روضه تصویری، روایتی نوین از عاشورا برای نسل امروز

گروه فرهنگی، در غروب‌های دهه‌ی اول محرم، در گوشه‌ای از خاک سرسبز تنکابن، غبار میدان با نوای حزن‌انگیز نی و چکاچک شمشیرها در هم می‌آمیزد.

به گزارش بولتن نیوز، اینجا نه یک صحنه‌ی نمایش صرف، که میعادگاه سنت و هنر است؛ جایی که واقعه‌ی کربلا نه فقط روایت، بلکه به تصویر کشیده می‌شود.

در دهستان میرشمس‌الدین، آیینی ریشه‌دار و صدساله، امروز جامه‌ای نو بر تن کرده و با نام «روضه تصویری» و «تعزیه نوین»، قلب هزاران نفر، از پیر و جوان را به تپش وا می‌دارد و چشم‌ها را به جای اشک، به تماشای عمیق واقعه‌ای تاریخی دعوت می‌کند.

،اینجا دیگر خبری از نسخه‌خوانی‌های سنتی و اجرای محدود در یک تکیه نیست. صحنه، میدانی وسیع است که با بهره‌گیری هوشمندانه از نورپردازی‌های موضعی، موسیقی حماسی-آیینی و دکورهای عظیم، مخاطب را به قلب نینوای سال ۶۱ هجری پرتاب می‌کند. این شکل تکامل‌یافته از تعزیه، که میراثی سینه به سینه در این منطقه است، تلاش می‌کند تا از مرزهای یک سوگواری شنیداری فراتر رفته و با بازآفرینی تصویری و ملموس مصائب اهل بیت، تجربه‌ای حسی و عمیق برای مخاطب خلق کند. این رویکرد هنرمندانه، پلی است میان حافظه‌ی تاریخی یک ملت و زبان بصری نسل جدید؛ نسلی که با تصویر و نمایش بیش از کلام، ارتباط برقرار می‌کند.

میرشمس‌الدین را می‌توان به حق، خاستگاه و قلب تپنده‌ی این سبک از آیین عاشورایی دانست. اهالی این دیار، بیش از یک قرن است که عشق و ارادت خود را در قالب هنر شبیه‌خوانی به نمایش می‌گذارند.

اما آنچه امروز این منطقه را متمایز کرده، شجاعت در نوآوری و توانایی در پوست‌اندازی این سنت کهن است. برگزارکنندگان با درک صحیح از نیازهای زمانه، توانسته‌اند با حفظ اصالت و روح معنوی تعزیه، آن را با عناصر نمایشی مدرن بیارایند و از این طریق، نه‌تنها مخاطبان وفادار خود را حفظ کنند، بلکه جمعیت عظیمی از نسل جوان و حتی افرادی که پیش از این کمتر با تعزیه ارتباط برقرار می‌کردند را به سوی خود جذب نمایند.

 گواه این موفقیت، گسترش اجرای این آیین است که امسال در دو نقطه از شهرستان تنکابن با استقبالی بی‌نظیر برگزار شد و نشان داد که این حرکت فرهنگی، مسیری رو به رشد را طی می‌کند.

«روضه تصویری» در واقع ترجمان هنری مرثیه‌هاست. اگر در روضه‌های سنتی، روضه‌خوان با کلام خود صحنه‌ها را توصیف می‌کند، در اینجا کارگردان و بازیگران با زبان تصویر، آن صحنه‌ها را جان می‌بخشند.

 مخاطب، عطش کودکان را در تابش نورهای زرد و خشک بر لبان ترک‌خورده می‌بیند؛ شجاعت عباس (ع) را در موسیقی حماسی و حرکات استوارش حس می‌کند؛ و غربت کاروان اسرا را در سایه‌های بلندی که بر زمین کشیده می‌شوند، لمس می‌کند. این همذات‌پنداری عمیق، پیام عاشورا – پیام آزادگی، وفاداری و ایستادگی در برابر ظلم – را از یک مفهوم انتزاعی تاریخی به یک تجربه‌ی شخصی و تکان‌دهنده بدل می‌سازد.

در نهایت، تعزیه نوین میرشمس‌الدین، پدیده‌ای فراتر از یک رویداد مذهبی محلی است. این آیین، نمونه‌ای درخشان از پویایی فرهنگ شیعی است که نشان می‌دهد چگونه می‌توان سنت‌های ریشه‌دار را در دنیای مدرن، نه تنها حفظ کرد، بلکه آن را به ابزاری قدرتمند برای انتقال مفاهیم عمیق معنوی و فرهنگی به نسل‌های آینده تبدیل نمود. این میراث زنده، روایتی است که هر سال با شکوهی بیشتر، عشق به اهل بیت را در قاب هنر به تصویر می‌کشد و ثابت می‌کند که پیام کربلا، محدود به هیچ زمان و زبانی نیست.