عصر يخبندان درمناسبات آمريکا و چين؟
آمريکا تاکنون به واکنش خشمگينانه چين پاسخ خونسردانه‌اي داده است. يک مقام بلندپايه دولت آمريکا به روزنامه واشنگتن پست گفت: «ما تاکنون بر اين‌گونه مشکلات چيره شده‌ايم و اين بار نيز چيره خواهيم شد».
روشن بود که معامله تسليحاتي آمريکا با تايوان خوشايند چين نخواهد بود. ولي کسي فکر نمي‌کرد واکنش چين چنين خشم آلود باشد. چند نظامي بلندپايه چيني، به دولت اوباما درباره معامله تسليحاتي با تايوان هشدار داده‌اند.
پس از اينکه ايالات متحده آمريکا از معامله تسليحاتي تازه خود با تايوان خبر داد، سيل انتقادات چين به سوي اين کشور سرازير شد. پکن «برآشفتگي عميق» خود را از معامله «نفرت آور» آمريکا با تايوان بر زبان آورد و آن را «دخالت خشن» در امور داخلي خود خواند. چين گفت که اين اقدام به مناسبات ميان واشنگتن و پکن «زيان‌هاي سنگين» وارد مي‌کند.
به اين ترتيب، در حالي که باراک اوباما با مشکلات فراوان داخلي و خارجي روبروست، مناسبات آمريکا و چين نيز که چندان گرم نبود، دچار يک شوک تازه شد. اکنون ناظران سياسي مي‌پرسند که آيا بايد منتظر عصر يخبنداني در مناسبات ميان دو کشور بود؟
آمريکا تاکنون به واکنش خشمگينانه چين پاسخ خونسردانه‌اي داده است. يک مقام بلندپايه دولت آمريکا به روزنامه واشنگتن پست گفت: «ما تاکنون بر اين‌گونه مشکلات چيره شده‌ايم و اين بار نيز چيره خواهيم شد».
ولي بايد يادآور شد که مشکلات ميان دو کشور روي هم انبار شده‌اند. اين مشکلات در زمينه‌هاي اقتصادي، مالي، حقوق‌بشر، آزادي بيان و مسائل سياست خارجي مختلف بوده و واشنگتن براي حل آنها به همکاري پکن نيازمند است.
يک روز پيش از آن، گري لاک، وزير بازرگاني آمريکا از مشکلات شرکت‌هاي آمريکايي در چين به دليل کمبود شفافيت و امنيت حقوقي انتقاد کرده بود. تازه‌ترين نمونه اختلافات بر سر موتور جستجوگر گوگل بود که به دليل سانسور و حملات سايبري از طرف چين، اخيرا تهديد کرده بود، فعاليت‌هاي خود را در اين کشور متوقف خواهد کرد.
با اين همه، تجارت و سرمايه‌گذاري از فصول مثبت در مناسبات ميان دو کشور است. ولي در اين ميان هر دو کشور گمرک خود را افزايش داده و يکديگر را متقابلا به اقدامات حمايت‌گرايانه از کالاهاي داخلي (پروتکسيونيسم) متهم مي‌کنند.
آمريکا از پايين نگه داشتن ارزش «يوآن» واحد پول چين شاکي است و چين نيز که بزرگ‌ترين وام‌دهنده به آمريکاست، متقابلا تلاش مي‌کند دلار را به عنوان ارز ذخيره جهاني كنار گذاشته و سبدي بين‌المللي را جانشين اين ارز کند. و اگر قرار باشد عدم‌تعادل اقتصادي در جهان کاهش يابد، چين بايد کمتر صادر و بيشتر مصرف کند، در صورتي که در مورد آمريکا درست بر عکس است.
اين مشکلات در حالي روي هم انبار شده که آغاز رياست‌جمهوري باراک اوباما در کاخ سفيد، براي بهبود مناسبات ميان دو کشور اميدهاي زيادي برانگيخته بود. اوباما مناسبات با چين را «مهم‌ترين» اولويت در سياست خارجي خود اعلام کرده بود.
واقعيت هم اين است که از زمان عادي شدن مناسبات ميان دو کشور در دهه 1970 هيچ رييس‌جمهوري مانند اوباما چنين در پي گسترش مناسبات با رهبران کمونيست چين نبوده است. ولي در جريان کنفرانس تغييرات آب و هوايي کپنهاگ، شکاف ميان چين با آمريکا و ديگر کشورهاي صنعتي بيشتر شد و در نتيجه ديدار اوباما از چين در ماه نوامبر سال پيش دستاورد چنداني نداشت.
بحث و جدل بر سر معامله تسليحاتي آمريکا با تايوان تازه آغاز شده است. ولي دردسر تازه‌اي نيز در راه است: در ماه فوريه دالايي لاما رهبر تبعيدي بوداييان تبت از آمريکا ديدن مي‌کند. ممکن است اوباما نيز با او ملاقات کند. همين اقدام مي‌تواند باعث شود که هوجينتائو رهبر حزب کمونيست و رييس جمهورچين، ديدار ماه آوريل خود از واشنگتن را لغو کند.
پس از اينکه ايالات متحده آمريکا از معامله تسليحاتي تازه خود با تايوان خبر داد، سيل انتقادات چين به سوي اين کشور سرازير شد. پکن «برآشفتگي عميق» خود را از معامله «نفرت آور» آمريکا با تايوان بر زبان آورد و آن را «دخالت خشن» در امور داخلي خود خواند. چين گفت که اين اقدام به مناسبات ميان واشنگتن و پکن «زيان‌هاي سنگين» وارد مي‌کند.
به اين ترتيب، در حالي که باراک اوباما با مشکلات فراوان داخلي و خارجي روبروست، مناسبات آمريکا و چين نيز که چندان گرم نبود، دچار يک شوک تازه شد. اکنون ناظران سياسي مي‌پرسند که آيا بايد منتظر عصر يخبنداني در مناسبات ميان دو کشور بود؟
آمريکا تاکنون به واکنش خشمگينانه چين پاسخ خونسردانه‌اي داده است. يک مقام بلندپايه دولت آمريکا به روزنامه واشنگتن پست گفت: «ما تاکنون بر اين‌گونه مشکلات چيره شده‌ايم و اين بار نيز چيره خواهيم شد».
ولي بايد يادآور شد که مشکلات ميان دو کشور روي هم انبار شده‌اند. اين مشکلات در زمينه‌هاي اقتصادي، مالي، حقوق‌بشر، آزادي بيان و مسائل سياست خارجي مختلف بوده و واشنگتن براي حل آنها به همکاري پکن نيازمند است.
يک روز پيش از آن، گري لاک، وزير بازرگاني آمريکا از مشکلات شرکت‌هاي آمريکايي در چين به دليل کمبود شفافيت و امنيت حقوقي انتقاد کرده بود. تازه‌ترين نمونه اختلافات بر سر موتور جستجوگر گوگل بود که به دليل سانسور و حملات سايبري از طرف چين، اخيرا تهديد کرده بود، فعاليت‌هاي خود را در اين کشور متوقف خواهد کرد.
با اين همه، تجارت و سرمايه‌گذاري از فصول مثبت در مناسبات ميان دو کشور است. ولي در اين ميان هر دو کشور گمرک خود را افزايش داده و يکديگر را متقابلا به اقدامات حمايت‌گرايانه از کالاهاي داخلي (پروتکسيونيسم) متهم مي‌کنند.
آمريکا از پايين نگه داشتن ارزش «يوآن» واحد پول چين شاکي است و چين نيز که بزرگ‌ترين وام‌دهنده به آمريکاست، متقابلا تلاش مي‌کند دلار را به عنوان ارز ذخيره جهاني كنار گذاشته و سبدي بين‌المللي را جانشين اين ارز کند. و اگر قرار باشد عدم‌تعادل اقتصادي در جهان کاهش يابد، چين بايد کمتر صادر و بيشتر مصرف کند، در صورتي که در مورد آمريکا درست بر عکس است.
اين مشکلات در حالي روي هم انبار شده که آغاز رياست‌جمهوري باراک اوباما در کاخ سفيد، براي بهبود مناسبات ميان دو کشور اميدهاي زيادي برانگيخته بود. اوباما مناسبات با چين را «مهم‌ترين» اولويت در سياست خارجي خود اعلام کرده بود.
واقعيت هم اين است که از زمان عادي شدن مناسبات ميان دو کشور در دهه 1970 هيچ رييس‌جمهوري مانند اوباما چنين در پي گسترش مناسبات با رهبران کمونيست چين نبوده است. ولي در جريان کنفرانس تغييرات آب و هوايي کپنهاگ، شکاف ميان چين با آمريکا و ديگر کشورهاي صنعتي بيشتر شد و در نتيجه ديدار اوباما از چين در ماه نوامبر سال پيش دستاورد چنداني نداشت.
بحث و جدل بر سر معامله تسليحاتي آمريکا با تايوان تازه آغاز شده است. ولي دردسر تازه‌اي نيز در راه است: در ماه فوريه دالايي لاما رهبر تبعيدي بوداييان تبت از آمريکا ديدن مي‌کند. ممکن است اوباما نيز با او ملاقات کند. همين اقدام مي‌تواند باعث شود که هوجينتائو رهبر حزب کمونيست و رييس جمهورچين، ديدار ماه آوريل خود از واشنگتن را لغو کند.
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
