برق تجدیدپذیرها به تابستان می‌رسد؟

به گزارش بولتن نیوز به نقل از ایسنا، در شرایطی که افزایش دمای هوا و رشد مصرف برق، بار دیگر ناترازی در شبکه برق کشور را به یک چالش جدی تبدیل کرده، انرژی‌های تجدیدپذیر به‌ویژه خورشیدی، به عنوان یکی از اصلی‌ترین راهکارهای عبور از این بحران، وارد میدان شده‌اند. وزارت نیرو با اجرای طرح‌های متعدد در استان‌های مختلف، به‌دنبال رساندن ظرفیت نیروگاه‌های خورشیدی از ۱۷۰۰ مگاوات فعلی به بیش از ۴۷۰۰ مگاوات تا پایان تابستان امسال است.

 

 در هفته‌های اخیر، تحرکاتی چشمگیر در توسعه نیروگاه‌های خورشیدی کشور دیده می‌شود؛ تحرکاتی که در قالب طرح ملی احداث ۵۰۰۰ مگاوات نیروگاه خورشیدی در حال اجراست. براساس اعلام محسن طرزطلب، معاون وزیر نیرو و رئیس سازمان ساتبا، عملیات اجرایی احداث نیروگاه‌های خورشیدی کوچک‌مقیاس با ظرفیت‌های ۳ مگاوات در استان‌هایی مانند مرکزی، سمنان و دیگر مناطق کشور آغاز شده و پیش‌بینی می‌شود این واحدها تا شهریورماه به شبکه برق سراسری متصل شوند.

 

در حال حاضر، ظرفیت نصب‌شده نیروگاه‌های خورشیدی کشور از ۱۷۰۰ مگاوات فراتر رفته و برنامه‌ریزی شده که تا تیرماه، ۲۰۰۰ مگاوات دیگر به آن افزوده شود. در ادامه، با اضافه شدن حدود ۱۰۰۰ مگاوات دیگر در ماه‌های مرداد و شهریور، ظرفیت کل نیروگاه‌های خورشیدی کشور از مرز ۴۷۰۰ مگاوات عبور خواهد کرد. این رشد سریع در کمتر از شش ماه، بیانگر عزم جدی دولت برای رفع ناترازی برق از مسیر توسعه تجدیدپذیرهاست.

 

در همین راستا، طرح ملی ساخت ۶۰۰ مگاوات نیروگاه خورشیدی نیز با سرعت در حال اجراست. مجری این طرح، محمد دوست‌محمدی اعلام کرده که ۱۵۰ مگاوات از این ظرفیت تا پایان خرداد ۱۴۰۴ وارد مدار خواهد شد. به گفته او، نیروگاه‌هایی مانند خمین (۳ مگاوات)، آشتیان ۱ و ۲ و میان‌دره سمنان (۱۲ مگاوات قابل توسعه تا ۱۸ مگاوات) بخشی از این برنامه هستند.

 

نکته مهم در این رویکرد، توجه به توان داخلی و بومی‌سازی تجهیزات مورد نیاز است. برنامه‌ریزی برای تأمین اینورتر به میزان حداقل ۱۷۰۰ مگاوات ظرفیت خورشیدی ویژه دستگاه‌های دولتی مطرح شده است، اینورتر که نقش قلب سیستم خورشیدی را ایفا می‌کند، باید از جریان مستقیم برق DC تولیدشده توسط پنل‌های خورشیدی، برق متناوب AC مناسب برای شبکه تولید کند.

 

امیر دودابی‌نژاد، معاون برنامه‌ریزی و نوآوری ساتبا در این رابطه گفته که توان تولید داخلی در حال حاضر می‌تواند در بازه ۲ تا ۳ ماهه، تا ۱۰۰ مگاوات اینورتر تولید کند و اگر تخصیص ارز و قراردادهای قطعی صورت گیرد، امکان تولید حداقل ۱۰۰۰ مگاوات اینورتر در سال توسط تولیدکنندگان داخلی فراهم خواهد شد.

 

در همین چارچوب، دولت طبق مصوبه‌ای، کلیه دستگاه‌های اجرایی را موظف کرده تا حداقل ۲۰ درصد برق مصرفی خود را از طریق انرژی خورشیدی تأمین کنند. به همین منظور، این دستگاه‌ها باید نیازهای خود را به ساتبا اعلام کرده و پس از تأیید، از طریق پیمانکاران ذیصلاح و با استفاده از تسهیلات بانکی نسبت به اجرای پروژه‌ها اقدام کنند.

 

از سوی دیگر، فرصت‌های تازه‌ای نیز برای بخش خصوصی فراهم شده است. وزارت نیرو اعلام کرده است که قصد نیروگاه‌داری ندارد و پس از احداث پروژه‌های دولتی، آن‌ها را با دریافت مجوزهای لازم به بخش خصوصی واگذار خواهد کرد. همچنین از افراد حقیقی نیز دعوت شده تا در صورت بهره‌برداری از نیروگاه‌های خورشیدی پیش از پیک تابستان، از حمایت‌ها و تسهیلات ویژه ساتبا بهره‌مند شوند.

 

افزایش ظرفیت نیروگاه‌های خورشیدی از ۱۷۰۰ به ۴۷۰۰ مگاوات تنها طی شش ماه، الزام دستگاه‌های دولتی به تأمین ۲۰ درصد برق خود از انرژی خورشیدی، ساخت نیروگاه‌های ۳ مگاواتی در استان‌ها، و تکیه بر توان شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی برای ساخت تجهیزات، همگی نشانه‌هایی از آغاز یک تحول اساسی در نظام تأمین برق ایران هستند. هرچند موانعی مانند ثبت سفارش، تأمین ارز و بوروکراسی‌ اداری همچنان وجود دارند، اما اگر سیاست‌های حمایتی به درستی اجرا شود، می‌توان تابستان ۱۴۰۴ را نه با خاموشی، بلکه با برق تولیدی از انرژی پاک پشت سر گذاشت.