بازگشت به فلسفه اصلی راه‌اندازی مناطق آزاد ضروری است

گروه اقتصادی: هرچند بررسی‌ها نشان می‌دهد از پس سال‌های طولانی ایجاد مناطق آزاد هنوز هدف اصلی راه‌اندازی این مناطق حاصل نشده اما بررسی‌ها نشان می‌دهد برخی از این مناطق در این حوزه مشکلات بیشتری نسبت به سایر مناطق آزاد در کشور دارند.

 به گزارش بولتن نیوز، ایران هفت منطقه آزاد در خود جای داده است. مناطق آزاد کیش، قشم، چابهار، ارس، انزلی، ماکو و اروند هفت منطقه آزاد ایران هستند که با هدف تبدیل شدن به سکوهای صادراتی تشکیل شدند اما در عمل به بارانداز واردات کالا به کشور بدل گردیدند.

در این میان منطقه آزاد انزلی با مشکلات و دشواری‌های بیشتری نسبت به سایر مناطق روبروست.

 در حالی انزلی ابتدا به منطقه ویژه و سپس به منطقه آزاد تبدیل شد که پیش‌تر این منطقه به دلیل موقعیت جغرافیایی و جاذبه‌های طبیعی خود امکان جذب گردشگر و درامد زایی از این محل را دارا بود.

 شمال ایران به دلیل سرسبزی و جنگلی بودن با سیل گردشگرانی روبروست که ره ساله برای رهایی از هیاهوی شهرها و استفاده از مناظر طبیعی راهی این منطقه می‌شوند. در ادبیات گردشگری ایران، منطقه‌ای تحت عنوان شمال ایجاد شده است که استان‌های گیلان، مازندران و گستان را در بر می‌گیرد. منطقه آزاد انزلی که زمانی قرار بود که مرکز صادرات کالاهای استراتژیک تبدیل شود، امروز در سایه خرده‌فروشی‌ها با آمار 10 برابری واردات نسبت به صادرات در برخی دوره‌ها و چهار برابری در برخی مقاطع زمانی روبروست.

 نکته اینجاست که در شرایطی که هنوز این مناطق به اهداف اصلی خود تبدیل نشده‌اند، تلاش برای افزایش شمار مناطق آزاد و ویژه اقتصادی و ... از سوی برخی پیگیری می‌شود.

مناطق آزاد با هدف ایجاد شرایطی سهل برای تولید راه‌اندازی شده‌اند. تولید صادراتی و ارزآور از مهم‌ترین اهدافی است که پیگیری آن در این قالب در دستور کار قرار داشت. از مزایای تولید در مناطق آزاد می‌توان به معافیت‌های 20 ساله و هزینه کم مواد اولیه وارداتی اشاره کرد علاوه بر این عوامل به دلیل توریستی شدن منطقه، کارخانه‌ها می‌توانند بدون هزینه لجستیکی تولیدات خود را در همان محل تولید و عرضه کنند. این عوامل باعث کاهش قیمت نهایی کالا شده و چرخ صنعت را در این منطقه به حرکت در می‌آورد.

 بااین‌حال خرده‌فروشی در اغلب این مناطق با هدف کسب درآمد و کشاندن گردشگر به این مناطق در دستور کار قرار گرفت. احداث زیرساخت‌ها و تکمیل آن‌ها دلایلی بود که برای اجرای این برنامه در دستور کار قرار داشت این در حالی است که منطقه آزاد انزلی به دلیل جاذبه‌های گردشگری، نیازی به این مؤلفه نداشت و ندارد. در حقیقت آزادی خرده‌فروشی تنها جنس گردشگرانی که راهی این مناطق می‌شدند را دستخوش تغییراتی کرده است. این وضعیت سبب شده است که گروهی از گردشگران، در کنار هدف اصلی خود از سفر، خرید را نیز در دستور کار قرار می‌دهند. این شرایط زمینه تبدیل شدن این منطقه و سایر مناطق به معبر کالاهای خارجی را سبب می‌شود. در شرایط کنونی بسیاری از گردشگران با هدف خرید راهی منطقه کاسپین می‌شوند و اگر خرده‌فروشی‌ها ممنوع شود، شرایط به روال سابق باز خواهد گشت.

 به نظر می‌رسد بازگشت به موقعیت اصلی و اساسی این مناطق و تلاش برای تبدیل آن به منطقه آزاد واقعی یکی از ضروریات مهم اقتصاد ایران در شرایط فعلی است.