شالوده حرکت های «جهادی» چیست؟

*جهت برپایی یک طرح جهادی موفق و علمی در منطقه محروم در راستای ارتقاء سطح بهداشت و سلامت مردم چه باید کرد ؟!
اصولاً اعتقاد دارم که جهت برپایی یک طرح جهادی موفق و علمی در منطقه محروم جهت ارتقاء سطح بهداشت و سلامت مردم یک فعالیت کاملاً علمی- مدیریتی و پژوهشی است و بدون داشتن یکی از این سه اصل نمی شود دانشجویان علوم پزشکی به منطقه ایی بروند و ادعا داشته باشند که در جهت ارتقاء سطح سلامت مردم گامی درست و اساسی برداشته اند.
در كل بغير از جلسات حضوري كه به خدمت مسئولين و شركت كنندگان طرح هاي جهادي دانشگاه هاي مشتاق به فعاليت در عرصه سلامت و بهداشت رسيدم،به پيشنهاد مركز مطالعات راهبردي جهادي در اواخر سال ۸۹ به همراه همسرم تصميم گرفتيم كه تجربيات و اندوخته هاي جهادگران را در اين عرصه بصورت كتاب،تاليف گردد لذا تاليف جلد اول كتاب "ره نامه جهادي در عرصه سلامت و بهداشت"در فروردين سال ۹۰ به اتمام رسيد و در ارديبهشت چاپ شده و در اختيار گروه هاي جهادي قرار گرفت كه تا به حال ۲بار چاپ شده است.
جلد دوم كتاب را نيز در نيمه دوم سال ۹۰ در دستور كار خود قرار داديم و در بهار سال ۹۱ به اتمام رسيد كه الان كتاب در حال صفحه بندي و چاپ قرار دارد.

*بطور ويژه بفرماييد هدف از تدوین جلد اول کتاب ره نامه جهادی در عرصه سلامت و بهداشت چه بود ؟و محتواي كلي آن چيست؟
جلد اول کتاب ره نامه جهادی در عرصه سلامت و بهداشت برای نیل به اهداف عالیه در برگزاری هر چه بهتر طرح های جهادی و خدمت رسانی بود. در اين كتاب سعي شده است، در حد توان به بررسي مراحل اجراي يك حركت جهادي و خدمت رساني عرصه سلامت و بهداشت پرداخته شود تا براي كليه دانشجويان علاقه مند به شركت در طرح جهادي سلامت و بهداشت مفيد واقع گردد.
این کتاب فقط مختص مسئولين حركت‌هاي جهادي نيست، چرا كه يك دانشجو وقتي براي ارتقاء سطح سلامت و بهداشت وارد منطقه محروم ميشود، بايد بداند كه چطور و چگونه دانش خود را به مردم ارائه نمايد بدین معنا که با آگاهی بر بايدها و نبايدهاي طرح جهادي در كليه مراحل برگزاري آن بهتر مي‌شود به اهداف والاي حركت‌هاي جهادي و خدمت رساني رسيد.
اگر كليه دانشجويان جهادگر كه وارد منطقه محروم مي‌شوند، داراي دانش مناسب و عميق در رشتههاي گوناگون علوم پزشكي باشند، ولي با اصول اجرای طرحهاي جهادي به طور كافي آشنا و مأنوس نباشند، چه بسا به جاي ارتقاء سطح سلامت مردم منطقه، در مسیر كاهش اين سطح قدم بردارند و يا حداقل اينكه تأثير مثبت و سازنده نداشته باشند.
اين كتاب در ۴ فصل تهيه و تدوين شده است:
فصل اول: تعاريف، مفاهيم و مباني
فصل دوم: اقدامات پیش از طرح جهادی
فصل سوم: اقدامات هنگام طرح جهادی
فصل چهارم: اقدامات پس از طرح جهادی
تألیف «ره‌نامه‌ي جهادی در عرصه‌ي سلامت و بهداشت» حاصل سال‌ها تجربه و فعالیت مؤلفان در این عرصه است، که در مجموع شامل بیش ازهشت سال ارتباط و فعالیت جهادی و خدمت رسانی درعرصه سلامت و بهداشت و همچنين بیش از سه سال فعالیت در زمینه بهداشت حرفهای پروژه عمرانی و نيز بیش از سه سال فعالیت در زمینه بهداشت محیط و ارتباط با سیستم متولی بهداشت و سلامت کشور است.
یکی از فصل های کتاب بررسی آسیب ها و به قولی آسیب شناسی طرح های جهادی بهداشت و توسعه سلامت در منطقه محروم است که سعی شده است بطور مفصل بدان پرداخته شود.
یکی دیگر از اهداف تدوین این کتاب این بود با کم کردن هزینه های مصرفی برای برگزاری یک طرح جهادی بتوان به کارایی و اثرگذاری حضور دانشجویان جهادگر فعال در عرصه بهداشت و سلامت را بالا برد.راه اندازی گروه های جهادی دانشگاه های علوم پزشکی شهرهای مختلف کشور که دسترسی به تجربیات و اطلاعات جهادی را ندارند نیز از دیگر اهداف تدوین کتاب بود.
*مایلیم بدانیم که در مبحث پژوهش و یا تدوین کتاب در حال حاضر چه کاری رادر دست اقدام دارید؟
همانطور كه در جلد اول ره نامه ي جهادی در عرصه سلامت و بهداشت گفته شد با توجه به اينكه مشكلات،كمبود هاي دانشي و بينشي و نوع نياز اكثرمناطق محروم كشور در جهت ارتقاء سطح بهداشت و توسعه سلامت تا حدي يكسان است بنابراین در جهت همسطح و يكسان سازي دانشجويان گروه جهادي؛ يكسري از سرفصل ها و موارد تشريح شده آموزشي و مطالب بهداشت و سلامت كه امكان دارد در مناطق محروم بدان پرداخته و قابل پيگيري باشد،در دفتر دوم تشريح مي گردد.در واقع دفتر دوم به موارد كاربردي مي پردازد كه در آن جهادگران بدون توجه به نوع رشته تحصيلي(علوم پزشكي و يا غير علوم پزشكي)مي توانند به آموزش مردم منطقه محروم در عرصه توسعه سلامت و بهداشت بپردازند.
جلد دوم كتاب ره‌نامه‌ي جهادی در عرصه‌ي سلامت و بهداشت، به مطالب آموزشي و تشريح سرفصل‌هاي بهداشتي و قابل پيگيري در روستا اختصاص دارد.

*از تدوین جلد دوم کتابتان چه اهدافی را دنبال می کنید ؟
ازاهداف كلي تدوين جلد دوم،همسطح سازي و يكسان نمودن سطح علمي و دانشي دانشجويان جهادی در عرصه سلامت و بهداشت و رسيدن به فصل مشتركي از داده هاي علمي در زمینه بهداشت،آموزش عمومي و تخصصي به مردم مناطق محروم در راستای فرهنگ سازي و بالابردن سطح آگاهي مردم مناطق،توسعه گروه هاي جهادي فعال در عرصه سلامت و بهداشت و تشويق اين گروهها جهت فعاليت در اين زمينه می باشد .
*در یک جمله مهمترین عامل پیشرفت و موفقیت در فعالیت های پژوهشی را چه می دانید؟
توکل،توسل،تلاش،امید و آگاهی،تکیه به نیروی جوانی
*برای تالیف این دو كتاب با نخبگان جهادی نیز همکاری داشتید؟ نقش آن‌ها را چگونه ارزیابی می کنید ؟
با توجه به رایزنی و صحبت با بعضی از دانشجویان علوم پزشکی که سابقه حضور در طرح های جهادی بهداشت و توسعه سلامت را داشتند در تدوین این کتاب کمک خاصی نشد و فقط همسر مهربانم) سر کار خانم خدابنده)که همواره در برگزاری طرح های جهادی و یا انجام مشاوره به دیگر گروه های جهادی دانشجویی یار و یاور بنده بوده اند و از جمله فعالان عرصه ی برنامه های فرهنگی از جمله فعالیت های جهادی و خدمت رسانی هستند،در تدوین کتاب نقش داشته اند،که از ایشان بسیار سپاسگزارم.
البته جا دارد که از اعضای سابق کانون جهادی بهداشت و سلامت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی که آن زمان در کسب تجربیات و انتقال آن به اعضا نقش اساسی و مهم داشتند یادی کنم و امیدوارم که در هرجا هستند موفق و پیروز باشند که از جمله آنها جناب آقای محمد اصغر نیا(دانشجوی پزشکی)،سرکار خانم محمودی(دانشجوی ارشد فیزوتراپی) و سرکار خانم حسن پور(دانشجوی ارشد بهداشت محیط)می باشند که خداوند اجرشان دهد.
*با چه تفكري ميتوان جوانان را به فرهنگ جهادي جذب كرد؟
قرآن كريم در بيش از ۲۰ آيه به موضوع جهاد اشاره دارد. كه هم شامل جهاد با مال و جان و هم شامل هر تلاشي در راه خدا مي باشد.اگر واقعاً بطور مناسب و كامل اين آيات براي جوانان تفسير شود و همچنين خود جوانان نيز در درك و پذيرش معنا و تفسير آيات جهادي قرآن مصمم و فعال باشند،قطعاً راحتتر مي شود جوان را به فرهنگ واقعي جهادي جذب نمود فرهنگي كه منتج به روحیه جهادی مي گردد و منشأ کم‏توقعی، پرکاری، استقامت، بردباری و گذشت است. با ايجاد و تقويت تفكري مبني بر بسترسازي و زمينه سازي مقدمات ظهور در كانال جهاد و حركت هاي جهادي نيز راحتتر جوانان به فرهنگ و روحيه جهادي جذب می شوند.
*اصولي را كه گروه هاي جهادي فعال در عرصه سلامت و بهداشت بايد براي اقدام موثر به آن پايبند باشند، چیست؟
غير از اصول اعتقادي و بينشي كه در ارتباط با جهاد و خدمت رساني وجود دارد و شالوده هر حركت جهادي بايد باشد در ارتباط با مديريت و اصول صحيح برگزاري طرح هاي جهادي فعال در عرصه سلامت و بهداشت بايد به نكات كلي زير توجه داشت:از مشخصات طرح جهادی،اصل هماهنگی طرح هاي جهادي عرصه سلامت و بهداشت با معيارها و سياست هاي كلي سلامت و بهداشت كشور است .طبیعی است که در صورت داشتن هدف واحد و روشن ، مجموعه می تواند به سرعت به نتایج مطلوب و پرباری دسترسی یابد . از اصول ديگر،اصل تشكيل كارگروه تخصصي سلامت و بهداشت با حضور مجربان و فعالان جهادي در اين عرصه ،اصل توجيه و آموزش كليه اعضاي گروه جهادي و برپايي كارگاه تخصصي ،شناسايي صحيح و درست از وضعيت موجود سلامت و بهداشت مناطق محروم و همچنين آشنايي كامل با اصول صحيح فرهنگ سازي بهداشتي در مناطق محروم است.