نقش راهبردی و بی بدیل رهبر ایران در توافق هسته ای

گروه بین الملل: تیه ری کوویل، پژوهشگر موسسه روابط بین الملل و راهبردی فرانسه در گفتگو با شبکه تلویزیونی فرانس بیست و چهار درباره مذاکرات هسته ای ایران اظهار داشت ایرانی ها و آمریکایی ها قبل از پیروزی حسن روحانی در انتخابات نیز گفتگو با هم را در عمان آغاز کرده بودند. ایرانی ها به چندین علت به خصوص تهدید دولت اسلامی (گروه صهیونیستی و تکفیری داعش) و همچنین سیاست عربستان در سوریه و عراق تصمیم گرفتند باردیگر با آمریکا گفتگو کنند. تحریم ها نیز در این تصمیم نقش داشتند اما من فکر می کنم مثلاً اگر رامنی به جای اوباما در انتخاب آمریکا پیروز می شد، احتمالاً امروز شاهد توافق نمی بودیم. آنچه به مذاکرات پویایی داد، گفتگوی ظریف و کری بود. به نظر من این پویایی و تحرک تاثیرگذار بود. تحریم ها نیز تاثیر داشتند اما به نظر من به تنهایی نمی توانستند هیچ تغییری ایجاد کنند.

به گزارش بولتن نیوز، این کارشناس در ادامه تاکید کرد مشکل تیم مذاکره کننده ایران بسیار پیچیده بود. اعضای این تیم باید چندین دیدگاه مختلف را اداره می کردند و از جانب کشور خود نیز تحت فشار بودند. من در ماه مه ایران بودم. محافظه کاران و حتی تلویزیون دولتی ایران -که بیشتر به جناح محافظه کار نزدیک است- بدنبال جزئترین انحراف بودند یا به نقل از مذاکره کنندگان چیزهایی بیان می کردند که آنان نگفته بودند تا بدین ترتیب آنان را تحت فشاری غیرقابل تحمل قرار دهند. اما نقش رهبری در این میان کلیدی بود زیرا او با اعلام حمایت از مذاکره کنندگان در عمل همه را در ایران آرام کرد. به عبارت دیگر اگر او این کار را نمی کرد، احتمالاً توافقی شکل نمی گرفت. میزان حمایت رهبر از مذاکره کنندگان بسیار جالب توجه است. حمایت او از مذاکره کنندگان در حقیقت پیامی به جناح خاص خودش و دعوت از آنان به آرامش بود. زیرا جناح تندرو واقعاً زندگی را برای ایرانی ها سخت کرده اند.

او در بخش دیگری از سخنانش گفت تصویری که اکنون در ایران از ما (فرانسه) وجود دارد، کشوری کاملاً همسو با عربستان و اسرائیل است. حال چگونه شما می توانید موضع معتبری در منطقه درباره بحران عراق یا سوریه داشته باشید؟ به نظر من، این واقعیت بر روی سیاست و راهبرد ما در منطقه و همچنین بر روی اقتصاد فرانسه تاثیر بسیار بدی گذاشته است. به همین علت به نظر من سفر فابیوس به ایران بسیار به موقع صورت می گیرد.

تیه ری کوویل همچنین درباره ادعای اهداف نظامی برنامه هسته ای ایران نیز تاکید کرد فکر می کنم همه دستگاه های اطلاعاتی دنیا از ده سال قبل تاکنون بدنبال نشانه ای مبنی بر نظامی بودن برنامه هسته ای ایران بوده اند اما چیزی پیدا نکرده اند. مدرکی نداریم مبنی براینکه تصمیمی در راس رژیم ایران برای نظامی کردن برنامه هسته ای این کشور اتخاذ شده باشد. شاید به گفته سرویس های اطلاعاتی آمریکا آنان حرکت خود را (به سمت سلاح هسته ای) در اوایل دهه دو هزار متوقف کرده باشند. البته برخلاف خواست جرج بوش چون این سرویس ها به او گفتند حمله به ایران هیچ فایده ای ندارد زیرا ایرانی ها تصمیم دستیابی به بمب اتمی را نگرفته اند. این چیزی است که مسئولان عالیرتبه اسرائیل نیز گفته اند. 

این پژوهشگر فرانسوی در بخش دیگری از سخنانش خاطرنشان کرد ایرانی ها پیشتر (قبل از دو هزار و سه) غنی سازی اورانیوم را متوقف کرده بودند. علت از سرگیری غنی سازی نیز این بود که آنان به آنچه انتظار داشتند به خصوص اقدام متقابل اقتصادی از جانب آمریکا نرسیدند. مثلاً ایرانی ها هواپیما می خواستند اما اجازه این کار داده نشد و آنان نیز غنی سازی اورانیوم را از سر گرفتند. وقتی برزیل و ترکیه موافقت ایران را برای غنی سازی در سطحی پائین بدست آورند، این غربی ها و آمریکایی ها بودند که مانع از حصول توافق شدند. آنچه در آن زمان - دو هزار و نه یا دو هزار و ده- مورد بحث بود چندان با توافق امروزی فاصله نداشت. در نتیجه نباید این حرف را که ایرانی ها نمی خواستند مذاکره کنند، تکرار کرد. به نظر من، ما نیز نمی خواستیم مذاکره کنیم. فراموش نکنیم قطعنامه های سازمان ملل علیه ایران تصویب شد چون می گفتیم ایران حق غنی سازی اورانیوم را ندارد. در حالیکه امروز اجازه غنی سازی اورانیوم داده شده است.