آیا شرط مارشال لرنر برای اقتصادهای در حال توسعه موضوعیت دارد؟

گروه اقتصادی- برزین جعفرتاش پژوهشگر سیاست صنعتی نوشت:  مخالفان تاثیر کاهش ارزش پول بر افزایش تولید و صادرات معمولا به برقرار نبودن «شرط مارشال لرنر» در اقتصاد ایران استناد می‌کنند. شرط مارشال لرنر بيان مي‌کند که اگر مجموع مقدار مطلق کشش تقاضا و عرضه ارز يک کشور بيشتر از يک باشد، افزایش نرخ ارز سبب بهبود تراز تجاری خواهد شد. به بیان ساده‌تر در صورت برقراری این شرط، کاهش ارزش پول موجب تقویت صادرات (بیش از افزایش ارزش واردات) می‌شود.

به گزارش بولتن نیوز، با این تفاسیر به نظر می‌رسد استناد به شزط مارشال لرنر به دو دلیل در مورد کشورهای در حال توسعه و بخصوص نفتی اشکال دارد.

اول اینکه بهبود تراز تجاری برای کشورهای در حال توسعه اولویت اول یا هدف غایی نیست. هدف یک کشور در حال توسعه انباشت قابلیت‌های تولیدی و حرکت به سمت متنوع‌سازی اقتصاد و صادرات محصولات پیچیده‌تر است. در این راستا شاید با کاهش ارزش پول تراز تجاری بهبود نیابد، ولی همان رشد محدود در بخش تجارت‌پذیر و صادرات (هرچند کمتر از افزایش ارزش واردات) می‌تواند با یادگیری‌هایی همراه باشد که در بلندمدت به متنوع‌سازی اقتصاد و بهبود صادرات کمک کند و منافع آن در بلندمدت بسیار بیشتر از افزایش ناترازی تجاری در کوتاه‌مدت باشد.

یک مثال خوب تراز تجاری منفی ترکیه است. به نظر شما در بلندمدت تراز تجاری مثبت با صادرات مواد اولیه به سود اقتصاد است یا تراز منفی یا صادرات محصولات متنوع تولیدی؟ به بیان دیگر شرط مارشال لرنر پویایی‌های یادگیری و ماهیت تجمعی قابلیت‌های تولیدی را در بلندمدت نادیده می‌گیرد.

نکته دوم درباره کشورهای صاحب منابع، افزایش ارزش پول این کشورها از کانال بیماری هلندی است. در صورتی که ارزش پول کشور از بهره‌وری اقتصاد فاصله قابل توجه گرفته باشد، توجه به میزان کشش صادرات و واردات چندان موضوعیت نداشته و مدیریت بیماری هلندی و ارزش پول باید مورد توجه قرار بگیرد.