گروه IT و فناوری: بعد از ۱۱ سال از آغاز طرح شبکه ملی اطلاعات بالاخره فاز نخست این شبکه امروز عملیاتی و طی مراسمی افتتاح شد. این مراسم با حضور اسحاق جهانگیری معاون اول رئیسجمهوری، سید ابوالحسن فیروزآبادی دبیر شورای عالی فضای مجازی، برخی از نمایندگان مجلس و مدیران بخش خصوصی انجام شد.
به گزارش بولتن نیوز، وزارت ارتباطات متولی شبکه ملی اطلاعات در کشور است و شبکه ملی اطلاعات شامل ارتباطات داخلی اینترنت است؛ این شبکه سبب افزایش کیفیت، بالا رفتن سرعت و کاهش قیمت تبادل داده در داخل کشور میشود. با افتتاح این شبکه کاربران ایرانی برای مشاهده وبسایتهای ایرانی، دریافت فایل (دانلود) از سرورهای داخل کشور و دسترسی به سازمانهای خصوصی و دولتی داخلی نیاز به استفاده از پهنایباند بینالملل ندارند.
بدین ترتیب تعرفه پهنایباند داخلی و خارجی قرار است جداگانه محاسبه شود و به هر کاربر به ازای هر گیگ ترافیک خارجی، دو گیگ پهنایباند داخلی داده شود.
از سویی برای دریافت دادههای داخلی نیاز نیست داده از کشور خارج شده و دوباره به کشور بازگردد؛ بنابراین میزان تاخیر کاهش مییابد و کیفیت و سرعت ارتباطات کاربر ایرانی در دریافت اطلاعات بیشتر میشود.
شبکه ملی اطلاعات یا اینترانت ملی ایران نام پروژهای است که قرار بود تا پایان برنامهٔ پنجم توسعه کامل شود و امروز بعد از یازده سال به بهره برداری رسید.
طبق تبصره ۲ ماده ۴۶ قانون برنامه پنجم توسعه "شبکه ملی اطلاعات کشور، شبکهای مبتنی بر قرارداد اینترنت (IP) به همراه سوئیچها و مسیریابها و مراکز دادهای است به صورتی که درخواستهای دسترسی داخلی و أخذ اطلاعاتی که در مراکز داده داخلی نگهداری میشوند به هیچوجه از طریق خارج کشور مسیریابی نشود و امکان ایجاد شبکههای اینترانت و خصوصی و امن داخلی در آن فراهم شود.
چنانچه مشاهده می شود مفهوم استقلال و حفاظت نسبت به سایر شبکه ها با تعریف سامانه خودگردان مشابه است. همانطوربرای تحقق مفهوم شبکه ملی اطلاعات، ایران باید خادم نام دامنه، خادم نام دامنه ملی و مراکز تبادل ترافیک اینترنتی در خاک خود داشته باشد. این شبکه کمک میکند ایران بتواند استقلال و اتصال داخلی خود را در مواقع آسیب دیدگی کابلهای بینالمللی حفظ کند.
البته با راه اندازی اینترنت ملی اینترنت بین المللی در کنار شبکهٔ ملی به همان شکلی که وجود داشته همچنان باقی خواهد ماند و با اجرای این طرح امکان پیادهسازی تلویزیون اینترنتی، ویدئو درخواستی، آموزش از راه دور، دورکاری، سلامت الکترونیکی و تجارت الکترونیکی به وجود خواهد آمد. از مهمترین ویژگیهای این شبکه، پهنای باند آن (تا دو مگابیت بر ثانیه) بیان شده است.
دولت یکی از اهداف مهم این پروژه را ایجاد امنیت و مصون ماندن از حملات اینترنتی و مقابله با آمریکا در جنگ نرم بیان کرده است. سرعت بالاتر و هزینه انتقال ترافیک پایینتر شبکه ملی اطلاعات نسبت به اینترنت جهانی موجب میشود شرکتهای خارجی مایل به حضور در بازار فناوری اطلاعات کشور پیاده کننده شبکه ملی اطلاعات برای بهبود خدمات خود به سرمایهگذاری در حوزه فناوری اطلاعات آن کشور تشویق شوند.
مشابه این پروژه در بسیاری کشورهااجرا شده است. به طور نمونه کره جنوبی که رتبه اول سرعت اینترنت جهان را در اختیار دارد در دهه ۱۹۹۰ پروژه شبکه ملی پرسرعت را اجرا کرد.
گزارش مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی ایران در زمینه توسعه رایانش ابری در قوانین توسعهای کشورهای چین، کره جنوبی و انگلستان نشان داد هر سه کشور مدل مشابه شبکه ملی اطلاعات را در خاک خود پیادهسازی کردهاند و بنابراین برای ایجاد دولت الکترونیکی بر بستر رایانش ابری تحقق شبکه ملی اطلاعات یک جزء اساسی است.
گرچه این سه کشور پیش از افشاگریهای اسنودن به برنامه ریزی برای ایجاد شبکههای ملی اطلاعات در خاک خود اقدام کرده بودهاند اما بسیاری کشورها پس از افشاگریهای اسنودن به دنبال تحقق مفهوم شبکه ملی اطلاعات در خاک خود هستند. به طور نمونه گاردین در تاریخ اول نوامبر ۲۰۱۳ اعلام کرد، بدنبال افشاگریهای ادوارد اسنودن در زمینه جاسوسی سازمانهای اطلاعاتی آمریکا و انگلیس از اطلاعات صنعتی و نقض حریم خصوصی شهروندان کشورهای دیگر، تفکیک ترافیک داخلی از ترافیک خارجی در دستور کار بسیاری از کشورهای دنیا قرار گرفته است. به عبارت دیگر کشورهایی همچون آلمان و برزیل به دنبال آن هستند که تدابیری اتخاذ کنند که دادههایی که مبداء و مقصدشان خود این کشورهاست از داخل خود این کشورها عبور کند تا از مبادی و محلهایی که سازمان اطلاعات آمریکا در آنها به جاسوسی میپردازند.
از این نظر شبکه ملی اطلاعات تنها یکی از پروژههای حفاظت از منافع ملی کشورها در فضای اینترنت است. بدین ترتیب قدرتهای بزرگ جهان به دنبال جدا کردن مسیر ترافیک دادههای خود از خاک آمریکا هستند.
به طور نمونه صدر اعظم آلمان گفته است که در دیدار خود با رییس جمهور فرانسه پیشنهاد ساخت شبکه ارتباطی اختصاصی اروپایی را برای جلوگیری از جاسوسی آمریکا مورد بحث قرار میدهد. به گفته آنگلا مرکل با ایجاد این شبکه، ایمیلها و سایر اطلاعات اروپا از مسیر آمریکا عبور نخواهد کرد."
پیش از این دبیرکل اتحادیه جهانی مخابرات (به انگلیسی: ITU) در سفر به ایران اعلام کرد تحت تاثیر طرح شبکه ملی اطلاعات قرار گرفته است و برای اجرای آن به ایران کمک خواهد کرد.
سازمان فناوری اطلاعات ایران در دولت روحانی اعلام کرد «وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات از شبکه ملی اطلاعات به عنوان مهمترین برنامه کاری خود یاد کرده و دولت یازدهم تلاش دارد تا با تجمیع فعالیتها و برنامهها، امکان ارائه سرویس در این شبکه را در زمان پیشبینی شده فراهم کند.»