بررسی پرونده مرگ مشکوک یک کارمند در بستر حقوقی-روان‌شناختی

گروه اجتماعی: در پی فوت دختر معصوم و فرزند شهید که در پی ابلاغ رای تخلفات اداری ( غیبت ناشی از بیماری که بعدها همه آنها توسط پزشک قانونی تایید شد)  ولی  او  بر اثر حمله قلبی جان خود را از دست داد بولتن نیوز نظر برخی از روانشناسان را در اینخصوص جویا شد که با انتشار آن علامت سوال های جدی و بزرگی را بر رفتارهای اداری برخی مدیران که موجبات چنین فاجعه ای را بوجود می ٱورد، می گذارد؟ 

به گزارش بولتن نیوز، تحلیل تخصصی اختلال افسردگی اساسی (Major Depressive Disorder) و پیامدهای حقوقی-روانشناختی مرتبط با مورد فرد مرحومه

۱. طبقه‌بندی تشخیصی و علائم بالینی

اختلال افسردگی اساسی (MDD) بر اساس *DSM-5 در زمره اختلالات خلقی (Mood Disorders) قرار گرفته و در موارد شدید با ویژگی‌های سایکوتیک (Psychotic Features) همراه می‌شود. ملاک‌های تشخیصی این اختلال شامل ۲۱ علامت است که دو نشانه‌ی هسته‌ای آن عبارتند از:  

- آنهدونیا (Anhedonia): عدم توانایی در تجربه‌ی لذت از فعالیت‌های طبیعی خوشایند.  

- خلق افسرده‌ی پایدار (Depressed Mood): احساس ناامیدی عمیق نسبت به آینده و تفسیر تحریف‌شده‌ی رویدادها با ذهنیت شکست محور  

این بیماران تصویر تحریف‌شده‌ای از خود داشته، قابلیت‌های شناختی و هیجانی آنان تحت‌الشعاع سوگیری منفی (Negative Bias) قرار می‌گیرد. از دیگر علائم بارز: 

- آسیب‌پذیری هیجانی (Emotional Vulnerability): حساسیت شدید به استرسورها و شوک‌های محیطی و تاثیر این عوامل بر قلب و آسیب پذیری قلب و احتمال ایست قلبی ناشی از شوک تغییر در شرایط فعلی زندگی.

۲. تبعات عملکردی و شغلی

-*اختلال در عملکرد اجرایی (Executive Dysfunction): کاهش تمرکز، تصمیم‌گیری و حضور مؤثر در محیط کار.  
- بی‌معنایی زندگی (Existential Void): فقدان انگیزه برای ایفای نقش‌های اجتماعی و شغلی.  
- نیاز به حمایت سیستماتیک: ضرورت تطبیق شرایط کاری با محدودیت‌های ناشی از بیماری (Reasonable Accommodation).  

۳. عوامل استرس‌زای شغلی و ریسک فاکتورهای بحرانی

هرگونه تغییر ناگهانی در محیط کار (مانند تشکیل پرونده‌ی تخلفات، تنزل مقام، یا تحقیر) می‌تواند:  
- *سرمایه‌ی روانی (Psychological Capital) فرد را تخریب کند.  
- فکار خودکشی را از حالت غیرفعال به فعال تبدیل نماید.  
- مرگ را به عنوان راهکار گریز (Escape Theory) در ذهن بیمار تثبیت کند.  

نکته‌ی حقوقی: در صورت اثبات رابطه‌ی علیت بین استرسورهای شغلی و ایست قلبی ناشی از افسردگی یا اقدام به خودکشی، مسئولیت غیرمستقیم (Negligence) برای تصمیم‌گیران اعم از هیئت رسیدگی کننده به پرونده و کمیته شغلی متصور است.

۴. ملاحظات حقوقی و حمایتی

- پروتکل‌های ویژه برای خانواده‌های ایثارگران

 تأکید بر حمایت‌های مضاعف روانی-اجتماعی.  

- تخلف سازمانی(Institutional Neglect): عدم رعایت پروتکل‌های حمایت از کارکنان مبتلا به اختلالات روان‌پزشکی.  
- مسئولیت مدنی و کیفری: نقض تکلیف مراقبت (Duty of Care) توسط مدیریت.  

۵. جمع‌بندی و توصیه‌ی تخصصی

مرگ فرد مورد نظر در چارچوب مدل استرس-دیاتز (Stress-Diathesis Model) قابل تحلیل است، به‌طوری که تعامل بین بیماری زمینه ای (افسردگی اساسی) و استرسورهای شغلی به فاجعه منجر شده است. از منظر حقوقی، قصور در پیشگیری از آسیب به یک فرد آسیب‌پذیر می‌تواند مشمول پیگرد قانونی باشد.  

توصیه:

- بررسی پرونده توسط کمیسیون پزشکی-قضایی برای تعیین میزان ارتباط علّی بین اقدامات مدیریتی و فوت.   
-این تحلیل بین‌رشته‌ای (روان‌شناسی، حقوقی و سازمانی) می‌تواند به عنوان سند دفاعی یا استنادی در مراجع قضایی مورد استفاده قرار گیرد.