طعنه وکنایه میر کریمی به فیلمهای میلیاردی

گفت وگوی شیما غفاری با رضا میرکریمی :با مدیران خوش فکر و صادقی در حوزه هنری کار کردم/تنها فیلمی که دیدم «زندگی مشترک آقای محمودی و بانو» بود که به نظرم فیلم بسیار قابل توجهی آمد

دنبال این هستیم که راهی پیدا کنیم که مسئولین اجازه دهند که اسم هر دو کارگردان روی فیلم خسته نباشید باشد رضا میرکریمی که امسال با دو فیلم «تاج محل» و «خسته نباشید» در مقام تهیه کننده در جشنواره‌ی فیلم فجر حضور دارد، درباره‌ی حمایت از فیلم‌سازان اول، حواشی‌ حوزه هنری و شرایط این روزهای سینمای ایران، سرانجام سکوتش را شکست. به گزارش پارس توریسم وبه نقل ازخبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، در آستانه‌ی اکران دو فیلم تهیه شده توسط رضا میرکریمی در جشنواره‌ی فیلم فجر با او به گفت‌وگو نشست که در ادامه می‌خوانیم. از چگونگی شکل‌گیری حمایت‌تان از دو فیلم‌ساز اول بگویید؟ میرکریمی: ارتباط من با فیلمسازان، جوان دائمی است. در میان فیلمهایم هر زمانی که فرصت داشته باشم چه به شکل مشاوره چه برای خواندن فیلمنامه و کمک برای پیدا کردن سرمایه به آنها کمک می‌کنم البته تا جایی که وقت دارم و مزاحم فعالیت‌های شخصی‌ام نمی‌شود. چند سال قبل به درخواست سهیل جهان‌بیگلری مسوول سینمایی حوزه هنری که در آن مقطع مسوولیتی در سیما فیلم داشت به من پیشنهاد شد که درباره‌ی تولید چند تله فیلم طرح بدهم و خودم آنها را تهیه بکنم تا بتوان از این طریق تعدادی از استعدادهای جوان را شناسایی کرد. البته من اختلاف دیدگاهی فاحشی با جنس سیاستهایی که در ساخت فیلمهای موسوم به تله فیلم اعمال می‌شد داشتم، بنابراین نقطه نظراتم را در طرحم به «سیما فیلم» اعلام کردم. چه نقطه‌نظراتی را اعلام کردید؟ میرکریمی: مخالفت من به چند بخش تقسیم می‌شد، یکی مخالفت با تایم غیراستاندارد 20 روزه فیلمبرداری تله فیلم‌ها بود و از سوی دیگر با بودجه‌بندی این فیلم‌ها مشکل داشتم و نکته‌ی بعدی که همان مقطع هم مخافتم را مطرح کردم این بود که مسوولان تلویزیون اصرار داشتند کیفیت فیلم را با حضور ستاره‌های سینمایی بسنجند و اگر تهیه کننده‌ای نتوانست 2 یا 3 بازیگر حرفه‌ای و گرانقیمت را در تله فیلم بیاورد از نظر ناظرین کیفی تلویزیون فیلمش در مرحله ارزیابی نمره پائینی بگیرد که من با این دیدگاه به شدت مخالف بودم و هستم. پیشنهاد شما برای رونق گرفتن این نوع فیلمها بدون حضور بازیگران مطرح چه بود؟ میرکریمی: معتقدم این درست نیست که 60 یا 70 درصد بودجه فیلم را به یک بازیگر بدهند تا او نیز علی رغم میل باطنی‌اش فقط به خاطر پول در این فیلم‌ها بازی کند و با 30 درصد بودجه باقی مانده، فیلم ساخته شود که این فقر مالی به مسیر تولید فیلم آسیب‌های جدی و متعددی وارد می‌کند. بنابراین به جای این روند باید اجازه داد که یک تغییر نگرش جدی‌ انجام شود و همه‌ی عوامل فیلم با یکدیگر یک تجربه‌ی جدیدی را پشت سر بگذارند. به نظرم فیلم‌هایی با این میزان بودجه باید فضایی باشد برای کشف استعدادها در همۀ زمینه‌ها فنی و هنری و از محل صرفه‌جویی که از دستمزد بازیگران اتفاق می‌افتد زمان فیلمبرداری افزایش بیابد و امکانات فیلمبرداری بهتری برای فیلم ایجاد شود. همچنین معتقدم بهتر است که لوکیشن فیلم به کلان شهر تهران و اتوبان‌ها و چند آپارتمان محدود نشود. در این راستا هم می‌توانیم از جلوه‌های متنوع جغرافیایی کشورمان استفاده کنیم‌، به مناطق دور افتاده‌ی جغرافیایی برویم و از لهجه‌های مختلف و فرهنگ‌های مناطق مختلف به عنوان موضوعات جدید در فیلم‌ها استفاده کنیم چون معتقدم این روند باعث می‌شود، دایره محدود مضامین شکسته شود. سرنوشت این پیشنهاداتتان به سیما فیلم چه شد؟ میرکریمی: این بحثی است که من حدودا پنج سال پیش با سیما فیلم داشتم و براساس آن هفت طرح نوشتم که متاسفانه مورد استقبال دوستان قرار نگرفت. معتقدم اصولا سیستم سیاست‌گذاری در تلویزیون آنقدر پیچیده و مراکز تصمیم گیری آن بقدری پرتعداد است که آن را به ندرت می‌توان تغییر داد. معمولا روی همان مداری که از قبل تهیه شده و دردسر کمتری دارد مسیر پیش می‌رود. اما سرانجام دو فیلم با حمایت حوزه هنری را در مقام تهیه کننده ساختید! میرکریمی: حوزه‌ی هنری برای فعالیت‌های جدیدش ، تصمیم گرفت پروژه‌های بزرگی در دست بگیرد، چند فیلم سینمایی و سریال بزرگ و مجموعه‌ای از کارهایی که هزینه‌های قابل توجهی داشت. در همین مقطع بود که من نیز پیشنهاد کردم که می‌شود در کنار این آثار چند فیلم ارزان بسازیم که در رویکرد جدید حوزه هنری، کشف استعدادهای جوان مورد غفلت قرار نگیرد. پیشنهادم فیلم‌هایی با عواملی که برای اولین بار آنها را می‌بینیم اعم از بازیگران و عوامل فنی بود که سرانجام این پیشنهاد مورد استقبال قرار گرفت. یکی از طرح‌هایی که از قبل در ذهن داشتم را با محسن قرائی و افشین هاشمی که در «یک حبه قند» دستیارم بودند در میان گذاشتم و می‌دانستم که آنها از عهده‌ی کار بر می‌آیند. کنار آن کار، با دانش اقباشاوی آشنا شدم. می‌دانستم او با کارگردانان بزرگی چون ابراهیم حاتمی کیا و احمدرضا درویش کار کرده است و بعد از گپ و گفت‌وگویی که با اقباشاوی داشتم متوجه شدم که توانایی سینمایی مناسبی دارد و به کار نیز نگاه حرفه‌ای دارد. بر روی فیلم‌نامه‌ی اولیه که اقباشاوی از «تاج محل» ارایه کرد، اصلاحاتی انجام شد و به او پیشنهاد دادم لوکیشن فیلم را به زادگاهش آبادان ببرد و ویژگی‌های فرهنگی آنجا را هم اضافه کند. درگیری‌تان به خاطر این پروژه‌ها باعث شد که خودتان فیلمی را کارگردانی نکنید؟ میرکریمی: خیر،‌ این پروژه‌ها انرژی زیادی از من نگرفتند و من ظرف شش ماه گذشته آنها را انجام دادم اما در مورد فیلمسازی باید بگویم که من در طول سه تا چهار سال گذشته چندین فیلمنامه نوشتم که برایش سرمایه‌گذار پیدا نشد. برای نوشتن آنها وقت بسیاری صرف کرده بودم، بعضی از آنها را نوشتم و بعد از گذر زمان احساس کردم که دیگر علاقه‌ای به ساختن آنها ندارم بنابراین به دلایل مختلف نتوانستم کارهایی که دوست دارم، انجام بدهم. البته در نظر دارم مجموعه‌ای را درباره شهدای جنگ در فضای طراحی انیماتیک انجام ‌دهم که پروسه‌ی تحقیقاتی آن مفصل است و یک سال و نیم بخشی از وقتم را به خود اختصاص داد. با توجه به حرف و حدیث‌های که درباره‌ی بودجه‌ی فیلم‌های حوزه هنری مطرح می‌شود، درباره بودجه «تاج محل» و «خسته نباشید» بگویید؟ میرکریمی: من نمی‌دانم که دوستان حوزه هنری دوست دارند که در رابطه با بودجه صحبت کنم یا نه ؟ در واقع برای هر کدام از این دو فیلم یک و نیم برابر یک تله فیلم هزینه شده است. به نظرم این بودجه با توجه به فیلمبرداری در شهرستان و در لوکیشن‌های متعدد،‌ یک رکورد مناسب است. یکسری فیلم‌ها برای اکرانشان با حوزه هنری دچار مشکل شدند و حضور شما و دیگر همکارانتان در حوزه در پی این همکاری مورد نقد قرار گرفت. میرکریمی: توقعات ما از یکدیگر باید حرفه‌ای باشد یعنی اگر من جایی قوانین صنفی خود با همکارم را زیر پا گذاشتم باید محکوم شوم ولی اینکه من با یک نهاد دولتی یا نیمه دولتی همکاری می‌کنم حوزه‌ی شخصی من است که کسی نباید در آن دخالت کند همانطور که من حق دخالت در حوزه‌ی دیگران را ندارم. من کارمند حوزه هنری نیستم و سیاستگذاری‌های آنجا هم به من ربطی ندارد، من موقعیت همکاران فیلمسازم را که با این مانع مواجه شده‌اند، درک می‌کنم تا جایی که می‌توانستم در پی رفع مشکل فیلم‌شان رایزنی کرده‌ام. هرکدام از فیلم‌ها را هم که دیدم و احساس کردم حق با آنهاست اعلام کردم. بیش از این تکلیفی برای خود قائل نیستم همچنان که از دوستانم هم انتظار نداشته و ندارم که به خاطر بایکوت شدنم در ارشاد و فارابی طی این چند سال، اقدامی خارج از عرف حرفه‌ای انجام دهند. این را هم چون شما سئوال کردید توضیح دادم، وگرنه حوصله ورود به این حاشیه‌ها را ندارم. با توجه به شباهتی که در فیلم «خسته نباشید» با فیلم‌های قبلی خودتان می‌بینیم،چقدر به عنوان تهیه‌کننده در ساخت این فیلم تاثیر داشتید؟ میرکریمی: هر وظیفه‌ای که در فیلم «خسته نباشید» به عهده تهیه کنندگی بود را انجام دادم. البته از نظر من تهیه کننده کسی نیست که پول می‌گیرد و بعد تصمیم می‌گیرد که آن را خرج کند بلکه کسی است که می‌تواند مداری را برای پروژه طراحی بکند که پروژه هم به لحاظ اقتصادی و هم به لحاظ هنری در مسیر سلامت قرار بگیرد و خروجی‌اش قابل دفاع باشد. ولی من در این فیلم برای کارگردان تکلیف نکردم که فلان بازیگر یا دکوپاژ را انتخاب کند زمان حضور من سر صحنه کاملا مشخص بود، من دو یا سه بار به صحنه رفتم و در پیش تولید درست مثل یک تهیه کننده که نگران کیفیت فیلمش است حضور داشتم اما اگر در نگاه من و سایر گروه هماهنگی احساس می‌شود به خاطر سابقه‌ی همکاری من با این گروه بود. در خصوص حواشی پیش آمده در فیلم «خسته نباشید» که در مقطعی باعث توقف کار شد،بگویید؟ میرکریمی: متاسفانه یکی از اهداف من در فیلم‌ محقق نشد. من دوست داشتم فضای آرامی را ایجاد کنم که گروه بتواند در چنین فضایی تمام ظرفیت‌های خود را صرف بهتر شدن فیلم بکند اما به خاطر اتفاقاتی که خارج از اراده‌ی من بود موانعی ایجاد شد که از این جهت به فضای مدیریتی در این دو کار لطمه زد. کدام موانع؟ میرکریمی: تعدادشان زیاد است. عدم ارائه به موقع پروانه ساخت و حذف اسم شما بعنوان تهیه کننده از آن و یا حذف صحنه‌های یکی از بازیگران و تکرار آن توسط بازیگری دیگر و حذف نام یکی از کارگردانان فیلم، جزو همین موانع است؟ میرکریمی: اضافه کنید توقف کار در میانه راه و بازگشت گروه به تهران برای دو هفته و مواردی که طی این حوادث هرگز در دفاع از خود و عوامل پروژه وارد حاشیه‌های مطبوعاتی نشدم. با این همه ما تسلیم شدیم چرا که می‌دانیم ارگان تصمیم گیرنده در این موارد وزارت ارشاد است اگرچه به سیاست‌هایش نقد داشته باشیم. در ساخت تاج محل هم با چنین مشکلاتی مواجه شدید؟ میرکریمی: در مورد «تاج محل» اینطور بود که علی رغم تحویل به موقع مدارک فیلم با تاخیر بسیار پروانه ساخت گرفت. این روند باعث شد که فیلم با یک عجله و شتاب فراوان استارت بخورد خیلی از برنامه‌ریزی‌های آن به هم خورد و ما تمام تلاش خود را کردیم تا بعدها فیلم‌هایمان از این بحران در بیایند. فکر می‌کنم برای اکران جهانی «خسته نباشید» می‌توان فکرهای جدی داشت؟ میرکریمی: من درهنگام ساخت فیلم هیچ وقت به این فکر نمی‌کنم که چه ویژگی‌هایی باعث می‌شود که یک فیلم جهانی شود. در وهله‌ی اول «تاج محل» و «خسته نباشید» هر دو برای ایران ساخته شده است. علی رغم همه‌ی این حرف‌ها به نظر من هر دوی این فیلم‌ها برای مخاطبین آن طرف آبی نیز جذاب خواهد بود. امکان بازگشتن نام افشین هاشمی به تیتراژ «خسته نباشید» وجود دارد؟ میرکریمی: همچنان از راههای قانونی تلاش می‌کنیم که حالا که فیلم ساخته شده است و فیلم قابل دفاعی است راهی را پیدا کنیم که مسئولین اجازه دهند که اسم هر دو کارگردان روی فیلم باشد. کدامیک از فیلم‌های جشنواره را دیده‌اید؟ میرکریمی: تنها فیلمی که دیدم «زندگی مشترک آقای محمودی و بانو» بود که به نظرم فیلم بسیار قابل توجهی آمد و فیلمی بود که علت حضور نیافتنش در جشنواره قانعم نکرد. دبیر جشنواره فجر خود نیز اذعان داشت که این فیلم در بسیاری از بخش‌ها قابل توجه است و به نظر من، در مورد آن در آینده بحث‌های بیشتری خواهد شد. درباره‌ی گیشه «خسته نباشید» و «تاج محل» چه پیش بینی دارید؟ میرکریمی: همانطور که گفتم ما به دنبال الگو سازی بودیم و می‌خواستیم مسیری باز کنیم که ببینیم چطور می‌شود فیلم‌های ارزان قیمتی را در نگاه خارج ازشهر تهران با عوامل تازه کار تولید کنیم. من خیلی خوشحالم چون وقتی فیلم ارزان ساخته می‌شود و در رقابت با فیلم‌های که هزینه‌ی زیادی صرف آنها شده است زودتر به پول خود می‌رسند. ضمن اینکه امیدوارم در طول جشنواره با ارزیابی فیلم‌هایی که با نگاه‌های مختلف مدیریتی ساخت شده است به تعریف جامع و کارشناسانه‌ای از فیلم فاخر پی ببریم زیرا در این رقابت فیلم‌هایی هستند که با بودجه‌های چند میلیاردی ساخته شده‌اند که از لحاظ محتوایی و فنی در رقابت با فیلم‌هایی که با بودجه‌های کم ساخته شده‌اند ارزیابی خواهند شد. امیدوارم با بررسی کارشناسان تعریفی از واژه‌ی فاخر ارائه شود تا این واژه دستمایه اسراف و تبذیر قرار نگیرد. مدیران حوزه هنری در روند تولید فیلم دخالت مستقیم، داشتند؟ میرکریمی: با مدیران خوش فکر و صادقی در حوزه هنری کار کردم، من هیچ دخالت آشکاری که بخواهد حریم حرفه‌ای مرا به عنوان تهیه کننده یا حریم حرفه‌ای کارگردانان را به عنوان مؤلفین اثر مورد تعرض قرار دهد از طرف حوزه ندیدم. این روند را باید به فال نیک گرفت که سفارش دهنده اعتماد کند و پای اعتمادش نیز می‌ایستد. ارزیابی‌تان از جشنواره‌ی امسال فجر؟ میرکریمی: دبیر جشنواره فجر تلاش خود را انجام داد که امسال اتفاقات جدیدی در جشنواره بیفتد و من نسبت به اتفاقات خوش بین هستم. سینماگران از هراقدامی که جشنواره فجر را که یک مقداری از مسیر حرفه‌ای خود خارج شده است به مسیر اصلی خود برگرداند استقبال می‌کنند. از جایگزینی سیستم پخش دیجیتال هم خرسندم و این امری ناگزیر و زیرساختی بود. اما معتقدم که در کنار همه چیز باید حواس مسئولین سینمایی کشور جمع باشد که قشری که سال‌ها در لابراتوار به شکل سنتی و قدیمی کار می‌کنند در این روند دچار لطمه و آسیب نشوند. حال روز سینما را چگونه می‌بینید؟ میرکریمی: درباره‌ی حال و روز سینما صحبت‌های بسیاری کردم و موضع من دراین باره کاملا مشخص است اما این روزها را روز خوبی برای صحبت کردن درباره حال روز سینما نمی‌دانم زیرا ما وارد یک جشن ملی می‌شویم. گفت‌وگو از شیما غفاری خبرنگار ایسنا

لینک کپی شد

گزارش خطا