توجه به وضعيت روحي و عاطفي پرستاران

به گزارش بولتن نیوز سالروز ولادت حضرت زينب (س)٬ روز ملي پرستار در ايران است. هدف از نامگذاري اين روز٬ يادآوري اهميت و نقش مهم پرستاران در سلامت جامعه و تشكر و قدرداني از زحمات آنهاست. 

در دنياي امروز كه لبريز از انواع بحران‌ های مختلف مانند بلایای طبیعی، جنگ ها٬ درگیری‌ها٬ آوارگي ها٬ بيماريها و... است٬ پرستاران با فداكاري و ايثار٬ آرامش بخش قلب ها و جانهاي خسته هستند. در ميان همه مشكلات اقتصادي٬ فرهنگي و اجتماعي گوناگون كه پرستاران و ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی - درماني با آن مواجه هستند٬ توجه به وضعيت روحي و عاطفي پرستاران از اهميت بسيار بالايي برخوردار است. زيرا اين گروه٬ مسووليت سلامتي جسمي و روحي افراد ديگر جامعه را بر دوش خود دارند.

سطوح بالای استرس شغلي، فرسودگی شغلی، شيفت هاي كاري طولاني مدت و سنگين٬ دستمزد پایین و نبود امنيت شغلي، پرستاران را در معرض خطر چند برابري مشكلات روحي - رواني قرار مي دهند. سياست هاي حفظ نیروی کار سالم از لحاظ جسمي و رواني برای سیستم‌های بهداشتی كشورها٬ جهت ارائه مراقبت‌های با کیفیت بالا به بيماران٬ ضروری است.

دوران همه گيري جهاني بيماري كرونا٬ اهميت و توجه ويژه به پرستاران جهت كنترل اين بحران جهاني را بيش از پيش نشان داد. آنان كه همانند سربازان پيشرو در خط مقدم اين بيماري مهلك قرار گرفتند و در زماني كه بيشتر مردم از بيم جان خود و خانواده شان به خانه ها پناه بردند٬ پرستاران با فداكاري و گذشتن از جان خود و خانواده شان٬ براي نجات جان بيماران ايستادند.

بر اساس آخرين گزارش سازمان بهداشت جهاني در اكتبر سال 2025 ميلادي  و در مطالعه گسترده انجام شده در اروپا بر روي بيش از 120000 پزشك و پرستار٬ متاسفانه مشکلات روحي - رواني در بین پرستاران٬ گسترده و شيوع زيادي دارد.

·         از هر سه پرستار، یک نفر علايم افسردگی یا اضطراب را دارد. شیوع کلی علايم افسردگی در بین پرستاران از پزشكان بیشتر است و پرستاران زن٬ بیشتر مستعد ابتلا به افسردگی و اضطراب هستند.

·         پرستاران٬ پنج برابر بیشتر از جمعیت عمومی احتمال دارد علائم افسردگی را تجربه کنند.

·         بیش از 10% از  پرستاران٬ افکار پایان دادن به زندگی یا آسیب رساندن به خود را دارند.

·         از هر سه پرستار، یک نفر در معرض آزار و اذيت یا تهدیدهای خشونت ‌آمیز در محل کار قرار گرفته است.

·         شیوع مشکلات روحي - رواني در پرستاراني که در معرض خشونت، آزار و اذیت و تهديد قرار دارند، دو برابر بيشتر است.

·         با افزایش ساعات کاری و تعداد شیفت‌های شب، خطر ابتلا به مشکلات روحي - رواني افزایش می‌یابد.

·         شيوع مشکلات روحي - رواني در بین پرستارانی که از حمایت اجتماعی پايدار همکاران٬ سرپرستاران و مديران بخش هاي خود برخوردارند، 50 درصد كمتر است.

·         تعادل متناسب و بهتر کار و زندگی٬ با شیوع بسیار کمتر افسردگی و اضطراب مرتبط است.

·         ساختارهای حمایتی در محل کار، به ویژه آنهایی که مربوط به پیشگیری از خشونت هستند، با 50 درصد شیوع کمتر مشکلات روحي - رواني مرتبط هستند.

·         علي رغم همه مشكلات شغلي و اجتماعي٬ حدود 70% پرستاران از شغل خود احساس رضایت دارند. بیشتر کارکنان سيستم هاي بهداشتی - درماني٬ شغل و نقش اجتماعي خود را در جامعه٬ مفيد و هدف دار می‌دانند. 

محافظت از سلامت روان کارکنان بهداشت و درمان٬ نه تنها يك حق براي آنها است بلكه يك وظيفه انساني براي همگان است. به همین دلیل٬ ضروری است که همه از جمله سياست گذاران و دولتها، مراكز آموزشي٬ درماني و بهداشتي و همه مردم جامعه٬ با همکاری و دست در دست هم٬ از سلامت روحي - رواني همه کارکنان بهداشت و درمان٬ محافظت كنيم.

حفظ و سلامت کارکنان بهداشت و درمان ٬ يعني حفظ و سلامت همه افراد جامعه

دلنوشته كودكانه از ايثار پرستاران در همه گيري كرونا :

" ممنونم ... ممنونم از اینکه دوباره آغوش مادرم را به من بخشیدی ... مادرم را روی تخت بیمارستان خواباندی در حالی که خودت روی کاشیهای سردش خوابیدی ...  به او برای نفس کشیدن کمک کردی در حالی که خودت نفس کشیدن برایت سخت شده بود ...  برای بازگرداندن او به آغوش خانواده تلاش کردی در حالی که خودت از خانواده ات دور شده بودی ... شاید نتوانم درک کنم ولی میتوانم تصور کنم که چه سختیها و غمهایی را تجربه کردی ولی مانع تلاشت برای نجات جان مردم نشد ...

متأسفم ... متأسفم که باز هم جایت سرد است ... زیر خا ک ...

 توانستی جان مادرم را نجات دهی ولی جان خودت را نه ... کاری کردی او دوباره نفس بکشد ولی خودت نفسهای آخرت را کشیدی ... او را به آغوش خانواده برگرداندی ولی خودت از خانواده ات محروم شدی ..."

تهيه و تنظيم : دكتر حسين شهزادي -  فوق تخصص قلب كودكان