محرم؛ ماه رشد و نو شدن

گروه سبک زندگی:

به گزارش بولتن نیوز، محرم، اولین ماه سال قمری، ماه عزای آل الله و ماه خونباری است که نام و یادش، به نام خوش و یاد معطر سید الشهداء حضرت ابا عبدالله الحسین (علیه السلام) عجین شده است.

بیش از هزار سال است که این ماه در زندگی و جهت دهی مسیر رفتن و شدنِ شیعه، نقشی بی بدیل داشته و دارد. سالیان دور و درازی است که همه حرکت ها و انقلاب های شیعی، ریشه در سرزمین بلا و حادثه خونبار سال 61 هجری آن دارند؛ حادثه ای که نه از لحظه رخداد آن، که از سالهای دورتر، در جوشش و خروش و پویایی و حرکت همه آزاد اندیشان و خداخواهان تاریخ، نقشی روشن و حضوری پررنگ دارد.

درخشش بی نظیر حضرت اباعبدالله الحسین (علیه السلام) و اصحاب و یاران صدیق و با وفایش در کارزار منتهی به روز عاشورا آنچنان آتشی در جان انسان های آزاد اندیش افکنده است که هیچ گاه به خاموشی نخواهد گرائید. (1)

در احادیث و روایات رسیده از اهل بیت (علیهم السلام) نیز، محرم جایگاه ویژه ای در رشد و کمال معنوی انسان دارد.

امام صادق (علیه السلام) در روایتی با اشاره به حادثه غمبار کربلا و شهادت حضرت اباعبدالله الحسین (علیه السلام) و یارانشان در ظهر روز عاشورا، با تأکید بر برپایی عزاداری سالار شهیدان می فرمایند: «کسی که به خاطر ظلمی که به ما شده است، اندوهگین شود، نفسش تسبیح است.» (2)

چنین فضیلتی پیشتر برای روزه دار ماه رمضان برشمرده شده بود و این مقایسه، خود از اثرگذاری و جایگاه ماه محرم در مسیر رشد و تعالی خبر می دهد. روزه دار ماه مبارک رمضان به سبب روزه داری برخواسته از سرسپردگی به خواست حضرت حق به فضیلت تقوا، که افضل فضیلت هاست، مزین شده و ضمن استفاده از برکات ویژه ماه مبارک رمضان و انجام فرایض، واجبات و مستحبات به مرتبه ای خاص از تقرب و کمال به حضرت حق نائل می آید. ماه محرم نیز چنین ویژگی و خاصیتی دارد و هر فردی به سبب استفاده از برکات این ماه در کنار انجام خواست الهی می تواند به مراتب ویژه ای از کمال دست یابد.

ماه محرم به سبب اتصالی که به وجود نازنین حضرت سیدالشهداء (علیه السلام) دارد، ماه رشد و بیداری و حرکت به سوی کمال است. اثرگذاری و ردپای این ماه در اکثر قریب به اتفاق حرکت های اصلاحی و قیام های تاریخ شیعه و حتی حرکت های اعتراضی و اصلاحی در دیگر مذاهب نیز دیده می شود و این، خود نمونه ای از تأثیرات این ماه در رشد و پویایی فرد و جامعه است.

با توجه به تغییر گسترده ای که با آغاز ماه محرم در سبک و سیاق زندگی روزانه اکثر مردم جامعه رخ می دهد، درک درست و دقیق اثرگذاری عمومی ماه محرم و استفاده از ظرفیتی که به سبب آن حاصل می شود، می تواند موجب تغییرات ویژه ای در مسیر حرکت عمومی جامعه به سوی رشد و کمال شود.

با فرا رسیدن ماه محرم شاهد بروز و اجرای شیوه زندگی ویژه ای مبتنی بر عزاداری و عرض ارادت و محبت نسبت به ساحت مقدس و مطهر اهل بیت (علیهم السلام) به ویژه حضرت سید الشهداء (علیه السلام) در زندگی عمومی جامعه هستیم که این سبک ویژه زندگی که عمدتا در ده روز اول این ماه دیده می شود، ظرفیت بی نظیری در مسیر اصلاح سبک و سیاق زندگی و جهت دهی آن در مسیر رشد و صلاح جامعه است. ظرفیتی که اگر مورد دقت و استفاده قرار گیرد، شاهد ایجاد تغییرات فراوانی در سبک زندگی غالب بر جامعه خواهیم بود.

ماه محرم به سبب ویژگی های منحصر بفردی که دارد، فرصت مناسبی برای مدیریت و ساماندهی سبک زندگی فردی است؛ فرصتی که به مدد امام حسین (علیه السلام) فراهم می شود و توجه و دقت بر آن ضمن آنکه موجب رشد و تقویت فضیلت های انسانی و اخلاقی شده، مسیر حرکت فردی و جمعی افراد را نیز به سمت صلاح و پیشرفتِ مبتنی بر آموزه های دینی تنظیم می نماید.

حضور در جمع صمیمانه دوستان و مومنین به بهانه حضور در هیئات و برنامه های عزاداری، صله و رحم، افزایش سطح دانش عمومی در موضوعات سیاسی و اجتماعی و دینی، مدیریت زمان، اطعام، انفاق و ایثار، توجه به نیازمندان، کمک به دیگران، رقت قلب، احساس ناب معنوی به سبب حضور در مراسمات اهل بیت (علیهم السلام)، ایجاد حس رضایتمندی در فرد، ایجاد حس پاکی قلب و روح، ایجاد روحیه حق طلبی، غیرت، عزت طلبی و موارد فراوان دیگر، همگی از خصایص و ویژگی های خوبی است که در سبک زندگی مبتنی بر ماه محرم در سایه توسل و عرض ارادت به اهل بیت پیامبرعظیم الشأن اسلام (علیهم السلام) محقق می شود. سبک زندگی ویژه ای که اگر پس از گذشت روزهای خوش ماه محرم، به ویژه دهه اول آن نیز استمرار داشته باشد، موجب نو شدن فرد و به تبع آن جامعه شده و بهار دلنشینی را بر شیوه زندگی و روابط متقابل اجتماعی حکمفرما می کند؛ بهاری که ریشه در وجود نازنین بهار آفرینش حضرت اباعبدالله الحسین (علیه السلام) دارد.

ماه محرم در کنار آنکه ماه عزای اهل بیت است، به دلیل اتصال و انتسابش به کشتی نجات و چراغ هدایت، فرصت مناسبی برای ساماندهی و مدیریت سبک زندگی و رشد و ارتقاء فردی و اجتماعی است. شاید تاکنون کمتر از این منظر به برکات ماه محرم نگریسته شده، اما توجه به این ماه عزیز از این دریچه، ضمن آنکه موجب فهم بیشتری از ویژگی ها و ثمرات آن خواهد شد، فرصت های دیگری را نیز در زمینه بهره بیشتر از این ماه فراهم می آورد.

1ـ مستدرک الوسایل، ج1، ص 318.

2ـ امالی شیخ طوسی، ص 185، ح 178.