسی بهتری به منطقه داشت و می توانست مقاماتی را به آنجا بفرستد تا میزان خسارات را به دقت ارزیابی کند.
فرانکونا ، کمی پس از تصرف شبه جزیره فاو توسط عراقی ها ، از آنجا بازدید می کند . او مشاهده می کند که میدان نبرد پر است از سرنگ هایی که گویا قبلا با آتروپین پر شده بوده، دارویی که برای درمان اثرات کشندۀ سارین بکار می رود. فرانکونا تعدادی از این سرنگ ها را بر می دارد و با خود به بغداد می آورد- تا اثبات کند عراقی ها در شبه جزیره فاو از گاز سارین استفاده کرده اند.
ماه ها بعد، فرانکونا گزارش می دهد ، که عراقی ها سه بار دیگر و هر بار در مقادیری عظیم و همراه با آتش و دود فراوان توپخانه از گاز سارین استفاده کرده اند تا علائم استفاده از گاز اعصاب را استتار کنند.
هر سۀ این عملیات با موفقیت کامل به پایان رسید که عراق این موفقیت را تا حد زیادی مرهون استفادۀ پیچیده از مقادیر انبوهی گاز اعصاب بود. آخرین مورد ، که به عملیات رمضان المبارک معروف است ، در آوریل 1988 توسط عراقی ها اجرا شد که در این عملیات بیشترین حجم استفاده از گاز اعصاب سارین توسط عراقی ها به ثبت رسیده است. ربع قرن است که ، هیچ حملۀ شیمیایی به پای حملات غیر متعارف صدام حسین نرسیده ، مگر، شاید، حملۀ هفته گذشته که در خارج شهر دمشق رخ داده است.