زنان معتاد، شمع های رو به باد

به گزارش بولتن نیوز،  روزی با غرور خود را مادر فرزندانش معرفی می کرد اما، اکنون که خانواده را از دست داده، شمع رو به بادی شده که هر لحظه ممکن است خاموش و نابود شود.
به گزارش ایرنا، زنان خراسان شمالی از قومیت های کرمانج، ترک، ترکمن، تات و بلوچ هم اکنون درگیر بلای خانمانسوز انواع مواد مخدر هستند که هر سال گستره آن در بین این قشر از جامعه افزایش می یابد؛ زنانی که با کار کردن در بخش های کشاورزی، دامداری، صنعت و خدمات افتخاری برای جامعه این دیار بوده و هستند.

* گرایش روزافزون زنان به مواد مخدر 
یک جامعه شناس در خراسان شمالی در باره گرایش روزافزون زنان به مواد مخدر به خبرنگار ایرنا گفت: در سال های اخیر مواد مخدری به بازار عرضه شده که مخاطبش می تواند گسترده تر از مخاطبان سال های گذشته باشد یعنی اگر در سال های خیلی دور بازار مواد مخدر فقط می توانست گروه کوچکی از زنان را در بر بگیرد، اکنون این بازار به علت وجود مواد مخدر جدید توانسته زنان بیشتری را به خود جذب کند. 
جواد شرافتی ثمرین با اشاره به اینکه آمار دقیقی از شمار زنان خراسان شمالی مبتلا به اعتیاد وجود ندارد، افزود: در گذشته برای قاچاقچیان، دسترسی زنان سخت تر از امروز بود به علت اینکه آنها معمولا در خانه بودند، همچنین موادی وجود نداشت که زنان بتوانند براحتی از آن استفاده کنند.
وی ادامه داد: برای مثال اگر زنی می خواست تریاک مصرف کند، سست می شد و از امور خانه باز می ماند و اطرافیان بسرعت متوجه این مساله می شدند، اما حالا ماده ای چون شیشه وجود دارد که می تواند زنان را که حضوری فعال در جامعه دارند، درگیر و آنها را در ظاهر، پرتحرک و فعال کند.
وی بیان کرد: مصرف مواد از سوی زنان هنوز قبیح است و این قبح در مورد مصرف سیگار هم وجود دارد، به طوری که مردان راحت این کار را در هر مکانی انجام می دهند، اما زنان باید پنهانی سیگار بکشند به علت اینکه در جامعه ما زن سیگاری تابلو می شود.
شرافتی ثمرین اظهارداشت: این مساله باعث می شود وقتی زنان گرفتار مواد مخدر می شوند، به هیچ چیز پایبند نباشند، در واقع این زنان خط شکن هستند وبه علت اینکه می دانند جامعه دیگر حاضر به پذیرش آنها نیست، قبول می کنند که با وجود همه آسیب های موادمخدر به مصرف آن ادامه دهند.

*راهکارهای پیشگیری از اعتیاد
مدرس دانشگاه های خراسان شمالی ایجاد روحیه امر به معروف و نهی از منکر و همدلی بین مردم، به نحوی که در مواقع دیدن توزیع مواد مخدر در جامعه، مسئولان را در جریان امر قرار دهند،ایجاد زمینه اشتغال برای همه اقشار جامعه، ارتقای فرهنگی افراد جامعه از طریق ارتقای سطح آموزش،کنترل شدید مرزهای کشور را از جمله راهکاری پیشگیری از اعتیاد عنوان کرد.
وی از دیگر راهکارها به نظارت هر چه بیشتر مأموران انتظامی در مناطق پایین شهر و دورافتاده، مبارزه شدید با قاچاقچیان مواد مخدر و برخورد اصلاحی با معتاد، جداسازی معتادان در زندان ها از بقیه مجرمان و قاطعیت در اجرای قوانین و مبارزه با مواد مخدر اشاره کرد.

*عوامل گرایش افراد به سمت اعتیاد
یک جامعه شناس دیگر در خراسان شمالی هم گفت: براساس شرایط اجتماعی مختلف علت گرایش به موارد مخدر در میان افراد متفاوت است.
اسماعیل قربانی افزود: علل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، بیکاری، فقر، هزینه بالای زندگی و فشارهای اجتماعی در سوق دادن افراد و به خصوص جوانان به سمت اعتیاد دخیل هستند.
وی ادامه داد: وقتی افراد در چنین شرایطی قرار می گیرند از تعادل خارج شده و به دنبال انتخاب گزینه های مختلف انحرافی مانند سرقت، شورش و طغیان، انزوا و گوشه گیری می روند که بیشتر آنها هم در زمان خلوت خود برای تسکین درد و مشکلات، اعتیاد را انتخاب می کنند .
قربانی گفت: برای جلوگیری از رواج این پدیده خانمان سوز باید اوقات فراغت مناسب، ورزش و تفریحات سالم در جامعه به شکل ساختارمند وجود داشته باشد که متاسفانه در جامعه به شدت در این مورد ضعف وجود دارد.
وی افزود: امکانات ورزشی موجود در جامعه مناسب نیست و اگر هم باشد عده ای توان پرداخت هزینه های آن را ندارند که باید در این زمینه تمهیدات لازم اندیشیده شود.
قربانی با اشاره به دو نوع مواد مخدر گیاهی و صنعتی در جامعه اظهارداشت: همچنان هم بیشتر مصرف مواد مخدر در اجتماع از نوع گیاهی است اما در سالیان اخیر به استفاده از مواد مخدر به سمت مواد صنعتی گرایش یافته است و از آن به عنوان آسیب نو پدید یاد می شود. 
وی با بیان اینکه مصرف هروئین، شیشه و کراک در بین خانم ها و آقایان بیشتر هست، افزود: به علت اینکه مواد مخدر صنعتی بسیار راحت در دسترس افراد قرار می گیرد و اثرگذاری بالایی دارد، افراد بیشتر در این جهت سوق داده می شود.
وی درباره اینکه برخی معتقدند اعتیاد و آسیب های اجتماعی زنانه شده اند، گفت: این اصطلاح به نظر بنده درست نیست به علت اینکه در گذشته زنان براساس تفکر سنتی بیشتر زمان را در منزل سپری می کردند اما در جامعه کنونی براساس رویکرد اجتماعی وارد جامعه شدند و فعالیت اجتماعی، هنری و فرهنگی دارند و به مانند مردان در معرض آسیب هستند.

*باید ساختار های فرهنگی و اجتماعی جامعه را ترمیم کرد 
قربانی با بیان اینکه رویکردها در جامعه نسبت به مساله اعتیاد، اجتماعی و ضعیف هست و زیرساختی نیست گفت: در این زمینه دو رویکرد غالب وجود دارد که یکی قهری و دیگری فردگرایانه و روانشناسانه است.
وی اضافه کرد: هر مساله ای ابتدا باید درست تشخیص داده شود و بعد ابزار مناسب برخورد با آن بکار برده شود، زمانی که اعتیاد به عنوان یک مساله اجتماعی مطرح است و فردی نیست باید ابزار ما هم اجتماعی باشد. 
این جامعه شناس با بیان اینکه طبق آمارها درمان اعتیاد 2 تا سه درصد نتیجه اثربخشی دارد گفت: از نظر علمی پدیده اعتیاد ترک ندارد و فقط یک دوره استراحت دارد و فرد معتاد دوباره به سمت اعتیاد برمی گردد.
قربانی گفت: با وجود تعداد زیادی کلینیک های ترک اعتیاد و کمپ اما روز به روز شاهد افزایش آمار ها در این مراکز هستیم، چرا؟ به علت اینکه نگاه ها فردی است و این اشتباه است.
وی افزود: باید ساختار های فرهنگی و اجتماعی جامعه را ترمیم کرد و در این بخش ها فعالیت انجام داد تا بتوان پایایه های جامعه را تغییر داد.
قربانی اظهارداشت: باید در این زمینه پژوهش های دقیقی انجام داده و پای دل صحبت جوانان بنشینیم و شکاف نسلی بین جوانان و بزرگسالان را پر کنیم.
وی گفت: نیازها و خلاء هایی در جامعه وجود دارد که باید در چارچوب ارزش های جامعه به آنها پاسخ داده شود تا جوانان به سمت اعتیاد نروند.
این جامعه شناس با بیان اینکه درمان اعتیاد در سن نوجوانی و کودکی اثر بخش تر است، افزود: در استان خراسان شمالی مرکز ترک اعتیاد 6 تا 18 سال راه اندازی شده است که امیدواریم با حمایت مسئولان فعالیت این مرکز تداوم داشته باشد.
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با موارد مخدر خراسان شمالی نیز در این زمینه گفت: شاخص مهم و نخست در مساله اعتیاد این است که در طول برنامه ششم توسعه باید مساله اعتیاد در استان تا 25 درصد کاهش پیدا کند.
احمد ریواده در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهارداشت: شاخص دوم نوع نگرش مردم نسبت به مواد مخدر و روان گردان ها است که نسبت به معدل کشوری نیازمند اجرای اقدامات فرهنگی و پیشگیرانه است.
وی با تاکید بر اینکه نوع نگرش مردم نسبت به مواد مخدر و روان گردان ها باید تغییر پیدا کند، ادامه داد: در حوزه فرهنگی و پیشگیری اولویت با خانواده، جمعیت دانش آموزی، دانشجویی، کارگری و محلات در معرض آسیب است.
ریواده شاخص سوم را نرخ شیوع اعتیاد عنوان کرد و گفت: این نرخ در نوع سیگار، قلیان ، مواد مخدر و مشروبات الکی براساس چهار بازه زمانی هفته، ماه، سال و طول عمر محاسبه می شود که به طور معمول آمار یکساله ارائه می شود.
وی افزود: نرخ شیوع مصرف سیگار در خراسان شمالی بین جمعیت 15 تا 65 سال، در سال گذشته، 4.9 درصد بود که در مقایسه با میانگین کشوری این رقم 14.8 درصد است.
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با موارد مخدر خراسان شمالی میانگین سن شروع مصرف سیگار در خراسان شمالی را 25.77 سال عنوان کردو ادامه داد: این رقم در کشور 19.9 سال است.
وی اظهارداشت: میزان شیوع مصرف قلیان در میان جمعیت مذکور پارسال در استان 1.62 درصد است این در حالیست که این رقم در کشور 15.9 می باشد.
ریواده همچنین افزود: میانگین سن شروع مصرف قلیان در خراسان شمالی 23.4 سال و در کشور 21.4 سال است.
وی با بیان اینکه میزان شیوع مصرف مشروبات الکلی در خراسان شمالی سی و دو صدم درصد و در کشور 9.7 درصد است گفت: میانگین سن شروع مصرف مشروبات در این استان 14 سال و در کشور 20 سال می باشد و این زنگ خطری برای استان است.
وی میزان شیوع مصرف مواد مخدر در خراسان شمالی را در سال گذشته 7.21 صدم درصد و کشور را 5.4 درصد عنوان و اضافه کرد: این استان 2درصد بیشتر از کشور معتاد دارد.
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با موارد مخدر خراسان شمالی ادامه داد: سن شروع مصرف مواد مخدر در استان 33.2 سال و در کشور 24.3 سال است. 
وی همچنین گفت: میانگین سن شروع مصرف مواد مخدر در میان گروه های سنی در حال کاهش است یعنی اعتیاد به سمت جوانان و نوجوانان پیش می رود.

*شیوع مصرف مواد مخدر در میان زنان نسبت به مردان در حال افزایش است
ریواده افزود: در حوزه شیوع مصرف مواد مخدر به تفکیک جنس، هر چند تعداد زنان نسبت به مردان پایین است و بیش از 93 درصد از جمعیت معتادان را مردان تشکیل می دهند اما درصد شیوع اعتیاد در میان زنان بیشتر است.
مدیرکل سابق حوزه استانداری خراسان شمالی با بیان اینکه مواد مخدر و روان گردان ها سیستم بسیار هوشمند، خلاق و پویایی هستند، ادامه داد: در علت جذب جوانان به پدیده خانمان سوز اعتیاد و شیوع آن در جامعه و کاهش سن اعتیاد عوامل مختلف اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و تسهیل در دسترسی به مواد مخدر و عرضه آن دخیل هستند.

* 62 درصد نوع ماده مصرفی 'تریاک' است
وی در پاسخ به این سوال که مصرف کدام نوع موادمخدر بیشتر در میان افراد معتاد رواج دارد گفت: به طور معمول مصرف غالب میان معتادان 'مواد مخدر گیاهی و بیشتر از نوع تریاک' است.
ریواده اضافه کرد: وزن اعتیاد نسبت به سایر جرائم و آسیب های اجتماعی بالاتر است برای مثال در بیش از 85 درصد خانه های فساد و فحشا مواد مخدر عرضه می شود و یا مهم ترین عامل مبتلایان بیماری ایدز اعتیاد است.
فرماندار اسبق شهرستان مرزی راز و جرگلان ادامه داد: باید همه نسبت به مساله اعتیاد حساس باشند به علت اینکه اعتیاد پای همه جرائم دیده می شود، این پدیده خانمان سوز اولویت نخست آسیب های اجتماعی در کشور و استان است.
ریواده گفت: در این زمینه پیشگیری، فرهنگ سازی و اطلاع رسانی مهم ترین اولویت است و در این راستا باید خانواده ها نسبت به وضعیت جامعه خود حساس باشند.
وی افزود: راهبر اجتماعی شدن مبارزه همه جانبه با مواد مخدر را از گروه های اجتماعی، فعالان اجتماعی و... انتظار داریم.
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر خراسان شمالی گفت: تنها 10 درصد از بهبود یافتگان مواد مخدر در مراکز ترک اعتیاد این استان مانایی دارند و 90 درصد به دلایل مختلف از جمله پذیرا نبودن خانواده، محیط و دوستان به سمت اعتیاد کشیده می شوند.
ریواده اظهار داشت: 32 هزار نفر از معتادان این استان در مراکز ترک اعتیاد تحت درمان هستند که انتظار می رود پنج تا 10 درصد از این افراد بهبود یابند.
وی افزود: هم اکنون به نوعی 50 درصد جمعیت معتادان این استان در برنامه درمانی و ترک اعتیاد قرار دارند که در درجه اول این افراد باید پس از درمان مورد حمایت جدی قرار گیرند تا دوباره به اعتیاد روی نیاورند.
به گزارش ایرنا 138 مرکز ترک اعتیاد در خراسان شمالی فعالیت دارد.
وی بر ایجاد اشتغال معتادان بهبود یافته نیز تاکید کرد و گفت: در این راستا نیز کارفرمایانی که بهبود یافته ها را در طرح های اشتغال بکار گیری کنند مورد حمایت قرار می گیرند که تاکنون در این رابطه 14 میلیارد ریال تسهیلات پرداخت کرده ایم.
وی بر همکاری و مشارکت سازمان های مردم نهاد در راستای مبارزه با مواد مخدر و کمک به بهبود یافتگان تاکید کرد و گفت: هم اکنون 80 درصد اعتبارات این شورا به منظور کاهش آسیب های اجتماعی در اختیار سمن ها قرار می گیرد تا راه کار های علمی و مطابق با شرایط بومی ارائه دهند.
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر خراسان شمالی گفت: 7.8 درصد از جمعیت 15 تا 64 این استان که شامل 70 هزار نفر است، معتاد هستند.
ریواده افزود: طبق شیوع شناسی بیشترین علت استفاده از مواد مخدر لذت جویی از آن و همچنین تاثیر خانواده بوده است.
وی با بیان اینکه 40 درصد از معتادان یکی از علت های اصلی استفاده از مواد مخدر را نشاط اجتماعی بیان کرده اند گفت: متاسفانه این امر نیز نیاز به بررسی دارد زیرا که لذت جویی و نشاط اجتماعی نیز متفاوت است.
وی افزود: هم اکنون به نوعی 40 تا 50 درصد از زندانیان این استان بخاطر مواد مخدر هستند.
خراسان شمالی جزو استان های متوسط در شیوع و مقابله با مواد مخدر است و در ردیف 12 استان صدر جدول استان ها در حوزه شیوع اعتیاد قرار ندارد.
جمعیت استان خراسان شمالی طبق سرشماری نفوس و مسکن سال 1395، 863 هزار و 92 نفر است که از این میزان 433 هزار و 633 نفر مرد و بقیه زن هسند؛ به عبارت دیگر، در مقابل هر 100 نفر زن، 101 نفر مرد است.