گروه سیاسی: توییتی از حساب کاربری «نهانخانه» با استناد به مصاحبهای از پروانه وحیدمنش، روزنامهنگار و نویسنده کتاب «یهودیان ایران»، ادعایی قابل تأمل را مطرح میکند: اینکه مادربزرگ مادری همسر حجتالاسلام قاسمیان، و بنا بر ادعای مطرح شده در توییت، حتی مادر خود وی، زنی یهودی از دماوند به نام «فاطمه» بوده که ظاهراً بهاجبار مسلمان شده است.
به گزارش بولتن نیوز، بر اساس اطلاعات منتشر شده، پروانه وحیدمنش، که خواهر همسر حجتالاسلام قاسمیان و خبرنگار رادیو فردا معرفی شده، در مصاحبهای با آلیسا فیشمن از موزهی یادبود هولوکاست ایالات متحده، به مناسبت انتشار کتابش «یهودیان ایران» (نوشته مشترک با حسن سربخشیان)، به انگیزههای شخصی خود برای نگارش این کتاب اشاره کرده است. او در این مصاحبه بیان داشته که مادربزرگش، «فاطمه»، از یهودیان مخفی دماوند بوده که مجبور به تغییر دین شده است.
توییت حساب «نهانخانه» با کنار هم قرار دادن تصویری از حجتالاسلام قاسمیان و تصویری از یک متن با خط خوش که در آن عبارت «حسن ابراهیم حبیبی، فرزند باقر و فاطمه، از نوادگان ملامحمد کاشانی» به چشم میخورد، این ادعا را به شخص حجتالاسلام قاسمیان نیز تعمیم داده و تلویحاً «فاطمه» مذکور در شجرهنامه را همان مادربزرگ یهودی پروانه وحیدمنش معرفی میکند. با توجه به اینکه پروانه وحیدمنش خواهر همسر آقای قاسمیان است، مادربزرگ او، مادربزرگ همسر آقای قاسمیان نیز محسوب میشود. اما توییت با نمایش نام «حسن ابراهیم حبیبی، فرزند باقر و فاطمه» در کنار عکس حجتالاسلام قاسمیان، این گمانه را تقویت میکند که شاید اشاره به مادر خود ایشان باشد، اگرچه نام کامل و رسمی حجتالاسلام قاسمیان، غلامرضا قاسمیان است و ارتباط دقیق «حسن ابراهیم حبیبی» با ایشان در توییت به صراحت روشن نشده و ممکن است اشاره به یکی از اجداد یا نام کامل دیگری از ایشان باشد.
طرح چنین موضوعی درباره یک روحانی برجسته در جمهوری اسلامی ایران، که ساختار سیاسی و مذهبی آن بر مبنای فقه شیعه استوار است، از چند جهت حائز اهمیت است:
هویت و تبار: در جامعهای که نسب و تبار، بهویژه برای شخصیتهای مذهبی، میتواند دارای اهمیت باشد، افشای چنین پیشینهای (در صورت صحت کامل تمام جوانب ادعا) میتواند سؤالات و بحثهای فراوانی را در مورد هویت دینی و خانوادگی ایجاد کند. بر اساس قوانین هلاخا (شریعت یهود)، دین از طریق مادر منتقل میشود و فرزندان مادر یهودی، یهودی محسوب میشوند، حتی اگر پدر غیر یهودی باشد یا خود فرد به دین دیگری گرویده باشد. این موضوع میتواند برای فرزندان حجتالاسلام قاسمیان و حتی خود ایشان (در صورتی که ادعای مربوط به مادرشان صحت داشته باشد) از منظر شریعت یهود، قابل تفسیر باشد.
یهودیان مخفی (آنوسیها): تاریخ ایران، بهویژه در دوران قاجار و پس از آن، شاهد موارد متعددی از یهودیانی بوده که به دلایل مختلف، از جمله فشارهای اجتماعی و مذهبی، مجبور به تغییر دین ظاهری خود به اسلام شدهاند، اما در نهان به آیین یهودیت پایبند ماندهاند. این پدیده که به «آنوسی» یا «جدیدالاسلام» معروف است، بخشی از تاریخ اجتماعی ایران را تشکیل میدهد. کتاب «یهودیان ایران» نوشته وحیدمنش نیز احتمالاً به همین زوایا پرداخته است.
ادعای مطرحشده توسط پروانه وحیدمنش درباره پیشینه یهودی مادربزرگش و ارتباط این موضوع با خانواده حجتالاسلام قاسمیان، فارغ از صحت و سقم جزئیات آن و انگیزههای احتمالی پشت انتشارش، بار دیگر توجهها را به لایههای پنهان و گاه پیچیده هویتی در جامعه ایران جلب میکند. این موضوع نشان میدهد که چگونه تاریخ شخصی و خانوادگی افراد میتواند با روایتهای کلان تاریخی و اجتماعی گره بخورد و بحثهای دامنهداری را در فضای عمومی ایجاد نماید.
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com