طلوع جراحي قلب در جهان

به گزارش بولتن نیوز هشتم آذر٬ روزي است تاريخي در دانش پزشكي جهان.هشتاد و يك سال قبل٬ در 29 نوامبر سال 1944 ميلادي٬ اولين عمل جراحي قلب براي درمان و نجات كودكان مبتلا به بيماري هاي مادرزادي قلبي سيانوتيك (كبود)٬ با موفقيت انجام شد. اين روز بزرگ٬ نقطه عطفي در دانش پزشكي جهان و طلوع جراحي قلب در جهان است.

بيماري هاي مادرزادي قلبي سيانوتيك٬ بيماري هاي قلبي پيچيده ايي در شيرخواران و كودكان هستند كه به علت سطح اكسيژن پايين خون در بدن٬ رنگ پوست اين كودكان به رنگ كبود يا آبي تيره مي شود. در آن دوران نه تنها امكانات و وسايل تشخيصي همچون اكوكارديوگرافي وجود نداشت٬ بلكه براي اين كودكان هيچ درماني هم وجود نداشت و انجام جراحي روي قلب و عروق اصلي آن نيز در ابتداي راه خود بود.

طرح و ايده جالب دكتر هلن بروك تاوسيگ (Helen Brook Taussig) ٬ (1986 - 1898) ٬ متخصص بيماري هاي قلب كودكان و استاد دانشگاه بوستون آمريكا براي درمان و نجات كودكان مبتلا به بيماري هاي مادرزادي قلبي سيانوتيك٬ ايجاد ارتباطي بين شريان آئورت و شريان ريوي بود. اگر اين ايده عملي مي شد٬ ميزان جريان خون ريه ها و سطح اكسيژن خون بيمار افزايش مي يافت و رنگ بيمار از كبودي خارج مي شد.

دكتر آلفرد بلالاك (Alfred Blalock) ٬ (1899 - 1964) ٬ جراح مشهور بيمارستان دانشگاه جانزهاپكينز آمريكا٬ با پذيرش طرح و ايده دكتر تاوسيگ و به كمك دستيارش٬ توماس (Vivien Thomas) ٬ (1910-1985) ٬ شروع به كار و تحقيق روي اين طرح در سگ ها كرد و سپس آماده انجام آن در كودكان بيمار شد.

در 29 نوامبر سال 1944 ٬ اين جراحي بي نظير بر روي يك كودك 2 ساله شديدا سيانوتيك و كبود كه مبتلا به بيماري مادرزادي قلبي تترالوژي فالوت بود با موفقيت انجام شد. در اين عمل جراحي٬ دكتر بلالاك شريان تحت ترقوه ايي چپ را به شريان ريوي چپ متصل كرد. رنگ كودك بلافاصله پس از عمل جراحي از كبودي خارج شد و در اين لحظه تاريخي٬ دكتر تاوسيگ گفت : "... رنگش صورتي دلنشين شد!.."

اين كودك پس از 2 هفته از بيمارستان مرخص شد.

طرح و ايده بي نظير دكتر تاوسيگ در كنار شجاعت و جسارت دكتر بلالاك و تلاش توماس٬ سرآغاز و طلوع جراحي قلب در جهان بود. به افتخار كار بزرگ اين دانشمندان٬ نام اين عمل جراحي حروف ابتداي نام آنها يعني عمل جراحي " شانت  BTT " شد.

پس از گذشت 80 سال٬ اين روش جراحي٬ همچنان يكي از روش هاي جراحي مهم و اصلي در درمان كودكان مبتلا به بيماري هاي مادرزادي قلبي سيانوتيك است.

تهيه و تنظيم : دكتر حسين شهزادي - فوق تخصص قلب كودكان - مركز قلب شهيد رجايي