تقدیر از 6 پیشکسوت نمایش‌های آیینی و سنتی

به گزارش بولتن نیوز، هجدهمین جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی، به دبیری داوود فتحعلی بیگی به پایان خود نزدیک می‌شود. جشنواره‌ای که فعالیت خود را در سال ۶۸ تنها با ۱۲ نمایش آغاز کرد؛ دوره‌ای که بسیاری از هنرمندان و نمایشگران سنتی منزوی شده بودند و کج‌اندیشی‌ها و کج‌سلیقگی‌ها آنها را به گوشه عزلت رانده بود.

اما برگزاری این جشنواره، با وجود وقفه‌هایی، توانست هنرمندان را به جامعه بازگرداند و نمادی برای حفظ آیین‌ها و میراث معنوی وطن شد. حالا امروز متقاضیان شرکت در این جشنواره به ۵۵۰ اثر رسیده است و این اتفاق می‌تواند نشانه‌ای از رشد اهمیت آیین و اسطوره در میان هنرمندان، بویژه جوانان باشد.

جشنواره پنجم شهریورماه با حضور هنرمندان در بیمارستان محک رسماً آغاز شد. ششمین همایش نمایش‌های آیینی و سنتی در روز چهارشنبه، ۸ شهریور ماه در سالن کنفرانس تئاتر شهر برگزار شد و در پایان همایش، جایزه جلال ستاری به پرویز ممنون نویسنده، ‌کارگردان و پژوهشگر، حمیدرضا اردلان محقق آیین‌های نمایشی و ژاک ترودو دبیر سابق یونیمای جهانی اهدا شد. این جشنواره که یادمان هنرمندان درگذشته این شاخه از نمایش را شامل محمد حلوایی‌زاده، رجبعلی معینیان، ایوب بصیر طریقت‌طلب، کاظم افرندنیا، جابر عناصری، غریب‌رضا مهدی‌پور، عباس رحمتی‌پویا، علی ذاکری‌مونا و اکبر نوروزی گرامی داشت در اختتامیه خود از 6 پیشکسوت نمایش‌های آیینی و سنتی تقدیر خواهد کرد.

تقی نبئی، شبیه گردان سال 1331 در گرمسار متولد شد. در کودکی به مجالس تعزیه شبیه‌خوانانی که از تهران به گرمسار می‌رفتند؛ به این هنر علاقه‌مند شد.در نوجوانی با نوحه‌خوانی و سپس علی‌اکبر خوانی وارد عرصه شبیه‌خوانی شد. در 27 سالگی به شهادت خوانی رسید و از 50 سالگی امام‌خوانی و گروه‌داری را آغاز کرد. او با پژوهش بر اساس کتب تاریخی 17 نسخه تعزیه را سروده و به ثبت رسانده است. از میان این نسخ می‌توان به «مسجد جمکران»، «حضرت عبدالعظیم»، «بهشت شداد»، «شمشیرهای برهنه»، «عیسی بت‌شکن»، «اربعین» «مقام مادر»، «سکه مدینه»، «شهادت ابوالفضل»، «حسن مثنی» ، «معجزه باران امام رضا» اشاره کرد. نبئی سال‌ها در آموزش‌وپرورش به تدریس پرداخت تا در نهایت از این سازمان بازنشسته شد و اکنون تمامی وقت و توان خود را صرف نگارش نسخ جدید و اجرای مجالسی که خود نگارش کرده است گذاشت. از میان نسخ ذکرشده او بیشتر به مجلس «عیسی بت‌شکن» علاقه دارد.

محمدمهدی چایانی استاد بنام هنر نقالی، در سال 1333 در شهر همدان به دنیا آمد و از کودکی با شاهنامه مأنوس بود. او فنون و رموز نقالی را از هنرمندان پیشکسوت همدان همچون مرشد عظیم و مرحوم مرشد افشار آموخت و تاکنون در این عرصه حضوری فعال و مستمر داشته است. سال 1350 از نخستین دوره مرکز آموزش تئاتر وزارت فرهنگ و هنر سابق فارغ‌التحصیل و در همان سال به‌عنوان جوان‌ترین نقال برگزیده شد. در سال‌های پیش از انقلاب در چایخانه سنتی باباطاهر همدان به‌صورت هفتگی و قهوه‌خانه چهارباغ اصفهان و چایخانه سنتی سرای مشیر شیراز در مناسبت‌های خاص به نقالی می‌پرداخت و پس از انقلاب نیز در بیشتر استان‌های ایران و در کشورهایی از جمله اتریش، مالزی، اسپانیا، ترکیه، تاجیکستان و... به نقالی پرداخته و شاگردان ممتازی تربیت‌ کرده است. دو آلبوم نقالی «سیاوش کشی» و«غم‌نامه سهراب» از آثار منتشرشده مرشد مهدی چایانی است.

حاج‌ علی‌اکبر قویدل معروف به علی سبزواری تعزیه‌خوانی را با بچه‌خوانی آغاز و نزد استادان بزرگ تعزیه فنون شبیه‌‌خوانی را فرا گرفت. او در شبیه‌گردانی و مداحی هم تبحر دارد و برای اجرای تعزیه به فرانسه هم دعوت شده است. قویدل از شورای ارزشیابی هنرمندان کشور نشان درجه دو هنری دریافت کرده است.

حاج مظفر قربانیان‌نژاد بهشتی نزد استادان بزرگ تعزیه فنون و ظرایف این نمایش را فراگرفت و در موافق‌خوانی، شهادت‌خوانی و امام‌خوانی تبحر یافت. او از مرکز اسلامی لندن لوح تقدیر تعزیه‌خوانی را دریافت کرد و سال‌هاست که به تدریس وتربیت شبیه‌خوان می‌پردازد.

غلامحسن بابوته در خانواده‌ای اهل هنر به دنیا آمد. پدر و برادرش در عرصه موسیقی و نمایش فعالیت داشتند. از سال 1366 کار در تئاتر را آغاز کرد. او سال‌ها با سعدی افشار همکاری داشته و در آثار او نقش‌های متعدد بخصوص شاه‌پوش را برعهده داشت. بابوته نمایش‌هایی را هم به‌عنوان کارگردان روی صحنه برده است.

علی‌اکبر فتحعلی بازیگر نمایش‌های تخت‌حوضی است که در طول سی سال حضور مستمر در تئاتر در بیش از 200 نمایش در لاله‌زار بازی کرده است. در سال 1368 در کنار مرحوم هادی اسلامی بازی کرد و در لاله‌زار با هنرمندان بزرگ نمایش‌های تخت‌حوضی بخصوص سعدی‌افشار همکاری داشت. او همچنین با بسیاری از کارگردانان نامی تئاتر از جمله علی نصیریان، هادی مرزبان، مجید جعفری و هومن برق‌نورد به‌عنوان بازیگر همکاری داشته است. فتحعلی سال 2000 در نمایش «ارداویراف» به کارگردانی شهرو خردمند حضور یافت. این نمایش به مدت سه شب در تئاتر رومی اوستیاآنتیکا در شهر رم ایتالیا به چهار زبان اجرا شد. از تئاترهایی که فتحعلی در آن به ایفای نقش پرداخته است می‌توان به «مبارک در ژاپن»، «پریزاد»، «آخرین معما»، «طبیب اجباری»، «دندون طلا»، «شاهگوش» و... اشاره کرد.

همچنین علی جباری، آهنگساز، نوازنده و پژوهشگر موسیقی ایرانی، امروز ساعت ۲۱ در حاشیه برگزاری جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی، کنسرت پژوهشی را با موضوع موسیقی تخت حوضی در تالار محراب تهران برگزار می‌کند. این کنسرت حاصل پژوهش‌های جباری است که حاصل آن اجرای یک سری موسیقی تخت حوضی ناب است که تا به امروز شنیده نشده و در قالب آثار با کلام و بی‌کلام اجرا خواهد شد.

مراسم اختتامیه هجدهمین جشنواره نمایش‌های آیینی سنتی چهارشنبه، 15 شهریور ماه در محوطه تالار وحدت برگزار می‌شود.

منبع: روزنامه ایران