گروه اجتماعی: امروز در مطلبی با عنوان «گزارش اختصاصی از فشار مضاعف مالیاتی بر پرستاران و تبعات جبران‌ناپذیر آن برای جامعه» اشاره داشتیم که وضعیت فعلی دریافتی این قشر استراتژیک اصلا در شأن جایگاه اجتماعی و حجم زحمات آنها نیست. حال، طبق بررسی‌های اولیه و تحلیل کارشناسی پیرامون فشارهای مالیاتی وارد بر پرستاران و تبعات آن بر نظام سلامت کشور موارد زیر نیز قابل بررسی است:

 ۱. تحلیل مسئله: فشار مالیاتی ساختاریافته

 به گزارش بولتن نیوز  نظام مالیاتی کشور در مواجهه با مشاغل درمانی، به‌ویژه پرستاران، فاقد رویکردی تمایزگذار و عادلانه است. در حال حاضر:

- مالیات از کل دریافتی پرستاران (شامل حقوق پایه، اضافه‌کار، کارانه و پاداش‌های جبرانی) بدون تفکیک ماهیت آن‌ها کسر می‌شود.
- این رویکرد، اصل عدالت مالیاتی و تناسب با توان پرداخت را نقض کرده و منجر به فشار مضاعف بر قشر پرستار شده است.
- نتیجه آن، کاهش انگیزه، افزایش تمایل به مهاجرت، فرسودگی شغلی و تهدید کیفیت مراقبت از بیماران است.

 ۲. پیامدهای راهبردی بحران

الف) در حوزه سرمایه انسانی:
فرسودگی شغلی، کاهش بهره‌وری، افزایش ترک خدمت و مهاجرت پرستاران به خارج از کشور.

ب) در حوزه سلامت عمومی:
کاهش کیفیت خدمات مراقبتی، افزایش خطاهای بالینی، نارضایتی بیماران و کاهش اعتماد عمومی به نظام سلامت.

ج) در حوزه حکمرانی سلامت:
افزایش شکاف میان سیاست‌گذار و مجری، تضعیف سرمایه اجتماعی و بروز تنش‌های صنفی.

د) در حوزه عدالت اجتماعی:
احساس تبعیض، بی‌عدالتی مالیاتی و کاهش انگیزه در میان نیروهای خط مقدم سلامت.

 ۳. راهکارهای اصلاحی

الف) اصلاح سیاست‌های مالیاتی

- تدوین بند حمایتی در قانون مالیات‌های مستقیم برای مشاغل درمانی پرخطر.
- اعمال معافیت یا تخفیف مالیاتی برای پرستاران فعال در ICU، اورژانس، مناطق محروم و شرایط بحرانی.
- تفکیک حقوق پایه از مزایای جبرانی در محاسبه مالیات، به‌ویژه برای اضافه‌کار اجباری و کارانه.
- طراحی طبقه‌بندی مالیاتی مشاغل سلامت بر اساس ریسک شغلی، سختی کار، و ساعات غیرمتعارف.

بیشتر بخوانید

 ب) اصلاح ساختار پرداخت

- تثبیت پایه حقوق پرستاران در بودجه سنواتی و کاهش وابستگی به کارانه و اضافه‌کار.
- طراحی نظام پرداخت مبتنی بر بار کاری واقعی (Workload-based Payment).
- استفاده از شاخص‌های علمی مانند Nursing Workload Index برای تعیین ضرایب پرداخت و جبران خدمات.

 ج) اقدامات حمایتی مکمل

- ایجاد صندوق رفاه پرستاران با منابع مشترک دولتی، بیمه‌ای و خیریه‌ای برای ارائه تسهیلات معیشتی، مسکن، بیمه تکمیلی رایگان و وام کم‌بهره.
- تدوین بسته‌های تشویقی غیرمستقیم مانند معافیت از مالیات بر مصرف، اولویت در طرح‌های ملی مسکن، و ارتقاء شغلی سریع‌تر.
- افزایش مشارکت صنفی در تصمیم‌سازی‌های مالیاتی و بودجه‌ای با حضور نمایندگان سازمان نظام پرستاری در کمیسیون‌های تخصصی مجلس، شورای عالی بیمه و سازمان برنامه و بودجه.

۴. جمع‌بندی

بحران انگیزشی پرستاران، صرفاً یک مسئله صنفی نیست، بلکه تهدیدی برای تاب‌آوری نظام سلامت و امنیت روانی جامعه است. بازنگری در سیاست‌های مالیاتی، اصلاح ساختار پرداخت و تقویت حمایت‌های غیرمستقیم، ضرورتی فوری و ملی است.

همان‌گونه که رهبر معظم انقلاب اسلامی (مدظله‌العالی) فرمودند:  
«پرستاران فرشتگان نجات مردم‌اند؛ باید قدرشان را دانست و از آنان حمایت کرد.»

اکنون زمان آن است که این حمایت، از سطح شعار به سطح سیاست و اقدام ارتقاء یابد.