ماجرای آدامس ­های خارجی غیرقابل فروش چه بود؟

آیا آدامس­های خارجی آلوده­ بودند؟

مهندس سمیره صباح، معون اداره کل نظارت بر فرآورده­های غذایی سازمان غذاو دارو، درباره برخی آدامس­های وارداتی عبارت «Not for sale inUSA» یا همان «غیرقابل فروش در آمریکا» روی آنها حک شده میگوید: به­دلیل اطلاع­رسانی­های اشتباه که این محصول برای مصرف­کنندگان خانم نازایی و برای مردان و زنان مشکلات هورمونی ایجاد می­کند. اعلام می­کنیم که برخی محصولات در هر کشوری صرفاً به قصد صادرات تولید می­شود و برهمین اساس این مطلب در بسته­بندی آن نیز قید می­شود. در کشور ما هم همین رویه دنبال می­شود و تولیدکنندگان به­خوبی به­جزئیات آن واقفند. لذا موضوع عدم فروش در این نوع آدامس­ها دقیقاً همان عبارت « تولید برای صادرات» است. ضمن آنکه اصالت هر محصول باید باکد رهگیری و از طریق سامانه TTAC استعلام شود.

مشکل اصلی کجاست؟

دکتر محمدحسین عزیزی رئیس انجمن علوم صنایع غذایی ایران درباره کیفیت سلامت محصولات خارجی به سیب سبز می­گوید: مشکل محصولاتی است که به­صورت قاچاق وارد بازار می­شوند قاچاق در زمینه تنقلات بسیار زیاد اتفاق می­افتد و بیشتر از سمت کشورهایی صورت می­گیرد که تحت مراقبت­های بهداشتی خوبی نیستند مانند کشورهای چین و هند. بیشتر محصولات قاچاق به­خصوص آدامس­ها رنگ­ها و اسانس­های غیرمجاز در آنها به­کار برده شده که مصرف طولانی مدت­شان عوارض غیرقابل جبرانی مثل سرطان را به همراه دارد.

چطور یک آدامس اصل را از تقلبی تشخیص دهیم؟

ازنظر طعم، مزه و رنگ، آدامس اصل ممکن است تفاوتی با آدامس تقلبی نداشته باشد. دکتر عزیزی با اشاره با این مطلب ادامه می­دهد: پس تنها را تشخیص از روی بسته­بندی هاست. روی بسته­بندی­ها باید مجوز غذا و دارو و کدرهگیری درج شده باشد. همچنین کدشبنم هم می­تواند یک را تشخیص معتبر باشد. درغیراین صورت را تشخیص توسط یک فرد عادی غیرممکن بوده و فقط در تحقیقات آزمایشگاهی مشخص می­شود که آدامس سالم است یا نه! برای همین توصیه می­شود حتماً از محصولاتی استفاده شود که روی بسته­های­شان مهر تأیید غذا و دارو زده شده باشد.

آیا سفت بودن آدامس می­تواند نشانه مرغوب بودن آن باشد؟

دکتر عزیزی معتقد است: آدامس اگر طولانی­مدت مانده باشد، ممکن است خشک شود. وقتی که آن را می­جوید ابتدا خیلی سفت و شکننده بوده و در دهان خرد می­شود، اما بعضاً بعداز چند دقیقه به دلیل بزاق و رطوبتی که به آن می­خورد، دوباره به حالت طبیعی برمی­گردد. درنتیجه خشک بودن آدامس دلیل بر خرابی آن نیست. ممکن است به­دلیل مانده بودن رطوبتش را از دست داده باشد. اما اگر مزه و طعم نا مطلوبی داشته باشد یا لب و دهان را رنگی کند این حالت غیر طبیعی بوده و می­تواند نشانه مجاز نبودن مواد تشکیل دهنده باشد.

آدامس­هاچطور تولید می­شوند؟

آدامس­ از چند تر کیب مختلف ساخته شده که اصلی­ترین آن صمغ است. صمغ یک ماده نرم اما دارای خاصیت کشی است که این خاصیت باعث شده آدامس به­عنوان یک محصول جویدنی شناخته شود. صمغ­ها به دو دست تقسیم می­شوند؛ صمغ­های طبیعی با منشاء گیاهی و از شیره درختان تهیه می­شود. به­عنوان مثال در ایران از درخت بنه صمغ تهیه می­شود که بیشترین رویش آن در منطقه کردستان است که به آن شیره، سقز می­گویند. به­علاوه از شیره برخی درختان دیگر هم می­توان ماده صمغ را تهیه کرد. اما به سبب اینکه شیره­های درختان گیاهی گران قیمت هستند از شیره­های مصنوعی و تولید که از مواد پلاستیکی ساخته می­شوند در صنعت آدامس­سازی استفاده می­کنند. در مرحله تهیه آدامس به این شیره­ها مقداری مواد نرم­کننده، شیرین­کننده، طعم­دهنده، انواع اسانس­ها، رنگ­های خوراکی زده و در آخر یک روکش براق اضافه می­کنند.

در چه مراحلی بیشتر تقلب اتفاق می­افتد؟

دکتر هاشمی درباره احتمال استفاده از مواد نامرغوب در مواد اولیه آدامس­ها می­گوید: نکته­ای که مطرح است اینکه در تمام مراحل اشاره شده (اضافه کردن نرم­کننده، شیرین­کننده، طعم­دهنده، انواع اسانس­ها، رنگ­های خوراکی و...) می­توان مواد غیرمجاز اضافه کرد. اکثر اوقات برخی برندهای نامعتبر در بخش طعم­دهنده­ها و شیرین­کننده­ها از مواد غیر­مجاز استفاده کرده و از برخی مشتقات نفتی که حالت لاستیکی دارد به­عنوان صمغ پایه استفاده می­کنند. واکس­ روی آدامس و رنگ­های خوراکی غیرمجاز هم ممکن است به این دسته از آدامس­ها اضافه شود. بنابراین در مراحل مختلف می­توان افزودنی­های غیرمجاز را به آدامس اضافه کرد که هرکدام از اینمواد می­توانند اثرات زیانباری را باخود به­همراه داتشه باشند.

پس راه حل چیست؟

توصیه می­شود، افراد برای آنکه از آدامس مصرفی­شان مطمئن باشند از محصولاتی خریداری کنند که دارای پروانه ساخت است. همچنین اگر قصد مصرف آدامس­های وارداتی را دارند باید محصولاتی را خریداری کنند که مجوز غذا و دارو داشته باشد.

آیا مواد افزودنی غیرمجاز در آدامس­های تقلبی قابل تشخیص هستند؟

به­طور کلی غیرمجاز بودن مواد یا نبودن یک مواد تشکیل­دهنده یک آدامس از طریق مصرف کننده قابل تشخیص نیست. البته گاهی­اوقات می­توان پی به تقلبی بودن یک آدامس برد اگر جزو مصرف­کنندگان دائمش باشیم. به­عنوان مثال یک برند معتبر از آدامس را می­شناسید که قبلاً آن را مصرف کرده­اید، وقتی متوجه غیرطبیعی بودن طعم، رنگ و قوام آن آدامس مصرفی شوید، آن­وقت است که می­توانید به تقلبی بودن آن برند شک کنید. اما در مجموع در آزماشگاه قابل تشخیص است و ما نمی­توانیم مستقیماً بدون تجیزات مجاز یا غیر مجازبودن آدامس را تشخیص دهیم.

کی باید نگران شویم؟

بحث تاریخ مصرف از این لحاظ دارای اهمیت است که به مواد خوراکی که به­صورت بسته­بندی عرضه می­شود، علاوه بر ماده اصلی برخی مواد دیگر نگه­دارند اضافه می­شود.

در طول زمان ممکن است این ماده­ها در کنار هم واکنش­هایی بدهند که مواد جدید را تولید کنند که آنها می­توانند خاصیت مسموم کننده­ و مخاطره آمیزی برای سلامت ما به همراه داشته باشند، ضمن اینکه ماده اصلی خوراکی هم در طول زمان ممکن است دچار فسادهایی شود که مصرف آن برای سلامت زیان­بار باشد. این مواد سمی حتی اگر اندک هم باشند. مصرف آنها در درازمدت می­توانند سلامت ما را به­خطر بیندازند، به­همین دلیل برای خریداری این دسته از محصولات باید به سه نکته توجه داشت: محصول خریداری شده باید از فروشگاه معتبر و دارای برچسب معتبر باشد.

به­تاریخ مصرف آن باید توجه داشت. اگر مارک وبرند خاصی را مدت­هاست که استفاده می­کنید، بعداز مدتی متوجه تغییراتی در رنگ، قوام، مزه و ... آن شدید، بهتر است از مصرف مجدد آن برند خودداری کنید.

عوارض آدامس­های تقلبی

به هر حال مواد غیرمجازی که به آدامس­ها اضافه می­شود، اعم از رنگ­های خوراکی و طعم­دهنده­ها اگر دقت درستی در آنها صورت نگیرد و جزء مواد تقلبی و مسموم­کننده باشند، می­توانند انواع عوارض را از کوتاه­مدت مثل مشکلات گوارشی تا انواع عوارض بلند­مدت مانند مشکلات خونی و سرطان­زایی را برای فرد مصرف­کننده ایجاد کند.