سه‌گانه طلا، دلار و رمزارز

به گزارش بولتن نیوز، با ورود به تابستان ۱۴۰۴، ارزیابی بازدهی بازارهای سرمایه‌گذاری در ایران نشان می‌دهد که رمزارزها با ثبت بالاترین رشد سالانه، در صدر گزینه‌های پرریسک اما پربازده قرار گرفته‌اند. در مقابل، طلا و دلار با نوسانات محدودتر، نقش پناهگاه‌های سرمایه‌ای را ایفا کرده‌اند. این گزارش با تمرکز بر داده‌های یک‌ساله و روندهای اثرگذار داخلی و خارجی، چشم‌انداز تابستان را برای 3 بازار اصلی سرمایه تحلیل می‌کند و چالش‌های پیش‌روی هر یک را بررسی خواهد کرد.

1. رمزارزها؛ پرواز در طوفان یا سقوط آزاد
بازدهی بیت‌کوین در سال ۲۰۲۴ میلادی از مرز ۱۲۰ درصد عبور کرد، در حالی که بازارهای طلا و دلار در ایران رشدی به‌مراتب محدودتر را تجربه کردند.  این رشد خیره‌کننده نه بر پایه واقعیت‌های اقتصادی، بلکه بر موجی از «شوق جهانی» به دارایی‌های غیرمتمرکز شکل گرفت.
افزایش تقاضای نهادی، پذیرش ETFهای بیت‌کوین و احتمال کاهش نرخ بهره فدرال رزرو، از عوامل کلیدی این رشد بودند. اما در ایران، موانعی نظیر نبود سیاست‌گذاری شفاف، ممنوعیت‌های بانکی و نبود زیرساخت رسمی برای خرید و فروش قانونی، این بازار را همچنان در سایه قرار داده است. ریسک‌های امنیتی، نوسانات شدید و احتمال دخالت نظارتی، همگی زنگ هشدارهایی هستند برای سرمایه‌گذارانی که به‌دنبال بازدهی لحظه‌ای وارد این فضا می‌شوند.

۲. طلا؛ سرمایه‌ امن، نه همیشه سودده
در اقتصادهای بی‌ثبات، طلا همواره پناهگاه سنتی سرمایه‌گذاران بوده است. اما در ماه‌های اخیر، رشد قیمت طلا در بازار جهانی هم‌زمان با تردیدها درباره سیاست‌های آتی فدرال رزرو، کندتر شده است. در بازار ایران، طلا بیشتر تحت تأثیر نرخ دلار و انتظارات تورمی قرار دارد تا قیمت جهانی.
آنچه کمتر دیده می‌شود، اثر روانی ثبات ظاهری این بازار بر تصمیم سرمایه‌گذار خُرد است. سرمایه‌گذاران بدون تحلیل بنیادین، تنها با تکیه بر «تجربه‌های تلخ گذشته»، به طلا پناه می‌برند؛ غافل از این‌که در شرایط تورم ایستا  (Stagflation) طلا به‌الزام بازدهی واقعی مثبت نخواهد داشت.

۳. دلار؛ سکون مشکوک در بازار سیاست‌زده
قیمت دلار در سال گذشته در محدوده ۵۰–۶۰ هزار تومان در نوسان بود، با دخالت‌های آشکار و پنهان بازارساز. اگرچه این ثبات نسبی برای سیاست‌گذاران یک پیروزی تلقی می‌شود، اما برای سرمایه‌گذاران، یک علامت سؤال بزرگ است: آیا این سکون، مقدمه یک جهش جدید است یا آغاز یک دوره فرسایشی؟
عامل کلیدی در آینده دلار، نه فقط تورم داخلی یا نقدینگی، بلکه انتظارات سیاسی است: مذاکرات منطقه‌ای، انتخابات آمریکا، و حتی فضای اجتماعی داخلی. برخلاف تصور عمومی، ممکن است بازار ارز در تابستان امسال بازدهی خاصی نداشته باشد و تنها نقش «ضامن حفظ ارزش نسبی» را بازی کند.

۴. بازدهی در برابر ریسک ساختاری
سه بازار اصلی سرمایه‌گذاری یعنی رمزارز، طلا و دلار، هر کدام نسبت متفاوتی از بازدهی، ریسک و دسترسی را برای سرمایه‌گذار ایرانی ارائه می‌کنند.
رمزارزها طی یک‌سال گذشته بیشترین بازدهی را (بیش از ۱۲۰ درصد) ثبت کرده‌اند؛ اما هم‌زمان، بالاترین سطح ریسک داخلی و جهانی را هم دارند. نوسانات شدید، نبود نظارت رسمی، و ممنوعیت‌های بانکی باعث شده که دسترسی به این بازار همچنان غیررسمی و پرریسک باقی بماند، هرچند نقدشوندگی بالایی دارد.
طلا برخلاف رمزارز، بازدهی متوسطی داشته (حدود ۳۰ درصد) و از نظر ریسک ساختاری، در سطح میانی قرار دارد. سرمایه‌گذاران به‌سادگی می‌توانند در بازار رسمی طلا فعالیت کنند، اما نقدشوندگی آن به‌اندازه رمزارز یا دلار نیست و نوسان آن بیشتر از سیاست‌های داخلی تأثیر می‌گیرد تا روندهای جهانی.
دلار کمترین بازدهی را در یک‌سال اخیر داشته و به‌طور میانگین کاهش ارزش حدود ۱۵ درصدی را تجربه کرده است. با این‌حال، این بازار همچنان از ریسک داخلی نسبتاً کمی برخوردار است، اما به‌شدت وابسته به تحولات جهانی و سیاسی است. نقدشوندگی بالاست و دسترسی به آن از مسیرهای رسمی ممکن است؛ ولی دیگر نمی‌توان آن را ابزار سودآوری دانست، بلکه بیشتر نقش حفظ ارزش دارایی را بازی می‌کند.

۵. تابستان داغ برای انتخاب استراتژی
در تابستان ۱۴۰۴، تصمیم‌گیری در مورد سرمایه‌گذاری دیگر ساده نیست. بازارها در ظاهر آرام، اما در درون پرنوسان‌اند. به‌جای واکنش احساسی، باید با نگاه تحلیلی و استراتژیک به هر بازار نگریست. این فصل، زمان بازنگری در اولویت‌ها و طراحی پورتفوی متنوع بر اساس درجه ریسک‌پذیری فردی است، نه دویدن پشت بازاری که بیشترین سود ماه قبل را داشته است.