تحول در صنعت بیمه ایران تنها در سایه رویکردی آکادمیک و تقویت بخش خصوصی مهیا می شود
گروه اقتصادی: صنعت بیمه ایران در آستانه تحولی بزرگ قرار دارد. با تکیه بر ظرفیت بخش خصوصی، تقویت نظارت هوشمند، بازنگری در شاخص‌ها، و احیای تعاملات بین‌المللی، این صنعت می‌تواند از یک بازیگر داخلی به یک قدرت منطقه‌ای تبدیل شود.
به گزارش بولتن نیوز، اما این تحول نیازمند هم‌افزایی نهادهای تصمیم‌گیر، به‌ویژه وزارت اقتصاد و بیمه مرکزی، و عزمی جدی برای به روزرسانی زیرساخت‌هاست.
سوال اصلی این است که آیا وزیر جدید اقتصاد می‌تواند این فرصت را به سرانجام برساند؟ ملاحظات نشان می دهد پاسخ به این سوال، قطعا آینده صنعت بیمه و اقتصاد کلان ایران را رقم خواهد زد.
در همین رابطه مجید بهزادپور رئیس کل اسبق بیمه مرکزی معتقد است: صنعت بیمه ایران، با وجود دستاوردهای قابل‌توجه در دو دهه اخیر، همچنان با چالش‌هایی روبه‌روست که نیازمند بازنگری اساسی در رویکردها و سیاست‌گذاری‌هاست.
وی با اشاره به معرفی وزیر پیشنهادی با شخصیت آکادمیک، این انتخاب را فرصتی طلایی برای ارتقای علمی صنعت بیمه دانست و بر ضرورت بازتعریف شاخص‌ها، تقویت بخش خصوصی، و احیای تعاملات بین‌المللی تأکید کرد.
از حرکت چرخ اقتصاد تا عقب‌ماندگی علمی
به گفته بهزادپور، صنعت بیمه ایران در ۲۰ سال گذشته، علی‌رغم تشدید تحریم‌ها، توانسته نقش مهمی در به حرکت درآوردن چرخ اقتصاد کشور ایفا کند، این دستاورد، به‌ویژه در شرایطی که ارتباطات بین‌المللی از اواخر دهه ۱۳۸۰ تقریباً به صفر رسید، قابل‌ستایش اس،. با این حال، نبود ارتباط با استانداردهای جهانی، صنعت بیمه را به دانش و تجربه ۲۰ سال پیش محدود کرده است.
وی معتقد است: متاسفانه دوره‌های آموزشی پراکنده در دانشگاه‌ها نیز به دلیل نبود استمرار، نتوانسته‌اند خلأ علمی این صنعت را پر کنند.
رئیس کل اسبق بیمه مرکزی با تأکید بر فرصت ایجادشده با معرفی وزیر پیشنهادی آکادمیک، اظهار داشت: «این انتخاب می‌تواند نقطه عطفی برای ارتقای علمی صنعت بیمه باشد، اما باید برای تبدیل این فرصت به تهدید نیز آماده باشیم. عدم ارتقای صنعت، می‌تواند ما را در گردونه رقابت منطقه‌ای و جهانی عقب نگه دارد.»
ضریب نفوذ بیمه شاخصی که نیاز به بازنگری دارد
یکی از محورهای اصلی این گفت‌وگو، نقد شاخص «ضریب نفوذ بیمه» بود که به‌عنوان معیاری کلیدی برای ارزیابی عملکرد صنعت بیمه در نظر گرفته می‌شود.
این شاخص، که نشان‌دهنده نسبت حق بیمه به تولید ناخالص داخلی است، در دو دهه اخیر در محدوده‌ای ثابت باقی مانده و به گفته این مدیر، تحت تأثیر عواملی خارج از کنترل صنعت بیمه قرار دارد.
وی با اشاره به تجربه سال ۱۴۰۰، زمانی که تغییر در روش محاسبه تولید ناخالص داخلی منجر به کاهش ضریب نفوذ شد، افزود: «تمرکز صرف بر این شاخص، ما را به هدف نهایی نزدیک نمی‌کند. باید به‌جای آن، به توسعه واقعی رشته‌های بیمه‌ای و پوشش ریسک‌های اقتصادی و اجتماعی توجه کنیم.»
بهزادپور پیشنهاد داد که به‌جای رقابت در افزایش ضریب نفوذ، برنامه‌ای زمان‌بندی‌شده برای ارزیابی وضعیت موجود و رسیدن به وضعیت مطلوب در هر رشته بیمه‌ای تدوین شود. به‌عنوان مثال، در مورد بیمه شخص ثالث، به‌جای تمرکز بر جذب خودروهای فاقد بیمه، باید دلایل و حلقه‌های مفقوده این مشکل شناسایی و برطرف شوند.
بخش خصوصی موتور محرک صنعت بیمه
یکی از ویژگی‌های برجسته صنعت بیمه ایران، حضور پررنگ بخش خصوصی است که بهزادپور با اشاره به اینکه تنها ۲۳ درصد از تولید حق بیمه در اختیار بخش کاملاً دولتی است و حتی این سهم نیز از طریق نمایندگان بخش خصوصی تأمین می‌شود، صنعت بیمه را یکی از معدود صنایع واقعاً خصوصی در کشور دانست.
وی تأکید کرد: «باید این ویژگی را به رسمیت بشناسیم و با تقویت نظارت و کاهش دخالت در مدیریت شرکت‌ها، به رشد این صنعت کمک کنیم.»
او با انتقاد از دخالت‌های غیرضروری در انتخاب مدیران شرکت‌های بیمه، پیشنهاد داد که انتخاب مدیران به سهامداران واگذار شود و نهاد ناظر تنها بر تأیید صلاحیت مدیرعامل با معیارهای فنی و حرفه‌ای تمرکز کند، همچنین، واگذاری وظایفی مانند تنظیم بازار و نرخ‌گذاری به سندیکای بیمه‌گران و تقویت اختیارات این نهاد، از دیگر پیشنهادهای او بود.
تعاملات بین‌المللی ضرورتی غیرقابل‌انکار
یکی از مهم‌ترین چالش‌های صنعت بیمه ایران، قطع ارتباط با استانداردهای بین‌المللی در دو دهه اخیر است که رئیس که اسبق بیمه مرکزی با اشاره به ازدست رفتن جایگاه ایران در نهادهای منطقه‌ای مانند «ایشین ری» و جایگزینی رقبا در این فضا، بر ضرورت احیای تعاملات بین‌المللی تأکید کرد.
او اظهار داشت: «برای مدیریت ریسک‌های بزرگ، مانند آنچه در تجربه بندر شهید رجایی شاهد بودیم، باید ریسک را به خارج از کشور منتقل کنیم که این امر نیازمند به‌روزرسانی استانداردها و آموزش نیروی انسانی است.»
وی همچنین خواستار بازنگری در مقررات صنعت بیمه شد و پیشنهاد کرد تیمی از خبرگان صنعت و حقوقدانان، با مشارکت شورای عالی بیمه، آیین‌نامه‌های منسوخ را حذف و مقررات جدیدی تدوین کنند که هم‌راستا با یکدیگر عمل کنند.
تحول دیجیتال ریه ای برای این صنعت بیمه
در میانه این گفتگو تحول دیجیتال به محور کلیدی این گفت‌وگو بدل شد که این مدیر بیمه ای با تأکید بر اینکه دیجیتالی شدن دیگر یک انتخاب نیست بلکه یک ضرورت است، از عقب‌ماندگی ایران در این حوزه خبر داد و با اشاره به پیشرفت‌های جهانی در شخصی‌سازی خدمات بیمه‌ای و تسهیل‌گیری برای مشتریان، اظهار کرد: «ما حتی در بخش‌هایی مانند «کور بیمه‌ای» با مشکلات متعددی مواجهیم، اگر بیمه مرکزی در این زمینه پیش‌قدم نشود، بعید است بخش خصوصی به تنهایی این پروژه را به سرانجام برساند.»
وی تجربه تأسیس شرکت «سنحاب» و خرید ساختمانی برای آن در پارک علمی و فناوری پردیس را یادآوری کرد و افزود: «هرچند این پروژه با اختلاف‌نظرهایی همراه بود، اما نشان داد که نهاد ناظر گاهی باید وارد عمل شود تا خلأهای بازار را پر کند.»
تقویت نهاد ناظر و شورای عالی بیمه جاده ای بی بازگشت
بهزادپور بر تقویت نقش شورای عالی بیمه به‌عنوان مرجع اصلی تصمیم‌گیری صنعت تأکید کرد و گفت: «بسیاری از تکالیف صنعت بیمه در قوانینی مانند قانون بودجه تعیین می‌شود که با وظایف شورای عالی بیمه تداخل دارد که باید این شورا را با حضور افراد خبره تقویت شود تا تصمیمات آن نفوذ لازم را پیدا کند.»
او همچنین خواستار بازنگری در رابطه بین بیمه مرکزی و وزارت اقتصاد شد و تجربه دوره خود را در بیمه مرکزی مثالی از درسی برای چرایی تعامل در سایه هماهنگی با وزیر دانست و افزود: «رئیس کل بیمه مرکزی، هرقدر هم بخواهد مستقل عمل کند، تحت تأثیر وزیر اقتصاد است که این رابطه باید به‌گونه‌ای مدیریت شود که به نفع صنعت باشد.»
مدیریت ریسک و فرهنگ‌سازی دو بازوی حیاتی
مدیریت ریسک، از دیگر اولویت‌های پیشنهادی این مدیر باسابقه بیمه ای بود.
رئیس کل اسبق بیمه مرکزی که در سابقه کاری خود چندین دوره حضور در هیات عامل نهاد ناظر را هم در کارنامه دارد با اشاره به نقش مرکز توسعه مدیریت ریسک، که در دوره‌های مختلف پایه‌گذاری و گسترش یافت، آن را ابزاری برای واقعی‌تر کردن نرخ‌ها و ارزیابی ریسک‌ها دانست و با انتقاد از پیشنهاد انحلال این مرکز، خواستار تقویت آن شد.
وی نبود نظام متشکل ارتباطی و مشکلاتی مانند نرخ‌گذاری غیرواقعی را از موانع اصلی فرهنگ سازی بیمه ای در ایران دانست و گفت: «فرهنگ‌سازی بدون زیرساخت‌هایی مانند نرخ‌گذاری درست و مقابله با کم‌بیمه‌گی ممکن نیست پس باید این حلقه‌ها را تکمیل کنیم.»
پیامی به وزیر اقتصاد آینده
این مدیر در پایان، پیامی روشن به وزیر اقتصاد داشت: «بیمه ابزاری کلیدی برای مدیریت ریسک‌های کلان و حل مشکلات اقتصاد کشور است، وزیر باید بسترهای رشد این صنعت را فراهم کند، چرا که بیمه با مدیریت میلیاردها دلار ریسک و جذب پس‌اندازهای خرد، نقشی بی‌بدیل در اقتصاد مقاومتی دارد.»
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
