با نخستین زن فاتح قطب جنوب آشنا شوید

به گزارش بولتن نیوز به نقل از ایسنا، «ایرن پدن» آماده می‌شد تا برای اولین بار به عنوان یک محقق زن، به قلب یخ‌های بزرگ و بی‌انتهای قطب جنوب سفر کند که به او گفته شد که بدون همراهی یک زن دیگر پروازش ممکن نخواهد بود.

این تنها مانع فیزیکی بر سر راه او نبود و ایرن با تبعیض‌های جنسیتی و محدودیت‌های بسیاری در طول مسیر حرفه‌ایش مواجه شد که بسیاری از زنان دیگر را پیش از او عقب نگه داشته بودند. با این حال ایرن پدن نه تنها این موانع را شکست بلکه مسیر را برای دیگر زنان در حوزه مهندسی هموار کرد و امروز وقتی به قطب جنوب سفر می‌کنید، صخره‌های یخی را خواهید دید که به یاد و افتخار او نامگذاری شده‌اند. یخ‌هایی که یادگاری از زنی با اعتماد به نفس، پشتکار و روحیه «توانستن» هستند که توانست مرزهای علم و جغرافیا را درنوردد.

من با این باور بزرگ شدم که اگر می‌خواهی کاری انجام دهی، مهم نیست چه موانعی بر سر راهت قرار می‌گیرد و فقط باید آن کار را انجام دهی.

ایرن کارسوِل پدن (Irene Carswell Peden) در چنین روزی در روز 25 سپتامبر سال 1925 در توپکا، کانزاس متولد شد. او بزرگترین دختر از سه دختر خانواده بود و در زمانی بزرگ شد که بسیاری از مردم حرفه مهندسی را برای یک زن مناسب نمی‌دانستند. مادرش که ریاضی و موسیقی تدریس می‌کرد، تاثیر زیادی بر او گذاشت. به گفته پدن، مادرش بود که اعتماد به نفس و قدرت لازم برای غلبه بر چالش‌ها و موانع پیش رو را در او پرورش داد.

در دوران کودکی، بزرگترین الهام‌بخش او، مادرش بود و پدرش به تحصیل برای زنان اعتقادی نداشت. مادر و عمه پدن هر دو می‌خواستند به دانشگاه بروند، بنابراین به نوبت کار می‌کردند و یکدیگر را در مدرسه راهنمایی می‌کردند. اگرچه مادرش نتوانست مدرک خود را بگیرد، اما هر دو خواهر به هدف خود برای دستیابی به شغل معلمی در غرب کانزاس دست یافتند.

پدن زمانی که تنها زن در کلاس‌هایش بود، اجازه نداد این موضوع او را آزرده خاطر کند. او می‌گوید: من هرگز از این بابت احساس ناراحتی نکردم. مطمئنا، آنها باعث می‌شدند احساس کنم که یک بیگانه هستم و من از همه این‌ها آگاه بودم، اما به اندازه‌ای که فکر می‌کنم برخی از دختران از آن ناراحت می‌شدند، از آن ناراحت نبودم، زیرا در اعماق قلبم این تصویر را داشتم که مادرم این کار را انجام داده است، بنابراین حتما اشکالی نداشته است.

با نخستین زن فاتح قطب جنوب آشنا شوید

پدن در دبیرستان، در کلاس شیمی، عشق خود به علم را کشف کرد. از آنجا که دختر بود، معلمان و مشاوران دبیرستانش او را از رفتن به رشته علوم به عنوان یک حرفه منصرف کردند، اما او بی‌باک بود. پس از دبیرستان، تصمیم گرفت در کالج جونیور کانزاس سیتی تحصیل کند و در آنجا شیمی و فیزیک خواند. او از هر دو درس، به ویژه فیزیک، لذت می‌برد، اما در نهایت، تصمیم گرفت مدرک چهار ساله مهندسی برق را دنبال کند، زیرا فکر می‌کرد این رشته، شغل مناسب‌تری را برای او فراهم می‌کند. پس از دو سال تحصیل در کالج جونیور کانزاس سیتی، او به دانشگاه کلرادو منتقل شد و در سال ۱۹۴۷ با مدرک لیسانس خود در رشته مهندسی برق فارغ‌التحصیل شد.

پدن دهه اول زندگی حرفه‌ای خود را به عنوان یک مهندس حرفه‌ای گذراند. اولین شغل او به عنوان مهندس برق در شرکت Delaware Power and Light در ویلمینگتون، دلاور بود. در سال ۱۹۴۹، پدن و همسرش به کالیفرنیا نقل مکان کردند تا شوهرش بتواند در دانشگاه استنفورد تحصیل کند. در آنجا، پدن به عنوان دستیار تحقیقاتی در آزمایشگاه مهندسی هواپیما و آنتن در موسسه تحقیقاتی استنفورد مشغول به کار شد. این موسسه یکی از معدود سازمان‌هایی در منطقه بود که یک زن را در رشته مهندسی استخدام می‌کرد. او محاسبات و اندازه‌گیری‌های آزمایشگاهی را برای تحقیقات آنتن انجام داد. این تجربه، اشتیاق او را برای یادگیری بیشتر برانگیخت. بنابراین، از طریق یک برنامه، در دانشگاه استنفورد ثبت نام کرد تا مدرک کارشناسی ارشد مهندسی برق را دنبال کند. اگرچه او در رشته انتخابی خود موفق شده بود، اما پدن به چالش‌هایی که زنان در مهندسی در آن روزها با آن مواجه بودند، اشاره می‌کند و می‌گوید: برای به دست آوردن اولین شغلم دوران سختی را گذراندم. این سخت‌ترین کاری بود که در زندگی‌ انجام داده بودم و من کارهای بسیار سختی را انجام داده‌ام. آنها به سادگی به من می‌گفتند: ما پیش از این هرگز یک زن را استخدام نکرده‌ایم و قرار نیست با تو صحبت کنیم و در را می‌بستند. من با انبوهی از این مشکلات روبرو بودم.

پدن اولین زنی بود که مدرک دکترای خود را در رشته مهندسی برق از دانشگاه استنفورد دریافت کرد. او که در ابتدا تحصیلات تکمیلی خود را به صورت پاره وقت شروع کرده بود، در سال ۱۹۵۷ مرخصی گرفت تا به صورت تمام وقت در استنفورد به تحصیل بازگردد. او بعدا به عنوان دستیار تحقیقاتی در دانشگاه مشغول به کار شد تا از نظر مالی از تحصیلات خود حمایت کند. این رشته زمانی که پدن به تحصیلات تکمیلی بازگشت، تکامل یافته بود، بنابراین او مجبور بود ساعات اضافی کار و مطالعه کند تا با همسالان دانشگاهی خود همگام شود. پدن مدرک کارشناسی ارشد خود را در سال ۱۹۵۸ و مدرک دکترای خود را در سال ۱۹۶۲ دریافت کرد. پدن می‌گوید: من اولین دکترای مهندسی برقی را دارم که استنفورد به یک زن داده است و این یک مسیر طولانی در تنهایی بود. وقتی مدرک کارشناسی ارشد خود را در دانشکده مهندسی برق گرفتم، دو زن دیگر هم بودند، اما آنها ادامه ندادند. من تنها کسی بودم که ادامه دادم.

با نخستین زن فاتح قطب جنوب آشنا شوید

در سال ۱۹۶۲، پدن اولین عضو هیئت علمی زنی بود که توسط کالج مهندسی  دانشگاه واشینگتن استخدام شد.
در سال ۱۹۷۱، او به درجه استاد تمامی ارتقا یافت و تا زمان بازنشستگی در سال ۱۹۹۴ به عنوان استاد ممتاز در این دانشکده باقی ماند. علایق تحقیقاتی او زمینه‌های مختلفی از جمله الکترومغناطیس کاربردی، علوم رادیویی، آنتن‌ها و سنجش از دور زیرسطحی بود. او نزدیک به ۳۰ سال را در دانشگاه گذراند. پدن در طول دوران طولانی فعالیت خود، به یکی از شناخته‌شده‌ترین و محترم‌ترین مهندسان کالج تبدیل شد و در طول دوران حضورش در دانشگاه واشنگتن، از سال ۱۹۷۳ تا ۱۹۷۷ به عنوان معاون رئیس دانشکده و از سال ۱۹۸۳ تا ۱۹۸۶ به عنوان معاون رئیس دانشکده خدمت کرد. او از سال ۱۹۹۱ تا ۱۹۹۳ مرخصی حرفه‌ای گرفت تا به عنوان مدیر بخش سیستم‌های الکتریکی و ارتباطی در بنیاد ملی علوم خدمت کند. او به خاطر کارهای پیشگامانه و رهبری‌اش در آموزش مهندسی و همچنین تحقیقاتش در مورد آنتن‌ها، انتشار امواج رادیویی و مشارکت در علوم رادیویی در مناطق قطبی شناخته شده بود. در سال ۲۰۱۸، او جایزه الماس کالج را برای خدمات برجسته به افتخار کمک‌های برجسته‌اش در طول سال‌ها به دانشجویان و حوزه مهندسی دریافت کرد.

ماجرای سفر به قطب

در سال ۱۹۷۰، پدن تبدیل به اولین مهندس یا دانشمند زن آمریکایی شد که به عنوان محقق اصلی در داخل قاره قطب جنوب تحقیقات میدانی انجام داد. افسران نیروی دریایی ایالات متحده، که در آن زمان بر تدارکات تحقیقات قطب جنوب نظارت داشتند، به او گفتند که بدون همراهی زن دیگری نمی‌تواند به قطب جنوب برود و ژئوفیزیکدان نیوزیلندی که در ابتدا قرار بود به پدن بپیوندد، در آخرین لحظه پس از عدم موفقیت در قبولی در آزمون پزشکی رد صلاحیت شد. پدن بدون اینکه بداند آیا می‌تواند به قطب جنوب ادامه دهد یا اینکه پروژه‌اش قبل از شروع محکوم به شکست است، سوار هواپیما به نیوزیلند شد.

با نخستین زن فاتح قطب جنوب آشنا شوید

زمانی که هواپیمای او در کرایست‌چرچ به زمین نشست، یک همراه جدید برای او هماهنگ شده بود. یک کتابدار محلی به نام جولیا ویکرز به عنوان دستیار میدانی او در قطب جنوب به پدن ملحق می‌شد. ویکرز دانشمند نبود، او عضو یک باشگاه کوهنوردی نیوزیلند بود، اما مهارت‌های علمی برای این سفر الزامی نبود. ویکرز فقط باید زن می‌بود و معاینه پزشکی خود را با موفقیت پشت سر می‌گذاشت، که برای این کوهنورد باتجربه مشکلی وجود نداشت.

الزام به همراه داشتن یک زن دیگر تنها یکی از موانع زیادی بود که پدن در مسیر خود به قطب جنوب با آن مواجه بود، جایی که قصد داشت از امواج رادیویی برای کاوش صفحات یخی این قاره استفاده کند. او به یاد می‌آورد که نیروی دریایی گفته بود برای هرگونه درمان پزشکی که پدن ممکن است در طول مدت اقامتش در این قاره نیاز داشته باشد، به یک زن دیگر نیاز دارند.

با نخستین زن فاتح قطب جنوب آشنا شوید

پدن در طول اقامت یک ماهه خود در قطب جنوب نیازی به درمان پزشکی نداشت، اما با چالش‌های زیادی روبرو شد. وقتی به آنجا رسید، هوا آنقدر سرد و خشک بود که عینکش از وسط شکست و با یک بطری اپوکسی آن را نجات داد. ناخن‌هایش شکست و دچار خونریزی بینی و سردرد مداوم شد، اما با وجود محیط بی‌رحم، او بلافاصله به کار خود ادامه داد. تحقیقات او شامل قرار دادن یک کاوشگر در اعماق یخ برای مطالعه چگونگی عبور امواج رادیویی با فرکانس بسیار پایین (VLF) از طریق یخ بود.

 همچنین قبل از عزیمت، به طور غیررسمی به او گفته شد که اگر آزمایش خود را تکمیل نکند و نتایج را منتشر نکند، حداقل برای یک نسل به زن دیگری اجازه داده نخواهد شد که راه او را دنبال کند.

اگر آزمایش من موفقیت‌آمیز نبود، آنها هرگز زن دیگری را به قطب جنوب نمی‌بردند.

اگر آزمایش من موفقیت‌آمیز نبود، آنها هرگز زن دیگری را به قطب جنوب نمی‌بردند. این چیزی بود که نیروی دریایی به بنیاد ملی علوم گفت. بنابراین آنها از طریق بنیاد ملی علوم فشار زیادی به من وارد کردند. نباید شکست بخوری. خب، گفتن این به کسی که کار تجربی انجام می‌دهد دشوار است، زیرا اگر کار تجربی و واقعا تحقیقاتی باشد، نمی‌دانید که چگونه نتیجه خواهد داد تا زمانی که نتیجه دهد. بنابراین این کمی ریسک بود، اما من کاملا مایل به پذیرفتن آن بودم. فکر می‌کردم می‌دانم چه کار می‌کنم.

تحقیقات پدن شامل استقرار یک کاوشگر در اعماق یک صفحه یخی قطب جنوب برای مطالعه چگونگی عبور امواج رادیویی با فرکانس بسیار پایین از میان یخ و سنگ در اعماق زیر سطح و همچنین چگونگی بازتاب این امواج از یونوسفر، لایه‌ای از جو زمین در بالای آن بود. او و دانشجویانش اطلاعات قابل توجهی در مورد انتشار رادیویی و یونوسفر قطبی، آنتن‌های مدفون، خواص الکترومغناطیسی صفحه یخ و انتشار رادیویی در مسیرهای طولانی در مناطق قطبی ارائه دادند. گروه او اولین گروهی بود که بسیاری از خواص الکتریکی صفحات یخی قطب جنوب را اندازه‌گیری کرد و نحوه انتشار امواج رادیویی را در فواصل قطبی طولانی تعیین کرد. کار او بعدا به اندازه‌گیری ضخامت صفحات یخ و جستجوی ساختارهای زیر سطح با استفاده از فرکانس‌های مختلف موج رادیویی گسترش یافت. در سال ۱۹۸۷، او مدال خدمات غیرنظامی برجسته ارتش ایالات متحده را برای تحقیقاتش در قطب جنوب دریافت کرد. صخره‌هایی در داخل قطب جنوب نیز به افتخار او نامگذاری شده‌اند.

یک سال قبل از ورود پدن، کریستین مولر-شوارتز به همراه همسرش در جزیره راس به مطالعه پنگوئن‌ها پرداخت و به اولین زنی تبدیل شد که در قطب جنوب تحقیق انجام داد و گروهی متشکل از 6 زن در ماه نوامبر سال ۱۹۶۹ به قطب جنوب جغرافیایی زمین رسیدند. با این حال، پدن اولین زنی شد که تحقیقات خود را در داخل قطب جنوب که یکی از سخت‌ترین محیط‌های روی زمین است، انجام داد.

پیش از این، دانشمندان اندازه‌گیری‌های یخ سطحی را جمع‌آوری کرده و خواص قلمروهای زیرسطحی را استنباط می‌کردند، اما پدن قصد داشت تحقیقات را حتی بیشتر گسترش دهد. این کار بعداً گسترش یافت تا ضخامت صفحات یخی را اندازه‌گیری کرده و با استفاده از فرکانس‌های مختلف موج رادیویی، ساختارهای زیر سطح را جستجو کند.

ریاست موسسه مهندسان برق و الکترونیک

در سال ۱۹۸۹، پدن اولین رئیس زن موسسه مهندسان برق و الکترونیک، انجمن آنتن‌ها و انتشار شد. او عضو  انجمن و اولین زنی بود که در هیئت مدیره آن خدمت کرد. در طول سال‌ها، او سمت‌های متعددی در انجمن، از جمله معاون رئیس فعالیت‌های آموزشی، را بر عهده داشت. پدن در سایر سازمان‌های حرفه‌ای نیز بسیار فعال بود. او عضو انجمن مهندسان زن بود، به تشکیل بخش دانشگاهی انجمن زنان مهندس در دانشگاه واشینگتن کمک کرد و به عنوان مشاور هیئت علمی آن خدمت کرد. او همچنین در بخش شمال غربی اقیانوس آرام انجمن مهندسان زن شرکت داشت و رئیس آن بود. او در چندین کمیته مشاوره ملی، از جمله کمیته مشاوره دانشکده مهندسی دانشگاه استنفورد، خدمت کرد. او همچنین به عنوان عضو هیئت مدیره و رئیس چندین انجمن علمی و مهندسی، از جمله انجمن آمریکایی پیشرفت علم، خدمت کرد.با نخستین زن فاتح قطب جنوب آشنا شوید

پدن در طول دوران حرفه‌ای خود جوایز و افتخارات معتبر زیادی دریافت کرد، از جمله در سال ۱۹۹۳، زمانی که او اولین نفر از تنها پنج عضو هیئت علمی مهندسی برق و رایانه دانشگاه واشینگتن شد که تا به حال در آکادمی ملی مهندسی پذیرفته شده بودند. در همان سال، او به عنوان مهندس فدرال سال بنیاد ملی علوم انتخاب شد و به تالار مشاهیر مربیان مهندسی انجمن آموزش مهندسی آمریکا راه یافت. او در سال ۱۹۷۳ جایزه دستاورد انجمن زنان مهندس را دریافت کردو انجمن مهندسان برق و الکترونیک در سال ۱۹۸۴ با جایزه دستاورد برجسته خود یعنی مدال صدمین سالگرد، از او تقدیر کرد. در سال ۱۹۸۸ جایزه هارادِن پرات را دریافت کرد. و مدال هزاره سوم در سال ۲۰۰۰ به او اهدا شد. او همچنین جایزه «مرد سال» انجمن را دریافت کرد؛ عنوانی که صرفِ نامش، موانعی را نشان می‌داد که او در مسیر حرفه‌ای خود با آن‌ها روبه‌رو بود.

پدن علاوه بر تدریس و تحقیق، مدافع صریح زنان در علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات بود. او به‌دلیل کمک به موفقیت دیگران، از راه ایفای نقش مربی و الگو، و همچنین تلاش برای گسترش آموزش مهندسی پیش‌دانشگاهی برای همه، شناخته می‌شد. او برای برابری زنان مبارزه کرد؛ از جمله با انجام نظرسنجی‌های حقوق و دستمزد در دانشگاه واشنگتن. پدن با تلاش‌های خستگی‌ناپذیرش، درهای موفقیت را به روی مهندسان زن در این دانشگاه گشود. در سال ۲۰۰۶، بورسیه مهندسی برق پروفسور ایرن سی. پدن به افتخار او بنیان‌گذاری شد.

امروزه دانشگاه واشنگتن از نظر تعداد فارغ‌التحصیلان مهندسی برق در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد، و نیز از نظر شمار زنان در جایگاه‌های هیئت علمی دائمی و موقت، فراتر از میانگین کشوری قرار دارد؛ دستاوردی که تا حد زیادی وامدار مسیر پیشگامانه پدن و تلاش‌های او در آموزش است.

پدن در این مورد می‌گوید: تجربه من در دانشکده مهندسی دانشگاه واشنگتن این بود که خیلی مورد تبعیض قرار نگرفتم، زیرا تنها زن دانشکده بودم. در این حالت، شما فقط کنجکاوی برانیگز هستید. با این حال، وقتی گروه کوچکی از زنان شکل بگیرد، مردم عصبی می‌شوند و فکر می‌کنم اینجاست که تبعیض وارد می‌شود. اگر عضوی از یک گروه کوچک باشید، یک گروه اقلیت به شمار می‌روید. اما بعد از یک نقطه خاص، اگر تعداد افراد این گروه به اندازه کافی زیاد شود و اگر در کاری که انجام می‌دهید هم خوب باشید، فکر می‌کنم می‌توانید تغییری ایجاد کنید. این کار به کمی فداکاری نیاز دارد و باید اولویت‌های خود را با دقت انتخاب کنید، اما در عین حال بسیار ارزشمند است.

با نخستین زن فاتح قطب جنوب آشنا شوید

بورسیه مهندسی برق پروفسور ایرن سی. پدن از دانشجویان تحصیلات تکمیلیِ رشته مهندسی برق حمایت می‌کند و اولویت را به دانشجویانی می‌دهد که علاقه‌مندند یا نقشی فعال در پیشبرد پژوهش‌ها و مسیرهای حرفه‌ای زنان در مهندسی برق ایفا می‌کنند.با نخستین زن فاتح قطب جنوب آشنا شوید

تامارا بوناسی، فارغ‌التحصیل دانشگاه واشنگتن (دکترا، ۲۰۱۵)، درباره تاثیر این بورسیه می‌گوید: دانستن اینکه دریافت‌کننده بورسیه پدن هستم، به من انگیزه داد بهتر عمل کنم، سخت‌تر کار کنم و در هر قدم از مسیر، افق فکریم را کمی فراتر ببرم.

از زمانی که پدن تحصیلات و سفر تحقیقاتی خود را به قطب جنوب به پایان رساند، چشم‌انداز تحقیقات علمی پیشرفت کرده است. مدیر دفتر برنامه‌های قطبی و برنامه قطب جنوب ایالات متحده یک زن است: دکتر جین کوتام آلن که یک فیزیکدان است.

کلی فالکنر که شغلش اقیانوس‌شناسی است و از مدیران سابق برنامه قطب جنوب ایالات متحده بوده است، می‌گوید: شما هرگز نمی‌دانید که بهترین ایده‌ها در علم از کجا می‌آیند، «اگر شروع به بستن درها، مستقیم یا غیرمستقیم به روی گروهی از افراد کنیم، در واقع یک منبع ارزشمند استعداد برای پیشبرد این حوزه را از دست می‌دهیم. تنوع برای پیشرفت علمی حیاتی است و زنان بخش مهمی از تضمین دسترسی به تمام استعدادها هستند.

ایرن پدن در روز ۲۲ اوت ۲۰۲۵ در سن ۹۹ سالگی درگذشت و به لطف زنان پیشگامی همچون پدن، زنان می‌توانند پای میز مذاکره بنشینند یا حتی به قلب قطب جنوب قدم بگذارند تا در تحقیقات علمی در سراسر جهان نقش مهمی ایفا کنند.