خریداران با نیت کاهش ارزش اسقلال و پرسپولیس به میدان آمدند

دو باشگاه استقلال و پرسپوليس كه از چند سال قبل در صف خصوصي سازي ايستاده بودند و نام آنها طي اين سال ها به عنوان دو بنگاه دولتي در فهرست واگذاري هاي سالانه مطرح مي شد، پس از اينكه طي 6ماه اخير موضوع واگذاري آنها جدي شد، سرانجام روز گذشته ازسوي هيات واگذاري قيمت گذاري شدند. 290ميليارد تومان قيمتي است كه براي هر يك از اين دو باشگاه تعيين شده است. اين رقمي است كه ازسوي سازمان خصوصي سازي اعلام شده است. 

وزارت ورزش و جوانان اكنون وظيفه خود را درقبال خصوصي شدن اين دو باشگاه بزرگ انجام داده است. اكنون بايد منتظر ماند و مشاهده كرد كه آيا پس از انتشار آگهي واگذاري، در روز مزايده مديران وزارت ورزش با قيمتي به مراتب بالاتر اين دو دارايي خود را واگذار كرده و به اصطلاح قيمت را اصلاح مي كنند يا روندي را پيش خواهند برد كه پيش از اين در خصوصي سازي هاي پيشين رخ داده است.

رييس سازمان خصوصي سازي پيش از اين وعده داده بود كه روند خصوصي سازي بعد از روي كار آمدن دولت يازدهم اصلاح خواهد شد و ديگر مانند گذشته واگذاري ها انجام نمي شود. البته اين گفته رييس سازمان خصوصي سازي اثبات شده، زيرا بسياري از واگذاري هايي كه در دوران دولت هاي نهم و دهم به شكل رد ديون دولت انجام مي شد، پس از روي كار آمدن دولت يازدهم به طور كامل متوقف شده و به اين ترتيب خصوصي سازي به معناي از اين جيب به آن جيب در اين دولت وجود ندارد. حالا دو باشگاه بزرگ استقلال و پرسپوليس با يك رقم قيمت گذاري شده اند. درحالي كه ميزان دارايي ها، بدهي ها و اموال دو باشگاه متفاوت است.

پوري حسيني رييس سازمان خصوصي سازي در ابتداي سال جاري خبر از دارايي 300ميلياردي يكي از اين دو باشگاه داده بود و در عين حال درمورد بلاتكليفي واگذاري دو باشگاه استقلال و پرسپوليس كه از سال83 موضوع آن مطرح شده اما هيچ تصميصي درمورد آن گرفته نشده، گفته بود: در جلسه هيات عالي واگذاري پس از آنكه قيمت گذاري سهام اين دو باشگاه به ميزان 60ميليارد تومان ارزش گذاري شده بود و اين ميزان تا 100ميليارد تومان براي هر كدام از اين باشگاه ها افزايش يافت، مديرعامل يكي از اين دو باشگاه با ارسال نامه يي از وجود 300ميليارد تومان دارايي در حساب مالي باشگاه خود خبر داد.

همان زمان خادم، معاون وزير ورزش بدهي يكي از اين دو باشگاه را 110ميليارد تومان عنوان كرد. در عين حال سازمان خصوصي سازي در سال90 ارزش برند باشگاه استقلال را 42ميليارد تومان و ارزش برند باشگاه پرسپوليس را 45ميليارد تومان قيمت گذاري كرده بود.

در جلسه روز گذشته گودرزي، وزير ورزش، طيب نيا وزير اقتصاد و دارايي و پورمحمدي وزير دادگستري حضور داشتند. در اين جلسه مصوب شد 20درصد از سهام اين دو باشگاه توسط خريدار به يك صد نفر از پيشكسوتان و هواداران دو تيم با تاييد وزارت ورزش و جوانان اختصاص پيدا كند.

روابط عمومي وزارت ورزش اعلام كرد هيات واگذاري تا 10روز آينده درخصوص زمان و چگونگي مزايده همچنين امكان واگذاري در فرابورس را براي هر كدام از اين باشگاه ها اعلام خواهد كرد.

اهليت خريداران استقلال و پرسپوليس خارج از حيطه اختيارات وزارت ورزش و جوانان بوده ولي هيات مديره دو باشگاه بعد از واگذاري بايد به تاييد وزارت ورزش و جوانان برسد.

در جلسه روزگذشته هيات واگذاري قيمت گذاري نهايي دو باشگاه استقلال و پرسپوليس انجام شد. به گفته سيدجعفر سبحاني، مشاور رييس كل سازمان خصوصي سازي با تصويب اعضا مقرر شد تا پايان دي آگهي مزايده اين دو باشگاه در روزنامه ها منتشر شده و در دهه سوم بهمن مزايده آن نيز برگزار شود.

سبحاني درخصوص شرايط واگذاري دو باشگاه گفت: در اين جلسه مقرر شد 40درصد از رقم معامله به صورت نقدي و 60درصد باقي مانده نيز طي دو سال در اقساط 4 تا 6ماهه پرداخت شود.

به گفته مشاور رييس كل سازمان خصوصي سازي، 290ميليارد تومان قيمت تعيين شده براي هر يك از باشگاه ها براساس برند، دارايي و بدهي هاي باشگاه ها صورت گرفته است.

اميررضا خادم، معاون پارلماني وزارت ورزش و جوانان  درخصوص نحوه قيمت گذاري دو باشگاه، گفت: مباحث تخصصي تعيين ارزش و قيمت گذاري دو باشگاه در حيطه وظايف كارشناسان وزارت امور اقتصادي و دارايي و سازمان خصوصي سازي بوده و وزارت ورزش هيچ دخالتي در آن نداشته است.

يكي از اصلي ترين دلايل واگذاري و خصوصي سازي كه طبق اصل44 قانون اساسي بايد اجرايي شود، اصلاح ساختار و افزايش سطح بهره وري از طريق تغيير مديريت است. اما روند سابق نشان داده كه گذشته از آنكه خصوصي سازي به معناي واقعي اجرايي نشده و بيش از خصوصي شدن شاهد رونق «خصولتي» بوده ايم. 

ازسوي ديگر مطالعات متعدد حاكي از آن است كه اصلاح ساختار و ارتقاي بهره وري كه هدف اوليه از خصوصي سازي ها بوده اند، پس از واگذاري ها تحقق نيافته اند. در عين حال به دليل آنكه بخش عمده يي از واگذاري ها به بخش هاي شبه دولتي صورت گرفته، هيچ تغييري در مديريت ايجاد نشده و تنها كارنامه خصوصي سازي پر شده و به قولي تنها در سال هاي گذشته براي دولت درآمد ايجاد شده است. خادم درمورد اينكه چه تضميني وجود دارد كه بعد از واگذاري، سرنوشت اين دو باشگاه به وضعيت ديگر خصوصي سازي ها تبديل نشود، گفت: اين وظيفه وزارت ورزش نبوده است، تنها موضوعي كه در حيطه اختيارات و وظايف من بود پيگيري واگذاري اين دو باشگاه بوده و تنها اجراي اين كار از نظر قانوني در وظايف ما بوده و در ساير امور هيچ دخالتي نخواهيم داشت.

باتوجه به سابقه خادم در حوزه ورزش انتظار مي رود درخصوص نحوه واگذاري و سرنوشتي كه در انتظار اين دو باشگاه خواهد بود، حساسيت بيشتري نشان دهد. اما او تنها وظيفه خود را «پيگيري در واگذاري دو باشگاه» مي داند كه اكنون با قيمت گذاري، بخشي از آن محقق شده است. هر چند او حاضر نشد در مباحث فني و مديريتي موضوع واگذاري ها وارد شود، اما درمورد اينكه چرا قيمت هر دو باشگاه باوجود تفاوت هايي كه به لحاظ دارايي ها دارند، يك رقم مشابه تعيين شده است، گفت: كارشناسان سازمان خصوصي سازي و كساني كه به هيات واگذاري درمورد تعيين قيمت مشاوره مي دهند براساس بررسي هاي خود قيمت باشگاه هاي استقلال و پرسپوليس را تعيين كردند و وزارت ورزش هيچ دخالتي در بحث هاي كارشناسي قيمت گذاري نداشته و در عين حال هيچ پيش فرضي نيز درمورد قيمت هاي آنها نداشته است. به گفته خادم، قيمت دو باشگاه براساس يك استاديوم و يك ساختمان تعيين شده است. اين به آن معناست كه 290ميليارد تومان از زمين تمرين و ساختمان اداري باشگاه كم مي شود، به همين دليل عده يي تصور مي كنند قيمت دو باشگاه بيشتر از حد انتظار بوده است.

وضعيت دارايي ها و بدهي هاي دو باشگاه استقلال و پرسپوليس با يكديگر متفاوت بوده و انتظار مي رفت اين نكته نيز در قيمت گذاري ها تاثيرگذار باشد، اما به نظر مي رسد شوراي قيمت گذاري ترجيح داده هر دو باشگاه را به يك چشم نگاه كند و تفاوتي ميان آنها قايل نشود و تفاوت هاي آنها را حداقل در قيمت گذاري ناديده بگيرد.

خادم درمورد نحوه قيمت گذاري بدون توجه به ميزان دارايي ها و بدهي هاي دو باشگاه، گفت: بعد از فروش دو باشگاه، بدهي هاي آنها به دولت منتقل مي شود و مالكان جديد با آن درگير نخواهند بود، ضمن آنكه دارايي هاي دو باشگاه در قيمت آنها لحاظ نشده است. براي مثال كمپ حجازي به عنوان دارايي هاي استقلال محسوب نمي شود زيرا سند قطعي اين زمين تمريني به نام استقلال نخورده است. درنتيجه باتوجه به اينكه تا زمان واگذاري دو باشگاه، مالكيت دو باشگاه به نام استقلال نخواهد خورد، اين زمين جزيي از دارايي هاي استقلال محسوب نشده است. خادم در عين حال كه نسبت به نوع قيمت گذاري يكسان دو باشگاه اظهار بي اطلاعي مي كند و آن را در حوزه نگاه كارشناسي اعضاي شوراي قيمت گذاري مي داند، اما درخصوص اين نوع قيمت گذاري احتمال مي دهد كه شايد باتوجه به هواداران و تماشاگران دو تيم، وزارت امور اقتصادي و دارايي تصميم گرفته قيمت اين دو باشگاه را مشابه يكديگر تعيين كند. در اين شرايط كارشناسان سعي كرده اند هرگونه ظن هواداري از يكي از اين دو باشگاه را از خود دور كنند.

به رغم اين ادعا كه قيمت گذاري برند اين دو باشگاه توسط كارشناسان رسمي دادگستري و مركز ارزش گذاري برند تعيين شده است، مشخص نيست در شرايطي كه ارزش برند باشگاه راه آهن كه تعداد هواداران آن به يك درصد اين باشگاه هم نمي رسد بالغ بر 12 ميليارد تومان در سال 90 تعيين شده بود، چگونه اين دو باشگاه با انبوه هوادار و اختصاص ورزشگاه، با اين رقم ارزش گذاري شده است؟

به نظر مي رسد اگر در ارزشگذاري برند اين دو باشگاه به ازاي هر هوادار، مبلغ يك ميليون ريال در نظر گرفته شود، حداقل 4 برابر رقم پيشنهادي فقط براي برند استقلال و پرسپوليس بايد پرداخت شود. 

با در نظر گرفتن اينكه به هربرند استقلال و پرسپوليس كمتر از برند رونالدو تعلق مي گيرد و به هر يك يكي از دو باشگاه ورزشگاهي نيز تعلق خواهد گرفت، به نظر مي رسد رقم 290 ميليارد تومان نه تنها كفاف ارزش برند آنها را نمي دهد بلكه توهيني به هواداران دو باشگاه با هواداران ميليوني است. زيرا اگر اين رقم در قالب سهامي عام عرضه شود، طي كمتر از چند روز از سوي هواداران پرشمار اين دو تيم قابل پرداخت است. اين در حالي است كه برند شخصي رونالدو به تنهايي 54 ميليون يورو يعني حدود 210 ميليارد تومان ارزش دارد اگر ساختمان و ورزشگاه را از مبلغ 290 ميليارد تومان هيات واگذاري كم كنيم، ارزش برند استقلال و پرسپوليس كمتر از ارزش برند شخصي رونالدو مي شود. از سوي ديگر، ارزش برند باشگاه هاي همچون مسنجريونايتد حدود 480 ميليون يورو تخمين زده مي شود.

با اين شرايط تنها برند اين دو باشگاه بسيار بيشتر از 290 ميليارد تومان ارزش دارد.

در قيمت گذاري اين دو باشگاه، قيمت گذاري برند و سهام توسط كارشناسان رسمي دادگستري، مركز ارزش گذاري برند در داخل كشور و مركز ارزش گذاري بين المللي برند صورت گرفت.

دارايي اين دو باشگاه، ورزشگاه هاي درفشي فر و مرغوبكار بوده و دارايي غيرپولي شامل برند و حق امتياز مي شود. همچنين بدهي هاي اين دو باشگاه هم كه مشكل اساسي در واگذاري آنهاست شامل سازمان ها، نهادها يا ورزشكاران مي شود، بنابراين قيمت گذاري نهايي براساس قيمت برند، ميزان دارايي و بدهي هاي معوقه انجام شده است و چون باشگاه ها سودآوري نداشته قيمت گذاري براساس ارزش روز خالص دارايي محاسبه مي شود، يعني در اين محاسبه دارايي هاي شركت از بدهي ها كسر و مورد محاسبه قرار مي گيرد.