پس سهولت را برایش میسر گردانیم

گروه دین و اندیشه: حجت الاسلام دکتر سوزنچی از اساتید دانشگاه، هر روز یک آیه قرآن را با ترجمه و چند حدیث تفسیری و چند نکته در تدبر آن آیه منتشر می کند. بولتن نیوز نیز در راستای ترویج چنین اقدامات ارزشی این سلسله مطالب را به صورت روزانه منتشر می کند.

به گزارش خبرنگار بولتن نیوز، در مطلب امروز به آیه 5 سوره لیل پرداخته شده و در آن آمده است:

فَأَمَّا مَنْ أَعْطى‏ وَ اتَّقى 

سوره لیل (92) آیه 5

ترجمه

پس آن که بخشش نمود و تقوا پیشه کرد؛

حدیث

1) از امام باقر ع روایت شده است: رسول الله ص در مسیرشان شخصی را دیدند که نهالی را در محدوده‌ای که از آن اوست می‌کارد. فرمودند: آیا می‌خواهی تو را به کاشت نهالی راهنمایی کنم که ساقه‌اش استوارتر، و رشدش سریعتر، و میوه‌اش گواراتر، و ماندگارتر است؟

عرض کرد: بله! راهنماییم کنید یا رسول الله!

فرمود: هنگامی که صبح و شام می‌کنی بگو سبحان الله و الحمدلله و لا اله الا الله و الله اکبر؛ که اگر این را گفتی برایت به ازای هر تسبیحی ده درخت از انواع میوه‌ها در بهشت خواهد بود و اینها از باقیات صالحات است.

آن مرد گفت: یا رسول الله! تو را شاهد می گیرم که این محدوده‌ای که در اختیار من است صدقه باشد در اختیار فقرای مسلمان که نیازمند صدقه‌اند؛ پس خداوند این آیات را نازل فرمود: «پس آن که بخشش نمود و تقوا پیشه کرد؛ و آن نیکوترین را تصدیق نمود پس سهولت را برایش میسر گردانیم.»

الكافي، ج‏2، ص506

 الأمالي( للصدوق)، ص203

2) از امام صادق ع روایت شده است: کسی که «گرفتن» را بیش از «دادن و عطا کردن» دوست دارد زیانکار است؛ زیرا که به خاطر غفلتش، [دنیای] عاجل و زودگذر را برتر از [آخرت] آجل و پیش رو می‌بیند؛ و برای مومن سزاوار این است که هنگامی که «می‌گیرد» بحق بگیرد و هنگامی که «می‌دهد و عطا می‌کند» در [راه] حق و بحق و از حق بدهد؛ پس چه بسیار گیرنده‌ای که از دینش می‌دهد [در ازای آنچه به دست آورده، دینش را داده است] و نمی‌فهمد؛ و چه بسیار دهنده‌ای که خودش خشم خود را برای خود خریده است؛ پس مساله اصلی دادن و گرفتن نیست؛ بلکه نجات‌یابنده، کسی است که در دادن و گرفتن تقوای الهی پیشه کند و به ریسمان ورع و پرهیزکاری چنگ زند ...

مصباح الشريعة، ص148

3) از امام صادق ع درباره این آیات روایت شده است: «پس آن که داد» خمس را؛ «و تقوا پیشه کرد» از پذیرفتن ولایت طاغوت‌ها؛ «و تصدیق نمود آن نیکوترین را» با [اذعان به] ولایت؛ «پس سهولت را برایش میسر گردانیم» و چیزی از خوبی نخواهد مگر اینکه برایش میسر شود... ادامه روایت ان‌شاءالله در بحث از آیه 8 همین سوره خواهد آمد.

تأويل الآيات الظاهرة، ص782

4) عایشه می‌گوید: یکبار گوسفندی ذیح کردند [و پیامبر به هر نیازمندی که آمد مقداری از آن را بخشید].

پیامبر فرمود: آیا چیزی از آن مانده است؟

گفتم: غیر از کتفش چیزی باقی نمانده است.

فرمود: همه‌اش باقی مانده است غیر از کتفش.

سنن ترمذی، ج4، ص225 و 644؛ شرح السنة (بغوی)، ج6، ص136

تدبر

1️⃣  مقصود از «اعطی» دادن چه چیزی است؟

الف. از آنجا که در آیه 8 که نقطه مقابل این آیه است از «بخل» سخن گفته شده، پس اعطاء در اینجا به معنای انفاق مال است (المیزان، ج20، ص320)

ب. پرداخت حق الله (واجبات مالی‌ای) است که خداوند واجب کرده است (قتاده، به نقل از البحر المحیط، ج10، ص493) که از مهمترین مصادیقش خمس است.

2️⃣  «اعطاء» (انفاق و پرداخت‌های مالی) را با «تقوی» همراه کرد؛ این بدان معناست که:

الف. انفاق زمانی واقعا با ارزش است که همراه با تقوی باشد؛ و در واقع، شرط پذیرفته شدن عطا تقواست. (تفسیر نور، ج10، ص506)

ب. عطا همراه با تقوی کارساز است (تفسیر نور، ج10، ص506)

ج. عطا باید بدون ریا و غرور و منت و آزار باشد. (تفسیر نور، ج10، ص506)

د. آنچه از مقدار و چیستی چیزی که می‌بخشیم مهمتر است، نیت و انگیزه و چگونگی این بخشش است. (اقتباس از تفسیر نور، ج10، ص506)

3️⃣ «تقوی» از ماده «وقی» است که بهترین ترجمه آن «خودنگهداری» است.

کسی که چیزی می‌بخشد، چیزی را از دست نداده است، بلکه آنچه واقعا از آنِ وی بوده را برای ابد خوب نگهداری نموده است.

انتهای پیام/#