ادامه کاهش سودآوری و ضعف مدیریتی و تصمیم گیری های نادرست در شستا

گروه اقتصادی -گروه شستا با وجود 285 همت دارایی و 107 پروژه و طرح توسعه ای هلدینگ های زیرمجموعه، در سال مالی منتهی به 31 خرداد 1403 با کاهش سود عملیاتی به 29.2 همت، سود خالص 26.5 همت، سود عملیاتی تلفیقی 50 همت و سود خالص تلفیقی 59 همت مواجه شده و همچنان با کاهش بهره وری و کارایی و سود مواجه بوده و کاهش نسبت های مالی، انحلال 22 شرکت، و کاهش سود سرمایه گذاری ها و سود خالص نسبت به سال قبل، نشان دهنده  ادامه عملکرد ضعیف مدیریتی و تداوم چرخه تصمیمات نادرست در شستا بوده است.

به گزارش بولتن نیوز به عبارت دیگر، نسبت سود خالص به جمع دارایی های شرکت زیر 10 درصد است. در حالیکه با توجه به امکانات فیزیکی، حمایت های دولتی، و سال ها تجربه کاری، نیروی انسانی و... انتظار می رود که این شرکت با سود آوری، تعداد پروژه های بیشتر، سرعت در تکمیل طرح های توسعه ای، و حضور موفق در اقتصاد کشور همراه باشد. 

سهامداران نیز انتظار دارند که هلدینگ ها و شرکت های بزرگ شستا بتوانند بیش از کارایی و بهره وری و سودآوری داشته باشند و نسبت های مالی و بازدهی سهام را افزایش دهند.

عملکرد مالی شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی (شستا) در پایان سال ۱۴۰۳، نیز نه‌تنها بهبودی در روند این هلدینگ بزرگ بورسی نشان نمی‌دهد، بلکه نشانگر ادامه مسیر زیان‌دهی است؛ مسیری که با وجود تغییرات مدیریتی، هنوز اصلاح نشده و تکرار اشتباهات گذشته در آن مشهود است.

صورت‌های مالی میان‌دوره‌ای ۹ ماهه منتهی به ۳۰ اسفندماه ۱۴۰۳ که در سامانه کدال منتشر شده، نشان می‌دهد شستا در این دوره زمانی با زیان خالص ۲ هزار و ۲۶۸ میلیارد تومانی مواجه بوده است. این رقم نسبت به دوره مشابه سال قبل، رشدی ۱۰ درصدی داشته و عملاً مهر تأییدی است بر تداوم روند نامطلوب عملکرد مالی این مجموعه.

این سطح از زیان‌دهی، تأثیر مستقیمی بر سود انباشته شرکت نیز گذاشته، به‌گونه‌ای که سود انباشته شستا در پایان سال گذشته با افت چشمگیر ۹۳ درصدی همراه شده است. وضعیتی که برای یکی از بزرگ‌ترین هلدینگ‌های بورسی کشور، یک عقب‌گرد جدی محسوب می‌شود.

از دیگر نکات نگران‌کننده در گزارش مالی منتشر شده، افزایش ۲۶ درصدی زیان ناشی از فروش سرمایه‌گذاری‌هاست. در واقع شستا نه‌تنها در حوزه فعالیت‌های عملیاتی موفق نبوده، بلکه حتی در فروش دارایی‌ها و سرمایه‌گذاری‌ها نیز به سودآوری نرسیده و با زیان مواجه شده است. همین مسأله سبب شد تا در مجموع، درآمدهای عملیاتی شرکت به محدوده منفی وارد شود.

در بخش هزینه‌ها نیز، تصویر روشنی از بهره‌وری یا کنترل مالی دیده نمی‌شود. هزینه‌های مربوط به حقوق، دستمزد و مزایا با رشد چشمگیر ۷۶ درصدی به بیش از ۱۲۸ میلیارد تومان رسیده است. رشدی که به‌مراتب بالاتر از سطح مجاز قانونی برای افزایش حقوق در سال گذشته بوده و نیازمند شفاف‌سازی است. همچنین هزینه‌های استهلاک با جهش عجیب ۱۳۱ درصدی مواجه شده که بیانگر ضعف در بهره‌برداری بهینه از دارایی‌هاست.

هزینه‌های مالی نیز در این میان سهم قابل توجهی در تضعیف صورت مالی داشته‌اند. طبق صورت‌های ارائه‌شده، شستا در پایان سال گذشته بیش از ۲ هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان هزینه مالی ثبت کرده که نسبت به مدت مشابه سال قبل، ۱۵ درصد افزایش یافته است.

زیان شناسایی‌شده به ازای هر سهم نیز گویای اوضاع نابسامان شرکت است، به‌گونه‌ای که این رقم در پایان سال ۱۴۰۳ به ۱۴ ریال رسیده که نسبت به سال قبل، افزایش ۸ درصدی را نشان می‌دهد.

از منظر ساختار مالی نیز وضعیت مطلوبی به چشم نمی‌خورد. بدهی‌های غیرجاری شرکت در بخش تسهیلات بلندمدت به حدود ۴ هزار میلیارد تومان رسیده و در حوزه بدهی‌های جاری نیز بیش از ۶ هزار و ۴۸۱ میلیارد تومان تسهیلات کوتاه‌مدت شناسایی شده است. این حجم از تعهدات مالی ـ در حالی که شرکت توان سودسازی ندارد ـ زنگ خطر جدی برای آینده این هلدینگ را به صدا درآورده است.

تداوم چرخه تصمیمات نادرست در شستا

با توجه به این آمار و ارقام، عملکرد مدیریتی محمدرضا سعیدی (که هنوز طبق اطلاعیه‌های رسمی کدال، صلاحیت وی در حال بررسی است) تا اینجا نمی‌تواند واجد نمره قبولی تلقی شود. شستا نه‌تنها از مسیر زیان‌دهی خارج نشده، بلکه به نظر می‌رسد همچنان در همان چرخه تصمیمات نادرست و هزینه‌سازی‌های بی‌برنامه گرفتار مانده است.

آیا با تثبیت احتمالی مدیریت فعلی، شاهد اصلاح روند و حرکت این غول سرمایه‌گذاری به سمت سودآوری خواهیم بود، یا اینکه شستا همچنان در گرداب حواشی مدیریتی و خطاهای گذشته گرفتار خواهد ماند، موضوعی که توجه نهادهای نظارتی و سازمان تأمین اجتماعی را بیش از پیش می‌طلبد.

توضیحات شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی (شستا)

«شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی همچون بسیاری شرکت‌های سرمایه گذاری دیگر درآمد اصلی یا اصطلاحاً عملیاتی خود را از دو محل سود تقسیمی سهام شرکت‌های سرمایه پذیر و درآمد حاصل از فروش سهام و دارایی‌های مالی به دست می‌آورد که این امر در خصوص شستا عمدتاً مبتنی بر درآمد حاصل از سود تقسیمی دریافتی است. در مقابل در بخش هزینه‌های عملیاتی برخلاف درآمد‌ها مانند هزینه‌های حقوق و دستمزد و مانند آن شناسایی در طی دوره صورت می‌گیرد.

از آنجایی که مجامع سالانه شرکت‌های سرمایه‌پذیر شستا به موعد برگزاری نرسیده است، کاملاً بدیهی است که درآمد حاصل از سود تقسیمی که به واقع عمده درآمد شستا در سال مال جاری می‌باشد، شناسایی نشده باشد. در همین حال هزینه‌های دوره از جمله هزینه‌های عملیاتی و مالی همچون سنوات گذشته طبق استاندارد‌های حسابداری شناسایی می‌شود و زیان مورد اشاره قابل استناد نخواهد بود.

شستا سال گذشته نیز در پایان دوره نه ماهه زیانی معادل ۱۳ ریال به ازای هر سهم شناسایی نمود که در پایان دوره مالی منجر به شناسایی سود ۱۶۳ ریالی شد. بررسی صورت‌های مالی حسابرسی نشده شرکت‌های سرمایه‌پذیر شستا در سال مالی ۱۴۰۳ نشان می‌دهد که با وجود همه مشکلات پیش رو بخش واقعی اقتصاد، سود گروه شستا در سال ۱۴۰۳ نسبت به سال قبل آن رشد قابل قبولی را رقم خواهد زد و این امر در کنار بهینه سازی پرتفوی سهامداری شستا مبتنی بر قوانین و مقررات بالادستی و بررسی‌های کارشناسی نوید بخش آینده‌ای با سود پایدار و جذاب برای سهامداران معزز خواهد بود.»

سال گذشته (در پایان دوره نه ماهه) زیانی معادل ۱۳ ریال به ازای هر سهم شناسایی شده است. این در حالی است که طبق اطلاعات کدال، رقم زیان معادل ۱۴ ریال بوده و نه ۱۳ ریال. از سوی دیگر، تاکید شده است سود شستا در سال ۱۴۰۳ رشد قابل قبولی را رقم خواهد زد. اما کدام سود؟ چراکه در بخش زیان خالص ۹ ماهه پایانی سال ۱۴۰۳، زیان خالص ۲ هزار و ۲۶۸ میلیارد تومانی ثبت شده است و خبری از سود نیست! این در حالی است که توضیح شفاف و دقیقی در خصوص چرایی رشد چشمگیر ۷۶ درصدی هزینه‌های مربوط به حقوق، دستمزد و مزایا بیان نشده است.

تحلیل سهام شستا

تحلیل شستا از سوی اینگما نشان می دهد که این شرکت به‌واسطه در اختیار داشتن ۱۷۵ شرکت مدیریتی و ۹۰ شرکت غیرمدیریتی و پوشش طیف متنوعی از حوزه‌های صنعتی شامل نفت، گاز و پتروشیمی، دارویی، معدنی و فلزی، کشت و دامداری، کشتیرانی، سیمان و ارتباطات در نظام اقتصادی کشور نقش ویژه‌ای ایفا می‌کند. شستا هم‌اکنون در قالب ۹ هلدینگ در حوزه‌های مختلف مشغول به فعالیت است.

در تحلیل شستا از میان ۹ هلدینگ تابعه این شرکت، ۶ هلدینگ تاپیکو، تیپیکو، تاصیکو، صبا تامین، سیمان تامین و کشتیرانی بورسی هستند و طبق برنامه‌ریزی شرکت، مراحل ورود به بورس ۳ هلدینگ دیگر شامل صنایع عمومی تامین، مدیریت توسعه انرژی  تامین و خدمات ارتباطی رایتل نیز در حال انجام است.

بررسی بازدهی شستا در بازه‌های زمانی مختلف

عملکرد شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی در بازه‌های زمانی مختلف نشان‌دهنده نوسانات متفاوتی است. در کوتاه‌مدت (یک هفته، یک ماه و سه ماه)، شستا گاهی ضعیف‌تر از بورس و صنعت عمل کرده است، اما در بلندمدت (شش ماه، یک سال و سه سال)، عملکرد بهتری نسبت به هر دو نشان داده است. به‌ویژه در سه سال گذشته، شستا با ۱۲۴.۹۰٪ بازدهی، از بورس (۹۶.۷۵٪) و صنعت (۱۰۸.۸۴٪) پیشی گرفته و به‌طور چشمگیری موفق‌تر عمل کرده است. این نشان می‌دهد که شستا در بلندمدت توانسته است بازدهی بالاتری نسبت به سایر بخش‌ها داشته باشد.

سهامداران شستا

شستا از زیرمجموعه‌های سازمان تامین اجتماعی است و این سازمان مالک ۸۵٫۷۳ درصد از سهام شستا است.

محاسبه و تحلیل NAV شستا

برای ارزش‌گذاری شرکت‌های سرمایه‌گذاری باید ارزش خالص دارایی‌ها (NAV) آن محاسبه شود. در ادامه برای آینده شستا 1404 و محاسبه NAV این شرکت، پرتفوی بورسی و غیربورسی و همچنین حقوق صاحبان سهام آن در تحلیل بنیادی شستا مورد بررسی قرار گرفته شده است.

ارزش‌گذاری پرتفوی بورسی در تحلیل شستا

مازاد ارزش پرتفوی بورسی شستا در تاریخ ۲۳ فروردین ماه ۱۴۰۴ حدود ۱۰۵ هزار میلیارد تومان محاسبه شده است. در ادامه بخشی از پرتفوی بورسی در تحلیل سهام شستا به‌همراه درصد مالکیت و ارزش بازار آن قابل مشاهده است. طبق پرتفوی بورسی این شرکت، شستا ۸۹ درصد از سهام شرکت سرمایه‌گذاری سیمان تامین (تحلیل سیتا) را در اختیار دارد.

ارزش‌گذاری پرتفوی غیربورسی شستا

مازاد ارزش پرتفوی غیربورسی شستا باتوجه به آخرین اطلاعات منتشرشده تا تاریخ ۱۴۰۴/۰۱/۲۳ مبلغ ۵۴ هزار و ۴۲۵ میلیارد تومان برآورد شده است

مازاد ارزش پرتفوی غیربورسی در تحلیل بنیادی شستا نسبت به پرتفوی بورسی آن قابل توجه است؛ اما بسیاری از تحلیلگران به‌دلیل دشواری دسترسی به اطلاعات پرتفوی غیربورسی، ارزش روز آن‌ها را معادل بهای تمام‌شده در نظر می‌گیرند که این امر باعث کاهش دقت در تحلیل می‌شود.

برای محاسبه ارزش پرتفوی غیربورسی، باید تمامی شرکت‌های مهم غیربورسی را تحلیل و ارزش‌گذاری کرد. همچنین لازم است که این تحلیل‌ها به‌طور پیوسته به‌روز شوند.

سود هر سهم در آینده شستا ۱۴۰۴

سود نقدی حاصل از شرکت‌های پرتفوی بورسی و غیربورسی، یکی دیگر از محل‌های کسب سود شرکت‌های سرمایه‌گذاری هستند.

پرتفوی بورسی شستا

سود هر سهم شرکت سرمایه‌گذاری نفت و گاز پتروشیمی تامین در سال مالی ۱۴۰۴، ۳٬۴۹۰ ریال پیش‌بینی می‌شود. در صورتی که این شرکت ۹۰ درصد از این سود را میان سهامداران خود تقسیم شود، سهم شستا از این سود نقدی ۲۲٬۳۴۹ میلیارد تومان خواهد شد. به‌صورت کلی پیش‌بینی می‌شود سود سهم شستا از تمام زیرمجموعه‌های بورسی خود به بیش از ۳۸ هزار میلیارد تومان برسد.

سود نقدی پرتفوی بورسی در تحلیل شستا

مجموع سود نقدی پیش‌بینی شده پرتفوی غیربورسی در تحلیل شستا ۸۱۴ میلیارد تومان برآورد می‌شود که ۴۷۲ میلیارد تومان آن حاصل سود سهم شرکت از سود نقدی شرکت مدیریت توسعه انرژی تامین است.

براساس جزئیات صورت سود و زیان در تحلیل بنیادی شستا برای ۴ دوره مالی گذشته و پیش‌بینی آن در سال مالی منتهی به ۱۴۰۴/۰۳/۳۱ در دوره ۱۲ ماهه منتهی به خردادماه ۱۴۰۳، مبلغ ۲۹٬۴۸۷ میلیارد تومان درآمد سود سهام داشته است؛ پیش‌بینی می‌شود این مقدار در سال مالی ۱۴۰۴ معادل ۳۸٬۸۱۶ میلیارد تومان باشد. سود خالص تحلیل سهام شستا در این سال حدود ۳۶ هزار و ۱۹۶ میلیارد تومان پیش‌بینی می‌شود.

نسبت‌های مالی مهم شستا

براساس صورت سود و زیان منتشرشده در سایت کدال سود شستا در سال مالی منتهی به 1403/03/31 به ازای هر سهم 163 ریال بوده است. P/E ttm شستا در این دوره مالی 6٫3 است. پی بر ای این نماد در دوره مالی 6 ماهه منتهی به 30 آذر 1403 برابر با 1٫3 است.

در بخش کدال پلاس سایت انیگما، امکان مقایسه شرکت‌ها و صنایع براساس نسبت‌های مالی و پارامترهای مختلف از طریق فیلترنویسی وجود دارد.

سود مجمع در آینده شستا ۱۴۰۴

تاریخ مجمع شستا برای سال مالی ۱۴۰۳ روز ۲۸ مهرماه ۱۴۰۳ بود. همانطور که در بخش پیش گفته شد سود خالص شستا به ازای هر سهم در سال مالی ۱۴۰۳ برابر با ۱۶۳ ریال بوده است. در مجمع عمومی سالیانه میزان سود نقدی شستا به ازای هر سهم ۱۵۰ ریال تصویب شد.

برای محاسبه ان ای وی و تحلیل شستا حقوق صاحبان سهام متناسب با افزایش سرمایه، سود تقسیمی و جمع درآمد حاصل از سرمایه‌گذاری‌ها تعدیل و 180٬731 میلیارد تومان محاسبه شده است. با تقسیم مجموع حقوق صاحبان سهام و مازاد ارزش بورسی و غیربورسی بر تعداد سهام شرکت، NAV هر سهم برای شستا 2٬088 ریال است. نسبت قیمت به NAV شرکت (P/NAV) در تاریخ 1404/01/23 معادل 65٫2 درصد محاسبه شده است.

تحلیل بنیادی شستا

باتوجه به محاسبات انجام‌شده در این تحلیل EPS فوروارد شستا برای سال مالی 1404 مبلغ 221 ریال برآورد شده است. نسبت P/E تحلیلی این سهم نیز 6٫2 واحد محاسبه شده است.

روند قیمتی سهام شستا

سهام این شرکت در فروردین‌ماه ۱۳۹۹ عرضه شد و با آغاز روند صعودی قیمت خود، در ۱۳۹۹/۰۵/۱۵ به بالاترین قیمت تاریخی خود ۶۲٬۶۷۰ ریال رسید. ارزش بازار شستا در زمان مذکور بیش از ۵۰۱ هزار میلیارد تومان بود. در حال حاضر سهام شستا در تاریخ ۱۴۰۴/۰۱/۲۳ در سایت TSE با قیمت ۱٬۳۵۸ ریال معامله می‌شود. ارزش بازار شستا در زمان نگارش این مقاله ۲۲۲ هزار میلیارد تومان است.

ناو شستا در تاریخ ۲۳ فروردین ماه ۱۴۰۴، توسط تیم انیگما ۲٬۰۸۸ ریال محاسبه شده است.ای پی اس تحلیلی شستا برای سال مالی ۱۴۰۴ معادل ۲۲۱ ریال پیش‌بینی شده است.مجمع عمومی عادی سالیانه شستا منتهی به ۱۴۰۳/۰۳/۳۱ در تاریخ ۲۸ مهرماه سال ۱۴۰۳ برگزار شد. سود تقسیمی در آینده شستا ۱۴۰۴ معادل ۲۲۱ ریال است.