حامی رضاخان، مدافع هاشمی رفسنجانی شد

به گزارش سرویس فرهنگ و هنر بولتن نیوز؛ برنامه این هفته زاویه که از شبکه چهار سیما پخش شد یکی از چالشی ترین مناظره های چند سال اخیر سیما بود. پس از تعطیلی فاز اول برنامه دیروز امروز فردا، مخاطبان کمتر شاهد چنین مناظره های صریح و بی پرده ای بودند. اما برنامه این هفته زاویه این اجازه را به مخاطب داد تا یکبار دیگر شاهد یک مناظره جنجالی در رابطه با خاندان پهلوی و سانسور در کتب تاریخی تحصیلی، باشند.

میهمانان این برنامه دکتر حداد عادل عضو کمیسیون فرهنگی مجلس و دکتر لطف الله آجدانی تاریخ شناس بودند.برنامه با طرح 2 سوال آغاز شد: -یک متن درسی تاریخ باید واجد چه ویژگی هایی باشد تا عالی ، صادقانه و جذاب شود؟۲-مولف یک کتاب درسی تاریخ باید واجد چه صلاحیت هایی باشد تا در جمع نویسندگان متون تاریخ قرار گیرد؟

پاسخ های دو طرف در این باره به مرور پیش می رفت که آجدانی حداد عادل را متهم کرد که شما یک فرد فلسفی و سیاسی هستید؛ پس چرا در وادی تاریخ قدم گذاشته اید که در پاسخ حداد عادل با ارائه نمونه هایی همچون ملک الشعرای در مقام پاسخ به اتهام آجدانی برآمد و از گفته های او نتیجه گرفت که بر اساس منطق شما ملک الشعرای بهار نیز چون شاعر بوده مرتکب اشتباه شده است که کتاب تاریخی نوشته است!

اما بحث زمانی به نقطه حساس خود رسید که آجدانی با حمایت از رضا خان و دوران پهلوی حداد عادل را متهم به سیاست زدگی کرد و گفت: این پرسش بی پاسخ مانده که در مقام یک تاریخ نگار ، رژیم پهلوی در تمام جریان های سیاسی ، شناور و سیال در حوزه نظر و عمل آیا هیچ نقطه مثبتی نداشت که حتی به اجمال هم اشاره نشده است؟

آجدانی گفت: شاید یکی از دلایلی که باعث این امر شد ناشی از شرایط سیاسی خاص باشد.

حدادعادل با بیان اینکه در کشور ما کشف حجاب و فاجعه بزرگ کشتار مردم در مسجد گوهرشاد اتفاق افتاد، گفت: از میان این مورخان معروف و مشهور که صاحب متد بودند کدام یک چیزی در این باره نوشتند؟

این نماینده مجلس افزود:مدرس با آن افکار ارزشمند در کشور پیدا شد که در برابر استبداد که حاکم بر مردم و نوکر بیگانه بود ایستاد و آن مقام علمی که داشت ۱۰ سال تمام در کاشمر زندانی بود و بعد به شهادت رسید اما جز یکی دو نفر مانند حسین مکی ، کدام یک از استادان دانشگاهی در باب مدرس چیزی نوشتند؟

وی با یادآوری این که همین موضوع کاپیتولاسیون که امام به خاطر آن تبعید شدند ، کدام روشنفکر راجع به آن چیزی نوشت؟تصریح کرد:قبل از انقلاب پدیده ای به نام اسرائیل وجود داشت ، آقایان روشنفکران شناخته شده به نام روشنفکری ، نظرشان درباره اسرائیل چه بوده؟هنوز هم سکوت کرده اند و اکنون راجع به هولوکاست نه تنها در اروپا جرم است که کسی تردید کند در ایران هم نمی بینید یک روشنفکر دلش برای فلسطین بسوزد.

این نماینده مجلس خاطرنشان کرد: اگر اول انقلاب افرادی مثل حداد عادل که رشته اش فیزیک و فلسفه بوده دست به قلم برده اند چون آقایانی که معروف به علم تاریخ بودند قلم به زمین گذاشتند.

وی با اشاره به اینکه در آموزش قاعده ای داریم که هرچه سطح آموزش پایین تر باشد از اختلاف نظرها و شاخه شاخه شدن ها خودداری می کنیم ، بیان داشت: چون ذهن کسی که مبتدی است ظرفیت تفکیک امور را ندارد ، مثل نقاشی که وقتی می خواهد نقاشی را آغاز کند اول دایره ای می کشد و چشم و ابرو و هرچه جلوتر می رود نقاشی او دارای ظرایف دیگری است.

حدادعادل با بیان اینکه در دوره راهنمایی و یا دبیرستان ذهن دانش آموز کشش ندارد که ابعاد مختلف یک دوران را تفکیک کنیم ، گفت: امروز کسانی از رضاشاه تعریف می کنند ، دانشگاه ساخت، ارتش را سامان داد ، راه آهن کشید و وحدت رویه ایجاد کرد؛ کتاب های شان هم چاپ می شود و کسی هم جلوی شان را نگرفته است.

وی ادامه داد:اگر من و آجدانی بدانیم که رضاشاه را انگلیسی ها آوردند و انگلیسی ها هم بردند، آن وقت آیا می توانیم به کارهای خاصی که رضاشاه کرده استناد و در ذهن بچه نسبت به فاسد بودن این حکومت، تردید ایجاد کنیم؟

آجدانی با بیان اینکه آن انتقاد را بر روشنفکران وارد می دانم ، اظهار داشت:در تاریخ نگاری علمی ، آن خطای روشنفکران نباید باعث خطای ما شود که مثلا داریم انتقام تاریخی می گیریم و ما هم همان خطا را تکرار کنیم.

وی با بیان اینکه نقد سره از ناسره شناختن است ، ادامه داد:نقد کمک می کند از یکسو نگری خودداری کنیم ، پدیده هایی مثل دروغ و سانسور نه با اخلاق علمی راست می آید و نه با اخلاق اسلامی.

آجدانی یادآور شد: اگر انقلاب را محدود به تحولات سیاسی کنیم ، خطاست،باید تحولات اجتماعی و فرهنگی را هم در بر گیرد.

وی با بیان اینکه نظر من الزاما دفاع از خدمات رژیم پهلوی نیست، گفت:در شناخت گذشته خودمان باید این آزادگی و اخلاق علمی را داشته باشیم که در ارزیابی ها خوب و بد را کنار هم ببینیم،از مطلق اندیشی بپرهیزیم،چراکه مطلق اندیشی ما را در دام سانسور می اندازد.

این بحث سرانجام با دخالت مجری خاتمه یافت اما گویا آجدانی دست بر دار نبود و به سیاست زدگی در کتاب های تاریخ اشاره کرد؛ استدلال او نیز حذف نام هاشمی رفسنجانی از کتاب های تاریخی تحصیلی بود و با نشان دادن چند صفحه و مقایسه آن با کتاب های سال گذشته سعی داشت که حرف خود را اثبات کند که حداد عادل با نشان دادن تصویری از هاشمی رفسنجانی در کتاب تاریخ سال اول راهنمایی با استدلال برهان خلف حرف آجدانی را نقض کرد.

اما نکته قابل توجه در این مناظره این بود که چگونه می شود فردی که خود را حامی رضاخان و خاندان پهلوی معرفی می کند به یکباره سنگ هاشمی رفسنجانی را به سینه زد و نگران سانسور نام او از کتاب های تاریخ میشود. آجدانی، تاریخ شناس مازندرانی که بارها و بارها با جدیتی خاص و با تاکید نام آیت الله هاشمی رفسنجانی را بر زبان می آورد و انتقاد می کرد که چرا نام او را با عنوان حجت الاسلام و المسلمین در کتب تاریخی آورده اید نشان داد که خود را نماینده قشری خاص از جمله اشرافی گرها می داند.

سعید ساداتی