عملکرد و استراتژی‌های کلیدی شرکت‌های بیمه در سال مالی ۱۴۰۳

گروه اقتصادی، سال مالی ۱۴۰۳ برای صنعت بیمه ایران، صحنه‌ای از تضادها و آزمون‌های بزرگ بود؛ از یک سو فشارهای کم‌سابقه اقتصادی ناشی از تورم، جهش نرخ دیه و رشد شتابان هزینه‌های درمان، و از سوی دیگر، فرصتی برای بازنگری عمیق در مدل‌های کسب‌وکار، اصلاح پرتفوی و شتاب‌بخشی به تحول دیجیتال. در چنین بستری، مجامع عمومی سالیانه شرکت‌های بیمه به محفلی تبدیل شد که نه تنها عملکرد مالی و عملیاتی شرکت‌ها را مرور می‌کرد، بلکه آینه‌ای از دغدغه‌ها، تصمیمات و استراتژی‌های آینده‌نگر مدیران و سهامداران نیز بود.

به گزارش بولتن نیوز، پیمان جنوبی با بیان مطلب فوق در رابطه با عملکرد و استراتژی‌های کلیدی شرکت‌های بیمه در سال مالی ۱۴۰۳بر اساس گزارش ها و تحلیل های منتشره و مجامع برگزار شده توسط شرکت های بیمه، نوشت: بررسی صورت‌های مالی و اظهارات مدیران عامل نشان می‌دهد که سودآوری اکثر شرکت‌ها، بیش از آن‌که محصول عملیات بیمه‌گری باشد، بر پایه درآمدهای سرمایه‌گذاری و فروش دارایی‌های سرمایه‌ای شکل گرفته است. نمونه شاخص آن، فروش سهام "اوپال کانی‌سازان" توسط بیمه پارسیان است که سودی بی‌سابقه را روانه صورت‌های مالی این شرکت کرد. با این حال، در بخش بیمه‌گری، حاشیه سود همچنان زیر فشار سنگین ضریب خسارت در رشته‌هایی چون درمان و شخص ثالث قرار دارد؛ رشته‌هایی که به گفته بسیاری از مدیران، بدون اصلاح نرخ فنی و مدیریت هوشمند هزینه‌ها، سودآور شدن‌شان عملاً ممکن نیست.

یکی از روندهای مهم سال ۱۴۰۳، حرکت گسترده شرکت‌ها به سوی اصلاح پرتفوی و کاهش سهم رشته‌های زیان‌ده بود. بیمه‌هایی مانند نوین، آرمان و حکمت صبا با خروج یا کاهش جدی سهم درمان، توانستند ضریب خسارت خود را به شکل محسوسی بهبود دهند. در سوی دیگر، شرکت‌های تخصصی بیمه‌های زندگی همچون "زندگی خاورمیانه" و "زندگی آگاه" با معرفی محصولات نوآورانه متصل به طلا، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و سایر دارایی‌های ضدتورمی، نه تنها در بازار خود رشد کردند بلکه الگویی تازه برای جذب نقدینگی بلندمدت و وفاداری مشتریان ارائه دادند.

نیاز به افزایش سرمایه، فصل مشترک تقریباً همه مجامع سالیانه بود. چه شرکت‌های بزرگ و توانگر مانند البرز و پاسارگاد و چه شرکت‌های درگیر ماده ۱۴۱ مانند تجارت نو و حکمت صبا، همه بر سر این نکته هم‌نظر بودند که بدون تقویت سرمایه پایه، امکان حفظ سطح توانگری مالی، افزایش ظرفیت نگهداری ریسک و اجرای طرح‌های توسعه‌ای میسر نخواهد بود. برخی شرکت‌ها همچون البرز و پارسیان، از محل سود انباشته و تجدید ارزیابی دارایی‌ها برنامه افزایش سرمایه‌های چندصددرصدی را در دستور کار دارند.

تحول دیجیتال، از شعار به برنامه عملیاتی تبدیل شده است. از راه‌اندازی سوپراَپلیکیشن در بیمه دی تا توسعه هسته‌های بیمه‌گری مدرن در شرکت‌های تازه‌تأسیس، از سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های IT تا استفاده از هوش مصنوعی برای کشف تقلب و تحلیل ریسک، همه حکایت از این دارد که رقابت آینده صنعت بیمه، در میدان فناوری و تجربه مشتری رقم خواهد خورد. با این حال، مدیران اذعان دارند که دیجیتالی‌سازی صرف، بدون تغییر مدل‌های فرآیندی و فرهنگ سازمانی، مزیت رقابتی پایدار ایجاد نخواهد کرد.

چالش نقدینگی و مطالبات معوق، بویژه از بیمه‌گذاران دولتی و سازمان‌های بزرگ، در بسیاری از مجامع به عنوان "پاشنه آشیل" شرکت‌ها مطرح شد. بیمه ملت با حجم عظیم مطالبات از صندوق بازنشستگی کشوری و بیمه دانا با تعهدات ناشی از فروش زمین به ارتش، نمونه‌هایی از این وضعیت‌اند. برخی شرکت‌ها با تشکیل کمیته‌های وصول مطالبات و مذاکره برای تهاتر دارایی‌ها، تلاش دارند این بحران را کنترل کنند.

در حوزه سرمایه‌گذاری، بازار سرمایه و دارایی‌های امن مانند طلا و صندوق‌های درآمد ثابت، مهم‌ترین منابع سودآوری شرکت‌ها بوده‌اند. عملکردهایی چون بازدهی ۸۳ درصدی سرمایه‌گذاری بیمه البرز یا سود ۱.۲ همتی بیمه کوثر از معاملات سهام، نشان می‌دهد که مدیریت فعال پرتفوی سرمایه‌گذاری، اکنون به یک مهارت کلیدی برای بقا تبدیل شده است. البته ریسک نوسانات بازار همچنان سایه سنگینی بر این سودآوری‌ها دارد.

سهامداران خرد در مجامع، عمدتاً بر بازدهی سهام و سیاست تقسیم سود متمرکز بودند. در حالی که هیئت‌مدیره‌ها با هدف تقویت بنیه مالی و اجرای طرح‌های توسعه، سیاست تقسیم سود حداقلی را ترجیح می‌دادند، سهامداران انتظار داشتند بخشی از سود انباشته به صورت نقدی به آنها بازگردد. این اختلاف رویکرد، یکی از بحث‌برانگیزترین محورهای اکثر مجامع بود.

مقایسه ی عملکرد شرکتها

موارد زیر، مقایسهای از شاخصهای کلیدی عملکرد شرکتهای مختلف بر اساس اطلاعات استخراج شده از گزارش مجامع را نشان میدهد:

جداول بررسی تفصیلی شرکت‌ها

بیمه البرز

• ترکیب پورتفوی بیمه‌ای: تمرکز بر سودآوری، بهینه‌سازی پورتفوی و توسعه بیمه‌های زندگی نوین؛ سهم بالای بیمه هواپیما نقطه قوت محسوب می‌شود.
• استراتژی سرمایه‌گذاری: مدیریت بهینه منابع مالی و استفاده از فرصت‌های بازار سرمایه برای افزایش بازدهی.
• نقاط قوت: کسب رتبه دوم سودآوری در صنعت، موفقیت در کاهش ضریب خسارت درمان از ۱۲۷٪ به ۹۱٪، برنامه افزایش سرمایه ۳۰۰ درصدی.
• چالش‌ها و برنامه‌ها: ادامه بهبود عملکرد و حفظ جایگاه سودآوری در بازار رقابتی.

بیمه آرمان

• ترکیب پورتفوی بیمه‌ای: کاهش سهم درمان (۱۷٪ در مقابل میانگین ۳۴٪ صنعت) به دلیل زیان‌ده بودن؛ تمرکز بر بیمه شخص ثالث صفر کیلومتر برای کنترل ضریب خسارت.
• استراتژی سرمایه‌گذاری: سرمایه‌گذاری در پروژه‌های ساختمانی (کیش) جهت ایجاد دارایی پایدار و مقابله با مشکلات نقدینگی.
• نقاط قوت: مدیریت پروژه‌های سرمایه‌گذاری برای پایداری دارایی‌ها.
• چالش‌ها: پایین‌ترین سرمایه ثبتی در بین شرکت‌های جنرال که منجر به ظرفیت نگهداری پایین شده است و نیاز جدی به افزایش سرمایه.

بیمه آسیا

• ترکیب پورتفوی بیمه‌ای: کاهش سهم درمان و خودرو؛ اتخاذ استراتژی انقباضی در رشته‌های زیان‌ده و فروش پکیج‌های درمان در کنار سایر رشته‌ها.
• استراتژی سرمایه‌گذاری: بازنگری در استراتژی سرمایه‌گذاری و سوق دادن منابع به صندوق‌های درآمد ثابت؛ مولدسازی دارایی‌ها و املاک راکد.
• نقاط قوت: سابقه طولانی و مولدسازی دارایی‌ها.
• چالش‌ها: چالش سودآوری از عملیات بیمه‌گری و بهبود توان مدیریت سرمایه.

بیمه دانا

• ترکیب پورتفوی بیمه‌ای: سهم بالای درمان به ویژه قراردادهای بزرگ (آموزش و پرورش و بازنشستگان کشوری)؛ حذف قراردادهای زیان‌ده.
• استراتژی سرمایه‌گذاری: تمرکز بر جبران دیون گذشته و کسری ذخایر، تحت تأثیر نیاز به نقدینگی برای پرداخت خسارت‌های معوق.
• نقاط قوت: تلاش برای کنترل دیون و ذخایر مالی.
• چالش‌ها: پرداخت دیون و خسارت‌های معوق سنوات گذشته که بخش عمده‌ای از منابع جدید را مصرف کرده است.

بیمه دی

• ترکیب پورتفوی بیمه‌ای: سهم بسیار بالای درمان (۷۹٪) به دلیل قرارداد با بنیاد شهید؛ تلاش برای کاهش سهم درمان به ۶۳٪ و اصلاح سبد پورتفوی.
• استراتژی سرمایه‌گذاری: تاکید بر وصول مطالبات (وصول ۸ همت در ۴ ماه) برای تأمین نقدینگی و سرمایه‌گذاری.
• نقاط قوت: حجم بزرگ پورتفوی و قرارداد مهم بنیاد شهید.
• چالش‌ها: وابستگی شدید به یک قرارداد بزرگ که ریسک تمرکز و چالش وصول مطالبات را ایجاد کرده است.

بیمه زندگی آگاه

• ترکیب پورتفوی بیمه‌ای: شرکت تخصصی بیمه زندگی؛ تمرکز بر محصولات نوآورانه متصل به دارایی (صندوق‌های سرمایه‌گذاری، طلا، شاخص بورس).
• استراتژی سرمایه‌گذاری: سرمایه‌گذاری ذخایر در ابزارهای مالی متناسب با محصولات ارائه شده (صندوق‌های درآمد ثابت، سهامی و طلا).
• نقاط قوت: تخصصی بودن و نوآوری در محصولات.
• چالش‌ها: ایجاد شبکه فروش و فرهنگسازی برای محصولات نوین بیمه زندگی.

بیمه تجارت نو

• ترکیب پورتفوی بیمه‌ای: تمرکز بر بانک-بیمه با استفاده از ظرفیت بانک تجارت و پست بانک؛ اصلاح پورتفوی و خروج از رشته‌های زیان‌ده.
• استراتژی سرمایه‌گذاری: مولدسازی دارایی‌ها و املاک مازاد؛ نیاز فوری به افزایش سرمایه برای خروج از ماده ۱۴۱ و بهبود توانگری مالی.
• نقاط قوت: در مرحله تحول و خروج از بحران.
• چالش‌ها: موفقیت در اجرای استراتژی بانک-بیمه و افزایش سرمایه.

بیمه حکمت صبا

• ترکیب پورتفوی بیمه‌ای: سیاست انقباضی شدید؛ کاهش سهم درمان از ۳۷٪ به ۱۹٪؛ تمرکز بر رشته‌های تخصصی و سودآور مانند هواپیما (رشد از ۴٪ به ۱۳٪).
• استراتژی سرمایه‌گذاری: با چالش شدید نقدینگی مواجه و استراتژی سرمایه‌گذاری آینده منوط به موفقیت در افزایش سرمایه ۳۵۰ درصدی است.
• نقاط قوت: بازسازی ساختاری عمیق و کاهش قابل توجه ضریب خسارت (از ۹۲٪ به ۷۷٪).
• چالش‌ها: مدیریت نقدینگی و تحقق برنامه افزایش سرمایه.

بیمه کارآفرین

• ترکیب پورتفوی بیمه‌ای: حفظ توازن بین بیمه‌های زندگی (۴۴٪) و غیرزندگی (۵۵٪)، نزدیک به استانداردهای جهانی.
• استراتژی سرمایه‌گذاری: مدیریت فعال منابع حاصل از بیمه‌های عمر و کسب بازدهی ۲۵٪ برای بیمه‌گذاران.
• نقاط قوت: پورتفوی متوازن و با کیفیت، ضریب خسارت پایین (۴۵٪ در مقابل میانگین ۵۸٪ صنعت).
• چالش‌ها: حفظ کیفیت و سودآوری در بلندمدت.

بیمه خاورمیانه

• ترکیب پورتفوی بیمه‌ای: شرکت تخصصی بیمه زندگی؛ محصول کلیدی بیمه زندگی متصل به طلا که در شرایط تورمی موفق عمل کرده است.
• استراتژی سرمایه‌گذاری: سرمایه‌گذاری متناسب با محصولات (طلا و ریالی) برای پوشش تعهدات و ایجاد سود مشارکت.
• نقاط قوت: نوآوری در محصول و جلوگیری از بازخریدها.
• چالش‌ها: ادامه رشد در شرایط اقتصادی سخت.

بیمه پارسیان

• ترکیب پورتفوی بیمه‌ای: اصلاح پورتفوی با تمرکز بر سودآوری.
• استراتژی سرمایه‌گذاری: فروش سهام شرکت "اوپال کانی‌سازان" و کسب سود ۹.۴ همتی که منابع عظیمی برای سرمایه‌گذاری فراهم کرده است.
• نقاط قوت: رویداد مالی بزرگ فروش اوپال که آینده شرکت را متحول کرده است.
• چالش‌ها: مدیریت و سرمایه‌گذاری بهینه منابع جدید.

بیمه کوثر

• ترکیب پورتفوی بیمه‌ای: رشد ۹۳ درصدی پورتفو و کسب سهم بازار ۵ درصدی؛ تلاش برای حفظ پایداری در سودآوری.
• استراتژی سرمایه‌گذاری: کسب سود ۱.۲ همتی از خرید و فروش سهام در سه ماهه اول ۱۴۰۴؛ تاکید بر وصول مطالبات برای تقویت سرمایه‌گذاری.
• نقاط قوت: عملکرد سرمایه‌گذاری بسیار قوی در ابتدای سال ۱۴۰۴.
• چالش‌ها: وصول مطالبات از سهامداران عمده.

بیمه ملت

• ترکیب پورتفوی بیمه‌ای: رشد ۲۸۰ درصدی پورتفوی به دلیل قرارداد بزرگ درمان بازنشستگان کشوری؛ سهم درمان به ۶۸٪ رسیده است.
• استراتژی سرمایه‌گذاری: درآمد سرمایه‌گذاری تحت تاثیر شرایط بازار سرمایه بوده است.
• نقاط قوت: پورتفوی بزرگ به واسطه قرارداد درمان بازنشستگان.
• چالش‌ها: مشکلات نقدینگی به دلیل تاخیر در وصول حق بیمه و مدیریت ضریب خسارت بالا.

بیمه نوین

• ترکیب پورتفوی بیمه‌ای: حذف دو پورتفوی بزرگ و زیان‌ده درمان (بانک ملی و فرودگاه‌ها) و اصلاح ساختار پورتفوی.
• استراتژی سرمایه‌گذاری: رشد ۴۶ درصدی درآمد سرمایه‌گذاری و تغییر استراتژی به سمت صندوق‌های درآمد ثابت و طلا برای کسب سود پایدار.
• نقاط قوت: ورود به فاز سودآوری عملیاتی؛ رشد ۱۸۹۰ درصدی سود خالص.
• چالش‌ها: حفظ این روند موفقیت.

بیمه پاسارگاد

• ترکیب پورتفوی بیمه‌ای: پورتفوی متوازن با سهم بالای بیمه‌های زندگی.
• استراتژی سرمایه‌گذاری: سرمایه‌گذاری بلندمدت در شرکت‌های استراتژیک مانند فولاد سیرجان و مدیریت فعال پرتفوی بورسی.
• نقاط قوت: یکی از بزرگترین و باثبات‌ترین شرکت‌های خصوصی.
• چالش‌ها: حفظ جایگاه و مدیریت پرتفوی عظیم سرمایه‌گذاری در شرایط نوسانی بازار.

بیمه سامان

• ترکیب پورتفوی بیمه‌ای: رشد ۱۰۱ درصدی پورتفو با تمرکز بر رشته درمان؛ سهم بازار به ۲.۹٪ افزایش یافته است.
• استراتژی سرمایه‌گذاری: رشد ۸۶ درصدی درآمد سرمایه‌گذاری.
• نقاط قوت: رشد سریع پورتفو.
• چالش‌ها: افزایش هزینه‌ها، مدیریت ضریب خسارت و برنامه‌های تحول دیجیتال و توسعه بازار بین‌المللی (عمان).

بیمه سرمد

• ترکیب پورتفوی بیمه‌ای: رشد ۵۱ درصدی پورتفو با اصلاح ساختار و کاهش نسبت خسارت.
• استراتژی سرمایه‌گذاری: کسب سود ۲۱۱ میلیارد تومانی از بازار سرمایه با استراتژی محافظه‌کارانه.
• نقاط قوت: خروج از زیان ۴۸۰ میلیارد تومانی سال ۱۴۰۰ به سود ۳۱۸ میلیارد تومانی در ۱۴۰۳.
• چالش‌ها: حفظ روند مثبت و توسعه عملکرد.

بیمه ایران معین

• ترکیب پورتفوی بیمه‌ای: فعالیت در مناطق آزاد و به عنوان شرکت اتکایی.
• استراتژی سرمایه‌گذاری: عمده سودآوری از محل سرمایه‌گذاری‌ها و صندوق‌های درآمد ثابت و طلا.
• نقاط قوت: نقش مهم در مدیریت ریسک‌های بزرگ و بین‌المللی بیمه ایران.
• چالش‌ها: وصول مطالبات ارزی.

بیمه اتکایی رایا

• ترکیب پورتفوی بیمه‌ای: شرکت تازه تاسیس اتکایی؛ تمرکز بر ۱۵٪ سودآور بازار بیمه (انرژی، کشتی، هواپیما، آتش‌سوزی) و پرهیز از رشته‌های پرریسک.
• استراتژی سرمایه‌گذاری: توانگری مالی بسیار بالا (۳۰۴٪)؛ سرمایه‌گذاری منابع در صندوق‌های طلا و سهامی.
• نقاط قوت: استراتژی هوشمندانه انتخاب ریسک‌های کم‌خطر و سودآور.
• چالش‌ها: افزایش سرمایه و رقابت با شرکت‌های اتکایی قدیمی‌تر.

بیمه هوشمند فردا

• ترکیب پورتفوی بیمه‌ای: شرکت تازه تاسیس با رویکرد دیجیتال؛ با چالش تعلیق فعالیت از سوی بیمه مرکزی به دلیل تاخیر در شروع عملیات مواجه شده است.
• استراتژی سرمایه‌گذاری: سرمایه‌گذاری‌ها عمدتاً به صورت سپرده بانکی بوده است.
• نقاط قوت: رویکرد دیجیتال نوآورانه.
• چالش‌ها: رفع تعلیق، تکمیل فرآیند افزایش سرمایه و آغاز عملیات فروش بر اساس مدل کسب‌وکار دیجیتال.

سخن پایانی:

صنعت بیمه ایران در سال ۱۴۰۳، با وجود فشار تورمی، نوسانات بازار سرمایه و رقابت فشرده، توانست با اصلاح پرتفوی، سرمایه‌گذاری هوشمندانه و حرکت به سمت نوآوری دیجیتال، بخشی از سودآوری خود را حفظ کند. آینده این صنعت به میزان موفقیت شرکت‌ها در چهار حوزه کلیدی نوآوری در محصولات و خدمات، دیجیتالی‌سازی واقعی و تحول فرآیندی، مدیریت بهینه ریسک و سرمایه‌گذاری و تعامل سازنده با سهامداران و بیمه‌گذاران بستگی دارد.