گسترش جنگ ایران و اسرائیل؛ طوفان در راه بازار جهانی نفت و کالا

گروه انرژی: با اوج‌گیری تنش‌ها میان ایران و اسرائیل، سناریوی یک تقابل مستقیم نظامی، بیش از هر زمان دیگری به واقعیت نزدیک شده است. در صورتی که این درگیری به تأسیسات نفتی آسیب بزند یا به بسته شدن تنگه هرمز منجر شود، بازارهای نفت، انرژی و کالا با بحرانی بی‌سابقه مواجه خواهند شد؛ بحرانی که نه‌تنها خاورمیانه، بلکه اقتصاد جهانی را نیز درگیر خواهد کرد.

به گزارش بولتن نیوز،  تنگه هرمز، گلوگاه راهبردی انرژی جهان، روزانه بیش از ۱۷ میلیون بشکه نفت و بخش بزرگی از گاز طبیعی مایع جهان را از خود عبور می‌دهد. بسته شدن این مسیر – حتی برای چند روز – می‌تواند توازن عرضه و تقاضا را برهم زده و قیمت نفت را به مرز ۱۵۰ دلار برساند. این وضعیت در صورت آسیب دیدن تأسیسات نفتی در ایران، عربستان یا امارات، شدت خواهد گرفت.

بازار نفت: جهش ناگهانی، تورم جهانی

افزایش قیمت نفت به‌سرعت به قیمت بنزین، گازوئیل، حمل‌ونقل و تولید کالاها تسری پیدا می‌کند. اقتصادهای آسیب‌پذیر و وابسته به واردات انرژی مانند ترکیه، پاکستان و بسیاری از کشورهای اروپایی و آسیایی، با موج جدیدی از تورم و رکود مواجه خواهند شد. حتی اقتصادهای بزرگ مانند چین و هند نیز از این ضربه در امان نخواهند بود.

گاز و برق: زمستان سخت در راه است؟

اروپا که هنوز از بحران گازی ناشی از جنگ اوکراین به‌طور کامل عبور نکرده، در صورت اختلال در صادرات LNG قطر با مشکل شدید تأمین گاز مواجه خواهد شد. همچنین بازار برق، به‌ویژه در کشورهای صنعتی، با افزایش چشمگیر قیمت‌ها روبرو می‌شود.

کالاها و زنجیره تأمین: ضربه دوم به تورم

افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل دریایی، بیمه نفت‌کش‌ها، و ناامنی در آبراه‌های منطقه، مستقیماً به قیمت کالاهای اساسی، غلات، مواد اولیه صنعتی و حتی داروها فشار وارد خواهد کرد. کشورهایی که به واردات وابسته‌اند، بیشتر از همه متضرر می‌شوند.

بازارهای مالی: فرار سرمایه و سقوط بورس‌ها

با آغاز درگیری نظامی و بسته شدن تنگه هرمز، بازارهای بورس در آسیا، اروپا و آمریکا واکنش منفی نشان خواهند داد. سرمایه‌گذاران به دارایی‌های امن مانند طلا، دلار و اوراق قرضه پناه خواهند برد و شاخص‌های سهام سقوط می‌کنند.

واکنش قدرت‌های جهانی: تقابل یا کنترل بحران؟

ایالات متحده احتمالاً برای تضمین باز بودن تنگه هرمز، حضور نظامی خود را در خلیج فارس افزایش می‌دهد. چین و هند به‌عنوان بزرگ‌ترین واردکنندگان نفت، خواهان حفظ ثبات خواهند بود. روسیه نیز ممکن است از افزایش قیمت نفت منتفع شود و در نقش بازیگر غیرفعال اما ناظر ظاهر شود.

کشورهای منطقه: آرامکو، قطر، امارات در خط آتش

در صورت گسترش جنگ، تأسیسات نفتی عربستان و امارات در تیررس قرار می‌گیرند. همچنین احتمال هدف قرار گرفتن خطوط لوله و زیرساخت‌های حیاتی انرژی در قطر و عراق وجود دارد. هرگونه اختلال در این کشورها، بحران انرژی را به نقطه غیرقابل بازگشت خواهد رساند.

سناریوهای محتمل: سه مسیر، سه سرنوشت

• سناریوی محدود: درگیری کوتاه و موضعی است، اما باعث نوسان قیمت‌ها و افزایش تنش در بازارها می‌شود.
• سناریوی میانه: تأسیسات نفتی آسیب می‌بیند، قیمت نفت به بالای ۱۲۰ دلار می‌رسد و رکود تورمی شکل می‌گیرد.
• سناریوی وخیم: تنگه هرمز بسته می‌شود، صادرات نفت و گاز مختل، قیمت‌ها جهش می‌کنند و رکود جهانی آغاز می‌شود.

جمع‌بندی: یک جرقه کافی است...

در حالی که مذاکرات دیپلماتیک به نتیجه ملموسی نرسیده و نشانه‌هایی از آمادگی نظامی در طرفین دیده می‌شود، جهان در لبه پرتگاهی خطرناک ایستاده است. جنگ مستقیم ایران و اسرائیل، آن هم در نقطه‌ای که بیش از یک‌پنجم انرژی جهان از آن عبور می‌کند، می‌تواند مانند دومینو، یک بحران اقتصادی جهانی را کلید بزند.

بازارهای جهانی، سیاست‌گذاران و مصرف‌کنندگان، باید برای سناریویی آماده باشند که نه در نفت‌کش‌ها، که در آینده معیشت میلیاردها نفر تأثیر خواهد گذاشت.