وقتی آب سربالا می رود؛
باید ها و نبایدهایی که دل پزشکان با اخلاق و متعهد ایران را به درد آورد
در سالهای گذشته و به خصوص در ماه های اخیر شاهد بی اخلاقی هایی در نظام پزشکی کشور بودیم که حتی دل ان عده کثیر از پزشکان متعهد کشور را که چه در داخل و چه در از خارج از کشور زبانزد عام و خاص هستند را به درد آورد اما این موضوع دلالتی بر جامعیت بی اخلاقی و مادی بودن در جامعه پزشکی کشور ندارد.
گروه اجتماعی: اخلاق از جمله مواردی است گه از گذشته های دور جزء جدا نشدنی از حرفه پزشکی بوده است و بعد از ظهور اسلام هم جایگاهی دو چندان پیدا کرده است. اصول ارتباط با خدا، ارتباط با جامعه و جهان افرینش و طبیعت از جمله مواردی است که می بایست در حوزه اخلاق پزشکی با تکیه بر مبانی اخلاق اسلامی و پیشرفتهای مهمی که در علم پزشکی بروز کرده ادغام شده و به شکلی متجانس زمینه تحول در این بخش را فراهم کند.
به گزارش بولتن نیوز، علاوه بر اینکه پزشکی مسؤولیتی دینی است که به حد وجوب کفایی می‌رسد, اهمیت دادن اسلام به علم پزشکی تا حدی است که آن را با علم ادیان مقایسه می کنند. از امیرمؤمنان علی (ع) روایت است که «علم سه نوع است, فقه برای ادیان, پزشکی برای ابدان و نحو برای زبان‌ها »
علاوه بر اینکه پزشکی یک مسؤولیت دینی است, یک ضرورت اجتماعی و انسانی و رسالت اخلاقی و مسؤولیت عقلی نیز هست.
بر این اساس است که در اسلام پزشکی حرفه‌ای نیست که به وسیله آن ثروت اندوزی کرد بلکه رسالتی است انسانی و مسؤولیتی شرعی در درجه اول است چرا که کسی که از درمان مجروحی دست بکشد شریک زخم زننده است. و برای مزد یا به هر علتی دیگر, حق ندارد در درمان تعلل کند. البته این به بدان معنی نیست که پزشک کلا نباید دستمزد علم و دانش و کار خود را بگیرد. هر جند از امام علی (ع) روایت شده «مزد پزشک کمتر از ضخامت پوست سر (کنایه از اینکه پزشک از بیمار خود حداقل اجرت را دریافت نماید) است
البته در نهایت هدف از آموختن پزشکی به دست آوردن مال و منال نیست چرا که تنها در این صورت است که دوری از احساس انسانی و عاطفه و مسؤولیت‌های شرعی و اخلاقی را به دنبال خواهد داشت.
همین بی توجهی به این موضوع مهم است که برخی مؤسسه‌های پزشکی غیر اسلامی هم اکنون به غارت ثروت و نابودی انسان اهمیت بیشتری می‌دهند. در این رابطه پژوهش و آزمایش های دارویی انجام شده بر روی قبایل آمریکایی و آفریقایی فقیر را می توان مثال زد که محلی برای تست و کسب ثروت توسط پژوهشگاه های دارویی و پزشکی شده است.
بر همین اساس است که از امام علی (ع) نقل شده «بر امام واجب است دانشمندان فاسد و پزشکان نادان را زندانی نماید.»
و از رسول اکرم (ص) روایت شده است که «کسی که بدون اطلاع کافی از علم طب, پزشک شود, ضامن است.»
هر چند اگر کسی به پزشکی آگاه باشد و در ادای کاری که بر عهده اوست کوتاهی کند, افزون بر مسؤولیت شرعی, چه برائت از مریض یا ولیش گرفته باشد یا نگرفته باشد, ضامن است, چنانچه از امام علی (ع) نقل شده است که حضرت ختنه کننده‌ای را در بریدن نوک آلت غلامی به علت کوتاهی در انجام وظیفه‌اش ضامن بشمار آورد.
در قانون جاری که در جهان امروز به کار می رود عموما چارچوب رایج در تحلیل اخلاق پزشکی روش بکارگیری «اصول۴ گانه» است که توسط تام بیوچامپ و جیمز چیلدرس در کتابشان بنام «قوانین اصول اخلاق زیستی پزشکی» فرض مسلم دانسته شده است. این روش، ۴ اصل اخلاقی اولیه و ساده را شناسایی می‌کند که در تعامل با یکدیگر سنجیده و داوری می‌شوند و توجه فرد را به سمت حدود و وسعت کاربردشان جلب می‌کنند. این چهار اصل عبارتند از:
احترام به خود مختاری و استقلال فردی یعنی بیمار حق دارد روش درمان خود را انتخاب کند یا از آن امتناع کند.
سود رسانی یعنی فرد شاغل در این حوزه باید به نفع بیمار و سود او عمل کند.
عدم ضرر رسانی یعنی به فرد آسیبی وارد نشود.
عدالت یعنی مسائل مربوط به توزیع منابع بهداشتی درمانی کمیاب و تصمیم‌گیری در مورد اینکه چه کسی چه درمانی را دریافت می‌کند، عدالت و انصاف و برابری رعایت گردد.
دیگر معیارهایی که گاهی اوقات مورد بحث قرار می‌گیرند عبارتند از:
احترام گذاشتن به افراد یعنی بیمار حق دارد که با حفظ شأن و احترام تحت درمان قرار گیرد.
راستگویی و صداقت و مفهوم رضایت آگاهانه از زمان مطرح شدن رویدادهای تاریخی محاکمه پزشکان و آزمایش سیفلیس تاسکیگی اهمیت زیادی پیدا کرده است.
ارزش‌ها و معیارهایی همچون موارد فوق پاسخگوی این که چگونه باید در یک موقعیت خاص اقدام مناسب انجام داد، نیستند بلکه قالبی مفید برای درک تعارضات فراهم می‌کنند. زمانی که ارزش‌های اخلاقی در تضاد و تناقض باشند ممکن است یک چالش اخلاقی یا بحران بوجود بیاید.
گاهی اوقات هیچ راه حل مناسبی برای مشکل در اصول اخلاق پزشکی وجود ندارد و گاهی معیارها و ارزش‌های جامعه پزشکی (یعنی بیمارستان و کارکنان آن) با ارزش‌های تک تک بیماران، خانواده‌ها، و یا یک جامعه غیر پزشکی بزرگتر در تعارض است.
این درگیریها همچنین می‌تواند بین فراهم کنندگان خدمات بهداشتی درمانی و یا در بین اعضای خانواده بوجود بیاید. برخی بطور مثال اینطور استدلال می‌کنند که وقتی بیماران از انجام تزریق خون برای نجات زندگی شان اجتناب می‌کنند اصل خودمختاری و سود رسانی در تقابل با هم قرار می‌گیرند و در خصوص ابتلا به بیماری ایدز نیز تا حد زیادی حقیقت پنهان می‌شود.
در نهایت با توجه به اینکه اخلاق پزشکی یک علم بین رشته ای است، دامنه آن شامل اخلاق پزشکی، اخلاق پرستاری، اخلاق در مامایی و سلامت باروری، فلسفه اخلاق، اخلاق حرفه‌اي، آموزش اخلاق، اخلاق سازمانی، اخلاق در سلامت عمومی و سياست‌گذاري سلامت، آموزش اخلاق، اخلاق و ژنتیک و اخلاق و حقوق حیوانات می باشد.
به گزارش بولتن نیوز، علاوه بر اینکه پزشکی مسؤولیتی دینی است که به حد وجوب کفایی می‌رسد, اهمیت دادن اسلام به علم پزشکی تا حدی است که آن را با علم ادیان مقایسه می کنند. از امیرمؤمنان علی (ع) روایت است که «علم سه نوع است, فقه برای ادیان, پزشکی برای ابدان و نحو برای زبان‌ها »
علاوه بر اینکه پزشکی یک مسؤولیت دینی است, یک ضرورت اجتماعی و انسانی و رسالت اخلاقی و مسؤولیت عقلی نیز هست.
بر این اساس است که در اسلام پزشکی حرفه‌ای نیست که به وسیله آن ثروت اندوزی کرد بلکه رسالتی است انسانی و مسؤولیتی شرعی در درجه اول است چرا که کسی که از درمان مجروحی دست بکشد شریک زخم زننده است. و برای مزد یا به هر علتی دیگر, حق ندارد در درمان تعلل کند. البته این به بدان معنی نیست که پزشک کلا نباید دستمزد علم و دانش و کار خود را بگیرد. هر جند از امام علی (ع) روایت شده «مزد پزشک کمتر از ضخامت پوست سر (کنایه از اینکه پزشک از بیمار خود حداقل اجرت را دریافت نماید) است
البته در نهایت هدف از آموختن پزشکی به دست آوردن مال و منال نیست چرا که تنها در این صورت است که دوری از احساس انسانی و عاطفه و مسؤولیت‌های شرعی و اخلاقی را به دنبال خواهد داشت.
همین بی توجهی به این موضوع مهم است که برخی مؤسسه‌های پزشکی غیر اسلامی هم اکنون به غارت ثروت و نابودی انسان اهمیت بیشتری می‌دهند. در این رابطه پژوهش و آزمایش های دارویی انجام شده بر روی قبایل آمریکایی و آفریقایی فقیر را می توان مثال زد که محلی برای تست و کسب ثروت توسط پژوهشگاه های دارویی و پزشکی شده است.
بر همین اساس است که از امام علی (ع) نقل شده «بر امام واجب است دانشمندان فاسد و پزشکان نادان را زندانی نماید.»
و از رسول اکرم (ص) روایت شده است که «کسی که بدون اطلاع کافی از علم طب, پزشک شود, ضامن است.»
هر چند اگر کسی به پزشکی آگاه باشد و در ادای کاری که بر عهده اوست کوتاهی کند, افزون بر مسؤولیت شرعی, چه برائت از مریض یا ولیش گرفته باشد یا نگرفته باشد, ضامن است, چنانچه از امام علی (ع) نقل شده است که حضرت ختنه کننده‌ای را در بریدن نوک آلت غلامی به علت کوتاهی در انجام وظیفه‌اش ضامن بشمار آورد.
در قانون جاری که در جهان امروز به کار می رود عموما چارچوب رایج در تحلیل اخلاق پزشکی روش بکارگیری «اصول۴ گانه» است که توسط تام بیوچامپ و جیمز چیلدرس در کتابشان بنام «قوانین اصول اخلاق زیستی پزشکی» فرض مسلم دانسته شده است. این روش، ۴ اصل اخلاقی اولیه و ساده را شناسایی می‌کند که در تعامل با یکدیگر سنجیده و داوری می‌شوند و توجه فرد را به سمت حدود و وسعت کاربردشان جلب می‌کنند. این چهار اصل عبارتند از:
احترام به خود مختاری و استقلال فردی یعنی بیمار حق دارد روش درمان خود را انتخاب کند یا از آن امتناع کند.
سود رسانی یعنی فرد شاغل در این حوزه باید به نفع بیمار و سود او عمل کند.
عدم ضرر رسانی یعنی به فرد آسیبی وارد نشود.
عدالت یعنی مسائل مربوط به توزیع منابع بهداشتی درمانی کمیاب و تصمیم‌گیری در مورد اینکه چه کسی چه درمانی را دریافت می‌کند، عدالت و انصاف و برابری رعایت گردد.
دیگر معیارهایی که گاهی اوقات مورد بحث قرار می‌گیرند عبارتند از:
احترام گذاشتن به افراد یعنی بیمار حق دارد که با حفظ شأن و احترام تحت درمان قرار گیرد.
راستگویی و صداقت و مفهوم رضایت آگاهانه از زمان مطرح شدن رویدادهای تاریخی محاکمه پزشکان و آزمایش سیفلیس تاسکیگی اهمیت زیادی پیدا کرده است.
ارزش‌ها و معیارهایی همچون موارد فوق پاسخگوی این که چگونه باید در یک موقعیت خاص اقدام مناسب انجام داد، نیستند بلکه قالبی مفید برای درک تعارضات فراهم می‌کنند. زمانی که ارزش‌های اخلاقی در تضاد و تناقض باشند ممکن است یک چالش اخلاقی یا بحران بوجود بیاید.
گاهی اوقات هیچ راه حل مناسبی برای مشکل در اصول اخلاق پزشکی وجود ندارد و گاهی معیارها و ارزش‌های جامعه پزشکی (یعنی بیمارستان و کارکنان آن) با ارزش‌های تک تک بیماران، خانواده‌ها، و یا یک جامعه غیر پزشکی بزرگتر در تعارض است.
این درگیریها همچنین می‌تواند بین فراهم کنندگان خدمات بهداشتی درمانی و یا در بین اعضای خانواده بوجود بیاید. برخی بطور مثال اینطور استدلال می‌کنند که وقتی بیماران از انجام تزریق خون برای نجات زندگی شان اجتناب می‌کنند اصل خودمختاری و سود رسانی در تقابل با هم قرار می‌گیرند و در خصوص ابتلا به بیماری ایدز نیز تا حد زیادی حقیقت پنهان می‌شود.
در نهایت با توجه به اینکه اخلاق پزشکی یک علم بین رشته ای است، دامنه آن شامل اخلاق پزشکی، اخلاق پرستاری، اخلاق در مامایی و سلامت باروری، فلسفه اخلاق، اخلاق حرفه‌اي، آموزش اخلاق، اخلاق سازمانی، اخلاق در سلامت عمومی و سياست‌گذاري سلامت، آموزش اخلاق، اخلاق و ژنتیک و اخلاق و حقوق حیوانات می باشد.
منبع: بولتن نیوز
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
