افغانستان؛ میدان رقابت ابرقدرت‌ها و شکست شعار اجماع
گروه بین الملل: تحلیل تازه دکتر سلمان اسدی نشان می‌دهد که شعار «اجماع منطقه‌ای و بین‌المللی برای حل بحران افغانستان» بیش از حد خوش‌بینانه و آرمان‌گرایانه است. به گفته او، تضاد منافع قدرت‌های جهانی و منطقه‌ای باعث شده افغانستان همچنان در وضعیت بی‌ثباتی مزمن باقی بماند و عملاً به میدان جنگ نیابتی قدرت‌ها تبدیل شود.
بحران افغانستان و سراب اجماع
به گزارش بولتن نیوز صاحب‌نظران افغانستان بر این باورند که راه خروج از بحران، شکل‌گیری اجماع منطقه‌ای و جهانی است؛ اما واقعیت‌های ژئوپولیتیک نشان می‌دهد این راهکار بیشتر یک آرزو است تا امکان عملی.
تاریخچه رقابت‌ها
افغانستان از دوران «بازی بزرگ» قرن نوزدهم تا جنگ سرد و حضور آمریکا پس از ۲۰۰۱، همواره صحنه رقابت قدرت‌ها بوده است. امروز نیز با تسلط طالبان و فعالیت گروه‌های تروریستی، نگاه خارجی‌ها به افغانستان بیشتر امنیتی و فرصت‌طلبانه است.
منافع متضاد قدرت‌های جهانی
چین و روسیه در افغانستان منافع مشترک پایداری ندارند.
چین و آمریکا آشکارا در تضادند.
روسیه از «بی‌ثباتی کنترل‌شده» به‌عنوان ابزار فشار علیه ناتو، آمریکا و حتی چین استفاده می‌کند.
رقابت در سطح منطقه
پاکستان و هند افغانستان را عمق استراتژیک خود می‌دانند و حاضر به مصالحه نیستند.
ایران سیاستی متغیر دارد و گاه با روسیه و چین همسو می‌شود و گاه به تعامل با طالبان روی می‌آورد.
کشورهای آسیای مرکزی به‌جز تاجیکستان، عمدتاً محتاطانه و تحت نفوذ مسکو عمل می‌کنند.
طالبان؛ شریک تاکتیکی یا ابزار فشار؟
کشورهای منطقه هم با طالبان و هم با مخالفانش در ارتباط‌اند، موضوعی که نشان می‌دهد سیاست‌ها بر اساس منافع کوتاه‌مدت و تاکتیکی است نه یک راه‌حل پایدار.
چین و آمریکا؛ دو رویکرد متفاوت
چین به پروژه‌های اقتصادی همچون «کمربند و جاده» می‌اندیشد و تعامل مستقیم با طالبان را ترجیح می‌دهد.
آمریکا پس از خروج نظامی، به بازگشت پرهزینه تمایلی ندارد و حتی تداوم بی‌ثباتی افغانستان را به سود فشار بر رقبای آسیایی خود می‌داند.
نتیجه‌گیری
به گفته دکتر اسدی، اختلافات ایدئولوژیک، منافع متضاد و رقابت‌های امنیتی، اجماع را غیرممکن کرده است. افغانستان همچنان میدان بازی قدرت‌ها باقی خواهد ماند؛ مگر آنکه اراده جمعی مردم افغانستان همراه با تفاهم یک یا چند قدرت بزرگ، مسیر تازه‌ای برای ثبات باز کند.
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
