ضرروت اصلاح بودجه و سیاست های دولت و فرهنگ مصرفی جامعه

بولتن نیوز: تدبیر به‌جا و مهم مقام معظم رهبری در این مقطع حساس کشور حائز اهمیت است و سرنوشت جامعه، مردم و کشور به اقتصاد مقاومتی بستگی دارد و بهتر است از چنین راهبرد کلانی همه عبرت گرفته و در راستای تحقق آن تلاش کنند.



اما از نظر اجرایی و علمی، اقتصاد مقاومتی راهکار اساسی را می طلبد که متاسفانه در سال های اخیر به آن کم توجهی شده یاکنار گذاشته شده اند. بولتن نیوز در سه گزارش مبسوط قبلی خود با عنوان های تامین نیاز تولید و معیشت مردم از داخل امکان پذیر است، تقویت مدیریت کشور تحریم ها را کم اثر می کند، اقتصاد مقاومتی شعار نیست، طرفداران واردات به تولید ملی فکر کنند،تامین نیاز تولید و معیشت مردم از داخل امکان پذیر است  به کارکردهای اقتصاد مقاومتی پرداخته است و اکنون در بخش چهارم، ضرورت اصلاح بودجه و سیاست های دولت و فرهنگ مصرفی جامعه را مورد توجه قرار داده ایم.

یک موضوع اساسی، اصلاح بودجه عمومی دولت است و اگر این بودجه عملیاتی و براساس کارایی تدوین می شدو  هرسال رشد نمی کرد در نتیجه نیازی به رشد شدید واردات و فروش ارز و نرخ ارز ثابت 1000 تومانی نداشتیم و در نتیجه تولید ملی قدرت رقابتی بیشتری در مقابل موج شدید واردات 8 سال اخیر می داشت.


اما اکنون برای حمایت از تولید ملی، نمی توان تنها رشد نرخ ارز را مبنای اصلی حمایت معرفی کنیم بلکه باید از ساختار مالیاتی گرفته تا نرخ سود بانکی و کنترل نقدینگی، تامین مواداولیه وارداتی، جلوگیری از واردات کالاهای لوکس، تامین نیاز داخلی به عنوان تقدم بر صادرات کالاهای اساسی و معیشتی و.... را مورد توجه قرار دهیم و برای همیشه تکلیف وابستگی بودجه عمومی دولت به نرخ ارز و واردات را روشن سازیم زیرا تا زمانی که بودجه وابسته به فروش ارز نفتی و واردات است امکان اصلاح این روند وجود ندارد و هر زمان که دوباره فروش نفت رونق یابد و مشکلی نداشته باشیم دوباره موج واردات فزاینده و پایین نگه داشتن ارز با نرخ 7 تومان قبل و ابتدای انقلاب  یا نرخ 1000 تومان دوره 8 ساله 1380 تا 1389 ادامه خواهد داشت.

نکته دیگر نیز اصلاح فرهنگ مصرف کالاهای خارجی و واردات لوکس و.... است و این مهم علاوه بر فرهنگ سازی و تبلیغ مناسب و پرهیزاز کالاهای خارجی باید از طریق ابزارها و سیاست های اقتصادی حامی تولید ملی مورد توجه باشد.
به عنوان مثال اگر در فروشگاه های زنجیره ای و شبکه توزیع به  تولید داخلی بیش از واردات اهمیت دهیم و تشویق کنیم طبیعی است که مردم نیز به سمت مصرف کالای وارداتی تشویق می شوند.


نماینده مردم اصفهان در مجلس از بررسی راهکارهای تحقق "اقتصاد مقاومتی" در کمیسیون ویژه حمایت از تولید ملی خبر داد.
حمیدرضا فولادگر نماینده مردم اصفهان در مجلس اظهار داشت: کمیسیون ویژه‌ای تحت عنوان کمیسیون حمایت از تولید ملی و نظارت بر اجرای سیاست‌های اصل 44 در مجلس شکل گرفته است.


وی با اشاره به تاکید رهبر انقلاب به بحث اقتصاد مقاومتی افزود: رهبر انقلاب در سخنان خود مصداق‌های اقتصاد مقاومتی مطرح فرمودند که حمایت از تولید ملی و مردمی کردن اقتصاد و به میدان آوردن بخش خصوصی جزء شاخص‌های اقتصاد مقاومتی است

فولادگر اضافه کرد: امیدواریم که بتوانیم با فعالیت این کمیسیون ویژه، مجلس نقش ویژه خود را در بخش اقتصاد مقاومتی ایفا کند.


 
هماهنگی بودجه‌ریزی عملیاتی با اقتصاد مقاومتی و کاهش واردات خودروهای لوکس
عباسعلی نورا عضو سابق کمیسیون برنامه‌وبودجه مجلس با اشاره به اینکه سنت قشرگرایی مانع انجام اصلاحات در بودجه‌ریزی کشور می‌شود، گفت: نحوه بودجه‌ریزی کشور با معیارهای اقتصاد مقاومتی مطابقت ندارد.
 
استاد مسائل اقتصادی و عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس هفتم به ابعاد مختلف طرح اقتصاد مقاومتی و راهکارهای ویژه برای عملیاتی کردن آن پرداخت و اظهار داشت: اقتصاد مقاومتی از دو جنبه فرهنگی_دینی و احکام اعتقادی قابل بحث و بررسی است.
وی ادامه داد: احکام اعتقادی اسلام قواعد متقنی را داراست، به‌طوری که از تمام قواعد کلاسیک علمی هم پیشرفته‌تر و منطقی‌تر است.
این اقتصاددان پرهیز از اسراف‌گرایی را یکی از قواعد و راهکارهای احکام اسلام برای ارتقاء اقتصاد یک جامعه بر شمرد و تصریح کرد: استفاده به اندازه نیاز در کشور و همچنین افزایش بهره‌وری را می‌توان در راستای رسیدن به اقتصاد مقاومتی پیگیری و فرهنگ‌سازی کرد.
نورا با اشاره به اینکه در اقتصاد کلاسیک نیز به افزایش بهره‌وری تاکید و توصیه شده است، گفت: با توجه به فرصتی که هم‌اکنون به‌وجود آمده باید در مسیر کاهش هزینه‌ها گام‌های مثمرثمری برداشته شود.

لوکس‌گرایی و تجمل‌گرایی = خروج ارزهای کلان از کشور


اقتصاد دانان یکی از مشکلات جامعه فعلی را افزایش روزافزون تجمل‌گرایی و لوکس‌گرایی معرفی و تأکید دارند: بخش اعظمی از منابع توسط مردم صرف تجمل‌گرایی و لوکس‌گرایی می‌شود که دامن کشور را گرفته است و برای جلوگیری از رواج آن فقط باید فرهنگ‌سازی کرد.
با زور و فشار نمی‌توانیم به مردم بگوییم که از تجمل‌گرایی و لوکس‌گرایی بپرهیزند بلکه باید از طریق فرهنگ‌سازی اقدامات لازم صورت پذیرد.
در این مقطع از زمان نیازمند فرهنگ‌سازی در تمام عرصه‌های اقتصادی هستیم چراکه اجبار و زور کار را به جایی نمی‌رساند.
خودکفایی در بخش فرآورده‌های کشاورزی  نیز از عوامل موفقیت اقتصاد مقاومتی برشمرد. خودکفایی و احیای بخش کشاورزی در جریان اقتصاد مقاومتی و حمایت از کشاورزان باید در دستور کار مسئولان باشد.
بسیاری از کشورهای موفق در ارتقاءرشد اقتصادی تلاش در مسیر خودکفایی بخش کشاورزی را افزایش داده‌اند، به عبارت دیگر خود را از نظر نیازهای فسیلی تأمین و بنگاه‌های کشاورزی خود را تقویت کرده‌اند.
آن‌چیزی که نمی‌توان برای آن حدود و مرز تعیین کرد؛ سرعت در افزایش تأمین فرآورده‌های کشاورزی است، به عبارت دیگر یکی از ابعاد مهم اقتصاد مقاومتی در مباحث برون‌مرزی و افزایش رفاه، توجه به بخش کشاورزی است که باید به عنوان یک ارزش مورد توجه قرار گیرد.

بازنویسی بودجه سالانه کشور در راستای اقتصاد مقاومتی


بازنویسی بودجه کشور در راستای اهداف اقتصاد مقاومتی یک ضرورت است.  مجلس و کمیسیون برنامه‌وبوجه این مسئله را در دستور کار خود قرار داده است که متأسفانه این مهم با برداشت‌های منفی در جامعه روبه‌رو شده است.

نورا عضو سابق کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، می گوید: هم‌اکنون 700 میلیارد تومان به بنیاد فرهنگی اختصاص داده شده که متأسفانه هیچ تأثیری هم بر روند اقتصاد مقاومتی نداشته و نظارتی هم روی آن انجام نمی‌گیرد.

افکار اقتصادی با فلسفه آماده نمی‌‌شود، بلکه بر مشکلات این حوزه نیز می‌افزاید. به عبارت دیگر باید در حوزه‌هایی که هیچ تأثیری بر روند تحقق اقتصاد مقاومتی ندارند، حذف شوند.
بازنگری در مصرف بودجه سالانه کشور  یکی  از ضروری‌ترین عوامل تأثیرگذار بر اقتصاد مقاومتی است و بیشتر نیرو و پتاسیل کشور باید در جریان بخش‌هایی که بیشتر آسیب‌پذیرند صرف شود.
صنعت، کشاورزی و خدمات که بیشتر در معرض خطر و آسیب‌پذیری‌اند باید بیش از پیش تقویت شده و سرمایه‌گذاری شوند.

خروج منابع ارزی کشور برای واردات  لوکس

 در بحث واردات باید توجه‌ مسئولین بیشتر شود؛ در حالی که این امر بدون توجه رها شده است؛ تعجب می‌کنم که هم‌اکنون خودروهای لوکس و گران‌قیمت در حال ورود به کشور هستند درحالی که این امر موجب خروج سرمایه‌های عظیم ارزی کشور‌ می‌شود.
واردات بیش از حد و خودروهای گران قیمت به بنیان اقتصاد کشور لطمه وارد کرده و اقتصاد را متزلزل می‌کند چراکه خروج ارز در این شرایط به ضرر آحاد ملت است.
در صورت ادامه این روند ضمن اینکه اهداف اقتصاد مقاومتی تحت‌الشعاع قرار می‌گیرند بلکه کل کشور در نتیجه این امر متضرر شده و آسیب می‌بیند؛ انتفاع این اقدام تنها به جیب یک شخص خاص می‌رود.باید این تفکر اقتصاد لیبرالی را کشور حذف کنیم و از واردات خودروهای لوکس و وسایل و پوشاک ولوازم خانگی و انواع کالاهای لوکس دیگر پرهیز کنیم.

منافع ملی بر منافع فردی ارجحیت دارد

در اقتصاد لیبرالی منافع فرد نسبت به جمع ارجحیت دارد، اما در اقتصاد اسلامی منافع جمع باید در نظر گرفته شود تا مردم قادر به تامین معیشت خود باشند.  یکی از مزایای ویژه اقتصاد اسلامی این است که مصلحت جامعه بر مصلحت فرد ترجیح داده می‌شود؛ در این مقطع از زمان نیازمند فرهنگ‌سازی پذیرش منافع جمعی نسبت به منافع فردی هستیم.


فرهنگ‌سازی، ارائه راهکارهای منطقی و عقلانی از اصول مهم اقتصاد مقاومتی است، احکام اسلامی هم بر ارائه استدلال‌های منطقی و عقلایی تأکید فراوانی دارد که اقتصاد مقاومتی در همین راستا مطرح شده است.
در صورتی که راهکارهایی که به آن اشاره شد عملیاتی و محقق شوند، مطمئناً در فرآیند‌های مختلف اقتصاد مقاومتی موفق عمل خواهیم کرد.
باید از فرصت ایجاد شده در راستای اقتصاد مقاومتی نهایت استفاده را کرد تا جایی که این تفکر‌ها و نگرش‌های غلط  فرهنگی و مصرفی اصلاح شود و با پرداختن به مسائل منطقه‌ای وملی، متوجه ضرورت ها شویم و به جای مصرف گرایی به منافع ملت توجه کنیم و به جای واردات به تولید ملی توجه کنیم.

در این مقطع از زمان در ایجاد اندیشه‌های منطقه‌ای وجهانی همه ما مقصریم، و باید با پرداختن به مسئله اقتصاد مقاومتی توسط مجلس و همه دست‌اندرکاران این معضل بزرگ را مرتفع  کنیم و توجه کنیم که ویژگی های بومی باید مقدم بر واردات و مصرف گرایی و اندیشه جهانی اقتصاد باشد.
بخش عمده‌ای از منابع‌مان در تفکر و اندیشه‌های منطقه‌ای در حال نابودی است به طوریکه طی این اقدامات سرمایه‌گذاری‌ها هم به طور صحیح و به‌جای درست آن انجام نمی‌شوند.
در مقوله اقتصاد مقاومتی سرمایه باید تولید ثروت کند، تولید رفاه و ثروت باید در نتیجه سرمایه‌گذاری شکل بگیرد.

بودجه‌ریزی عملیاتی مطابق با سیستم اقتصاد مقاومتی


دولت‌ها موظفند تا تعیین کنند که این منابع در چه مواردی مصرف شوند تا دستاوردهای مهمی برای جامعه در تمام مؤلفه‌ها و شاخصه‌های اقتصادی حاصل شوند. حاصل تفکرات، مباحث و جلسات کارشناسان، نشان دهنده غلط‌ بودن بودجه‌ریزی کشور است و نیاز به اصلاح دارد.
بودجه‌ریزی عملیاتی۱۰۰درصد با سیستم اقتصاد مقاومتی نیز سازگار است، در تخصیص اعتبارات بر مبنای میزان اعتبار اختصاص یافته سال گذشته دستگاه عمل نمی‌شود بلکه به عملکرد امسال باید توجه شود.
متاسفانه در ساختار بودجه‌ریزی کشور به طور سنتی عمل ‌می‌شود که بر مبنای میزان اعتبار سال گذشته بعلاوه 10% انجام‌ می‌شود و این نوع تخصیص اعتبار کاملا اشتباه است.


در بودجه‌ریزی بر مبنای صفر بر اساس اثرات عملیاتی اقدامات دستگاه‌های اجرایی و با در نظر گرفتن منافع ملی کشور، اعتبارات تخصیص می‌یابد که در این نوع بودجه‌ریزی کاملا با اهداف اقتصاد مقاومتی نیز مطابقت دارد.
در این نوع از بودجه‌ریزی شاهد مزیت‌هایی چون؛ کاهش هزینه، نظارت آسان، افزایش بهره‌وری و نظام‌دهی صحیحی را در کشور خواهیم بود، این راهکار نقش بسزایی را در رسیدن به اهداف اقتصاد مقاومتی ایفا خواهد کرد.
از دولت هاشمی‌رفسنجانی تا دولت خاتمی با این روش از بودجه‌ریزی موافقت می‌شد، اما در مرحله اجرا عمل نمی‌کردند اما امید است که اقتصاد مقاومتی که توسط مقام معظم‌رهبری تأکید شده نقطه عطفی را در اجرای بودجه ریزی عملیاتی ایجاد کند.

باید سوال کرد که میزان تأثیر شعارهای سال‌های اخیر "اصلاح الگوی مصرف، همت مضاعف_کار مضاعف، جهاد اقتصادی و تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی" بر ساماندهی عرصه اقتصادی کشور، چقدر بوده است، طرح این شعارها بسیار ایده‌آل و کارشناسی با توجه به شرایط اقتصادی کشور طراحی شده است اما در مرحله اجرا بسیار موفق نبوده‌ایم.
برنامه‌ریزی‌ها و تصمیم‌گیری‌های صحیحی در جریان شعارهای سالانه انجام نمی‌شود که همین امر موجب عدم موفقیت در تحقق شعارهای سالانه می‌شود.