اینجا دیگر آوای وزغ‌ها به گوش نمی‌رسد

به گزارش بولتن نیوز، برکه و باغ های خراسان شمالی که در سال های پیش، پر از هیاهوی صدای قورباغه ها و پرواز سنجاقک ها بود، اکنون به محیط های خاموش و سراسر سکوت تبدیل شده است و دیگر صدایی شنیده نمی شود.
کارشناسان وجود جانورانی همچون قوباغه ها را حسگر طبیعت و نشانه سلامت زیستی هر منطقه می دانند و از بین رفتن آن را هشداری برای بی توجهی به آثار و پیامدهای تخریب طبیعت عنوان کرده اند.

* تغییر اقلیم و تاثیر بر دوزیستان
معاون طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی با بیان اینکه یک سری از گونه های زیستی و حیات وحش، حسگرهای طبیعت محسوب می شوند گفت: حضور برخی از گونه ها از جمله دوزیستان شامل قورباغه، وزغ، سمندر و همچنین وجود سنجاقک ها نشانه های سلامت زیست محیطی در یک منطقه جغرافیایی هستند بنابراین کاهش جمعیت آنان در چرخه زیست اختلال ایجاد می کند.
مسعود صانعی افزود: دوزیستان در تمامی کره زمین پراکنده هستند و نخستین گونه هایی که در خشکی زندگی کرده اند گونه های دوزیست بوده اند.
معاون طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی، تغییر اقلیم را از علت های کاهش جمعیت دوزیستان عنوان کرد و گفت: گرم شدن هوا و تغییرات اقلیمی از عوامل اصلی کاهش جمعیت دوزیستان در مناطق کشور و این استان است و طبق تحقیقات گفته می شود که تغییر اقلیم باعث نابودی یک سوم آن ها خواهد شد.
وی اظهار کرد: عوامل تخریب طبیعت و تغییر کاربری که انسان در زیست گاه های طبیعی ایجاد می کند که به اصطلاح قطعه قطعه کردن زیستگاه ها بیان می شود، گاهی با ساختمان سازی، راه سازی، توسعه شهرها، سد سازی، زه کشی، تخریب جنگل و باتلاق سبب نابودی حیات وحش خواهیم شد.
وی افزود: در سال های اخیر گازهای گلخانه ای و امواج ماورای بنفش نیز سبب کاهش جمعیت دوزیستان شده است زیرا امواج ماورای بنفش سبب خشکی پوست دوزیستان می شود، دوزیستان از طریق پوست نیز تنفس دارند که این امواج با اثرات سوء خود، انقراض آنان را شتاب می دهند.
معاون طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی گفت: رودخانه ها و شبکه های حیاتی که به عنوان رگ های کره زمین عمل می کنند با سدسازی ها دچار خلل شده اند، اکوسیستم موجود که در یک زنجیره سالیان سال به سلامت زندگی می کرد با اتفاقی همچون سدسازی بر هم می خورد.
صانعی با اشاره به کاهش بارندگی ها در این استان افزود: میزان بارندگی در این استان درمقایسه با ماینگین سالیانه و دوره آماری بلندمدت، کاهش داشته است.

* خراسان شمالی بانک ژن هسته طبیعی کشور
معاون طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی گفت: این استان یک محیط بکر و دست نخورده است که قابلیت طبیعی خوبی دارد اما با رفتارهای کلیشه ای، اقتصاد نامتوازن و آمایش نشده به سوی استان هایی که در طبیعت دچار مشکل شده اند می رود، محیط های پر سرو صدا و آلودگی نوری نیز منجر به بر هم خوردن طبیعت می شود.
وی اظهار کرد: خراسان شمالی با توجه به نو پا بودن، بانک ژن هسته طبیعی کشور مطرح بود اما متاسفانه به سمت شیوه های اشتباه که سایر استان ها دنبال کردند و اکنون نیز پشیمان شده اند، می رود.
صانعی، به سخنان معاون ریاست جمهوری که بیان کرده بودند بیش از 98 درصد مردم ایران اطلاعات زیست محیطی ندارند و در این خصوص نیازمند آموزش هستند اشاره کرد و گفت: متاسفانه به خاطر این ناآشنایی ها به اکوسیستم خلل وارد می شود.
وی با بیان اینکه اکنون دچار بحران آب و خاک هستیم و بلایای طبیعی همچون سیل و توفان نیز افزایش یافته است اظهار کرد: اکنون به جای مهندسی طبیعیت باید مدیریت طبیعی داشته باشیم، باید با ساخت قنات ها، آب بند های کوچک، ذخیره سازی و ساخت آب انبار های طبیعی وضعیت کنونی را مدیریت کنیم.
معاون طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی افزود: در جغرافیای خراسان شمالی نباید کلیشه ای رفتار شود چرا که سالیان سال طول خواهد کشید تا طبیعت دوباره به چرخه خو بازگردد.

* 6 گونه دوزیست در خراسان شمالی زیست دارد
صانعی در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه دوزیستان در موضوع پزشکی، دارو سازی و کشاورزی ارزش بالایی دارند گفت: متاسفانه با استفاده بی رویه از آفت کش ها و سموم، بخش زیادی از حیات را نابود می کنیم.
وی اظهار کرد: در ایران 27 گونه دوزیست وجود دارد که ازمجموع این تعداد، 6 گونه در زیستگاه های این استان از جمله برکه ها و رودخانه ها زیست دارند که شامل وزغ، قورباغه و سمندر می شود.
به گزارش ایرنا، دانشمندان آمریکایی در یک تحقیق علمی بیان کرده اند که تغییرات آب ‌ و‌هوایی بر روی حیوانات از جمله قورباغه‌ها تاثیر زیادی داشته و می‌تواند منجر به نابودی این موجودات شود.
تحقیقات جدید محققان حاکی از آن است که شرایط خشک و گرم تابستان ممکن است برای چند دهه طول بکشد و تغییرات آب ‌و هوایی منجر به نابودی حیوانات از جمله قورباغه‌ها شود.
آتش سوزی‌های وسیع جنگلی در مقایسه با کم‌آبی و خشکسالی، کاهش بارندگی زمستان و خشکسالی‌های تابستانی نیز منجر به خشکی مناطق شده که همین امر باعث از بین رفتن زیستگاه دوزیستان از جمله قورباغه‌ها تاثیر گذاشته و در حال نابود کردن آن‌هاست.
یون لی، محقق تغییرات آب‌وهوایی دانشگاه واشنگتن و نویسنده ارشد اظهار کرده است: شرایط کنونی در واقع، پیش نمایشی از تغییر آب ‌ وهوا در آینده است.
وندی پالن، استادیار دانشگاه سیمون فریزر کانادا، سال‌های زیادی بر روی دوزیستان شمال غرب اقیانوس آرام بررسی‌هایی انجام داده است.
وی در این‌باره اظهار کرد: عدم بارش برف زمستان و دمای بالای تابستان در کاهش قورباغه‌ها و از بین رفتن برخی از قورباغه‌های بزرگ تاثیر دارد.
برکه‌های کوهستانی در مناطق ناهموار کوهستانی، زیستگاه قورباغه‌ها، وزغ‌ها، سمندرها و آب‌خوری حیوانات و پرندگان است که خشکی این مناطق در زندگی این جانواران تاثیر می‌گذارد، محققان مدل جدیدی برای پیش‌بینی تغییرات در چهار گونه از این اکوسیستم‌ها شامل تالاب‌های زودگذر، متوسط، چندساله و دایمی ایجاد کردند.
نتایج بررسی‌ها نشان داد کاهش بارش برف، افزایش میزان تبخیر، خشکسالی تابستان و بسیاری از عوامل دیگر در از بین رفتن و یا خشک شدن سریع بسیاری از تالاب‌های کوچک موثر است.
بر اساس این تحقیق، بیش از نیمی از تالاب‌های متوسط تا سال 2080 به تالاب‌های زودگذر تبدیل می‌شوند. این مناطق در حال حاضر، بهترین زیستگاه قورباغه‌ها و سمندرها هستند.
قورباغه‌های ساکن کنار آبشار نیز در معرض خطر نابودی هستند، این قورباغه‌ها در ارتفاعات تا بیش از 20 سال زندگی می‌کنند و در برف زنده می‌مانند تا اینکه در فصل جفت‌گیری درست بعد از گرم شدن برکه‌ها، قورباغه‌های نر برای جذب قورباغه‌های ماده صداهای خنده‌دار تولید می‌کنند.
مورین رایان، یکی از نویسندگان این تحقیق گفت: صدای قورباغه نر از کارهای دشوار و فوق‌العاده جالب در طبیعت است و شاید تا چند دهه دیگر شنیده نشود.
تیم محققان، روشی برای پیش‌بینی اثرات تغییر آب و هوا در کوه ارائه دادند، تالاب‌ها معمولا به دلیل کوچکی و خارج از دید بودن، کمتر مورد توجه قرار می‌گیرند، اما وجود پنهان آنها برای نگهداری آب و کربن مناسب بوده، همچنین منبع غذایی برای گونه‌های ساکن و مهاجر هستند.
از بین رفتن تالاب‌های کوهستانی منجر به از بین رفتن زیستگاه حیوانات از جمله قورباغه‌ها می‌شود که این موضوع بسیار نگران‌کننده است.
نتایج این بررسی در مجله PLOS ONE منتشر شده است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی به خشکسالی های اخیر، کمبود بارش باران، رخ دادن حوادث غیر مترقبه از جمله سیل در این استان اشاره ای کرد و گفت: زمانی که اکوسیستم طبیعی باشد جریان امور نیز متعادل و طبیعی است، پوشش گیاهی و جانوری نیز در حد نرمان خواهد بود اما تغییرات آب و هوایی باعث برهم خوردن و تغییر اکوسیستم خواهد شد.
عبدالله یوسفی افزود: تغییرات آب و هوایی به لحاظ تراکم و ترکیب آسیب هایی در اکوسیستم وارد خواهد کرد.
وی بابیان اینکه تعداد عوامل غیر زیستی با فراوانی بالا است افزود: به مرور زمان باعث بر هم خوردن تعادل اکوسیستم می شود مصرف سموم و کود های شیمایی باعث از بین رفتن برخی از گونه های جانوری از جمله دوزیستان، موش و .. خواهد شد.
وی افزود: اما هم اکنون میزان مصرف سموم و مواد شیمایی در خراسان شمالی نسبت به کشور پایین تر است، میانگین کشوری در هر یک هکتار 600 گرم و در این استان 245 گرم هکتار است.
وی اظهار کرد: کاهش دوزیستان در این استان بیشتر به علت مسائل خشکسالی، کاهش باران و سایر عوامل غیر زیستی بوده است.
وی با بیان اینکه بارندگی در بهار امسال 70 درصد کاهش داشت افزود: کاهش بارندگی باعث کاهش روان آب ها در برکه ها خواهد شد وقتی آب در جریان نباشد برکه ها به مرور خشک خواهند شد که این امر باعث کاهش دوزیستان شده است.
وی همچنین افزایش دما را نیز از دیگر علت های کاهش دوزیستان مطرح کرد و افزود: تغیرات آب و هوایی باعث به هم خوردن تعادل زیست محیطی شده است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی در بخش دیگری از سخنانش گفت: اجرای سامانه های نوین آبیاری نیز می تواند در کاهش دوزیستان موثر باشد، روش آبیاری غرقابی سنتی آب بیشتری داشت.
وی افزود: در بحث دوزیستان بیشتر نیاز به آب ماندگار دارد، کاهش آب دهی چشمه ها، رودخانه ها و آب های سطحی باعث کاهش این گونه های جانوری شده است.

* بارش باران در خراسان شمالی 36.2 درصد کاهش یافت
رییس اداره پیش بینی اداره کل هواشناسی خراسان شمالی با بیان اینکه در سال زراعی جاری 96-95، 177.2 میلی متر بارش باران در این استان داشته ایم گفت: بارش باران نسبت به سال زراعی گذشته 36.2 درصدی کاهش دارد.
مهری هاشمی در گفت و گو با ایرنا با بیان اینکه میزان بارش باران در سال زراعی گذشته، 277.6 میلی متر بوده است، افزود: بارش باران نسبت به دوره آماری بلندمدت هم 24.7 درصد کاهش دارد.
وی اظهار کرد: در این مدت بیشترین بارندگی امسال با 246.8 میلی متر مربوط به راز و کم ترین میزان با 86.5 میلی متر در جاجرم بوده است.
وی گفت: از نظر میانگین دمایی نیز از یک مهر سال 95 تاکنون 14.2 درجه سانتی گراد بوده است که نسبت به دوره مشابه 6 صدم درجه سانتی گراد خنک تر شده است.
هاشمی در خصوص درصد مساحت تحت تاثیر خشکسالی بر اساس شاخص SPEI دوره یکساله تا پایان مرداد ماه سال 96 در سطح استان خراسان شمالی گفت: 23.5 درصد از سطح این استان خشکسالی شدید، 25 درصد خشکسالی متوسط و 19.2 درصد خشکسالی خفیف و 2.1 درصد نرمال بوده است، در سال زراعی جاری در هیچ نقطه ای از این استان تر سالی نداشته ایم.
میانگین بارش سال 1395 استان خراسان شمالی به 261 میلی متر بود، در سال 94 به مقدار 217.7 میلی متر و در دوره آماری بلند مدت به مقدار 240.8 میلی متر اندازه گیری و به ثبت رسیده است، لذا با توجه به مقایسه آماری میانگین بارش سال 95 استان نسبت به سال گذشته 20درصد و نسبت به دوره آماری بلند مدت 8 درصد افزایش داشته است.

* میزان آبدهی رودخانه های استان در 10 سال گذشته روند رو به کاهش داشته است

بر اساس اعلام شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی و بر اساس آمار ثبت شده و نتایج به دست آمده از 79 ایستگاه اندازه گیری بارندگی و آبدهی در رودخانه‌های این استان نشان می دهد میزان آبدهی رودخانه های استان در 10 سال گذشته روند رو به کاهش داشته است.
بیشترین کاهش آبدهی رودخانه های استان در ایستگاه اندازه گیری میزان آب رودخانه در آغمزار در انتهای حوزه آبریز اترک و کمترین آن را در حوزه های بالادستی همچون درکش از توابع شهرستان مانه و سملقان عنوان شده است.
معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی در این باره گفت: میزان بارندگی در 6 ماهه سال جاری در مقایسه با مدت مشابه پارسال 50 درصد و در مقایسه با دوره آماری بلند مدت 40 درصد کاهش دارد.
وحید واسطه اظهار کرد: این میزان کاهش در بارندگی ها، یک بحران آبی برای استان محسوب می شود.
وی با اشاره به کاهش میزان ورودی آب به مخازن سدها افزود: میزان ورودی آب به مخازن سدهای استان در سال جاری در مقایسه با پارسال 20 درصد کاهش داشته است و این به معنای کاهش میزن آبدهی رودخانه ها و چشمه ها است.