شهادت، برترین معراج عشق

گروه فرهنگ و هنر: عطاء الله اشرفی اصفهانی در سال ۱۲۸۱ شمسی (۱۳۲۳ قمری) در خانواده‌ای روحانی در خمینی شهراصفهان به دنیا آمد. پدرش میرزا اسدالله، ‌فرزند میرزا محمد جعفر ـ از منبریان و امامان جماعت ـ و جد بزرگش از علمای جبل عامل بوده است. تحصیلات ابتدایی و مقدماتی را در مدرسه «نوریه» یاد گرفت. در نه سالگی کتاب نصاب الصبیان را حفظ کرد. در سن ۱۲ سالگی جهت ادامه تحصیل راهی اصفهان شد و دروس ادبیات و سطح فقه و اصول و نیز یک دوره درس خارج اصول را در درس آیت الله سید مهدی درچه‌ای، آیت الله سید محمد نجف آبادی، فشارکی و آیت الله سید حسن مدرسشرکت کرد.

مهاجرت به حوزه علمیه قم

به گزارش بولتن نیوز، آیت الله اشرفی در سن ۲۰ سالگی برای ادامه تحصیل به قم رفت و به مدت بیست و سه سال در مدرسه رضوی و مدرسه فیضیه تحصیل کرد و در سن ۴۰ سالگی به درجه اجتهاد رسید. وی در دروس شیخ عبدالکریم حائری، سید محمد تقی خوانساری، سید صدرالدین صدر، سید محمد حجت و سید حسین بروجردی شرکت کرده و فلسفه را از سید روح الله خمینی فرا گرفت. آیت الله سید محمد تقی خوانساری به وی درجه اجتهاد داد. در دوره‌ای، اشرفی در غیاب آیت الله خوانساری و آیت الله خمینی امامت جماعت مدرسه فیضیه را بر عهده می‌گرفت. آیت الله بروجردی نیز عنایت ویژه به ایشان داشت به طوری که هر وقت اشرفی به اصفهان می‌رفت و بازمی‌گشت، آیت الله بروجردی به دیدار شاگردش به حجره او در مدرسه فیضیه می‌آمد. اشرفی اصفهانی به دستور آیت الله بروجردی از ممتحنین حوزه شد و کتاب مکاسب را از طلاب امتحان می گرفت.

سکونت در کرمانشاه

در سال ۱۳۳۵ه. ش به دستور آیت‌الله بروجردی به همراه برخی از علما به کرمانشاه هجرت کرد و با اداره حوزه علمیه تازه تاسیس آیت الله بروجردی در باختران، تدریس معارف اسلامی را با ۶۰ نفر از طلاب شروع کرد. از جمله فعالیت های وی در این دوره می‌توان به تکمیل ساخت مدرسه آیت الله بروجردی و توسعه کتابخانه آن مدرسه اشاره کرد.

اساتید

سید مهدی درچه‌ای، سید محمد نجف آبادی، سید محمد تقی خوانساری، شیخ عبدالکریم حائری، سیدحسین بروجردی، سید روح الله خمینی، سید حسن مدرس، سید صدرالدین صدر، سید محمد حجت

آثار

البیان، در موضوع علوم قرآن، به زبان فارسی. تفسیر قرآن، خلاصه‌ای از تفاسیر شیعه و سنی. مجمع الشتات، در اصول دین و عقاید و کلام، به زبان عربی در چهار جلد. مجموعه‌ای پیرامون حروف مقطعه قرآن، به زبان فارسی. کتابی در موضوع «غیبت امام عصر» (عج).

فعالیت­ها

پس از درگذشت آیت اللّه بروجردی، اهالی غرب کشور را به تقلید از آیت الله خمینی تشویق کرد. وی از آن ایام چنین یاد می‌کنند: «اینجانب بر حسب تشخیص خود و تفحّصی هم که از شخصیت‌های بزرگ علمی نجف اشرف و حوزه علمیه قم نمودم، حضرت امام خمینی را شایسته برای مقام مقدس مرجعیت معرفی نمودم و عامه مردم را در امر تقلید به سوی ایشان سوق دادم که این موضوع، با مخالفت و کارشکنی بعضی‌ها رو به رو شد و همچنین تهدید ساواک به تبعید بنده را در پی داشت». در اوایل پیروزی انقلاب، امام خمینی با شناختی که از او داشتند و به درخواست علمای کرمانشاه آیت اللّه اشرفی را به امامت جمعه آن شهر تعیین کردند. اشرفی اصفهانی با شروع جنگ، به بسیج همه جانبه مردم برای حضور در جبهه پرداخت. وی در خطبه‌های نماز جمعه و پیام‌ها و مصاحبه‌های خود به حضور مردم در جبهه‌ تأکید می‌کرد. با حضور در جبهه‌ها ضمن دیدار با رزمندگان برای آنان سخنرانی می‌کرد. پس از آزادی قصر شیرین به آن شهر سفر کرد و دو رکعت نماز شکر در مسجد آن شهر به رسم سپاس گذاری به جای آورد. در دوم فروردین ۱۳۶۱ در قرارگاه عملیات فتح المبین حضور یافت و با پیشنهاد ایشان این عملیات به نام حضرت زهرانام گذاری شد. پس از آزادی خرمشهر نیز در دومین سفر خود عازم اهواز شد و مردم این شهر نماز شکررا به همراه او به جای آوردند.

برخی از دیگر اقدامات ایشان عبارت است از:

توسعه مسجد آیت الله بروجردی در کرمانشاه. تجدید بناء مسجد ولی عصر (ع) در خمینی شهر با مساحت بیش از ۳۰۰ متر مربع با سبک جدید. ساختن مسجد امام حسین (ع) در خمینی شهر به مساحت ۲۰۰ متر مربع که در سال ۱۳۶۱ افتتاح شد. تأسیس حوزه علمیه امام خمینی در کرمانشاه که در تاریخ ۲۰/۱/۱۳۶۵ افتتاح شد. ساختمان مکتب الزهراء (ع) جهت تربیت خواهران و تدریس معارف اسلامی، علوم فقه و عربی که در سال ۱۳۶۱ افتتاح شده و با شروع به کار آن، بیش از ۳۰۰ خواهر مشغول تحصیل علوم دینی شدند. کوشش در امور تبلیغی روحانیان و مبلغان در استان که مسئولیت آن از سوی امام خمینی به او واگذار شده بود. تلاش برای وحدت بین تشیع و اهل سنت.

ویژگی های شخصی

ساده زیستی: اشرفی اصفهانی زندگی بسیار ساده ای داشت و بعد از پذیرفتن مسئولیت امامت جمعه کرمانشاه هم زندگی اش تغییری نکرد. او در خانه ای بسیار کوچک و قدیمی زندگی میکرد و در پاسخ به اصرار اطرافیان برای تعمیر خانه می گفتند: «خانه های مردم را هواپیماهای عراقی خراب کرده اند و بندگان خدا زیر چادرها زندگی می کنند، [آن وقت] شما می خواهید خانه را تعمیر کنید. پولی را که برای گچ می خواهید بدهید، به جنگ زده ها بدهید ثوابش خیلی بیشتر است».

ارتباط با خدا: فرزندش میگوید: "در مدت شانزده یا هفده سالی که با ایشان بودم، یک شب ندیدم که نماز شب ایشان ترک بشود". همچنین امام خمینی در تجلیل از او گفت: "هر وقت آقای اشرفی اصفهانی را می بینم، به یاد خدا می افتم»".

انس با زیارت عاشور

شهید اشرفی عشق و علاقه عجیبی به امام حسین علیه السلام داشت. خواندن زیارت عاشورا و دل دادگی وی به امام حسین علیه السلام به گونه ای بود که فرزندشان می گوید: هیچ گاه زیارت عاشورای او قطع نمی شد و دیگران را نیز به این عمل سفارش می کرد. چند بار از زبان خودشان شنیدم که فرمودند: «من از وقتی که مکلف شدم، تا به حال یک روز هم خواندن زیارت عاشورا را ترک نکردم».

معرفی امام رحمه الله به عنوان مرجع تقلید

چهارمین شهید محراب آیت اللّه اشرفی اصفهانی، پس از رحلت آیت اللّه بروجردی، اهالی غرب کشور را به تقلید از امام خمینی رحمهم الله تشویق کردند. ایشان از آن ایام چنین یاد می کنند: «این جانب بر حسب تشخیص خود و تفحّصی هم که از شخصیت های بزرگ علمی نجف اشرف و حوزه علمیه قم نمودم، حضرت امام خمینی رحمهم الله را شایسته برای مقام مقدس مرجعیت معرفی نمودم و عامه مردم را در امر تقلید به سوی ایشان سوق دادم که این موضوع، با مخالفت و کارشکنی بعضی ها رو به رو شد و همچنین تهدید ساواک به تبعید بنده را در پی داشت».

فقیه مجاهد

شهید اشرفی اصفهانی از آغاز جنگ تحمیلی تا روز شهادت، مسأله جنگ را از مسائل اساسی انقلاب می دانست و از آغاز جنگ تا آخر حیات خویش، میل وافری به حضور در جبهه از خود نشان می داد. با این که مقامات امنیتی و حفاظتی، از این کار ممانعت می کردند و مصلحت نمی دیدند که ایشان به جبهه ها مسافرت کنند، ولی آن شهید بزرگ وار، در هر فرصتی به دیدار رزمندگان می شتافت. هر گاه در جبهه ها برای رزمندگان سخنرانی می کرد، با یکایک آنان دست می داد، به سنگرهای آنان سر می زد و با ایشان به گفت و گو می نشست. ایشان بارهافرموده بود که:«وقتی به جبهه می روم، تا مدتی روحیه ام قوی می شود» و می گفت: «قدرت خدا در جبهه هاست. هر کس می خواهد خدا و دست [قدرت] خدا را ببیند، به جبهه ها برود».

در رکاب ولایت

شهید اشرفی که خود از عالمان بزرگ عصر خویش به شمار می آمد و از موقعیت علمی بالایی نیز برخوردار بود، اطاعت از امام و حمایت از ولایت فقیه را بر همه واجب و لازم می دانست. وی در طول مدت تبعید حضرت امام رحمهم الله هیچ گاه از حمایت ایشان دست برنداشت و پیوسته با امام خمینی رحمهم الله در تماس بودند. ایشان می گفت: «امروز اطاعت از امام، حتی بر فقها هم لازم است و از حکم امام، فقها هم نمی توانند تخلف کنند». و بارها می فرمود:«تقویت امام، تضعیف کفر و تضعیف امام، تقویت کفر است.» شهید اشرفی در توصیه خود به ملت ایران و مسئولان کشور، اطاعت از ولایت فقیه را متذکر شده و می فرمودند: «باید همه گوش به فرمان امام(ولایت فقیه) باشند. امام هم که از خودش چیزی ندارد؛ فرمایش امام، فرمایش خدا و پیغمبر صلی الله علیه و آله است».

مبارزه بر ضد رژیم شاه

شهید اشرفی، مبارزه ای طولانی و جدّی با رژیم شاه داشت و این مبارزه، کاملاً هماهنگ با خط فکری امام بود. ایشان مقید بودند سخنرانانی که دعوت می کنند، در خط امام و آگاه به امور سیاسی باشند و خودشان هم روی منبر، درباره مسائل سیاسی روز صحبت می کردند. چند بار از طرف ساواک به ایشان اعتراض شد و بارها می گفتند که هر چه هست زیر سر این آقاست. حتی یک بار نیمه شب مأموران ساواک ایشان را دستگیر و روانه زندان کردند که در آن جا بیمار شدند و ساواک با اطلاع ازعلاقه ای که مردم به ایشان داشتند، ترسیدندو مجبور به آزاد کردن ایشان شدند. رژیم شاه از بیم شورش مردم، حتی جرأت تبعید کردن ایشان راهم نداشتند.

احتمال شهادت

چهارمین شهید محراب آیت اللّه اشرفی مدتی قبل از شهادت خویش، به دلایلی احساس کرده بود که هنگامه شهادت ایشان فرا رسیده و می گفتند:«این منافقین دست از سر من بر نمی دارند؛ من حتما شهید می شوم». یک روز قبل از شهادت، یعنی روز پنجشنبه خدمت امام رحمهم الله شرفیاب شدند و به محض ورود، امام از جای خود برخاستند و ایستاده ایشان را در آغوش گرفتند و بوسیدند و به هنگام رفتن نیز امام دوباره چنین کردند، و وقتی می رفتند، ایشان به یکی از نزدیکانش می گوید: «من احتمال می دهم که این آخرین ملاقات من با امام باشد؛ چرا که این بار امام دو مرتبه با من معانقه [و روبوسی] کردند». ایشان حدود یک ماه قبل از شهادت، دقیقا در همان محل دفن کنونی ایستاده و فرمودند: «این جا عجب جای خوبی است، من از این جا بوی بهشت را استشمام می کنم، اگر من لیاقت شهادت را پیدا کردم مرا در همین جا دفن کنید».

شهادت

آیت الله اشرفی اصفهانی در مدّت نمایندگی امام خمینی در استان کرمانشاه دوبار مورد سوء قصد قرار گرفت و در ظهر جمعه ۲۳ مهر ۱۳۶۱ در نماز جمعه مسجد جامع کرمانشاه و توسط سازمان مجاهدین خلق به شهادت رسید. پیکر او پس از تشییع در کرمانشاه و خمینی شهر در گلزار شهدای تخت فولاداصفهان به خاک سپرده شد. وی بنا به وصیت خودش در تخت فولاد اصفهان و در کنار آیت‌الله سید ابوالحسن شمس‌آبادی به خاک سپرده شد. بخشی از بدن وی که بعدها پیدا شد، در گورستان باغ فردوس کرمانشاه به خاک سپرده شد. در تهران بزرگراهی به نام وی نام‌گذاری شده‌است. او یکی از امامان جمعه‌ای است که در ایران به شهدای محراب مشهورند.

پیام تسلیت حضرت امام رحمه الله

امام خمینی رحمه الله در پیامی، شهادت آیت اللّه اشرفی را این چنین تسلیت گفتند: «انا للّه و انا الیه راجعون، چه سعاتمندند آنان که عمری را در خدمت به اسلام و مسلمین بگذرانند و در آخرِ عمرِ فانی، به فیض عظیمی که دل باختگان به لقاءاللّه آرزو می کنند، نایل آیند... [این [شهید عزیز... از آن شخصیت هایی بود که این جانب یکی از ارادت مندان این شخص والا مقام بوده و هستم. این وجود پر برکتِ متعهد را قریب شصت سال است می شناسم. مرحوم شهید بزرگ وار حضرت حجت الاسلام و المسلمین حاج آقا عطاءاللّه اشرفی را در این مدت طولانی، به صفای نفس و آرامش روح و اطمینان قلب و خالی از هواهای نفسانی و تارک هوی و مطیع امر مولا و جامع علم مفید و عمل صالح می شناسم و در عین حال، مجاهد و متعهد و قوی النّفس بود... خداوند او را در زمره شهدای کربلا قرار دهد و لعنت و نفرین خود را بر قاتلان چنین مردانی نثار فرماید...».

شهید اشرفی از دیدگاه مقام معظم رهبری

حضرت آیت اللّه خامنه ای در بزرگ داشت شخصیت والای شهید اشرفی چنین فرمودند: «احترام این شهید عزیز از دو جنبه حایز اهمیت است: اول جنبه های عمومی که همه ائمه جمعه[شهرهای] بزرگ و معروف داشته اند؛ زیرا این بزرگ واران پایه های عظیم انقلابند. این ها در مناطق مختلف زبان گویای رهبر و بازوی قوی بسیج عمومی به شمار می روند. ایشان در سنگر نماز جمعه و در حساس ترین لحظات این انقلاب مانند شهیدان عزیز دیگر هم چون مرحوم صدوقی، دستغیب و مدنی، همیشه مدافع خط امام و حضورشان ضربه سختی بر پیکر استکبار جهانی بود.

خصوصیات دیگر شهید اشرفی، جنبه شخصی ایشان بود. مرحوم آقای اشرفی یک انسان دوست داشتنی و مطلوب بود. این عالم بزرگ وار با آن وِزانت علمی و مقبولیت بسیار، متواضع، با اخلاص، با صفا و بی ادعا بود، به طوری که احترام و تجلیل همگان را برمی انگیخت».

منابع:

http://fa.wikishia.net
http://www.hawzah.net