عضویت ایران در کنسرسیوم بانکی شانگهای و آینده برجام

گروه بین الملل: در بحبوحه تشدید تنش‌ها با غرب بر سر برجام و زمزمه‌های فعال‌سازی "مکانیزم ماشه"، خبری مهم از نشست اخیر سازمان همکاری شانگهای در سمرقند، فصلی جدید در دیپلماسی اقتصادی و سیاسی ایران گشود: موافقت اعضای این سازمان با عضویت ایران در کنسرسیوم بانکی بین‌بانکی شانگهای. این اتفاق که در نگاه اول یک تحول اقتصادی به نظر می‌رسد، در بطن خود پیام‌های راهبردی مهمی را برای غرب و به ویژه ایالات متحده به همراه دارد و می‌تواند موازنه قوا را در مذاکرات آتی تغییر دهد.

به گزارش بولتن نیوز، این مقاله به بررسی ابعاد مختلف این رویداد مهم می‌پردازد و با نگاهی به تحلیل‌های اخیر "بولتن نیوز" در خصوص نقش چین و روسیه در خنثی‌سازی مکانیزم ماشه، به تحلیل پیامدها و فرصت‌های پیش روی ایران در سایه این عضویت جدید خواهد پرداخت.

مروری بر تحلیل‌های اخیر "بولتن نیوز": چین و روسیه، سدی در برابر مکانیزم ماشه

همانطور که در مطالب تحلیلی اخیر "بولتن نیوز" نیز به تفصیل به آن پرداخته شده، جمهوری اسلامی ایران در ماه‌های گذشته با درک صحیح از تحولات نظام بین‌الملل و با اتکا به دیپلماسی فعال، کوشیده است تا از ظرفیت‌های قدرت‌های شرقی، به ویژه چین و روسیه، برای مقابله با فشارهای غرب استفاده کند. "بولتن نیوز" در گزارش‌های متعددی با عناوین زیر به این موضوع پرداخته است:

"چگونه ایران می‌تواند با چین و روسیه، کمیسیون مشترک را به سلاح قدرتمندی علیه ماشه تبدیل کند": در این تحلیل، "بولتن نیوز" با اشاره به نزدیک شدن به موعد انقضای قطعنامه ۲۲۳۱، بر این نکته تأکید کرده است که کمیسیون مشترک برجام با حضور فعال و هماهنگ ایران، چین و روسیه می‌تواند به ابزاری کلیدی برای دفاع از حقوق ایران و مقابله با تفسیرهای یکجانبه غرب از برجام تبدیل شود. در بخشی از این مطلب آمده است: "تهران با بهره‌گیری از ظرفیت متحدان استراتژیک خود، یعنی چین و روسیه، می‌تواند کمیسیون مشترک را از یک نهاد صرفاً نظارتی به یک اهرم فشار علیه زیاده‌خواهی‌های غرب تبدیل کند."

"موضع قاطع مسکو: اروپا حق استفاده از مکانیزم ماشه را ندارد": این گزارش به نقل از نماینده دائم روسیه در سازمان‌های بین‌المللی، به صراحت اعلام می‌کند که سه کشور اروپایی به دلیل نقض تعهدات خود در برجام، صلاحیت حقوقی برای فعال‌سازی مکانیزم ماشه را ندارند. این موضع‌گیری قاطع روسیه که در "بولتن نیوز" بازتاب گسترده‌ای داشت، نشان از عزم مسکو برای مقابله با یکجانبه‌گرایی غرب در شورای امنیت دارد.

این تحلیل‌ها به خوبی نشان می‌دهند که راهبرد ایران در ماه‌های اخیر، ایجاد یک جبهه متحد با قدرت‌های شرقی برای مقابله با فشارهای غرب بوده است. حال، عضویت در کنسرسیوم بانکی شانگهای را می‌توان گامی مهم و عملی در راستای تکمیل این راهبرد دانست.

عضویت در کنسرسیوم بانکی شانگهای: فراتر از یک تحول اقتصادی

کنسرسیوم بانکی بین‌بانکی شانگهای که در طول دو دهه فعالیت خود به یکی از ابزارهای پرکاربرد در نظام مالی منطقه تبدیل شده است، برای ایران مزایای متعددی را به همراه خواهد داشت:
 
کاهش اثر تحریم‌های بانکی: یکی از اصلی‌ترین اهداف تحریم‌های غرب، قطع دسترسی ایران به نظام مالی بین‌المللی بوده است. عضویت در این کنسرسیوم به ایران این امکان را می‌دهد که با استفاده از یک شبکه بانکی مستقل از سوئیفت و نظام مالی مبتنی بر دلار، به تجارت با کشورهای عضو و سایر شرکای تجاری خود ادامه دهد. این امر به ویژه در شرایطی که غرب با تهدید مکانیزم ماشه به دنبال تشدید تحریم‌هاست، از اهمیتی حیاتی برخوردار است.

تسهیل تجارت با اعضای شانگهای: کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای، از جمله چین، روسیه، هند و کشورهای آسیای مرکزی، از بزرگترین شرکای تجاری ایران محسوب می‌شوند. عضویت در این کنسرسیوم، با حذف موانع بانکی و تسهیل تبادلات مالی، می‌تواند حجم تجارت ایران با این کشورها را به میزان قابل توجهی افزایش دهد.

بیشتر بخوانیم:

تقویت پول ملی: با کاهش وابستگی به دلار و یورو در مبادلات تجاری و استفاده از ارزهای ملی در چارچوب این کنسرسیوم، از فشار بر ریال کاسته شده و زمینه برای تقویت پول ملی فراهم خواهد شد.

ارسال پیام سیاسی به غرب: این اقدام، پیامی روشن به غرب و به ویژه ایالات متحده است که دوران یکجانبه‌گرایی و تحمیل اراده از طریق ابزارهای مالی به سر آمده است. ایران با این اقدام نشان می‌دهد که برای مقابله با تحریم‌ها، گزینه‌های متعددی را در اختیار دارد و انزوای اقتصادی آن، دیگر یک گزینه عملی نیست.

نتیجه‌گیری: آینده برجام در گروی توازن جدید قدرت

عضویت ایران در کنسرسیوم بانکی شانگهای، یک پیروزی دیپلماتیک مهم برای تهران محسوب می‌شود که در بزنگاهی تاریخی به دست آمده است. این اقدام، نه تنها یک راهکار عملی برای مقابله با تحریم‌هاست، بلکه نشان از یک تغییر پارادایم در سیاست خارجی ایران و حرکت به سوی یک نظم نوین جهانی چندقطبی دارد.

در شرایطی که غرب با تهدید مکانیزم ماشه به دنبال امتیازگیری از ایران در مذاکرات است، این تحول می‌تواند موازنه قوا را به نفع ایران تغییر دهد. اکنون غرب باید بداند که فشار بیشتر بر ایران، نه تنها به انزوای این کشور منجر نخواهد شد، بلکه آن را بیش از پیش به سوی شرق و قدرت‌های نوظهور سوق خواهد داد. آینده برجام، بیش از هر زمان دیگری، به درک این واقعیت جدید توسط غرب و پذیرش یک توازن جدید قدرت در عرصه بین‌المللی بستگی دارد.