پیمان ابراهیم زیر تیغ آیات قرآن؛ رویارویی دو روایت از اتحاد و خیانت

گروه بین الملل: در عصر دیجیتال، جایی که روایت‌ها با سرعت نور ساخته و منتشر می‌شوند، یک ویدیوی کوتاه اما پرنفوذ در شبکه‌های اجتماعی در حال دست به دست شدن است که به شکلی هنرمندانه و هدفمند، تفسیری دینی و انتقادی از تحولات ژئوپلیتیک خاورمیانه ارائه می‌دهد. این ویدیو با تلفیق تصاویری از دیدارهای دیپلماتیک مقامات آمریکایی، اسرائیلی و عربی با آیاتی از سوره مائده قرآن کریم، روایتی دوگانه از «اتحاد» و «خیانت» را به تصویر می‌کشد؛ روایتی که در آن، پیمان‌های سیاسی مدرن در ترازوی متون مقدس سنجیده می‌شوند و نتیجه‌ای جز هشدار و تبشیر یک آینده متفاوت را نوید نمی‌دهند.

به گزارش بولتن نیوز ،ویدیو با تصاویری آشنا از بالاترین سطح دیپلماسی جهانی آغاز می‌شود: دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، در حال فشردن دست یکدیگر و تعاملات گرم دیپلماتیک هستند. همزمان، صدای قاری قرآن با آیه‌ای صریح از سوره مائده طنین‌انداز می‌شود: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا الْيَهُودَ وَالنَّصَارَىٰ أَوْلِيَاءَ...» (آیه ۵۱). ترجمه فارسی آیه نیز بلافاصله بر روی تصویر حک می‌شود: "ای اهل ایمان! یهودیان و مسیحیان را سرپرست و دوستان خود انتخاب نکنید."

سازنده ویدیو با این هم‌نشینی قدرتمند، از همان ابتدا موضع خود را مشخص می‌کند. پیمان ابراهیم و تلاش‌ها برای عادی‌سازی روابط میان کشورهای عربی و اسرائیل، نه به عنوان یک دستاورد دیپلماتیک، بلکه به عنوان نقض یک فرمان الهی معرفی می‌شود. انتخاب کلمه «اولیاء» که در ترجمه به «دوستان و سرپرستان» برگردانده شده، بار معنایی عمیقی دارد و هرگونه تکیه و اتحاد استراتژیک را زیر سؤال می‌برد. ویدیو با نمایش این تصاویر، این اتحاد را مصداق بارز نهی قرآنی دانسته و مخاطب را به تأمل در ماهیت این روابط فرا می‌خواند.

در ادامه، ویدیو به سراغ بازیگران عربی این معادلات می‌رود. تصاویری از مقامات بلندپایه امارات و عربستان سعودی در کنار آنتونی بلینکن، وزیر خارجه سابق آمریکا، به نمایش درمی‌آید. این تصاویر با بخش بعدی آیات همراه می‌شود که حالِ کسانی را توصیف می‌کند که به سمت این اتحادها می‌شتابند: «فَتَرَى الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ يُسَارِعُونَ فِيهِمْ يَقُولُونَ نَخْشَىٰ أَن تُصِيبَنَا دَائِرَةٌ...» (آیه ۵۲). ترجمه، این مفهوم را اینگونه بازتاب می‌دهد: "اما کسانی دیگر را می‌بینی که در قلب‌هایشان بیماری [دورویی] است... و می‌گویند می‌ترسیم برای ما اتفاق بدی بیافتد."

این بخش از ویدیو، انگیزه‌های پشت عادی‌سازی روابط را به چالش می‌کشد. از منظر سازنده، این شتاب در اتحاد، نه از سر حکمت و قدرت، بلکه ناشی از "بیماری در قلب" و "ترس" از تحولات آینده و از دست دادن قدرت است. این یک اتهام مستقیم و سنگین است که رهبران این کشورها را به ضعف ایمان و عمل بر اساس ترس‌های دنیوی متهم می‌کند، نه بر اساس اصول دینی. در حقیقت، ویدیو این دیپلماسی را نوعی قمار می‌داند که از سر استیصال انجام شده و عاقبت آن، پشیمانی خواهد بود، همانطور که آیه وعده می‌دهد: «فَيُصْبِحُوا عَلَىٰ مَا أَسَرُّوا فِي أَنفُسِهِمْ نَادِمِينَ».

نقطه عطف ویدیو جایی است که روایت از انتقاد صرف، به سمت یک "وعده الهی" حرکت می‌کند. پس از نمایش تباه شدن اعمال و زیان‌کار شدن این گروه، لحن و تصاویر به کلی دگرگون می‌شود. آیه ۵۴ سوره مائده، که با «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا مَن يَرْتَدَّ مِنكُمْ عَن دِينِهِ...» آغاز می‌شود، یک نقطه امید و یک جایگزین قدرتمند را معرفی می‌کند.

در این بخش، تصاویر دیپلمات‌های غربی و عربی جای خود را به صحنه‌هایی حماسی و نمادین از یک سپاه عظیم اسلامی می‌دهد. ارتشی متحد، سوار بر اسب‌های سفید، که نماد قدرت، خلوص و ایمان است. این تصاویر با توصیفات آیه منطبق است: «فَسَوْفَ يَأْتِي اللَّهُ بِقَوْمٍ يُحِبُّهُمْ وَيُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ أَعِزَّةٍ عَلَى الْكَافِرِينَ يُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَلَا يَخَافُونَ لَوْمَةَ لَائِمٍ...».

این قوم جدید، که خدا دوستشان دارد و آنها نیز خدا را دوست دارند، در برابر مؤمنان فروتن و در برابر کافران، سرسخت و قدرتمندند. آنها در راه خدا جهاد می‌کنند و از سرزنش هیچ ملامتگری نمی‌هراسند. این تصویرسازی، یک تقابل مستقیم با صحنه‌های ابتدایی ویدیو است. اگر رهبران فعلی بر اساس ترس از "ملامتگر" (غرب و قدرت‌های جهانی) عمل می‌کنند، امت موعود الهی، از هیچ‌کس جز خدا هراسی ندارد. این بخش، یک پیام روشن برای مخاطبان ناامید از وضع موجود دارد: این پایان راه نیست و خداوند، خود حافظ دینش خواهد بود و امتی شایسته را جایگزین خواهد کرد.