به افتخار روز جهانی دیابت

به گزارش بولتن نیوز روز 14 نوامبر (23 آبان) روز جهانی دیابت است. این روز به افتخار کاشف انسولین، دکتر فردریک بانتینگ (Frederick Banting ) و سالروز تولد اوست. وی جوانترین برنده تاریخ جایزه نوبل پزشکی تا به امروز است.

روایت زندگی فردریک بانتینگ، روایت کسی است که همه زندگی اش را تا آخرین لحظه حیات در راه نجات جان انسانها صرف کرد. او گرچه عمر کوتاهی داشت ولی نامش برای همیشه در تاریخ پزشکی جهان جاودان است.

بانتینگ در 14 نوامبر سال 1891 میلادی در کانادا متولد شد. پس از تحصیلات ابتدایی و متوسطه، در سال 1912 در دانشکده پزشکی دانشگاه تورنتو پذیرفته شد و در سال 1916 موفق شد مدرک کارشناسی پزشکی خود را دریافت کند. با شروع جنگ جهانی اول، وی ادامه تحصیل پزشکی را رها کرد و به صورت داوطلب جهت کمک به مجروحان وارد ارتش شد.

وی در میدان نبرد با فداکاری و از خودگذشتگی به نجات و کمک به زخمی ها پرداخت. در نبرد کامبرا در سال 1918 درفرانسه، بازویش مجروح شد و با وجود آسیب و جراحت شدید، تا 16 ساعت پس از صدمه دیدن نیز به کمک سایر مجروحان به عنوان پزشک ادامه داد تا اینکه سایر پزشکان وی را مجبور به توقف کار و استراحت کردند. در سال 1919 مدال نظامی شجاعت و افتخار و قهرمان جنگ را دریافت کرد. در توضیح این مدال که او بخاطر مشارکت در نبرد کامبرا دریافت کرد، گفته شده : "... او راه خود را در میان بارش شدید گلوله و خمپاره ادامه داد تا به گردانی برسد که پزشکش زخمی شده بود... در حالی که به سربازها رسیدگی می‌کرد، خود نیز زخمی شد و برخلاف تقاضای خودش برای ماندن در جبهه، او را از جبهه خارج کردند ..."

با پایان جنگ، وی به کشورش بازگشت و به تحصیل در پزشکی در دانشگاه تورنتو ادامه داد. وی در رشته های تخصصی فارماکولوژِی و ارتوپدی به تحصیلاتش ادامه داد و در سال 1922 با درجه ممتاز فارغ التحصیل شد.

بانتینگ از سالها قبل به تحقیق درباه بیماری دیابت علاقه‌ مند شده بود. دانشمندان تا آن زمان دریافته بودند که بیماری دیابت ناشی از فقدان هورمون پروتئینی ترشح شده توسط جزایر لانگرهانس در پانکراس (لوزالمعده) است. نام این هورمون، انسولین بود و فرض بر این بود که انسولین، متابولیسم قند را در بدن انسان کنترل می‌کند، به طوری که فقدان آن منجر به تجمع قند در خون و دفع قند اضافی در ادرار می‌شود. اما تلاش‌های دانشمندان برای تامین انسولین در بیماران دیابتی، بی نتیجه بود.

بانتینگ پس از سالها کار و تحقیق و انجام روش های مختلف، موفق شد انسولین را از پانکراس حیوانات همانند سگ، گاو و خوک استخراج کند و در سال 1922 اولین تزریق انسولین به یک بیمار 14 ساله دیابتی با موفقیت در بیمارستان تورنتو انجام شد. این سرآغاز تاریخی شروع درمان و نجات بیماران دیابتی بود. تا قبل از پیشرفت علم مهندسی ژنتیک و بیوتکنولوژی، تا سالها تنها انسولین درمانی در دسترس، همین انسولین به دست آمده از گاو و خوک بود.

پس از این کشف بزرگ و کاربرد بالینی موفق، بانتینگ به عنوان استاد ممتاز دانشگاه تورنتو به کارش ادامه داد و در سال 1923 و در سن 32 سالگی، برنده جایزه نوبل پزشکی شد. او جوانترین برنده نوبل پزشکی جهان تا به امروز است.

وی در سالهای بعد به کار و پژوهش در دیگر زمینه های پزشکی پرداخت و با شروع جنگ جهانی دوم به تحقیق درباره فیزیولوژی پرواز و آسیب کمتر خلبانان در هنگام پرواز پرداخت. اما متاسفانه در یک حادثه هوایی هواپیما، زمانی که برای تحقیق در حال سفر بود، در 21 فوریه سال 1941 و در سن 50 سالگی درگذشت.

تهیه و تنظیم : دکتر حسین شهزادی – فوق تخصص قلب کودکان – مرکز قلب شهید رجایی