وقتی کمیسیون برجام وجود دارد، چرا اجازه می‌دهید تحریم‌ها و تهدیدها جامعه را خفه کنند؟  

گروه بین الملل: آقای عباس عراقچی، شما که مذاکره‌کننده ارشد برجام بودید و حالا سکان وزارت خارجه را در دست دارید، چرا از ظرفیت‌های حقوقی کمیسیون مشترک برجام (Joint Commission) برای دفاع از حقوق ملت استفاده نمی‌کنید؟ چرا اجازه می‌دهید تهدیدهای اروپا برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه، تنش‌های بی‌پایان را به جامعه ایرانی تحمیل کند؟ مردم ایران زیر بار تحریم‌های اقتصادی کمر خم کرده‌اند، تورم افسارگسیخته، بیکاری جوانان، و بحران‌های اجتماعی یکی پس از دیگری می‌آید، اما شما و تیم دیپلماتیک‌تان انگار ظرفیت‌های قانونی برجام را فراموش کرده‌اید. این مقاله، نه یک حمله شخصی، بلکه یک انتقاد سازنده است: زمان آن رسیده که کمیسیون را به ابزاری برای مقابله با غرب تبدیل کنید، نه اینکه منتظر بنشینید تا اکتبر ۲۰۲۵ – انقضای قطعنامه ۲۲۳۱ – فرا برسد و همه چیز از دست برود.

به گزارش بولتن نیوز ،کمیسیون مشترک برجام، نهادی است که در متن اصلی JCPOA برای نظارت بر اجرا، حل اختلافات و جلوگیری از نقض تعهدات طراحی شده است. طبق پاراگراف ix مقدمه برجام، این کمیسیون متشکل از ایران، چین، روسیه، فرانسه، آلمان، بریتانیا و اتحادیه اروپا است و می‌تواند مسائل را بررسی کند، زمان بخرد و حتی نقض تعهدات غرب را به چالش بکشد. شما خودتان بهتر می‌دانید، آقای عراقچی، که این کمیسیون می‌تواند نقطه شروع مکانیسم حل اختلاف (پاراگراف ۳۶) باشد – جایی که ایران می‌تواند نقض تحریم‌ها توسط آمریکا و اروپا را ارجاع دهد و خواستار جبران شود.  

اما چرا ایران از این ظرفیت بهره نمی‌برد؟ در سال‌های اخیر، ایران بارها از کمیسیون استفاده کرده، مانند فعال‌سازی مکانیسم در ۲۰۲۰ برای اعتراض به تحریم‌ها، یا جلسات وین در ۲۰۲۱-۲۰۲۳. حتی در ژوئن ۲۰۲۵، سازمان ملل فراخوان برای دیپلماسی داد و تأکید کرد که اهداف JCPOA هنوز قابل دستیابی است. جلسه ministerial کمیسیون در جولای ۲۰۲۵ هم برگزار شد، با هماهنگی روسیه. اما این استفاده‌ها پراکنده و ناکافی بوده‌اند. چرا جلسه فوری برای مقابله با نامه تهدیدآمیز E3 در ۸ اوت ۲۰۲۵ درخواست نکردید؟ آن‌ها ایران را به "significant non-performance" متهم کرده‌اند و تهدید به فعال‌سازی کرده‌اند، اما پاسخ شما فقط مصاحبه‌ای بود که گفتید اروپایی‌ها تا ۲۰ اکتبر فرصت دارند. این فرصت برای کیست؟ برای مردم ایران که هر روز با گرانی دست و پنجه نرم می‌کنند؟

آقای عراقچی، نگاه کنید به جامعه ایران: تحریم‌ها نه تنها اقتصاد را فلج کرده، بلکه تنش‌های اجتماعی را شعله‌ور ساخته است. تورم بالای ۴۰ درصد، بیکاری جوانان بیش از ۳۰ درصد، و مهاجرت نخبگان – این‌ها نتایج مستقیم عدم استفاده مؤثر از ابزارهای دیپلماتیک مانند کمیسیون است. مردم عادی، که هیچ نقشی در سیاست‌های هسته‌ای ندارند، قربانی اصلی هستند. چرا اجازه می‌دهید تهدیدهای غرب، مانند نامه E3، بدون پاسخ حقوقی قوی بماند؟ کمیسیون می‌تواند فرآیند ماشه را به تأخیر بیندازد، با حمایت چین و روسیه اجماع ایجاد کند و حتی نقض تعهدات غرب را برجسته کند – همان‌طور که ایران در گذشته کرده، اما حالا انگار فراموش شده.  

در مصاحبه اخیرتان با IRIB، گفتید که ایران غنی‌سازی را متوقف نمی‌کند و پاسخ قاطع به هر حمله‌ای می‌دهد. این خوب است، اما چرا این قاطعیت را در کمیسیون نشان نمی‌دهید؟ نامه‌تان به شورای امنیت در ژوئن ۲۰۲۵ درباره حمله اسرائیل خوب بود، اما چرا مشابه آن برای برجام انجام نمی‌شود؟ مردم ایران نیاز به دیپلماسی فعال دارند، نه موضع‌گیری‌های رسانه‌ای که تنش را بیشتر می‌کند. اگر کمیسیون را فعال کنید، می‌توانید زمان بخرید تا اکتبر ۲۰۲۵، وقتی قطعنامه ۲۲۳۱ منقضی می‌شود، و شاید مذاکرات جدیدی شروع شود.

شما در مصاحبه‌ها تأکید می‌کنید که چین و روسیه به ایران کمک می‌کنند تا غرب را به چالش بکشند. بله، این دو کشور متحدان کلیدی در کمیسیون هستند و می‌توانند در حل اختلافات کمک کنند. اما چرا ایران ابتکار عمل را به دست نمی‌گیرد؟ چرا درخواست جلسه فوری برای بررسی "non-performance" اروپا نمی‌کنید؟ E3 در نامه‌شان گفته‌اند که ایران تعهدات را نقض کرده، اما شما می‌توانید متقابلاً نشان دهید که خروج آمریکا و عدم رفع تحریم‌ها توسط اروپا، نقض اصلی است.  

به یاد دکتر مصدق بیافتید، که با دانش حقوقی‌اش نفت را ملی کرد و در دادگاه لاهه پیروز شد. شما هم، با تجربه‌تان در مذاکرات برجام، می‌توانید "مصدق جدید" باشید. اما سکوت فعلی، اجازه می‌دهد تنش‌ها افزایش یابد – از تهدیدهای نظامی تا تحریم‌های جدید بایدن در ۲۰۲۳. جامعه ایران خسته از این تنش‌هاست؛ اعتراضات اقتصادی، بحران‌های اجتماعی، و حتی مهاجرت گسترده، همه ریشه در این سیاست خارجی منفعل دارد.

آقای عراقچی، این انتقاد برای تخریب نیست، بلکه برای بیداری است. پیشنهاد می‌کنم:  
1. بلافاصله جلسه فوری کمیسیون را درخواست کنید تا نامه E3 بررسی شود.  
2. با حمایت چین و روسیه، نقض تعهدات غرب را ارجاع دهید و خواستار جبران اقتصادی شوید.  
3. از ظرفیت هیئت مشورتی برای نظرات مستقل استفاده کنید تا فرآیند ماشه را متوقف کنید.  
4. شفافیت بیشتری با مردم داشته باشید – توضیح دهید چرا کمیسیون فعال نیست و چگونه می‌تواند تنش را کاهش دهد.  

سازمان ملل در ژوئن ۲۰۲۵ فراخوان برای دیپلماسی داد؛ چرا ایران پیشقدم نشود؟ مردم ایران شایسته آرامش هستند، نه تنش‌های بی‌پایان.

آقای عراقچی، شما که "انقلابی و با تجربه" توصیف شده‌اید، زمان آن رسیده که کمیسیون مشترک را از خاک بیرون بکشید و از آن برای دفاع از ملت استفاده کنید. اجازه ندهید تاریخ تکرار شود – مانند کودتای ۲۸ مرداد، که دخالت خارجی حقوق ایران را سلب کرد. امروز، با ابزارهای حقوقی برجام، می‌توانید تنش‌ها را کاهش دهید و حقوق ضایع‌شده را بازگردانید. مردم منتظر عمل هستند، نه کلمات. آیا پاسخ خواهید داد؟