واکاوی مذاکرات آستانه 5 در خصوص بحران سوریه/روزنه ای برای امیدهای بزرگ

گروه بین الملل: مذاکرات آستانه 5 در حالی در جریان است که بحران در سوریه وارد روند دیگری شده است. براساس آنچه رسانه های از محل برگزاری این اجلاس اعلام کردند که این نشست هرچند با تاخیر ولی بزودی به کار خود خاتمه می دهد. گزارشهای دیگر حاکی است که طرفهای برگزارکننده این مذاکرات یعنی ایران، روسیه و ترکیه بزودی در تهران نیز گردهم خواهند آمد تا شعاع صلح را در سوریه افزایش دهند.

به گزارش بولتن نیوز، رسانه های عربی به نقل از بشار جعفری، رئیس هیات مذاکره کننده دولت سوریه در این‌باره اعلام کرد: «دولت سوریه در جریان روند مذاکرت آستانه قرار دارد. در پایان نشست آستانه دو سند که هیچ ارتباطی به توافق بر سر مناطق کاهش تنش در سوریه ندارد، منتشر می‌شود.» جعفری تصریح کرد: «ترکیه بر ورود نیروهای خود به سوریه اصرار دارد و این در حالی است که ما مخالف حضور نیروهای ترکیه در خاک سوریه هستیم.»

سخنان جعفری حاکی است یکی از مهمترین موارد مورد طرح در این نشست بحث حضور نیروهای ارتش ترکیه در خاک سوریه است که چند روزی است اردوغان برآن اصرار دارد و قصد دارد شمار زیادی از نیروهای نظامی خود را در مناطق عفرین و شهباء مستقر نماید.

استدلال ترکیه این است که نیروهای سوریه دمکراتیک که از سوی حزب کارگران کردستان ترکیه حمایت می شوند یک سازمان تروریستی هستند و حضور آنها در خاک سوریه به معنای تهدید امنیت ملی ترکیه به شمار می رود. سوریه نیز تاکید دارد که حضور نیروهای خارجی مانند ارتش ترکیه نقض صریح حاکمیت ملی سوریه است و نباید در خاک این کشور حضور داشته باشند.

یکی دیگر از مهمترین مشکلات این نشست پیچیدگی نیروهای مخالف سوری است که هنوز تفکیک روشنی در خصوص ماهیت و ترکیب این نیروها وجود ندارد و همین سبب شده است مذاکرات در فضای سختی برگزار گردد.

مانع تراشی های متعدد ارتش امریکا در تسلیح و حمایت از گروههای تروریستی در سوریه نیز یکی از موارد موثر بر مذاکرات است که طرفین قصد دارند با کاهش این مانع تراشی ها روند رو به رشد پروسه صلح در سوریه را تقویت کنند. آمریکاییها می کوشند با ایجاد سوال در خصوص نقش موثر ایران در این مذاکرات همزمان گروههای مخالف را بر علیه این مذاکرات تحریک نمایند.

در همین راستا «استوارت جونز» دیپلمات آمریکایی که بعنوان عضو ناظر در مذاکرات «آستانه» در خصوص سوریه شرکت کرده است، مدعی شد که واشنگتن درباره بی طرف بودن ایران بعنوان عضو ناظر بر مناطق کاهش تنش‌ در سوریه تردید دارد.

بنا به گزارش اینترفکس، موضوع مشارکت در مرکز نظارتی کنترل بر مناطق کاهش تنش در سوریه در مذاکرات آستانه مطرح نشده است.

علیرغم همه این مشکلات خود سوری ها هم اعتقاد دارند که این اجلاس تاکنون موفق تر از اجلاس ژنو بوده است . وزیر آشتی ملی سوریه گفت که مذاکرات آستانه مؤثرتر از مذاکرات ژنو بوده است. به گزارش رسانه ها، علی حیدر گفت: مذاکرات آستانه نتایج ملموسی داشته که در روند سیاسی بحران سوریه تأثیر زیادی داشته است اما مذاکرات ژنو تأثیر زیادی در روند سیاسی بحران نداشته است.

حیدر در مصاحبه با روزنامه روسی «ایزوستیا» افزود: مذاکرات آستانه به گونه‌ای سازماندهی شد که نتایج مؤثری در حل سیاسی بحران سوریه داشته است و از نظر تأثیر در حل سیاسی بحران، مذاکرات ژنو قابل مقایسه با مذاکرات آستانه نیست. وزیر آشتی ملی سوریه در ادامه این مصاحبه ادعاهای مطرح شده مبنی بر تلاش روسیه برای ایجاد اخلال در مذاکرات ژنو از طریق مذاکرات آستانه را رد کرد.

وی در پایان افزود: شک نداریم که روسیه کشور دوست ما بوده و از ابتدا مردم سوریه را حمایت کرده است، اعتقاد ما بر این است که مسکو از هر اقدامی در راستای پایان دادن به بحران سوریه حمایت می‌کند؛ در ژنو و در آستانه.

همه این کارشکنی ها مانع نشد که طرفها در این مذاکرات پیشرفتی نداشته باشند. براساس اخبار خبرگزاریها دو مورد از مناطق کاهش تنش در سوریه به توافق طرفین مذاکرات آستانه رسیده است.

منابع مستقر در محل مذاکرات نیز تایید کردند که دو مورد از مناطق کاهش تنش به توافق طرفین رسیده است؛ شرق غوطه و شمال حمص، به دلیل کمبود زمان در مورد ادلب تاکنون توافقی صورت نگرفته اما احتمالا درباره این منطقه نیز امروز توافق ایجاد خواهد شد. در همین چهارچوب اسناد مربوط به توافق مناطق کاهش تنش در دور آینده مذاکرات به امضا خواهد رسید.

در حالی این توافق صورت گرفته است که بیانیه وزارت دفاع روسیه با انتشار بیانیه‌ای حاکی است: «در 24 ساعت گذشته بیش از 125 منطقه دیگر به فهرست مناطق امن و روند آشتی ملی در سوریه پیوستند.» در حال حاضر تعداد مناطق امن سوری به عدد 1996 رسیده است.

روند تدریجی ایجاد مناطق آرام به سختی رو به رشد است اما بدون شک در فضای پیچیده و بغرنج سوریه این موفقیت ها بسیار استراتژیک به شمار می روند و کمک خواهد کرد که به لحاظ میدانی پروسه صلح عمق بیشتر پیدا کند.

بیشتر از گذشته گروههای تروریستی از گروههای مخالف تفکیک می شوند و با روند به رشد این مذاکرات می توان امیدوار بود که روزهای روشنی پیش روی سوریهاست . همین مذاکرات سبب شده است که دهها هزار آواره در این مدت به خانه و کاشانه خود بازگردند و قطعا ادامه آن عاملی خواهد شد تا تروریستها بیشتر از گذشته منزوی گردند.