ضعف ساختاری و خلأ نظارتی عامل اصلی مدیریت ناکارآمد سگ‌ها در کشور

گروه اجتماعی: در سال‌های اخیر، افزایش بی‌رویه ثبت نهادها و شرکت‌های فعال در حوزه انجام امور سگ  ها بدون پشتوانه علمی، نبود مراکز تحقیقاتی تخصصی، و همچنین عدم آگاهی مسئولان اجرایی و فنی نسبت به ساختار مدیریت علمی این حوزه، باعث ایجاد آسیب‌های گسترده‌ای در سطح اجتماعی، شهری و بهداشتی شده است. کارشناسان خواستار مداخله کلان‌نگر و ملی مطابق استانداردهای بین المللی برای ساماندهی وضعیت موجود هستند.

به گزارش منابع مطلع، یکی از مشکلات جدی در حوزه مدیریت سگ‌ها در کشور، گسترش بی‌رویه ثبت، موسسات، شرکت‌ها، تعاونی‌ها، انجمن‌ها و ... در این زمینه است که بدون پشتوانه‌های علمی، تحقیقاتی و بر خلاف استانداردهای جهانی تأسیس شده‌اند. این نهادها با اخذ مجوزهای غیرتخصصی، وجهه‌ای قانونی برای خود ایجاد کرده‌اند و در ادامه مسیر تصمیم‌گیری نهادهای اجرایی را نیز منحرف کرده‌اند.

به گزارش بولتن نیوزدر حال حاضر، هیچ مرکز تحقیقاتی ملی فعال و متمرکزی در زمینه بررسی علمی، فنوتیپی، ژنتیکی، رفتاری، بهداشتی ، زیست‌محیطی و... سگ‌ها در کشور وجود ندارد. به همین دلیل، دستگاه‌های اجرایی، از جمله جهاد و کشاورزی، شهرداری‌ها، سازمان دامپزشکی، محیط زیست و... در مواجهه با موضوعات مربوط به این حیوان از جمله سگ های بلاصاحب یا حیوانات خانگی، دچار سردرگمی هستند و در مواردی تصمیماتی اتخاذ می‌شود که نه‌تنها کارشناسی نیست، بلکه منجر به تشدید بحران در مناطق شهری و مسکونی می‌شود.

یکی از تبعات این وضعیت، گسترش بی‌رویه جمعیت سگ‌ها، افزایش بیماری‌های مشترک بین انسان و دام و رشد پدیده‌های مخرب نظیر تشکیل شبکه‌های غیررسمی و حتی مافیایی در این حوزه است. مافیایی که با سوء‌استفاده از نبود قانون جامع و نظارت علمی، اقدام به کسب درآمدهای غیر متعارف یا اخذ بودجه‌ها و اجرای پروژه‌هایی می‌کنند که فاقد هرگونه پایه علمی و مطالعاتی هستند.

برخی کارشناسان معتقدند که ریشه اصلی این بحران، «علت‌هایی» نظیر ترک فعل نهادهای متولی، صدور مجوزات غیر استاندارد، و عدم آگاهی بدنه تصمیم‌گیر کشور از ساختار مدیریت این دام در کشورهای پیشرو است. در کشورهای توسعه‌یافته و حتی کشورهای مسلمان در حال توسعه مانند بوسنی، اندونزی یا مالزی، مدیریت سگ‌ها تابع سیستم‌های مشخص با پشتوانه تحقیقاتی، نظارت‌های دقیق و آموزش‌های مداوم به نیروهای اجرایی است.

همچنین، یکی دیگر از نگرانی‌ها، فقدان مرجع واحد تصمیم‌گیر در این حوزه است. بسیاری از مسئولان حتی نمی‌دانند که متولی اصلی این حیوان در کشور چه نهادی است. در حالی که سازمان دامپزشکی صرفاً مسئول بهداشت و درمان دام از جمله سگ ها است، برنامه‌ریزی کلان، سیاست‌گذاری و مدیریت علمی هنوز در خلأ قرار دارد.

در پایان، کارشناسان خواستار ورود شورای عالی امنیت ملی یا نهادهای بالادستی تصمیم گیر و  تصمیم‌ساز به این موضوع هستند؛ چرا که سطح پیچیدگی، ابعاد اجتماعی و تهدیدات ناشی از مدیریت ناصحیح سگ‌ها به اندازه‌ای جدی شده که با اختیارات یک یا دو وزارتخانه قابل حل نیست. تنها با استفاده از الگوهای علمی جهانی، تدوین نقشه‌راه ملی و افزایش سواد تخصصی علمی مسئولان می‌توان بر این چالش غلبه کرد.