عصر جدید دانش بنیان ها

به گزارش بولتن نیوز،مصطفی عبدالهی- بهارستانی‌ها برای شرکت‌های دانش‌بنیان سنگ‌تمام گذاشته‌اند و با تصویب طرح «جهش تولید دانش‌بنیان»، مسیر تحقق اهدافی را هموار کرده‌اند که نه فقط فعالان این شرکت‌ها، بلکه کل کشور از مزایای آن بهره‌مند خواهد شد. مصوبه ای که در صورت اجرای تمام و کمال، تاثیرات جدی را در حوزه فعالیت شرکت های دانش بنیان و نقش آن ها در توسعه کشور خواهد داشت.
طرح جهش تولید دانش‌بنیان که پس از تصویب در مجلس، برای تبدیل‌شدن به قانون به شورای نگهبان ارسال شده، حاوی حمایت‌ها و امتیازات ویژه‌ای است که ما در این گزارش به طور کامل آن را شرح داده‌ایم.

اهداف طرح چیست؟

اگر بخواهیم اهداف کلیدی این طرح را برشمریم، باید به این موارد اشاره کنیم: «توسعه فعالیت دانش‌بنیان‌ها»، «کمک به استار‌تاپ‌ها»، «به‌کارگیری نوآوری و دانش»، «توسعه فناوری در استان‌ها» و «ایجاد اشتغال»، که یک هدف کلیدی و راهبردی است. البته دو هدف مهم دیگر نیز با اجرای این طرح محقق خواهد شد: «مقابله با آثارسوء تحریم‌ها» و «قطع وابستگی به خارج».
6 حمایت ویژه از دانش‌بنیان ها
همچنین مرور بخش‌هایی از این طرح به خوبی نشان می‌دهد که نمایندگان مجلس تمام‌قد پای حمایت از دانش‌بنیان‌ها ایستاده‌اند، از جمله:
امکان هزینه‌کرد بخشی از درآمد و امکانات مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی برای دانش‌بنیان‌ها
بررسی فوری مشکلات افراد و موسسات دانش‌بنیان حاضر در فهرست تحریم‌ها برای رفع چالش‌های آن‌ها
امکان واگذاری دستاوردهای پژوهشی دستگاه‌های اجرایی، دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی به شرکت‌های دانش‌بنیان و محققان آن‌ها
پرداخت تعهدات مالی معوق دستگاه‌های اجرایی به واحدها و موسسات تحت حمایت این قانون توسط سازمان برنامه و بودجه
اضافه‌شدن 30 هزار میلیارد ریال به سرمایه کنونی صندوق نوآوری و شکوفایی برای ارتقای نظام مالی نوآوری در کشور
تشکیل شورای راهبری فناوری‌ها و تولیدات دانش‌بنیان به ریاست رئیس‌جمهور برای تعیین سیاست‌های کلان در حوزه حمایت از دانش‌بنیان‌ها

امتیازات ویژه حقوقی و سرمایه‌ای

برخی از امتیازهای ویژه پیش‌بینی‌شده در این طرح نیز بسیاری از مشکلات شرکت‌های دانش‌بنیان را رفع خواهد کرد:
به اختلافات حقوقی دانش‌بنیان‌ها با دیگر اشخاص در زمینه‌های علمی و فناوری، در شعب تخصصی شوراهای حل اختلاف و دادگاه‌ها رسیدگی خواهد شد.
به پارک‌های علم و فناوری و موسسات پژوهشی اجازه داده می‌شود در راستای تحقق و توسعه اهداف و ماموریت‌های خود، سازمان توسعه و سرمایه‌گذاری تاسیس کنند.
دانش‌بنیان‌ها می‌توانند از کارکنان خود به عنوان نماینده حقوقی استفاده کنند.
دستگاه‌های اجرایی ملزم خواهند شد مطالبات دانش‌بنیان‌ها در قراردادهای مربوط به خود یا سایر دستگاه‌ها را به عنوان تضمین برای انجام تعهدات بپذیرند.
سرمایه‌گذاری در طرح‌های ویژه و حائز اهمیت فناورانه در اولویت برنامه‌های نهادهای توسعه‌ای کشور قرار می‌گیرد.

حذف مناقصات و تشریفات قانونی دستگاه های اجرایی

نمایندگان مجلس در این طرح، نگاهی هم به حمایت از کالای ایرانی داشته‌اند. طبق این طرح، دستگاه‌های اجرایی برای خرید محصولات دانش‌بنیان که برای بار اول و بدون مشابه داخلی تولید شده‌اند، نیازی به برگزاری مناقصه نخواهند داشت. علاوه بر آن، دستگاه‌های اجرایی برای موارد مورد معامله با دانش‌بنیان‌ها هم نیازی به انجام تشریفات قانون برگزاری مناقصات ندارند. همچنین صنایع بزرگ ملزم شده‌اند معادل یک درصد از برق موردنیاز سالانه خود را از طریق احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر تامین کنند. به جز این موارد، امکان هزینه‌کرد اعتبارات پژوهشی ذیل دستگاه‌ها برای انعقاد قرارداد مرتبط با کالا و خدمات مؤسسات دانش‌بنیان نیز فراهم شده است. همچنین استانداران ملزم به شناسایی و حل مسائل بومی، با اولویت استفاده از دانش‌بنیان‌ها شده‌اند.

حل مشکل تامین فضا برای استقرار شرکت ها

در مصوبه مجلس برای حل مشکلات استقرار شرکت‌های دانش‌بنیان هم پیش‌بینی‌هایی شده است:
برای ساختمان‌هایی که توسط بخش خصوصی در اراضی پارک علم و فناوری احداث می‌شود، سند مالکیت اعیانی صادر خواهد شد.
فضاهای مازاد دستگاه‌های اجرایی برای استقرار شرکت‌های دانش‌بنیان اختصاص خواهد یافت.
واگذاری اراضی پارک‌های علم و فناوری به دانش‌بنیان‌ها، در قالب قراردادهای مشارکت، اجاره یا واگذاری قطعی امکان‌پذیر خواهد شد.

معافیت های مالیاتی به دانش بنیان‌ها و حامیانشان

حمایت دیگری که در این مصوبه مدنظر قرار گرفته، مربوط به معافیت‌های مالیاتی این حوزه است و طبق آن، اعتبار مالیاتی معادل هزینه صرف‌شده برای انجام فعالیت‌های تحقیق و توسعه، به شرکت‌های دانش‌بنیان اعطا می‌شود. همچنین معادل 30 درصد سرمایه‌گذاری مستقیم شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس و فرابورس به عنوان اعتبار مالیاتی با قابلیت انتقال به سنوات آتی، به آن‌ها اعطا خواهد شد و علاوه بر آن، کمک‌های بلاعوض دولتی به شرکت‌های دانش‌بنیان، از مالیات معاف است.

چرایی پیگیری مصرانه مجلس

اما پاسخ این سوال که «چرا مجلس یازدهم بر تصویب این طرح اصرار داشت؟» این است که لازمه بهبود وضعیت اقتصادی کشور، کسب درآمد از صادرات محصولات ایرانی، تامین نیازهای اساسی کشور و ایجاد اشتغال برای جوانان، تقویت و حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان است و اگر در کنار توسعه دانشگاه‌ها، به مسائل شرکت‌های دانش‌بنیان توجه نشود، امکان قطع وابستگی اقتصاد به نفت و ایجاد اشتغال وجود نخواهد داشت. همچنین با گذشت یک دهه از تصویب قانون «حمایت از شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات»، ضروری بود که قانون جدیدی داشته باشیم که با تحولات فضای کسب و کار و کسب و کارهای نوآورانه و استارتاپ‌ها همخوانی داشته و به‌روز باشد.

محدودیتی برای واردات محصولات خارجی وضع نخواهد شد

موضوع مهم دیگری که در گزارش تحلیلی خبرگزاری خانه ملت به آن اشاره شده، این است که «مجلس به دنبال تقویت محصولات داخلی جهت رقابت با محصولات خارجی است و هیچ محدودیتی برای واردات وضع نخواهد شد بلکه کیفیت محصولات داخلی برای رقابت در عرصه بین‌المللی افزایش پیدا خواهد کرد».

و اما چند نکته مهم

این هم پاسخ به چند سوال دیگر که احتمالا برخی از فعالان شرکت‌های دانش‌بنیان و فعالان اقتصادی به دنبال آن هستند:
حمایت‌های این طرح شامل همه شرکت‌های دانش‌بنیان خواهد شد و برای شرکت‌های نوپا نیز حمایت‌های ویژه‌ای درنظر گرفته شده است.
تمامی هزینه‌هایی که برای اجرای قانون لازم است از محل ماده 3 قانون تامین خواهد شد بنابراین هیچ بار مالی برای دولت به وجود نخواهد آورد.
با تصویب این طرح، ساختار دولت تغییر نمی‌کند اما وظایف برخی از اعضای کابینه تغییر کرده و همراهی با مباحث اقتصاد دانش‌بنیان در این وظایف پررنگ‌تر شده است.
درباره ضمانت اجرای این طرح هم باید گفت با توجه به این‌که نظرات ذی‌نفعان مختلف در آن، طی چند مرحله دریافت شده، می‌توان طرح جهش تولید دانش‌بنیان را از منظر سیاست‌گذاری و قانون‌گذاری یک تجربه موفق برشمرد و به اجرای کامل و دقیق آن امید بسیاری داشت.

در گفت و گو با خراسان مطرح شد:

استقبال معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری از مصوبه مجلس

دکتر «سید سعید منجم زاده»، معاون مرکز شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، در گفت‌وگو با خراسان به تاثیرات مهم مصوبه مجلس اشاره و اظهار می‌کند: «آن‌چه نمایندگان محترم مجلس تصویب کرده‌اند حاصل فرایندی چندساله است که با دریافت بازخوردهای قوانین موجود و مشورت و هم‌اندیشی صاحب‌نظران حوزه شرکت‌های دانش‌بنیان، دانشگاهیان و دستگاه‌های اجرایی حاصل شده است». وی تصریح می‌کند: «مصوبه مجلس هم می‌تواند بسیاری از مسائل و چالش‌هایی را که دانش‌بنیان‌ها با آن مواجه هستند، رفع کند و هم می‌تواند فرصت‌های جدیدی را برای توسعه فعالیت‌های آن‌ها فراهم کند».

نیازمند همکاری حداکثری دستگاه های اجرایی

منجم‌زاده به موضوعی کلیدی هم اشاره می‌کند و می‌افزاید: در این مصوبه برای دستگاه‌های اجرایی متعددی، وظایفی پیش‌بینی شده است و برای اجرای خوب و دقیق آن، نیازمند همکاری حداکثری بین دستگاه‌ها هستیم که امیدواریم این مهم حاصل و کشور از مزایای این قانون بهره‌مند شود.