«بولتن موسیقی»؛ مجله خبری روزانۀ موسیقی (22 دی)

گروه موسیقی، درحالی که خبر برگزاری مراسم بزرگداشت مطصفی کمال پورتراب و آلبوم جدید کیهان کلهر مهمترین اخبار روز گذشته بود، دنیای موسیقی شاهد رویدادهای دیگری نیز بود.

به گزارش بولتن نیوز، برگزاری صدوهشتادوچهارمین شب بخارا و بزرگداشت مصطفی کمال پورتراب، حرف های تازه کیهان کلهر در آلبوم جدیدش با عنوان «لایه های تاریکی»، سخنان علی ترابی دبیر جشنوارۀ فجر درخصوص برگزاری شب «پروین بهمنی» در جشنوارۀ امسال، معرفی هیات انتخاب نخستین دوره جایزه ققنوس، خبرهایی دربارۀ «رضا صادقی» و «احسان خواجه‌امیری»، حواشی لغو کنسرت همایون شجریان و بلاخره گفت و گویی با «رضا خرم» موسیقی دان جوان کشورمان مهمترین اخبار شب و روز گذشته را به خود اختصاص داد.

ارشاد به آموزش موسیقی جوانان بیشتر توجه کند
 
داشت که با همکاری بنیاد فرهنگی اجتماعی ملت، دایره العمارف بزرگ اسلامی، بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار، گنجینه پژوهشی ایرج افشار و خانه موسیقی؛ شب گذشته(20 دی) برگزار شد.

 در ابتدای این نکوداشت، علی دهباشی در معرفی پورتراب گفت: مصطفی کمال پورتراب سال ۱۳۰۳ در تهران به دنیا آمد. پدرش از افسران نظامی شوروی بود که بعد از انقلاب اکتبر سال ۱۹۱۷ به ایران آمد و ازدواج کرد. فرزند اول خانواده بود و در پنج سالگی پدرش یک فلوت برایش خرید و مصطفی با آن برای بچه‌های محله آهنگ‌هایی را که شنیده بود می‌نواخت. پس از آموختن مقدمات موسیقی سال ۱۳۱۸ وارد دوره شش ساله متوسطه هنرستان عالی موسیقی شد و تا سال ۱۳۲۴ که مدرک دیپلم را دریافت کرد، سازهای متنوعی نظیر فاگوت را از یاروسلاوبیزا، ویولن را از حشمت سنجری و عطاالله خادم میثاق و تار را از موسی معروفی فرا گرفت. وی هم‌چنین تئوری موسیقی ایرانی را نزد روح‌الله خالقی آموخت. پس از آن، به دلیل اینکه امکان تحصیل در دوره عالی آهنگسازی در هنرستان وجود نداشت، به طور خصوصی نزد پرویز محمود به فراگیری آهنگسازی پرداخت. او بعداً همین رشته را در هنرستان نیز ادامه داد و در سال ۱۳۳۹ فارغ‌التحصیل شد. او بعد‌ها در سال ۱۳۴۶ دوره‌ای تکمیلی نیز در فرانسه گذراند.

او ادامه داد: پورتراب از ۱۳۲۴ تدریس موسیقی را آغاز کرد و در۱۳۴۰ سرپرستی یکی از ارکسترهای وزارت فرهنگ و هنر ایران را به عهده گرفت و در فاصله ۱۳۵۰ تا۱۳۵۲ مدیر هنرستان موسیقی ایران شد. این استاد موسیقی چندین قطعه موسیقی خلق کرده و چند کتاب نیز نوشته یا ترجمه کرده‌است. یکی از پرفروش‌ترین آثار او کتابی به نام «تئوری موسیقی» است که اکنون به چاپ پنجاهم رسیده است.

پس از آن محمد سریر چنین گفت: ازجمله هنرجویانی که در دهۀ دوم قرن خورشیدی حاضر به تحصیل موسیقی روی آوردند، استاد مصطفی کمال پورتراب بودند که از آن کنجکاوی و آن تمایل به ارتقاء اندیشه و پی جویی راه و راهیابی بهره‌مند بود که بتوان موسیقی ملی را بر بستری از دانش پرورش یافته موسیقی غربی درخشان‌تر و با قابلیت ادراک بیشتر و بهتر به گوش هم میهنانان و جهانیان رساند. استاد پورتراب از منظر و جایگاه موسیقی ملی به روش‌ها و تکنیک‎هایی که در موسیقی جهانی اعتبار دارد نگاه کرده است و بر خلاف بسیاری از کسانی که با موسیقی مغرب زمین آشنایی عمیق دارند علاوه بر آن به موسیقی ملی اشراف دارند و آن را محترم و لازم و بخشی از هویت ملی این سرزمین می‌‎شناسد.

نادر مشایخی سخنران بعدی این نشست بود که دربارهٔ تأثیر استاد پورتراب بر خود بیان کرد: اگر اشتباه نکنم سال ۱۳۵۴ بود که آموختن هارمونی تخصصی را نزد استاد آغاز کردیم تا مقدمه‎ای باشد برای آهنگسازی. ما در هفته سه جلسه، و هر جلسه ۴ ساعت، یعنی در مجموع ۱۲ ساعت درس در هفته نزد استاد داشتیم. و همین باعث شد که ما وقت زیادی را صرف هارمونی کنیم. و با آموختن هارمونی نزد استاد پورتراب به درک و کشفی نو از آهنگسازی رسیدم که نشان می‌‎داد هر آهنگساز باید به سیستمی در آهنگسازی برسد که بتواند اجزایی را که با آن کار می‌‎کند تعریف کند و تعریف این اجزاء باعث می‌‎شود که سلسله مراتب به وجود بیاید. با دیدگاه‎هایی مختلفی نسبت به‌‌ همان اجزا شما می‌‎توانید سلسله مراتب مختلفی را ابداع کنید. این شناخت زندگی من را تغییر داد.

حمیدرضا نوربخش هم از ماندگاری استاد پورتراب حکایت کرد و گفت: یکی از چهره‎های ماندگار و مقدس استاد مصطفی کمال پورتراب است و شاید من بتوانم در اینجا یکی دو ویژگی را به ویژگی‎هایی که دوستان سخنران قبل از من به آن اشاره کردند اضافه کنم. استاد پورتراب در تمام ابعاد علمی، اخلاقی، هنری و فرهنگی الگوست. یکی از ویژگی‎های بارز ایشان سلامت روحی و اخلاقی است. ایشان یکی از کسانی است که از دوران جوانی پاک بوده و پاک زیسته و تا امروز این پاکی را در ضمیر خودش حفظ کرده است. و به همین دلیل هم همیشه مورد اعتماد همه بوده است.

هومان اسعدی سخنران بعدی این شب بود که از نحوهٔ ارتباط خود با استاد پورتراب سخن گفت و اظهار داشت: من نیز مانند بسیاری از هم نسلان خود دورادور با استاد پورتراب از طریق کتاب‌ها و آثارشان، به ویژه کتاب تئوری موسیقی که بیش از ۵۰ بار تجدید چاپ شده، آشنایی پیدا کردم و بعد توفیق بزرگی نصیبم شد که وقتی در ۱۳۷۹ استاد پورتراب ریاست واژه گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی را در زمینه موسیقی بر عهده داشتند از نزدیک با ایشان آشنا شدم و از آن سال تا کنون این افتخار را داشتم که به طور مداوم و از نزدیک خدمت استاد باشم. و در چند شورای دیگر نیز با ایشان افتخار همکاری داشتم و در حقیقت این جلسات برای ما حکم کلاس درس را داشت.

اسعدی در ادامه افزود: یک نکته بسیار مهم به نظر من این هست که در زمینۀ موسیقی، در تاریخ ما و در طی زمان‎های گذشته ما دانشمندان جامع‎العلومی داشتیم مانند فارابی، ابن سینا و قطب الدین شیرازی. و استاد پورتراب هم به نظر من یکی از نقاط عطف در موسیقی ایران هستند.

پس از آن علی دهباشی از امیرتیمور پورتراب (برادر مصطفی‌کمال پورتراب) که در این مراسم حضور داشت دعوت کرد تا چند کلمه‎ای درباره برادر بگوید.

امیرتیمور پورتراب نیز چنین یادآور شد: برادر من پنج سال از من بزرگ‌تر است و من برادر کوچک هستم. و افتخار می‌‎کنم که من اولین شاگرد ایشان بودم. او بسیار شاگرد داشته، شاید از ۱۰۰۰ تجاوز کند و من اولین شاگرد بودم. یعنی از‌‌ همان سنین هر چه را می‌‎آموخت، چون از من بزرگ‌تر بود و زود‌تر مدرسه رفته بود، می‌‏آمد و برای من می‌‏‎گفت. و باید اینجا اضافه کنم که ما مادر بسیار خوبی داشتیم. آنچه شما می‌‎بینید و می‌‏شنوید و موهبت الهی است از مادر به ما ارث رسیده است. از شهریور بیست به بعد که پدرمان را از دست دادیم، سرپرست خانواده ما برادرم بود. من و دو برادر دیگر و یک خواهر را زیر بال و پر خودشان گرفتند و از هر نظر مواظب من بودند و افتخار بعدی من این است که ایشان چون موزیسین بود، ما هم به راه موسیقی قدم گذاشتیم. برادر من از خود فرزندی ندارد، اما دانشجویان او که از ۱۰۰۰ بیشتراند، همه فرزندان او هستند.

آخرین سخنران این شب نازنین جلالی فراهانی بود که درباره پورتراب چنین گفت: آنان که با افکاری پاک و فطرتی زیبا در قلب دیگران جای دارند را هرگز هراسی از فراموشی نیست. همه درباره آقای پورتراب مفصل صحبت کردند و اصولاٌ صحبت کردن درباره ایشان خیلی سخت است. ولی آنچه که درباره ایشان مسجل است و از آنجا که من فکر می‌‏‎کنم معلمی شغل نیست بلکه عشق است و قطعاٌ معلمین و اساتید ما مؤثر‌ترین تصاویر ذهن ما هستند، آقای پورتراب هیچ وقت از ذهن ما و شاگردانشان دور نخواهند شد و همیشه در یاد ما خواهند ماند. من قریب ده سال شاگرد ایشان بودم، قبل و بعد از تحصیل. و بیشترین چیز‌ها را از ایشان آموختم و آن شور و اشتیاقی که در زمینه تدریس داشتند و قدرت بالایی که به نظر من در تفهیم مطالب دارند، چیزی متفاوت است که در بسیاری از اساتید دیده نمی‌‏شود. و آنچه که به نظر من در نحوه تدریس آقای پورتراب بسیار تأثیر گذار بود استفاده ایشان از موسیقی برای تدریس و تفهیم مطالب بود، از الفبای موسیقی گرفته تا فلسفه و منطق، همه را با شعر و وزن می‌آمیخت و شاید همین گفته‏‌ها و آموخته‏های ایشان را نزد دانشجویان خود ماندگار می‌‎کرد. امید سلامتی و طول عمر برای ایشان دارم که از نظر من فرشته انسان ساز هستند.

در پایان هم مصطفی‌کمال پورتراب به عنوان کلام آخر گفت: انسان خردمند با استفاده از خرد و پشتکار خود را به مقام رفیع «اشرف مخلوقات» رساند. باری به شهادت تاریخ، گذشتگان فرهیخته و خردمند در طی قرون متمادی با ابداعات، کشفیات، قوانین و اصول علمی و هنری خود، کتاب بسیار قطوری از دانستنی‎‌ها را به وجود آورده‏اند که من و امثال من با سال‌ها علم آموزی و با همه سعی و کوشش و کاربرد این دانستنی‎‌ها فقط چند برگی به این کتاب بسیار قطور می‌‎افزاییم و این افزایش تدریجی ممکن است قرن‎‌ها ادامه یابد و این اشرف مخلوقات به جایی رسد که جز خدا نبیند. امیدوارم که این قیبل برنامه‏‌ها در مورد هنرمندانی که ریشه درخت قطور هنرشان را با علوم مربوط به موسیقی آبیاری کرده و می‌‏کنند ادامه داشته باشد. از اولیای امور، به ویژه اولیای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تقاضا می‌‎کنم به آموزش موسیقی علمی و راستین جوانان بذل توجه بیشتری نمایند چون همین جوانانِ امروز را می‌‎توان با برنامه‎ریزی‎های صحیح و توجه بیشتر به اساتید و هنرمندان به نام و بزرگ آینده تبدیل کرد و من به نوبۀ خود حاضرم در حد امکان در این برنامه ریزی و حتماٌ تدریس و تکمیل معلومات علمی این قبیل جوانان بدون هیچ چشم داشتی شرکت کنم.

در خاتمه برنامه همچنین لوح تقدیری که از سوی خانه موسیقی برای قدردانی از مصطفی‌کمال پورتراب آماده شده بود توسط دکتر محمدرضا نوربخش و دکتر محمد سریر به ایشان اهدا شد.

از برنامه‌های جانبی این مراسم پخش فیلم مستندی بود که در آن کسانی همچون فرهاد فخرالدینی، محمدرضا شجریان، زنده یاد همایون خرم، حسین علیزاده، لویس چکناواریان و شهداد روحانی از ویژگی‎های مصطفی کمال پورتراب سخن گفتند. پری زنگنه و رشید وطن‌دوست (خواننده اپرا) نیز از حاضران در این جمع بودند.

 حرف های تازه کیهان کلهر در آلبوم لایه های تاریکی

کمتر کسی است که به موسیقی ایرانی علاقه مند بوده و نام کیهان کلهر را نشنیده باشد، این هنرمند موسیقیدان و نوازنده برجسته کمانچه تاکنون آلبوم های متعددی را درزمینه های مختلف موسیقی منتشر کرده که بیشتر آنها، حرف های تازه ای را با خود داشته است .

البته برای آنهایی که کلهر را کمتر می شناسند می توان وی را این گونه توصیف کرد: نوازنده ای تواناست ، به علم روز موسیقی آگاهی دارد، از قید و بندهای موسیقی رهاست و از قوه تخیل ویژه و شعور بالای موسیقایی برخوداراست .

شاید آشنایی به موسیقی بین الملل، تکلم حرفه ای به زبان انگلیسی ، بهره گیری از شیوه های اجرایی موسیقی در شرق و اعتقاد به بین المللی کردن موسیقی ایران از جمله مواردی باشد که موجب شده است کلهر بتواند به عنوان یکی از شناخته شده ترین هنرمند موسیقی شرق در جهان مورد توجه قرار بگیرد .

حضور در بیش از 400 اجرا در پروژه موسیقایی جاده ابریشم در کنار برجسته ترین نوازندگان بین المللی، انتشار 4 آلبوم غرل 1،2،3 و باران به همراه شجاعت حسین خان نوازنده هندی سی تار، همکاری با اردال ارزنجان ترکیه ایی در آلبوم تا بیکران دوردست و اجرا در آلبوم شهر خاموش به همراه کوارتت زهی بروکلین از آمریکا مهر تاییدی است بر قابلیت های بالای این هنرمند در زمینه موسیقی بین الملل .

چندی پیش آلبوم 'لایه های تاریکی' به عنوان تازه ترین آلبوم کیهان کلهر وارد بازار موسیقی شده است، این اثر بعد از آلبوم ' تنها نخواهم ماند' وی که به دونوازی شاه کمان و سنتور باس اختصاص داشت، تازه های دیگری را در موسیقی ایرانی ، مورد توجه قرار داده است .

لایه های تاریکی اثری است که از 16 برداشت تشکیل شده است که علاوه بر کیهان کلهرکوارتت زهی بروکلین رایدر در آن ایفای نقش می کند .

یکی از نکات مثبت این مجموعه که موجب شده موسیقی و مفهوم آن گونه که باید به مخاطب انتقال داده شود ضبط این مجموعه با تکیه بر استاندارهای جهانی در استدیو'بروکلین نیویورک' است ، چرا که در آثاری که مفهوم در موسیقی مورد توجه است بسیاری از افکت های صوتی سازها که در این مهم نقش بسزایی دارند باید با دقت و حساسیت کامل ضبط شوند.

کلهر لایه های تاریکی را این گونه توصیف می کند : شعر آواهای پراکنده، به خواب های خوش و ناخوشی می مانند که در لحظات مختلف یک شب به چشمتان می آیند، یعنی می بینید و می شنوید و حسشان می کنید... چندین بعد دارند، دور و نزدیکشان زیاد معلوم و مهم نیست. دور نزدیک است و نزدیک دور... بارانش می بارد، اما خیس نمی کند. برفش هست، ولی سرما ندارد. فقط خیال است، خواب است... می دانید که ، ما هم گاه قسمتی از آن هستیم و گاه از بیرون نیز نظاره گرشان. همه با هم مرتبطند، با هم با ریسمانی پیوسته، اما نه به دنبال داستانی نه به دنبال هیچ ، صبح بعد شما می مانید و هاله ای، گردی از یادشان یا آنچه که رفت... و شاید آرزویی که، وقتی دیگر به خوابتان آیند

با بررسی نوشته های کلهر در خصوص آلبوم لایه های تاریکی می توان دریافت که این هنرمند به مفهوم در موسیقی و ارتباط تنگاتنگ موسیقی و تصویر در این مجموعه تکیه کرده است ، اتفاقی که کمتردر فضای کنونی موسیقی ایرانی با آن مواجه می شویم .

موسیقی برپایه تصویر تاریخ به اندازه چند دهه دارد ، البته می توان گفت در بسیاری از آثار ارکسترال دوران کلاسیک نیز مفهوم تصویری موسیقی مد نطر بوده است اما روی سخن موسیقی معاصر5 دهه پیش است .

کلهر در آلبوم لایه های تاریکی با بهره گیری از امکان های صوتی و میکس هوشمندانه سازها فضای سیال و متفاوت را معرفی می کند .

شاید بتوان گفت که این یک داستان است با اپیزودهای مختلف که کیهان کلهر با ساز کمانچه نقش راوی را دارد .

فواصل متفاوت موسیقی ، پرش های ملودیک نتها ، توجه ویژه به نوآنس و بهره گیری از امکانات اجرایی کمانچه این مجموعه را به اثری تبدیل کرده که نمی توان آن را تنها به ایران نسبت داد بلکه تمبر صوتی موسیقی شرق را در بر می گیرد و از طرفی دیگر مخاطبان بین المللی نیز با آن ارتباط برقرار می کنند .

در همان ابتدای شروع قطعات فرم اثر خود را نمایان می کند ، به نظر می رسد که آهنگسازی قطعات براساس بداهه پردازی شکل گرفته است چرا که از فرم معمولی پیروی نمیکند که این خود نکته مثبت مجموعه بشمار می رود .

ورود جمله های ریتمیک سازهای زهی که بخوبی نیز نواخته شده است تا میانه های آلبوم ادامه دارد و فضای موسیقایی را روبه تعالی می برد .

یکی دیگر از نکته های جالب این مجموعه کوتاه بودن قطعات آلبوم است به طوریکه تا قطعه 9 بیشتر آثار در موتیف های کمتراز یک دقیقه معرفی می شوند که این مهم نشان از آن دارد کلهر در معرفی تفکرخود به اتفاقات معمول که قطعات باید حتما چند دقیقه به طول بکشد اعتقادی ندارد .

این روند تا قطعه شماره 9 که تنها 56 ثانیه زمان دارد ادامه می یابد ، در این جا ورود یک ملودی با روند فرمال فضای آلبوم را کمی تغیر می دهد که تا انتها نیز ادامه می یابد.

با وجود اینکه هیچ ساز کوبه ای در اجرای قطعات مورد استفاده قرار نگرفته اما دسته سازهای زهی با اجرای خط های ملودی برگرفته از ریتم درونی جمله ها خلع نبود سازهای کوبه را کاملا پر کرده اند.

در طول روند اجرایی آلبوم جمله هایی شنیده می شود که در عین آشنایی با گوش بیانی تازه را در خود جای داده است .

باید به این نکته هم اشاره کرد که ورود و خروج های ساز کمانچه هوشمندانه انتخاب شده است که البته شناخت کوارتت بروکلین رایدر از موسیقی کلهرو ارتباط فی ما بین انها این اتفاق را برجسته کرده است .

قطعه 16 که در پایان آلبوم ارائه شده است را می توان خاتمه داستان کیهان کلهر از لایه های تاریکی برشمرد ،این نوازنده برجسته با بهره گیری از موسیقی نواحی غرب ایران که تا مرزهای ترکیه نیز کشیده می شود پیام نهایی خود را به مخاطب می رساند .

برداشت کلهر از لایه های تاریکی در خاتمه نشان می دهد که به قول خودش این خواب های سیال همچنان ادامه دارد که این اتفاق در موسیقی وی نیز مشهود است .

در مجموع می توان آلبوم ' لایه های تاریکی' را تجربه ای متفاوت از کیهان کلهر در زمینه موسیقی برپایه تصویر و مفهوم برشمرد ، با اینکه برخی از بخش های این آلبوم مخاطب را به یاد تجربه قبلی کیهان کلهر با کوراتت بروکلین رایدر در آلبوم شهر خاموش می اندازد اما همچنان نشان می دهد این نوازنده بر خلاف جریان حاضر موسیقی ایران در پی کشف اتفاقات تاره است .

شب «پروین بهمنی» در جشنواره موسیقی فجر

شب «پروین بهمنی» با صحبت محمدرضا درویشی در مقام تجلیل از این هنرمند موسیقی نواحی، در سی امین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر برگزار می‌شود.

علی ترابی(دبیر اجرایی این دوره از جشنواره) با اعلام این خبر گفت: در سی امین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر شبی با عنوان «پروین بهمنی» در مقام تجلیل از این بانوی موسیقی نواحی ایران را برگزار می‌کنیم.

وی ادامه داد: در این شب پروین بهمنی روی صحنه حاضر و یك لالایی كوتاه از موسیقی قشقایی را اجرا می‌کند. همچنین بنا به درخواست ما و نیز ابراز تمایل آقای محمدرضا درویشی، ایشان درخصوص جایگاه هنری این خواننده موسیقی قشقایی صحبت خواهند كرد.

دبیر اجرایی سی‌امین جشنواره موسیقی فجر افزود: در این برنامه گروه موسیقی محلی سازینه به سرپرستی پیمان بزرگ‌نیا نیز قطعاتی از موسیقی محلی را اجرا می‌كنند.

ترابی در خاتمه خاطرنشان كرد: كلیه عواید حاصل از فروش بلیت‌های این برنامه به روند درمانی پروین بهمنی تعلق می‌گیرد.

 هیات انتخاب نخستین دوره جایزه ققنوس معرفی شدند

هیات انتخاب این جایزه هنری متشکل از علی معلم(فیلمساز و مدیر مسئول دنیای تصویر)، حسین مهدویان(مستندساز)، فرشاد فرشته حکمت(کارگردان و مدرس سینما)، ستار اورکی(آهنگساز) و علی اوجی(تهیه کننده موسیقی)مرحله اول ارزیابی و انتخاب آثار رسیده به جشنواره را آغاز کرد.

جلال مشفق دبیر این جشنواره درباره ترکیب هیات انتخاب گفت: بنا به نیاز موضوع آثار رسیده، ما از متخصصین حوزه های سینما، موسیقی و رسانه دعوت کردیم که آثار رسیده را انتخاب کنند. هیات انتخاب کار خود را از 19 دی شروع کرد.

به گزارش روابط عمومی اولین دوره«جایزه ققنوس» ، این رویداد که قرار است برای اولین بار آثار نماهنگ با موضوعات مرتبط با دفاع مقدس، صلح جهانی، ارزشهای متعالی انسان را در یک رقابت هنری مورد ارزیابی قرار دهد، با استقبال قابل توجه هنرمندان و تولیدکنندگان این حوزه روبرو شده است به طوری که برای اولین دوره 140 اثر به دبیرخانه ارائه شد.

در این جشنواره مجموعه گسترده ای از نماهنگ در موضوعات عرفان و معنویت، مسائل اجتماعی، عاشقانه های اصیل و ... حضور دارند.

اولین دوره جایزه ققنوس با دبیری جلال مشفق 28 دی ماه جاری در تالار وحدت برگزار می شود.

رضا صادقی فقط گوش می‌کند/ احسان خواجه‌امیری در «پاییز تنهایی»

نسل امروز باید با موسیقی اصیل ایرانی بیشتر آشنا شود/ همایون خرم هیچ‌گاه از مهجوریت دلگیر نشد

اواخر دی ماه سال 91 بود که همایون خرم از دنیا رفت. هنرمندی که در تاریخ موسیقی ایران نقش بی‌بدیلی داشته است. خرم یکی از چندین استاد موسیقی بود که در سال‌های اخیر روی در نقاب خاک کشیده‌اند. حال بعد از دو سال در گذشت او جایزه‌ای به نام این استاد موسیقی در حال برگزاری است. به همین بهانه با رضا خرم فرزند همایون خرم هم‌کلام شده‌ایم تا از چند و چون برگزاری این جایزه موسیقایی آگاه شویم.

در ابتدا اگر مایلید از چگونگی شکل‌گیری جایزه «همایون خرم» بگویید.

ایده اصلی جایزه موسیقی همایون خرم توسط مهندس بردیا صدرنوری مدیر عامل شرکت فرهنگی ـ هنری راد نو اندیش عنوان شد. این ایده در یک جلسه خصوصی عنوان شد. حدود پنج ماه پیش گفته شد که من در جا پسندیدم و موافقت کردم. از همان ابتدا مراحل گوناگونی را گذراندیم. این برنامه سال اول بود و برای همه ما تجربه اول بود که اگر همه یاری کنند در سال های آینده بهتر می شود. هدف اصلی ما از همان ابتدا این بود که افراد زیر 20 سال در این مسابقه شرکت کنند زیرا حرفه‌ای نیستند و بهتر است مسیر تازه‌ای برای این افراد باز کنیم. تصمیم گرفتیم دست کسانی را بگیریم و وارد عرصه هنری کنیم که هنوز به طور کامل شکل نگرفته اند. همچنین استعدادیابی مهم ترین هدف این برنامه است. مهم این است که این افراد عاشق موسیقی باشند. استعدادهای جوان باید دیده شوند.

جشنواره‌هایی از این دست کم برگزار نشده‌اند؛ و بعضا هم توانسته‌اند چهره‌هایی را معرفی کنند؛ اما تنها با معرفی نمی‌توان مسیر آینده این هنرمندان جوان را هموار کرد.

ما بعد از دیده شدن آ‌ن‌ها سعی می‌کنیم، آن‌ها را در مسیر درست قرار دهیم. خوشبختانه ما استعدادهای فراوان داریم ولی در مسیر درست قرار نگرفته‌اند. به نظر من این استعدادها اگر کشف نشوند حیف و نابود می شوند. ما هنرمندان زیادی داریم که بسیاری از این هنرمندان ناشناخته باقی می‌مانند. به عنوان مثال خیلی از هنرمندان موسیقی در شهرستان‌ها هستند که اصلا نمی‌دانند باید چگونه وارد عرصه هنر شوند به همین دلیل ما دوست داریم به این افراد فرصت ارائه هنرشان را بدهیم. دومین هدف ما این است که این افراد را بعد از این برنامه حمایت کنیم. ما می‌خواهیم به این افراد کمک فکری، معنوی و... کنیم. اهل موسیقی هم باید به ما کمک کنند تا این افراد را حمایت و پشتیبانی کنیم. ما به دنبال این هستیم که مشکلات جوانان را حل کنیم زیرا دغدغه پدرم همیشه این بود که مشکلات جوانان در حوزه هنر برطرف شود تا بدون مشکل به ارائه هنر خود بپردازند.  پدر همیشه می گفت مبادا کسی به خاطر نداشتن نتواند موسیقی یاد بگیرد به همین دلیل همیشه براساس توانایی افراد از آن‌ها شهریه می‌گرفت. کلاس‌های آموزش پدرم واقعا نمونه بود زیرا اصلا شهریه برای او اهمیت نداشت. ما سعی می‌کنیم اگر این هنرجویان مشکل مادی دارند به طور پنهان آن مشکلات را حل کنیم. همچنین من می‌خواهم این برنامه در سال‌های آینده اساس‌نامه‌ای داشته باشد و یک کار اساسی انجام شود. همچنین در سال‌های آینده برنامه‌ای را در نظر می‌گیریم تا موزیسین‌ها هم شرکت کنند. این برنامه با اساس نامه ریشه پیدا می‌کند. این برنامه نیاز به تامین مالی دارند و تلاش می کنیم تا به موسیقی کمک کنیم.

نهادهای دولتی قرار است از این برنامه حمایت کنند؟

حرف هایی زده شده است و پیروز ارجمند سالن رایگان در اختیار ما قرار داده است که ما واقعا از او متشکر هستیم. همچنین وعده هایی داده شده است تا در سال‌های آینده بیشتر کمک شود. به نظر من اگر نهادهای دولتی حمایت کنند، روند بهتری خواهیم داشت البته بردیا صدرنوری برای این برنامه بسیار زحمت کشیده است و نیت خیرخواهانه دارد ولی ما به دنیال دوام و پایداری این برنامه هستیم و دوست داریم در سال‌های آینده هم برگزار شود.

چرا تمرکز این جشنواره بیش‌تر بر روی موسیقی سنتی است؟

نسل امروز باید با موسیقی اصیل ایرانی بیشتر آشنا شود تا بتوانیم این نوع موسیقی را حفظ کنیم و زنده نگه داریم. به نظر من راه کاملا برای این افراد باز می‌شود. این هنرجویان نباید رها شوند فقط باید اساس‌نامه، نیت و اهداف این برنامه به درستی تعیین شود. این برنامه‌ها به هنر موسیقی، جوانان و نوجوانان کمک می‌کند. نسل جوان باید در مسابقه‌های گوناگون شرکت کند تا بتواند خود را محک بزند.

کمی هم درباره جوایز این برنامه صحبت کنید.

هنوز تصمیم نگرفتیم ولی به چند مورد توجه ویژه داریم. ما قصد داریم به افراد برگزیده کمک‌های مادی و معنوی کنیم. مثلا نفر اول اگر ویولن ندارد برایش بهترین ویولن را تهیه کنیم. همچنین اگر هنرجویی از شهرستان آمده است و از نظر مادی امکان رفت و آمد برای آموزش را ندارد، قصد داریم هزینه کلاس‌ها، رفت و آمد و... را به مدت دو سال برای او بپردازیم. البته این کار تا حدودی سخت است ولی امکان این کار را فراهم می‌کنیم. فکر دیگر این است که به صورت نقدی جوایز را به این افراد بدهیم تا همان‌طور که دوست دارند در جهت اعتلای موسیقی خود استفاده کنند.

به نظر شما اگر این برنامه‌ها در زمان حیات اساتید برگزار شود، بهتر نیست؟

به نظر من این مراسم باید در زمان حضور اساتید و پیشکسوتان برگزار شود؛ زیرا این کار بسیار قشنگ است و اساتید هم لذت می‌برند. همچنین اگر از اسم اساتید برای این مراسم استفاده می‌کنیم باید تحقیق کنیم و متخصصین نظر بدهند که از نام چه کسی استفاده کنیم و از نام هنرمندی استفاده کنیم که حضور فعالی در عرصه هنری داشته است. در همه جای دنیا این مراسم به همین شیوه برگزار می‌شود و مثلا جایزه را با نام کسی برگزار کنیم که از نظر موسیقایی بی‌نظیر است. اساتید امروز دلگیر هستند زیرا مهجور واقع شده‌اند ولی پدرم هیچ گاه دلگیر نشد و اعتقا درون داشت و همیشه می‌گفت نباید نظر پروردگار از ما برگردد زیرا برگشتن نظر روزگار سهل و آسان است.

 کمی درباره زنده یاد همایون خرم صحبت کنید.

همان طور که قبلا گفتم پدرم همیشه دغدغه جوانان را داشت و این موضوع از رفتار خودش معلوم بود. پدرم همیشه شاگردانش زیاد بود و اگر احساس می‌کرد هنرجویی به موسیقی علاقه دارد ولی شرایط مالی مناسبی ندارد از او شهریه نمی گرفت. آموزش به هنرجویان از پایه سخت است ولی پدرم این کار را انجام می‌داد.

چه برنامه‌ای برای آینده برگزاری این مسابقه دارید؟

قرار است این برنامه در سطح وسیع‌تر برگزار شود. امسال ساخته‌های پدر را اجرا می‌کردند ولی قرار است در سال‌های آینده از ساخته آهنگسازان برجسته دیگر هم استفاده کنیم. ما می خواهیم موسیقی ارزشمند ارائه دهیم و به دنبال این هستیم که بخش آهنگسازی را اضافه کنیم.

آثاری از استاد همایون خرم به جا مانده است که هنوز منتشر نشده باشد؟

بله چندین اثر از پدرم به جا مانده است که اگر شرایط فراهم شود این آثا را تولید و منتشر می‌کنیم.

 و حرف پایانی...

امیدوارم همه کمک کنند. همه باید دست به دست هم دهیم و به موسیقی کمک کنیم. موسیقی و هنرمندان این حوزه باید مورد توجه بیشتر قرار گیرند.