بورس در ارزان‌ترین سطح تاریخی؛ جرقه صعود زده می‌شود؟

به گزارش بولتن نیوز به نقل از خبرگزاری فارس؛ بازار سهام ایران در مهر ۱۴۰۴ با نسبت بازده درامدی (EBIT/EV) ۵.۵ (مخفف سود قبل از بهره و مالیات (EBIT) تقسیم بر ارزش شرکت (EV) است)، 
در یکی از ارزان‌ترین موقعیت‌های تاریخی خود قرار دارد.
اما نرخ ۳۴ درصدی اوراق، که بالاترین سطح در ۲۵ سال گذشته است، سرمایه‌ها را به سمت ابزارهای بدون ریسک سوق داده است. 
این ارزندگی ناشی از سیاست‌های پولی انقباضی است که برای مهار تورم ۳۶.۳ درصدی مرداد ۱۴۰۴ اعمال شده و نقدینگی را از بورس خارج کرده است.
بازگشت به سطوح نرمال سخت است
با وجود سودآوری مطلوب شرکت‌ها، شکاف بازدهی ۱۸ درصدی سهام و ۳۴ درصدی اوراق، جذابیت بورس را کاهش داده است. 
تحلیلگران معتقدند این وضعیت فرصتی برای سرمایه‌گذاری بلندمدت است، اما بدون اصلاح نرخ بهره یا نرخ ارز نیمایی، بازگشت بازار به سطوح نرمال (EBIT/EV حدود ۸) دشوار خواهد بود.
تحلیل تأثیر نرخ بهره بر نقدینگی بازار
نرخ بهره ۳۴ درصدی اوراق در مهر ۱۴۰۴ جریان نقدینگی را از بورس به سمت اوراق و سپرده‌های بانکی هدایت کرده و نسبت بازدهی درامد را به ۵.۵ رسانده است.
این نرخ بالا هزینه‌های مالی شرکت‌ها را افزایش داده و جذابیت سرمایه‌گذاری در سهام را کاهش داده است.
شکاف بازدهی ۱۶ درصدی بین سهام و اوراق، خروج سرمایه را تسریع کرده است.
سیاست‌های انقباضی برای کنترل تورم  اعمال شده‌اند، اما این رویکرد رشد اقتصادی را کند کرده و بورس را در رکود نگه داشته است.
کاهش حجم معاملات نشان‌دهنده کاهش اعتماد سرمایه‌گذاران است و بازار را در کف تاریخی نگه داشته است.
هرگونه کاهش نرخ بهره می‌تواند نقدینگی را به بورس بازگرداند و ارزش‌گذاری‌ها را به سطح نرمال نزدیک کند.
بدون این تغییر، بازار همچنان تحت فشار خواهد ماند و فرصت ارزندگی هدر می‌رود.
پیشنهاد راهکارهای بانک مرکزی برای تقویت بورس
بانک مرکزی می‌تواند با کاهش تدریجی نرخ بهره، جذابیت سهام را افزایش دهد و نقدینگی را به بورس بازگرداند.
این اقدام باید با کنترل کسری بودجه همراه باشد تا تورم تشدید نشود. توسعه ابزارهای مشتقه نیز می‌تواند ریسک‌ها را کاهش دهد.
تقویت نظارت دیجیتال بر معاملات و آموزش سرمایه‌گذاران برای تحلیل بنیادی، از تصمیم‌گیری‌های هیجانی جلوگیری می‌کند. 
افزایش نرخ نیمایی می‌تواند سود شرکت‌های صادراتی را بالا ببرد و بازار را جذاب‌تر کند.
مشوق‌هایی مانند معافیت مالیاتی برای سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت می‌تواند اعتماد را بازسازی کند. این راهکارها، اگر هماهنگ اجرا شوند، بازار را از رکود خارج کرده و به رشد پایدار هدایت می‌کنند.
جرقه صعود بعدی بورس چه زمانی زده می‌شود؟
محتبی دانشی، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس گفت: شاخص بازدهی درامدی با نرخ ۵.۵ نشان‌دهنده ارزندگی تاریخی بورس است، اما نرخ بهره بالا، سرمایه‌ها را به اوراق کشانده است. 
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: کاهش نرخ بهره می‌تواند جرقه صعود بعدی بازار سرمایه باشد.
وی افزود: افزایش نرخ نیمایی و توسعه ابزارهای مشتقه، نقدینگی و سرمایه خارجی را جذب می‌کند. آموزش سرمایه‌گذاران برای تمرکز بر تحلیل بنیادی نیز حیاتی است تا از هیجانات کاذب جلوگیری شود.
دانشی تاکید کرد: بدون اصلاحات پولی، این ارزندگی هدر می‌رود. هماهنگی دولت و بانک مرکزی می‌تواند بورس را به موتور رشد اقتصادی تبدیل کند.