بحران سوریه: از جنایات داعش تا تغییر سیاست های غرب

گروه بین الملل: در سال 2015 جهان خاطره «صلح جهانی» را به بهای آشوب و جنگ در نقاط مختلف دنیا از یاد برد. اما در این میان آنچه بیش از همه توجه رسانه های جهان را به خویش معطوف نمود بحران سوریه و جنایات داعش در این کشور بود. کشورهای غربی در طول سال های شروع جنگ سوریه با در پیش گرفتن یک سیاست دو پهلو نسبت به گروه های تروریستی مستقر در خاک سوریه بر آتش این بحران افزودند. در سال 2015 با بالا گرفتن این بحران و آشکار شدن پیامدهای موثر استراتژی جمهوری اسلامی ایران در مقابله با گروه های تروریستی در سوریه غرب اقدام به تغییر سیاست های خود نمود. انفجارهای تروریستی داعش در قلب فرانسه، غرب و آمریکا را مجبور به بازنگری در سیاست های خویش در قبال سوریه نمود همچنین در  این سال روسیه با در پیش گرفتن حملات هوایی موثر و هدفمند اقدام به نابودی مواضع داعش در خاک سوریه نمود.

به گزارش بولتن نیوز، هرچند تا امروز قدرت های درگیر در بحران سوریه در مورد رفتن یا ماندن بشار اسد همچنان اختلاف دارند اما ایران در طول سال 2015 همچنان بر موضع خویش در مورد انتخاب آینده سوریه به دست مردم سوریه ادامه داد. زمانی که در سال 2011 بحران سوریه آغاز گردید آینده ی آن قابل پیش بینی نبود اما امروز نگاه جهانیان بیش از پیش به سمت سوریه، جنایات گروه های تروریستی تکفیری و آینده آن معطوف گردیده است. بحران سوریه آشکار ساخته است که آتش افروزی در یک نقطه از جهان می تواند دورنمای صلح در کل جهان را به خطر اندازد و این درسی است که دنیا در سال 2015 از بحران سوریه آموخته است.

ادامه حملات هوایی غرب به زیر ساخت های سوریه به به بهانه مبارزه با داعش ، حملات تکفیریهای تروریست داعش به مناطق مسکونی و تخریب میراث چند هزار ساله این کشور ، سرقت روزانه 70 هزار بشکه نفت از چاه های نفت سوریه توسط داعش ، نشست های وین و نیویورک با حضور نمایندگان کشورهای جهان برای یافتن راهکاری برای خروج از بحران سوریه و ارائه آمارهای رسمی بین المللی در خصوص فجایع انسانی در سوریه و افزایش شمار آوارگان و بی خانمانهای سوری از جمله اخبار مهم سوریه در سال گذشته میلادی بود.

 

حیرت جهان از جنایات داعش :

در ادامه جنایات جریان تروریستی - تکفیری داعش در سوریه ، دیدبان حقوق بشر در سال 2015 اعلام کرد: داعش 3000 تن را در سال 2015 اعدام کرده است . در سال 2015 تروریستهای داعش با حمایت مالی و نظامی غرب ، سوریه را به آتش کشیدند و خرابی های بسیاری برجای گذاشتند .
در این سال "بشار جعفری" ، نماینده دائم سوریه در سازمان ملل ،تروریسم را عامل بحران بشری در سوریه اعلام کرد.
در پنجمین سال بحران آفرینی مثلث غربی ، عربی و ترکی در سوریه، بارها مراکز اقتصادی ، صنعتی ، زیر ساخت ها ، مناطق مسکونی سوریه به بهانه مقابله با جریان داعش ، مورد تهاجم هوایی قرار گرفت و تخریب شد .
در این زمینه وزارت خارجه سوریه با ارسال چندین نامه به دبیرکل سازمان ملل و رئیس شورای امنیت از حملات ائتلاف آمریکا انتقاد کرد و هدف آن را نابودی زیرساخت های سوریه عنوان کرد . هدف این حملات ، عمدتا چاه های نفت ، سازه های نفتی و گاز در استان "دیرالزور" سوریه بود . وزارت خارجه سوریه ، حملات هوایی جنگنده های آمریکا و متحدانش به زیر ساخت های این کشور را تجاوز آشکار به حاکمیت سوریه و اقدامی غیرقانونی خواند و در چندین بیانیه ، حملات به سوریه به سرکردگی آمریکا را بهانه ای برای تخریب دو نیروگاه تولید برق در استان حلب و دیگر مراکز حیاتی سوریه اعلام کرد .

عقب نشینی غرب از حذف بشار اسد :

در راستای سیاست غربی حذف رئیس جمهوری سوریه و تغییر ساختار سیاسی در این کشور نیز سرانجام کشورهای غربی ائتلاف ضد سوری ، با اعتراف به ایستادگی و مقاومت مردمی کشور ، حذف بشار اسد را نا ممکن دانستند. بان‌کی‌مون ، دبیر کل سازمان ملل متحد در این باره گفت : مشروط کردن حل بحران سوریه به آینده " بشار اسد "غیرقابل قبول است و پیوند زدن حل بحران سوریه و پیشبرد روند سیاسی در این کشور به آینده بشار اسد ، امکان پذیر نیست .
" جان کری " وزیر خارجه آمریکا نیز برخلاف رویه سال‌‌های اخیر دولتمردان آمریکا گفت آمریکا قصد ندارد اراده خود را بر مردم سوریه تحمیل کند. " لوران فابیوس" ،‌ وزیر خارجه فرانسه نیز راه حل سیاسی برای سوریه را تنها با حفظ ستون‌های دولت کنونی سوریه امکان پذیر دانست .
در این میان «سرگئی لاوروف» وزیر خارجه روسیه با اعلام موضع مسکو گفت هیچ پیش شرطی برای دستیابی به حل بحران سوریه وجود ندارد و فقط مردم این کشور حق دارند درباره آینده آن تصمیم بگیرند.
وزیر خارجه روسیه تأکید کرد، کسانی که بر کنار رفتن بشار اسد رئیس جمهوری سوریه پافشاری می کنند، در حال کمک به گسترش داعش هستند.


سوریه ، قطعنامه سازمان ملل :

صدور قطعنامه 2254 شورای امنیت سازمان ملل متحد با هدف ترسیم نقشه راهی برای حل سیاسی بحران سوریه در آخرین روزهای سال گذشته ، تلاشی جهانی برای برون رفت از بحران سوریه بود.
نشست شورای امنیت به ریاست جان کری ، وزیر خارجه آمریکا و رئیس دوره‌ای شورای امنیت برگزار شد و تمامی 15 عضو شورای امنیت به قطعنامه 2254 رأی مثبت دادند.
آغاز مذاکرات ، برقراری آتش‌بس ، تشکیل دولت وحدت ملی و برگزاری انتخابات ، رئوس مهم قطعنامه شورای امنیت را درباره حل بحران سوریه تشکیل می‎دهد. در قطعنامه 2254 بر لزوم حفظ حاکمیت، استقلال ، اتحاد و تمامیت ارضی سوریه تأکید شده است .
افزون بر این ، قطعنامه از سازمان ملل متحد خواسته است در مدت یک ماه از زمان تصویب قطعنامه ، گزینه‌هایی برای ساز و کار نظارت بر آتش‌بس ارائه کند. 20 کشور حاضر در مذاکرات نیویورک از جمله جمهوری اسلامی ایران ، روز اول سال نو میلادی (2016) را به عنوان روز آغاز مذاکرات دولت و مخالفان سوریه در نظر گرفتند.
به گفته محمد جواد ظریف ، وزیر خارجه ایران ، احترام به خواست مردم سوریه ، مخالفت با دخالت خارجی ، رد تروریسم به عنوان ابزاری برای نیل به اهداف سیاسی و آغاز گفت و گو بین دولت و گروه ‎های مخالف سوری ، کلید حل بحران 5 ساله سوریه است.

تخریب میراث فرهنگی سوریه :

معبدهای قدیمی و دروازه‌های شهر باستانی پالمیرا توسط تروریست‌های داعش ویران شد. تروریست‌های داعش در اقدامی علیه میراث فرهنگی، 6 تندیس باستانی از جمله تندیس معروف به "شیر اللات" را تخریب کردند و با تخریب آثار باستانی دیگر این منطقه ، زمین های اطراف آن را مین گذاری کردند. "عبدالکریم" مدیر اداره آثار باستانی سوریه در این باره گفت :تخریب آثار چندهزار ساله باستانی در سوریه جبران ناپذیر است .
در اعتراض به این رفتار داعش نیز "ماریا بوهمر" رئیس کمیته میراث جهانی سازمان یونسکو اعلام کرد این نوع استراتژی جنگ ، می‌خواهد حافظه تاریخی و فرهنگی انسان‌ها را از بین ببرد. گروه داعش شهر باستانی پالمیرا با نام عربی "تدمر" را در ماه مه سال 2015 اشغال کرد. پالمیرا از جمله مکان‌های بسیار مشهور در فهرست میراث جهانی یونسکو است که قدمت بخش اعظم آن به سده یکم و دوم میلادی می‌ رسد.
علاوه بر تخریب آثار باستانی، سازمان یونسکو اعلام کرد گروه تروریستی داعش از اماکن باستانی در عراق و سوریه در مقیاسی گسترده غارت می‌کند. بسیاری از متخصصان می‌گویند ، نمی‌توان ارزش آثار عتیقه‌ای که از سوریه به غارت رفته را تخمین زد ، زیرا سوریه خاستگاه فرهنگ‌ها و تمدن‌های بسیاری از کنعانیان تا عثمانیان بوده است.
"ایرینا بوکووا" Irina Bokova، مدیر کل یونسکو در نشست کارشناسان میراث فرهنگی در لندن گفت گروه تروریستی داعش با فروش آثار باستانی به دلالان ، برای خود درآمد کسب می‌کند. وی افزود ، این تخریب تعمدی ادامه دارد ، به صورت هدفمند اتفاق می‌ افتد و غارتگری از اماکن باستانی و موزه‌ها به ویژه در عراق توسط داعش ، به ویرانی در مقیاس گسترده منجر شده است.
این مقام یونسکو همچنین خاطرنشان کرد این گنجینه‌ها به منبع درآمدی برای تروریست‌ها تبدیل شده و آنها از این پول برای تامین هزینه‌های فعالیت‌های تروریستی خود استفاده می‌کنند. وی با اظهار تاسف گفت ، داعش می‌داند این اقدام موجب کسب درآمد می‌شود و از اینرو تلاش می‌کند تا حد امکان از آن بهره ببرد.

نشست های جهانی :

برگزاری نشست های وین 1 و 2 درباره بحران سوریه در سال گذشته در دستور کار نظام بین الملل ،برای یافتن راه حلی جهت پایان دادن به بحران سوریه قرار گرفت. مسکو ، پایتخت روسیه در سال 2015 شاهد برگزاری2 دور نشست سیاسی درباره بحران سوریه بود. نشست وین که دور اول آن در 30 اکتبر و دور دوم نیز در 14 نوامبر 2015 برگزار شد،با حضور اغلب بازیگران بحران سوریه برگزار شد.
دعوت رسمی از جمهوری اسلامی ایران برای شرکت در نشست وین از شاخصه های این نشست ها بود.
با حضور جمهوری اسلامی ایران در نشست های وین1 و 2برای اولین بار همه بازیگران اصلی و تاثیرگذار در بحران سوریه شامل آمریکا ، روسیه ، جمهوری اسلامی ایران ، عربستان ، ترکیه ، فرانسه و انگلیس حضور داشتند. در نشست های وین وزرای خارجه 18 کشور و نماینده اتحادیه اروپا و نماینده سازمان ملل در امور سوریه شرکت کردند.
در نشست های وین 1 و 2 روسیه ، آمریکا ، فرانسه ، انگلیس و چین به عنوان اعضای اصلی شورای امنیت سازمان ملل متحد و بازیگران اصلی منطقه ای شامل جمهوری اسلامی ایران ، عربستان و ترکیه به همراه وزرای خارجه 10 کشور دیگر و نماینده اتحادیه اروپا و نماینده سازمان ملل در امور سوریه شرکت کردند.
مهمترین اختلاف شرکت کنندگان در نشست وین نیز سرنوشت بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه، در دوران انتقالی و نظم سیاسی آینده این کشور بود . آمریکا ، عربستان و ترکیه خواستار حضور نداشتن بشار اسد در نظم سیاسی آینده سوریه بودند. اما ، جمهوری اسلامی ایران و روسیه معتقد بودند مردم سوریه باید درباره حضور داشتن یا نداشتن بشار اسد در نظم سیاسی آینده سوریه نظر دهند و بشار اسد نه تنها می تواند در دوران انتقالی حضور داشته باشد بلکه این حق را دارد که در انتخابات آتی نیز نامزد شود.

بحران آوارگان :

نتیجه جنگ فرسایشی نابرابر در سوریه ، کشته شدن دست کم 250 هزار شهروند سوری ، زخمی شدن صدها هزار نفر ، آوارگی بیش از11 میلیون سوری در داخل و خارج سوریه ، از بین رفتن زیرساخت های اقتصادی و اجتماعی و همچنین تسلط گروههای تروریستی بر بخش هایی از جغرافیای سوریه بوده است.
" فرانک والتر اشتاین‌مایر" وزیر خارجه آلمان ضمن استقبال از قطعنامه 2254 شورای امنیت در خصوص سوریه گفت :این طرح زمینه‌ بازگشت سوریها به کشور شان و امیدواری برای میلیون‌ها سوری ایجاد کرده است. سازمان ملل متحد نیز بحران آوارگان سوری را در چند صد سال اخیر در جهان بی سابقه اعلام کرد و در خصوص افزایش شمار آوارگان و بی خانمانی میلیونها سوری هشدار داد.

سرقت روزانه 70 هزار بشکه نفت سوریه توسط داعش تنها بخشی از روش های ضد انسانی جریان تکفیری - تروریستی داعش در سوریه بود که پس از کشتار و آواره ساختن مردم سوریه ، منابع ملی این کشور را نیز به تاراج برد. داعش از میادین نفتی شمال و شرق این کشور روزانه 70 هزار بشکه نفت به سرقت برد . به نوشته روزنامه الوطن جنگنده های ائتلاف ضد داعش به سرکردگی آمریکا سال گذشته نیز از بمباران کاروان های حامل نفت مسروقه سوریه امتناع کردند.
خبرگزاری روسی اسپوتنیک در این خصوص خبر داد : مجموع نفت تاراج شده از میادین نفتی سوریه توسط تروریستها از ابتدای بحران این کشور در سال 2011 تا نوامبر 2015 به میلیونها بشکه نفت می رسد. در حال حاضر همه میادین نفتی استان "دیر الزور " در شرق سوریه و استان رقه در شمال این کشور تحت اشغال تروریست های داعش است.

ائتلاف موثر ایران و روسیه

رسانه های روسی نیز در آخرین روزهای سال 2015 با ارائه تصاویر ماهواره ای از کامیون های نفتکش متعلق به داعش در نواحی مرزی سوریه با ترکیه خبر دادند : قاچاق نفت سوریه به ترکیه با صدها کامیون نفتکش انجام می گیرد که بخشی از درآمد حاصل از فروش این نفت برای خرید سلاح و تجهیزات نظامی برای گروه تروریستی داعش مصرف می شود.
سرانجام نیز با هماهنگی با دولت سوریه ، روسیه در ماه نوامبر از زمین ، هوا و دریا مواضع تروریستهای داعش را مورد حمله قرار داد و با انهدام این مواضع، ارتش سوریه را در پیشرویهای خود و آزادسازی مناطق مهم و استراتژیک شهرهای حلب ، حمص و حما یاری کرد. به گفته مقامات دمشق عملیات ضد داعش روسیه ، تنها در ماه نخست آن از ماه ها عملیات جریان غرب به رهبری امریکا ، کارآیی بیشتری داشت .

در این راستا فیشمن تحلیلگر صهیونیستی روزنامه یدیوت آحارنوت نوشت: روسیه و ایران در حمایت از دولت سوریه برای مبارزه با گروهک های تروریستی اتفاق نظر دارند و به نظر می رسد که روسیه و آمریکا نیز سیاست های خود را در باره مبارزه با تروریسم در منطقه، با ایران هماهنگ ساخته اند و واشنگتن به ویژه نقش ایران را در مبارزه با تروریسم حداقل در عراق، بسیار مهم و حایز اهمیت می داند.
روسیه در حال حاضر به دولت سوریه کمک تسلیحاتی می کند و در حال بررسی برای یافتن بندر امنی در سواحل سوریه در کنار بندر طرطوس در دریای مدیترانه است.بدین ترتیب ائتلاف روسی – ایرانی در کنار ائتلاف کشورهای غربی و عربی منطقه به سرکردگی آمریکا در حال شکل گیری است و ایران از نظر قدرت های جهانی به محور مرکزی برای از بین بردن مشکلات خاورمیانه تبدیل شده است

 سوریه: مهم ترین چالش سیاست خارجی آمریکا در سال 2016

وزیر امور خارجه آمریکا، درگیری در سوریه را که بحران آوارگان و افراطی گری را به وجود آورده، بزرگترین چالش سیاست خارجی ایالات متحده در سال 2016 نامید و اعلام کرد استراتژی آمریکا در راستای سوریه متشکل از سه بخش است. اولا: تشدید مبارزه با گروه تروریستی موسوم به دولت اسلامی (داعش) از طریق ائتلاف تشکیل شده توسط واشینگتن، ثانیا: همکاری با شرکا برای جلوگیری از گسترش خشونت در خاور نزدیک و همچنین مواظبت از آوارگان و دیگر قربانیان درگیری سوریه و بالاخره اینکه" روسیه و آمریکا با کمک تعدادی از دیگر کشورها ابتکار دیپلماتیک جدیدی را برای حل و فصل درگیری سوریه و مساعدت به انتقال سیاسی(تشکیل دولت جدید در دمشق) و منزوی کردن تروریست ها مطرح کرده اند".
وزیر خارجه امریکا تاکید کرد این پیشنهاد برای نخستین بار تمام نقش آفرینان بزرگ را دور هم جمع کرده و امکان داده "زمانبندی مذاکرات بین معارضان سوری مسئول و دولت سوریه" تهیه شود.
کری خاطرنشان ساخت جامعه جهانی با وجود موانع زیاد موجود در راه برقراری صلح در سوریه باید به حل و فصل این درگیری نایل آید تا بتواند به شکل آسانتری به مبارزه واقعا پایدار و متحد با داعش بپردازد.


منابع:

http://www.irdiplomacy.ir/fa/page/1951980/.html

http://www.shahrekhabar.com/world/1441026060286634

http://www.hamshahrionline.ir/details/305830/world/internationalrelations

http://news.irib.ir/home/defa/item/81926-2015

http://www.mashreghnews.ir/fa/news/394753

http://ir.sputniknews.com/politics/20151229/1072354.html