"هدیه بی‌حساب" آقای صالحی امیری؛ چرا لغو روادید باکو، تهران را در انزوا فرو برد؟

گروه فرهنگی: تصمیم یک‌جانبه ایران برای لغو روادید با جمهوری آذربایجان، در حالی که باکو همچنان مرزهای زمینی خود را به روی ایرانیان بسته و هیچ نشانه‌ای از اقدام متقابل نشان نمی‌دهد، موجی از انتقادات را در محافل سیاسی و رسانه‌ای برانگیخته است. منتقدان، این اقدام را نه تنها فاقد منطق دیپلماتیک، بلکه زمینه‌ساز توهم برتری در طرف مقابل و تضعیف جایگاه ایران در معادلات منطقه‌ای می‌دانند. این مقاله به بررسی ابعاد مختلف این تصمیم و پیامدهای احتمالی آن می‌پردازد.

به گزارش بولتن نیوز ،صالحی امیری، رئیس سابق سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، در اظهاراتی، لغو روادید با جمهوری آذربایجان را اقدامی در راستای توسعه روابط دو کشور و تسهیل رفت‌وآمد شهروندان عنوان کرد. اما منتقدان، با استناد به عدم اقدام متقابل باکو و تداوم محدودیت‌های مرزی، این تحلیل را به چالش می‌کشند. آن‌ها معتقدند که لغو یک‌طرفه روادید، بدون تضمین اقدام متقابل، نه تنها منفعتی برای ایران به همراه ندارد، بلکه دست تهران را در مذاکرات آتی تضعیف می‌کند. پیامدهای احتمالی این اتفاق عبارت است از:
 
توهّم برتری باکو: عدم اقدام متقابل جمهوری آذربایجان، می‌تواند این توهم را در میان مقامات باکو ایجاد کند که ایران، به دلیل نیاز یا ضعف، حاضر به امتیازدهی یک‌جانبه است. این امر، زمینه‌ساز زیاده‌خواهی‌های بیشتر باکو در آینده خواهد شد.

 
تضعیف جایگاه ایران: لغو یک‌طرفه روادید، بدون کسب امتیاز متقابل، می‌تواند به عنوان نشانه‌ای از ضعف و انفعال در عرصه دیپلماسی تلقی شود. این امر، جایگاه ایران را در معادلات منطقه‌ای تضعیف می‌کند و به سایر کشورها این پیام را منتقل می‌کند که می‌توان بدون پرداخت هزینه، از ایران امتیاز گرفت.
 
عدم تحقق اهداف اعلام شده: هدف اعلام شده از لغو روادید، تسهیل رفت‌وآمد شهروندان و توسعه روابط اقتصادی و فرهنگی بود. اما با توجه به تداوم محدودیت‌های مرزی و عدم اقدام متقابل باکو، تحقق این اهداف با تردید جدی مواجه است.
 
افزایش نارضایتی عمومی: شهروندان ایرانی که با محدودیت‌های مرزی و عدم امکان سفر زمینی به جمهوری آذربایجان مواجه هستند، از این تصمیم یک‌طرفه ناراضی‌اند. آن‌ها معتقدند که این اقدام، بدون در نظر گرفتن منافع ملی و حقوق شهروندان ایرانی صورت گرفته است.

منتقدان، خواستار پاسخگویی از سوی مقامات مسئول در خصوص چرایی و پیامدهای این تصمیم هستند. آن‌ها معتقدند که باید از کسی که وعده داده یا تحلیل کرده که جمهوری آذربایجان متقابلاً لغو خواهد کرد؛ جواب می‌خواستند. شفافیت در تصمیم‌گیری‌های دیپلماتیک و پاسخگویی به افکار عمومی، از اصول اساسی حکمرانی خوب است.

تصمیم یک‌جانبه ایران برای لغو روادید با جمهوری آذربایجان، در حالی که باکو هیچ اقدام متقابلی انجام نداده، اقدامی بحث‌برانگیز و دارای پیامدهای منفی احتمالی است. این تصمیم، نه تنها منافع ملی ایران را تأمین نمی‌کند، بلکه زمینه‌ساز توهم برتری در طرف مقابل و تضعیف جایگاه ایران در معادلات منطقه‌ای می‌شود. ضرورت دارد که مقامات مسئول، با شفافیت و پاسخگویی، به ابهامات و انتقادات مطرح شده پاسخ دهند و در سیاست‌های خود تجدیدنظر کنند.